بسم الله الرّحمن الرّحیم
اقدام جناب آقای ری شهری و مؤسّسه دارالحدیث ، در تجلیل از شخصیت شیخ کلینی – رضوان الله تعالی علیه – و کتاب شریف کافی ، شایسته سپاس و قدردانی است .
کتاب کافی ، در دوره ای هزار و صد ساله ، از وفات مرحوم کلینی در 329 هجری تا روزگار ما ، بیش از هزار سال است که مرجعیّت علمی دارد و بین جوامع شیعه ، دست به دست می گردد و هرگز هیچ فقیه ، متکلّم یا مفسّر شیعه ، از آن ، مستغنی نبوده است . با وجود این و با وجود چاپ های متعدّدی که از این کتاب ، انجام گرفته ، تاکنون، حقّ آن ادا نشده بود و به نظر این جانب ، چاپ عرضه شده به مناسبت این کنگره ، به خاطر تصحیح فنّی بسیار خوب ، مراجعه دقیق به نسخه های اصلی ، ذکر گسترده نسخه بدل ها ، جدا کردن اَسانید از متن روایات و مزایای دیگر ، اثر برجسته و ارزشمندی است که با سلیقه به کار رفته در آن ، اِن شاء الله یادگاری ماندگار خواهد بود .
شخصیّت شیخ کلینی رحمة الله علیه نیز شخصیّت علمی بارز و برجسته ای است . او در هر دو حوزه ری و بغداد ، سال های زیادی را به علم آموزی و اخذ حدیث از محضر اساتید و مشایخی که شمار آنها بیش از پنجاه تن است ، سپری کرد و از دیگر سو ، به تربیت گروه بزرگی از طالبان علم و معارف مکتب اهل بیت علیهم السّلام پرداخت که خود ، گواهی بر برجستگی های علمیِ شیخ کلینی اند .
کلینی ، تنها یک محدّث نبود . بررسی کتاب کافی ، از جهت چگونگی تبویب و تقدیم و تأخیر ابواب آن و عناوین انتخابی آنها (نظیر : کتاب العقل و الجهل ، کتاب الحجة ، کتاب التوحید و …) نشان می دهد که کلینی ، علاوه بر آن که محدّثی بزرگ است ، متکلّمی چیره دست نیز هست و محتوا و روش و عناوینِ به کار گرفته شده توسّط وی ، ناظر به مسائل کلامیِ رایج در روزگار اوست . ضمناً مقدّمه شیخ بر کافی ، مقدمه درخشانی است که نشان می دهد این مرد ، چه تسلّطی بر عبارات و کلمات و مطالب و مفاهیم کلامی و … داشته است .
عصر کلینی نیز روزگار حسّاس و دشواری است . ولادت او ، در حوالی سال 260 هجری اتّفاق افتاده است که سال وفات امام عسکری علیه السّلام و آغاز غیبت صُغراست و با در نظر گرفتن سال درگذشت او (یعنی 329 هجری) ، در می یابیم که حیات وی ، کاملاً منطبق بر دوره غیبت صُغراست که از پیچیده ترین و حسّاس ترین بُرهه ها در تاریخ تشیّع است و شیخ کلینی ، تقریباً بیست سال پایانی عمر خویش را ، در بغداد به سرآورد که محلّ سکونت نُوّاب اربعه و وکلای ناحیه مقدّسه بود و این ویژگی ها در حیات کلینی ، برای کسانی که می خواهند درباره حرکت علمی شیعه به تحقیق بپردازند ، در خورِ توجّه است .
به هر حال ، به نظر این جانب ، تجلیل از کلینی ، تجلیل از علم ، تجلیل از دین و تجلیل از تشیّع است . کافی نیز اثر ارزشمندی است و در مورد این کتاب شریف و مؤلف بزرگوارش ، هر چه تجلیل و هر اندازه کار علمی انجام بشود ، جا دارد .
این جانب ، به سهم خود ، از جناب آقای ری شهری و بقیه دست اندرکارانی که در برگزاری این کنگره و به بار نشستنِ محصولات علمی آن دخیل بوده اند و هستند ، تشکّر می کنم و برای همگی آنان آرزوی موفّقیّت دارم .1388/02/17
لینک ثابت