«اردیبهشت مکتوب ۹۲»
مجموعه مطالب درباره حضرت آیت‌الله حاجآقا مجتبی تهرانی
حضرت آیت‌الله العظمی سیدابوالقاسم خویی
انتشارات انقلاب اسلامی منتشر کرد:
شرایط فرهنگی و سیاسی دهه ۴۰ شمسی
برای شناخت کتاب «صلح امام حسن (علیه‌السّلام)؛ پرشکوه‌ترین نرمش قهرمانانه‌ی تاریخ» که ترجمه‌ای است از کتاب «صلح الحسن (علیه‌السّلام)» اثر شیخ راضی آل‌یاسین (رحمة‌الله‌علیه)، باید زمانه‌ی ترجمه و نشر آن یعنی سال‌های دهه‌ی ۴۰ شمسی را بهتر شناخت. در آن سالها غرب‌زدگان و در رأس آنان طاغوت پهلوی، فرنگی‌سازی فرهنگ و جامعه و کشور را با سرعت بیشتری نسبت به قبل پیگیری می‌کردند که مظهر آن، مبارزه‌ی عمیق با دین و ترویج فساد و مظاهر پوچی غرب و وابستگی روزافزون به قدرت‌ها بود؛ هم‌زمان، گروه‌های چپ مارکسیستی که به‌واقع وابسته به رژیم کمونیستی شوروی بودند، به‌شدت به‌دنبال یارگیری از میان جوانان بودند. واضح بود که جذب جوانان مبارز به آن مسلک، به معنای ورود در گمراهی بزرگی بود که پایانش در دفتر ناتمام تاریخچه‌ی این گروه‌ها ثبت شده است و نیز برابر بود با درافتادن به دام برتری‌طلبی دو ابرقدرت شرق و غرب آن روزگار. از سوی دیگر در میانه‌ی مبارزات امام خمینی (قدّس‌سرّه) و یارانش که تماماً برگرفته از شریعت بود، تلقی عمومی متدیّنین، وجود تفاوت بارز در سیره‌ی پیشوایان دین بود؛ به گمان آنان، امام حسین (علیه‌السلام) اهل مبارزه و جهاد و امام حسن و بقیه‌ی امامان معصوم (علیهم‌السّلام) اهل صلح و مدارا بوده‌اند. پیامد این نگاه، گاه نفی و انکار و یا دست‌کم تردید در اصل مبارزه با رژیم طاغوت و بعضاً جذب جوانان اهل مبارزه به گروه‌های چپ بود.
علت تصمیم برای تألیف در زمینه صلح امام حسن (علیه‌السلام)
با این وضع، یک مرحله از انجام وظیفه‌ی دینی و انقلابی و مبارزاتی، نفی و رد همین تصور غلط بود که با فلسفه‌ی امامت ائمه‌ی اهل‌بیت (علیهم‌السلام) و نیز با واقعیات قطعی تاریخ اسلام و سیره‌ی ائمه‌ی هدی (علیهم‌السّلام) تعارض داشت.
حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (مدّظلّه‌العالی) در انجام آن وظیفه و تبیین این حقیقت، تلاشی خستگی‌ناپذیر داشتند که بازشناسی چهره‌ی اسوه‌ی مبارزه و جهاد، سلاله‌ی پاک نبی (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم)، امام حسن مجتبی (علیه‌السلام) از راه ترجمه‌ی کتاب صلح الحسن (علیه‌السّلام) یکی از راهکارهایش بود. ایشان در این سالها، در آستانه‌ی ورود به سومین دهه از عمر خود بودند.
از نکات قابل توجه در باب این کتاب، شخصیّت والای مؤلّف آن، آیت‌الله شیخ راضی آل‌یاسین(رحمة‌الله‌علیه) است که در یکی از بیوت عالم‌خیز ریشه داشت و خود -به گواه تألیف این کتاب- از عالمان زمان‌شناس بود.
انتشار کتاب در سال‌های گذشته
این کتاب، با پیامی نو که در بر داشت و تأثیری که می‌گذاشت، مورد حساسیت رژیم بود. چاپ و انتشار آن -که با سختی‌ها و موانعی مواجه بود- به انجام نرسید مگر با تلاش و پیگیری مجاهد انقلابی مرحوم آقای حسن نیّری تهرانی که خود از مبارزان بود و در چاپ و نشر کتب انقلابی فعالیتی چشمگیر داشت، که با استفاده از ارتباطات گسترده و تلاش و زیرکی، کار را به سامان می‌رساند. وی اول بار کتاب را، برای چاپ به دست انتشارات آسیا سپرد که تاکنون شانزده نوبت آن را چاپ کرده است.
دفتر نشر فرهنگ اسلامی نیز در سال‌های ۷۸ تا ۸۸، هشت بار آن را چاپ و عرضه نموده است.
چاپ جدید کتاب توسط انتشارات انقلاب اسلامی
اینک دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (مدّظلّه‌العالی) به‌دلیل نیاز عموم مردم مسلمان و انقلابی و نیز بر اساس وظیفه و مأموریت خود، کتاب را با اصلاحات و افزودنی‌هایی منتشر می‌کند. امتیاز این چاپ، افزودن پاورقی‌های مفید و منبع‌شناسی اثر و نیز اصلاح اشتباهات چاپی که در نوبت‌های قبلی انتشار صورت گرفته و برخی تغییرات است.
امید است این اثر، گامی در معرفی شخصیت و سیره‌ی ائمه‌ی هدی (علیهم‌السلام) و تقویت ایمان انقلابی رهروان، و راهگشای آنان در پیروی حقیقی از رهبران الهی خود باشد.
صلح امام حسن؛ پرشکوه‌ترین نرمش قهرمانانه‌ی تاریخ
کتاب «صلح امام حسن؛ پرشکوه‌ترین نرمش قهرمانانه‌ی تاریخ» از سوی انتشارات انقلاب اسلامی منتشر شد. اصل این کتاب با عنوان «صلح الحسن» تألیف عالم جلیل‌القدر "شیخ راضی آل‌یاسین" از علمای حوزه‌ی نجف بوده است که در سال ۱۳۴۸ شمسی توسط حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سن سی سالگی ترجمه شده است.
کتاب «صلح امام حسن؛ پرشکوه‌ترین نرمش قهرمانانه‌ی تاریخ» از سوی انتشارات انقلاب اسلامی منتشر شد. اصل این کتاب با عنوان «صلح الحسن» تألیف عالم جلیل‌القدر "شیخ راضی آل‌یاسین" از علمای حوزه‌ی نجف بوده است که در سال ۱۳۴۸ شمسی توسط حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سن سی سالگی ترجمه شده است.
محتوای کتاب
کتاب با گفتاری نسبتاً مفصل از علامه عبدالحسن شرف‌الدین، رهبر شیعیان لبنان در نیمه‌ی دوم قرن گذشته‌ی هجری قمری و پیشگفتار کوتاه نویسنده دربارهی تحقیق و کتابش آغاز می‌شود و پس از پرداختی کوتاه به زندگی‌نامه و سیره و سیمای حضرت امام حسن (علیه‌السلام) به سراغ محور اصلی بحث یعنی زندگی سیاسی پُرفرازونشیب ایشان می‌رود.
در بخش‌های دوم و سوم که پیکره‌ی اصلی تحقیق را شکل می‌دهند، سخن از موقعیت سیاسی ویژه‌ی آن روزگار و چرایی و چگونگی صلح و پیامدهای آن است. نویسنده با نگاهی ژرف به تحلیل داده‌های تاریخی و مدارک و اسناد معتبر پرداخته و تصویر روشن و منسجمی از موضوع ارائه نموده است.
در بخش پایانی نیز مقایسه‌ای کوتاه و فشرده میان شرایط زمانه‌ی امام حسن با روزگار امام حسین (علیهما‌السلام) صورت گرفته است.
انگیزه ترجمه کتاب
این کتاب در سال ۱۳۴۸ شمسی توسط حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (مدّظلّه‌العالی) با عنوان «صلح امام حسن؛ پرشکوه‌ترین نرمش قهرمانانه‌ی تاریخ» به فارسی ترجمه شد. معظمٌ‌له در مقدمه‌ی کتاب، انگیزه‌ی خویش را این‌گونه بیان می‌کنند:
«اینک که با فراهم آمدن ترجمه‌ی این کتاب پر ارزش و نامی، جامع‌ترین و مستدل‌ترین کتاب دربارهی «صلح امام حسن» در اختیار فارسی‌زبانان قرار می‌گیرد، این‌جانب یکی از آرزوهای دیرین خود را برآورده می‌یابم و جبهه‌ی سپاس و شکر بر آستان لطف و توفیق پروردگار می‌سایم.
پیش از اینکه به ترجمه‌ی این کتاب بپردازم، مدت‌ها در فکر تهیه‌ی نوشته‌ای در تحلیل موضوع صلح امام حسن بودم و حتی پاره‌ای یادداشت‌های لازم نیز گرد آورده بودم؛ ولی سپس امتیازات فراوان این کتاب، مرا از فکر نخستین بازداشت و به ترجمه‌ی این اثر ارزشمند وادار کرد.
مگر که جامعه‌ی فارسی‌زبان نیز -چون من- از مطالعه‌ی آن بهره گیرد و هم برای اولین بار دربارهی این موضوع بسی بااهمیت، کتابی از همه‌رو جامع، در معرض افکار جویندگان و محققان قرار گیرد.»
محتوای کتاب
کتاب با گفتاری نسبتاً مفصل از علامه عبدالحسن شرف‌الدین، رهبر شیعیان لبنان در نیمه‌ی دوم قرن گذشته‌ی هجری قمری و پیشگفتار کوتاه نویسنده دربارهی تحقیق و کتابش آغاز می‌شود و پس از پرداختی کوتاه به زندگی‌نامه و سیره و سیمای حضرت امام حسن (علیه‌السلام) به سراغ محور اصلی بحث یعنی زندگی سیاسی پُرفرازونشیب ایشان می‌رود.
در بخش‌های دوم و سوم که پیکره‌ی اصلی تحقیق را شکل می‌دهند، سخن از موقعیت سیاسی ویژه‌ی آن روزگار و چرایی و چگونگی صلح و پیامدهای آن است. نویسنده با نگاهی ژرف به تحلیل داده‌های تاریخی و مدارک و اسناد معتبر پرداخته و تصویر روشن و منسجمی از موضوع ارائه نموده است.
در بخش پایانی نیز مقایسه‌ای کوتاه و فشرده میان شرایط زمانه‌ی امام حسن با روزگار امام حسین (علیهما‌السلام) صورت گرفته است.
انگیزه ترجمه کتاب
این کتاب در سال ۱۳۴۸ شمسی توسط حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (مدّظلّه‌العالی) با عنوان «صلح امام حسن؛ پرشکوه‌ترین نرمش قهرمانانه‌ی تاریخ» به فارسی ترجمه شد. معظمٌ‌له در مقدمه‌ی کتاب، انگیزه‌ی خویش را این‌گونه بیان می‌کنند:
«اینک که با فراهم آمدن ترجمه‌ی این کتاب پر ارزش و نامی، جامع‌ترین و مستدل‌ترین کتاب دربارهی «صلح امام حسن» در اختیار فارسی‌زبانان قرار می‌گیرد، این‌جانب یکی از آرزوهای دیرین خود را برآورده می‌یابم و جبهه‌ی سپاس و شکر بر آستان لطف و توفیق پروردگار می‌سایم.
پیش از اینکه به ترجمه‌ی این کتاب بپردازم، مدت‌ها در فکر تهیه‌ی نوشته‌ای در تحلیل موضوع صلح امام حسن بودم و حتی پاره‌ای یادداشت‌های لازم نیز گرد آورده بودم؛ ولی سپس امتیازات فراوان این کتاب، مرا از فکر نخستین بازداشت و به ترجمه‌ی این اثر ارزشمند وادار کرد.
مگر که جامعه‌ی فارسی‌زبان نیز -چون من- از مطالعه‌ی آن بهره گیرد و هم برای اولین بار دربارهی این موضوع بسی بااهمیت، کتابی از همه‌رو جامع، در معرض افکار جویندگان و محققان قرار گیرد.»
این کتاب را می‌توانید از اینجا تهیه کنید.
شرایط فرهنگی و سیاسی دهه ۴۰ شمسی
برای شناخت کتاب «صلح امام حسن (علیه‌السّلام)؛ پرشکوه‌ترین نرمش قهرمانانه‌ی تاریخ» که ترجمه‌ای است از کتاب «صلح الحسن (علیه‌السّلام)» اثر شیخ راضی آل‌یاسین (رحمة‌الله‌علیه)، باید زمانه‌ی ترجمه و نشر آن یعنی سال‌های دهه‌ی ۴۰ شمسی را بهتر شناخت. در آن سالها غرب‌زدگان و در رأس آنان طاغوت پهلوی، فرنگی‌سازی فرهنگ و جامعه و کشور را با سرعت بیشتری نسبت به قبل پیگیری می‌کردند که مظهر آن، مبارزه‌ی عمیق با دین و ترویج فساد و مظاهر پوچی غرب و وابستگی روزافزون به قدرت‌ها بود؛ هم‌زمان، گروه‌های چپ مارکسیستی که به‌واقع وابسته به رژیم کمونیستی شوروی بودند، به‌شدت به‌دنبال یارگیری از میان جوانان بودند. واضح بود که جذب جوانان مبارز به آن مسلک، به معنای ورود در گمراهی بزرگی بود که پایانش در دفتر ناتمام تاریخچه‌ی این گروه‌ها ثبت شده است و نیز برابر بود با درافتادن به دام برتری‌طلبی دو ابرقدرت شرق و غرب آن روزگار. از سوی دیگر در میانه‌ی مبارزات امام خمینی (قدّس‌سرّه) و یارانش که تماماً برگرفته از شریعت بود، تلقی عمومی متدیّنین، وجود تفاوت بارز در سیره‌ی پیشوایان دین بود؛ به گمان آنان، امام حسین (علیه‌السلام) اهل مبارزه و جهاد و امام حسن و بقیه‌ی امامان معصوم (علیهم‌السّلام) اهل صلح و مدارا بوده‌اند. پیامد این نگاه، گاه نفی و انکار و یا دست‌کم تردید در اصل مبارزه با رژیم طاغوت و بعضاً جذب جوانان اهل مبارزه به گروه‌های چپ بود.
علت تصمیم برای تألیف در زمینه صلح امام حسن (علیه‌السلام)
با این وضع، یک مرحله از انجام وظیفه‌ی دینی و انقلابی و مبارزاتی، نفی و رد همین تصور غلط بود که با فلسفه‌ی امامت ائمه‌ی اهل‌بیت (علیهم‌السلام) و نیز با واقعیات قطعی تاریخ اسلام و سیره‌ی ائمه‌ی هدی (علیهم‌السّلام) تعارض داشت.
حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (مدّظلّه‌العالی) در انجام آن وظیفه و تبیین این حقیقت، تلاشی خستگی‌ناپذیر داشتند که بازشناسی چهره‌ی اسوه‌ی مبارزه و جهاد، سلاله‌ی پاک نبی (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم)، امام حسن مجتبی (علیه‌السلام) از راه ترجمه‌ی کتاب صلح الحسن (علیه‌السّلام) یکی از راهکارهایش بود. ایشان در این سالها، در آستانه‌ی ورود به سومین دهه از عمر خود بودند.
از نکات قابل توجه در باب این کتاب، شخصیّت والای مؤلّف آن، آیت‌الله شیخ راضی آل‌یاسین(رحمة‌الله‌علیه) است که در یکی از بیوت عالم‌خیز ریشه داشت و خود -به گواه تألیف این کتاب- از عالمان زمان‌شناس بود.
انتشار کتاب در سال‌های گذشته
این کتاب، با پیامی نو که در بر داشت و تأثیری که می‌گذاشت، مورد حساسیت رژیم بود. چاپ و انتشار آن -که با سختی‌ها و موانعی مواجه بود- به انجام نرسید مگر با تلاش و پیگیری مجاهد انقلابی مرحوم آقای حسن نیّری تهرانی که خود از مبارزان بود و در چاپ و نشر کتب انقلابی فعالیتی چشمگیر داشت، که با استفاده از ارتباطات گسترده و تلاش و زیرکی، کار را به سامان می‌رساند. وی اول بار کتاب را، برای چاپ به دست انتشارات آسیا سپرد که تاکنون شانزده نوبت آن را چاپ کرده است.
دفتر نشر فرهنگ اسلامی نیز در سال‌های ۷۸ تا ۸۸، هشت بار آن را چاپ و عرضه نموده است.
چاپ جدید کتاب توسط انتشارات انقلاب اسلامی
اینک دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (مدّظلّه‌العالی) به‌دلیل نیاز عموم مردم مسلمان و انقلابی و نیز بر اساس وظیفه و مأموریت خود، کتاب را با اصلاحات و افزودنی‌هایی منتشر می‌کند. امتیاز این چاپ، افزودن پاورقی‌های مفید و منبع‌شناسی اثر و نیز اصلاح اشتباهات چاپی که در نوبت‌های قبلی انتشار صورت گرفته و برخی تغییرات است.
امید است این اثر، گامی در معرفی شخصیت و سیره‌ی ائمه‌ی هدی (علیهم‌السلام) و تقویت ایمان انقلابی رهروان، و راهگشای آنان در پیروی حقیقی از رهبران الهی خود باشد.
