[ بازگشت ] | [ چـاپ ] مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از نخبگان علمی - 1381/07/03 عنوان فیش :به وجود آمدن رنسانسِ اروپا بر اساس ترجمه‌های کتب كشورها و مناطق اسلامی کلیدواژه(ها) : شجاعت علمی, خودباوری علمی, روشنفکری, تاریخ روشنفکری در ایران, روشنفکری در ایران, روشنفکری, تاریخ روشنفکری در ایران, رنسانس, تاریخ دوران رنسانس نوع(ها) : روایت تاریخی متن فیش : ما این مشكل تاریخی را داریم و متأسّفانه این مشكل در حكومتهای وابسته و فاسد پیشینِ این كشور ریشه دارد و بلایی است كه از صدوپنجاه سال پیش بر سرِ ما آمده و باید خود را بتدریج از این بلا رها كنیم. آن این است كه از اوّلی كه پرتو علمِ جدید در این كشور افتاد، نخبگان آن روز كشور، به فكر ترجمه افتادند. نه فقط ترجمه‌ی آثار علمی، بلكه حتّی فكر و اندیشه‌ی ترجمه‌ای؛ همه چیز به صورت ترجمه از آنچه دیگران انجام دادند و خود را در چارچوب قالبهای آنها درآوردن. این گروه، مطلقاً جرأت ایجاد یك فضای جدید علمی را به خود ندادند. نه فقط گفتند علم را از آنها بگیریم، بلكه معتقد بودند باید فرهنگ و اخلاق و تفكّرات و عقاید سیاسی و اجتماعی را هم از آنها بگیریم! بدترین مشكلِ یك كشور این است كه تمدّن و هویّت خود را فراموش كند. ما باید امروز درصدد ساختن تمدّن خود باشیم و باور كنیم كه این ممكن است. در تبلیغات گذشته‌ی این كشور در خصوص ناتوانی ایرانی و توانایی غربیها آن‌قدر مبالغه شده كه امروز اگر كسی بگوید ما كاری كنیم كه غربیها به علم ما احتیاج پیدا كنند، می‌بینید كه در دلها یك حالت ناباوری به وجود می‌آید: مگر چنین چیزی ممكن است؟ بله؛ من عرض می‌كنم می‌شود. شما همت كنید پنجاه سال دیگر این‌طوری شود. البته این چیزها در كوتاه‌مدّت اتفاق نمی‌افتد؛ اما اگر شما امروز در راه درست قدم بردارید، هیچ اشكالی ندارد كه پنجاه سال دیگر، جهت اتوبان علم - كه امروز یكطرفه و از یك سو به سوی دیگر است - یا دو طرفه شود، یا یكطرفه و از این سو به آن سو شود؛ چه مانعی دارد؟ مگر یك روز این‌طور نبود؟ یك روز علم را غربیها از شرق و از همین ایران گرفتند. پایه‌گذار بسیاری از علومی كه امروز در دنیا رایج است، ایرانیها هستند. در ریاضی، فیزیك، پزشكی، نجوم و بسیاری از علوم دیگر، ایرانیها پایه‌گذار بودند. اصلاً رنسانسِ اروپا بر اساس ترجمه‌هایی كه در كشورها و مناطق اسلامی انجام گرفته بود، صورت گرفت. ما می‌توانیم این را تصوّر كنیم كه یك روز ایران تولید كننده‌ی خلاقّ علم شود.