ویژگی شعائر حج، در آمیختگی دنیا و آخرت و آمیختگی فرد و اجتماع است. کعبه‌ی بی‌پیرایه و پرشکوه؛ طواف جسمها و دلها بر گرد یک محورِ استوار و ابدی؛ سعی و تلاش مداوم و منظم میان یک مبدأ و منتها؛ کوچ همگانی به عرصه‌های رستاخیزیِ عرفات و مشعر، و حال و حضوری که دلها را در این محشر عظیم، صفا و طراوت میبخشد؛ هجوم همگانی برای مقابله با نماد شیطان؛ و آنگاه همگامی همه، از همه جا و همه رنگ و همه گون، در همه‌ی این مراسم پررمزوراز و لبریز از معنی و نشانه‌های هدایت... ویژگیهای انحصاری این فریضه‌ی پرمعنی و پرمضمون است.
چنین مراسمی است که هم دلها را با یاد خدا پیوند میزند و خلوت دل آدمی را به نور تقوا و ایمان روشن میسازد، و هم فرد را از حصار خودی بیرون آورده و در جمع متنوّع امت اسلامی حل میکند؛ هم لباس پرهیزگاری را که حافظ جان او از پیکانهای زهرآلود گناه است، بر او میپوشاند، هم روحیه‌ی تهاجم به شیطانها و طاغوتها را در او برمی‌انگیزد. در اینجاست که حج‌گزار، هم نمونه‌ای از دامنه‌ی گسترده‌ی امت اسلامی را به چشم می‌بیند و به ظرفیت و توانائی آن پی‌میبرد، و هم به آینده امید میبندد، و هم برای نقش‌آفرینی در آن احساس آمادگی میکند، و هم نیز اگر توفیق و کمک الهی را دریابد، بیعتی دوباره با پیامبر عظیم‌الشأن و میثاقی مستحکم با اسلام عزیز میبندد و برای اصلاح خود و اصلاح امت و اعلاء کلمه‌ی اسلام، عزمی راسخ در خود می‌آفریند.
این هر دو - یعنی اصلاح خود و اصلاح امت - دو فریضه‌ی تعطیل‌ناپذیر است. راهکارهای آن، با ژرفنگری در وظائف دینی و بهره‌گیری از خردورزی و بصیرت، برای‌اهل تدبر و تأمّل، دشوار نیست.
اصلاح خویش، از مبارزه با هوسهای شیطانی و کوشش برای پرهیز از گناه آغاز میشود؛ و اصلاح امت، از شناخت دشمن و نقشه‌های او، و مجاهدت برای بی‌اثر کردن ضربه‌ها و خدعه‌ها و دشمنی‌های او، و آنگاه از پیوند دلها و دستها و زبانهای آحاد مسلمان و ملتهای اسلامی، سامان میگیرد.1391/08/04
لینک ثابت
