محمدتقی خرسندی

ساعت نزدیک 11 است و مدیران مرکز آمار ایران در اتاق جلسات در انتظار رهبر انقلاب جمع شده‌اند؛ 25 آقا و 7 خانم. دکتر عادل‌آذر، رئیس مرکز آمار هم پشت میکروفون نشسته و از تمرکز کردنش می‌توان حدس زد که دارد حرف‌هایش را توی ذهن مرور می‌کند. سکوت محض بر اتاق حاکم است. چند دقیقه از 11 گذشته که با ورود صاحبخانه به اتاق، عادل‌آذر از طرف جمع به استقبال می‌رود. بعد از سلام و علیک ابتدایی، همه می‌نشینند و جلسه با سؤال آقا شروع می‌شود: «این لباس مخصوص آمارگیرهاست؟» اشاره رهبر به لباس فرمی است که بیشتر آقایان حاضر در جلسه بر تن کرده‌اند. رئیس مرکز آمار جواب مثبت می‌دهد و صحبت‌هایش را شروع می‌کند.

ابتدای صحبت‌های رئیس مرکز آمار ایران، دو تشکر است؛ یکی بابت این که رهبر انقلاب همه مردم و مسئولین را به آمار رسمی ارائه شده توسط مرکز آمار ارجاع می‌دهند و دومی بابت سفر ایشان به کرمانشاه. معلوم می‌شود خود عادل‌آذر هم اهل خطه‌ی غربی کشور است.

جلسه، نماد دیگری هم از کرمانشاه دارد؛ تابلوی خطاطی شده روبه‌روی صندلی آقا و زیر عکس امام خمینی(ره)، که دست‌خط مرحوم آیت‌الله نجومی است و آقا در دیدار با روحانیون کرمانشاه ماجرای آن تابلو و نوشته‌اش را بیان کرده بودند. حالا دیگر نوشته‌اش بیشتر جلب توجه می‌کند: روی تابلو نوشته شده بود «مَن نَصَبَ نَفسَهُ لِلنّاسِ اِماما فَلیَبدَأ بِتَعلیمِ نَفسِهِ قَبلَ تَعلیمِ غَیرِهِ وَلیَکُن تَدیبُهُ بِسیرَتِهِ قَبلَ تَدیبِهِ بِلِسانِهِ وَ مُعَلِّمُ نَفسِهِ وَ مُؤَدِّبُها اَحَقُّ بِالجلالِ مِن مُعَلِّمِ النّاسِ ومُؤَدِّبِهِم» (نهج‌البلاغه، قصار 73)

دکتر عادل‌آذر صحبت‌هایش را با گله از بعضی رسانه‌ها و سیاسیون ادامه می‌دهد که حتی علیه آمار رسمی هم موضع می‌گیرند و بعد می‌رود سراغ طرح بزرگی که از امروز آغاز شده و خودش اصرار دارد که نام آن را یک «رویداد ملی» بگذارد: «طرح سرشماری عمومی نفوس و مسکن.»

قرار است 54 هزار مأمور سرشماری در 21 روز، آمار 21میلیون خانوار کشور را با روش «چهره به چهره» ثبت و ضبط کنند. آن هم با فرم‌های تفصیلی ویژه‌ای که قبلا فقط برای 10 درصد مردم و به‌عنوان نمونه آمار به کار رفته است. در بخش‌هایی از تهران هم از کامپیوترهای دستی برای تکمیل فرم استفاده می‌شود تا این روش برای توسعه به کل کشور در دوره بعدی سرشماری بکار رود.

رئیس مرکز آمار از توجه ویژه به موضوعاتی مثل زلزله‌خیزی کشور و فقرزدایی از مناطق محروم در این دوره از سرشماری می‌گوید و ادعا می‌کند که امروز مرکز آمار ایران از پیشرفته‌ترین تجهیزات جمع‌آوری و پردازش و کنترل داده‌ها برخوردار است.  بعد هم از امنیت داده‌ها در مرکز می‌گوید و این که: «تا امروز حتی یک شکایت از مرکز، بابت درز اطلاعات مردم به بیرون نداشته‌ایم.»

حرف‌های دکتر عادل‌آذر، با یک درخواست به پایان می‌رسد: «به مردم توصیه کنید با ما همکاری کنند و به صداوسیما بگویید اهمیت کار و نیاز به آن را برای مردم تشریح کند.»

رهبر صحبت‌هایشان را با بیان اهمیت آمار شروع می‌کنند: «آمار، ستون فقرات برنامه‌ریزی است؛ چه سیاسی، چه اقتصادی، چه فرهنگی و حتی دیپلماسی.» بعد هم از مردم می‌خواهند که همکاری کامل را با مأموران سرشماری داشته باشند و البته توصیه‌ای هم به این مأموران دارند: «با حوصله تمام کار کنید و اخلاق اسلامی را در برخورد با مردم رعایت کنید.»

در میان صحبت‌ها هم گریزی می‌زنند به وظیفه مرکز آمار: «گزارش‌های سازمان، در هر سطحی از طبقه‌بندی اطلاعاتی، باید دقیق، علمی و بی‌طرفانه باشد و هیچ انگیزه‌ای بر آن اثر نگذارد. این کار اعتماد کامل مردم را هم به دنبال خواهد داشت.»

صحبت‌های آقا که تمام می‌شود، رئیس مرکز آمار اجازه می‌گیرد تا فرم سرشماری مربوط به حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را پر کند. رهبر هم از او می‌پرسند: «کارت شناسایی هم که آوردید؟» و با خنده حضار و پاسخ مثبت عادل‌آذر، سرشماری آغاز می‌شود. اولین سوال: نام و نام خانوادگی؟

- سید علی حسینی خامنه‌ای.

جمعیت صلوات می‌فرستد. سوال دوم، تاریخ تولد است.

- تیر ماه 1318. البته این در شناسنامه است. ظاهرا تاریخ صحیح باید فروردین‌ماه باشد.

جمعیت مجدد صلوات می‌فرستد. قبل از این که عادل‌آذر به سؤال بعدی برسد، آقا می‌گوید: «نمی‌شود که با هر سؤال یک صلوات بفرستید.»

عادل‌آذر از نحوه تصرف منزل می‌پرسد: «ملکی؟ استیجاری؟ در برابر خدمت؟»

- منزل ما سازمانی است.

گوش همه تیز شده که از سایر اطلاعات رهبر هم با خبر شوند که مأمور سرشماری می‌گوید بقیه سوال‌ها باشد برای بعد، چون باید اعضای خانوار فهرست شوند. اما انگار آقا خیالشان از همه اطلاعاتی که می‌خواهند بدهند، راحت است: «ما اعضایی نداریم. فقط 2 نفریم. کارت ملی خودم را هم آورده‌ام.» لبخند روی لب میهمانان می‌نشیند و همه مجدد آماده ضبط اطلاعات نفوس و مسکن رهبر می‌شوند. اما مأمور سرشماری می‌گوید این کار حدود 20 دقیقه وقت می‌گیرد و کار را به بعد موکول می‌کند؛ گویا مأمور آمار در حفظ اسرار مردم عزمی جدی دارد. 

جلسه تمام می‌شود و قرار می‌شود خود رئیس مرکز آمار ایران برای تکمیل فرم اطلاعات آیت‌الله «سیدعلی حسینی خامنه‌ای» اقدام کند. کاری که برای سران قوا و چند نفر دیگر از مسئولین درجه اول هم انجام خواهد داد.