پنج ویژگی تاریخ‌شناسی رهبر انقلاب

توجه رهبر انقلاب به رویدادهای تاریخی صدر اسلام برای فهم و تبیین حوادث روزگار معاصر، در نگاشته‌ها یا سخنرانی‌های ایشان در سال‌های اخیر و به‌ویژه در پی رویدادها و تنش‌های سیاسی پس از انتخابات دهم، ابعاد گسترده‌تری یافته است.
این توجه تابع و متاثر از منطق استواری است که در نگاه رهبری می‌تواند به عنوان یک راهبرد اصولی در جهت تحقق بصیرتی فراگیر برای عموم از یک‌سو و خواص و نخبگان از سوی دیگر، به شمار آید و توسعه و کاربردی کردن آن باید در دستور کار دستگاه‌های علمی، پژوهشی و فرهنگی قرار گیرد.

این نگاشته تلاشی محدود در این عرصه است که با هدف استخراج شاخصه‌های اساسی تاریخ‌نگری و تاریخ‌فهمی مؤثر و کارآمد- آنچنان که مورد نظر رهبر معظم انقلاب است- به واکاوی اشارات تاریخی در آثار قلمی و بیانات شفاهی ایشان می‌پردازد.

رهبر انقلاب می‌فرمایند: «قرآن به ما می‌گوید: نگاه کنید و از گذشته‌ی تاریخ، درس بگیرید. حال ممکن است بعضی بنشینند و فلسفه‌بافی کنند که «گذشته، برای امروز نمی‌تواند سرمشق باشد» ... کاری به کار آن‌ها نداریم. قرآن‌که صادق مصدِّق است، ما را به عبرت گرفتن از تاریخ دعوت می‌کند.» (سخنرانی 20 خرداد 75 در جمع فرماندهان لشکر 27 محمد رسول‌الله(ص))

اما تاریخ و تاریخ‌خوانی برای آن‌که بتواند آموزنده و معرفت‌زا باشد نه اغواکننده و فتنه‌افزا، باید از شرایطی برخوردار باشد که هم متوجه متن تاریخ است و هم ناظر به نگرش و بینش پژوهشگر تاریخ. برخی از اهم این موارد که می‌توان آن را از مجموعه بیانات یا دروس تاریخی رهبری استخراج نمود، عبارتند از:
1. فهم دقیق و صحیح رویدادهای تاریخی
2. برداشت جامع و چندبعدی از رویدادهای تاریخی
3. توجه به زمینه‌های پشت‌پرده جریان‌های تاریخی
4. تکرارپذیری وقایع تاریخی
5. مسئولیت بشر در ساخت تاریخ، نه مدارای با آن

متن کامل این یادداشت را اینجا بخوانید.