[ بازگشت ] | [ چـاپ ]

مربوط به :بیانات در دیدار کارگزاران حج‌ - 1381/10/25
عنوان فیش :با هم بودن در اعتصام به ریسمان الهی
کلیدواژه(ها) : حج, وحدت
نوع(ها) : قرآن

متن فیش :
حقیقت این است که حج یک واجب استثنایی و یک مراسم عجیب و پُر رمز و راز است. اگرچه در باب حج بسیار گفته‌اند و همه گفته‌اند و مطالب شیوا و زیبایی هم بیان کرده‌اند؛ اما مسأله‌ی حج خیلی عمیقتر از چیزی است که ما تا امروز فهمیده‌ایم. حج، یک حرکت عبادی خالصِ عمیق - خضوع، خشوع، ذکر، عبادت، تضرّع و توسّل - و با حالت اجتماع است. در کنار هم قرار دادن این دو ویژگی، مسأله را خیلی پُرمعنا می‌کند. اگرچه در اسلام عبادات اجتماعی، مثل نماز جماعت و نماز جمعه و نماز عید وجود دارد؛ اما این اجتماع عظیم و این مرکزیّت دادن به ذکر و توحید و کشاندن همه‌ی مسلمانان از آفاق عالم اسلامی به یک نقطه‌ی واحد، خیلی معنا دارد. این‌که همه‌ی ملت مسلمان و امّت اسلامی با وجود اختلاف لهجه‌ها و نژادها و عادات و سنن و سلایق و اختلاف مذاهب موظّفند در یک نقطه جمع شوند و اعمال ویژه‌ای را با هم انجام دهند و این اعمال هم صرفاً عبادت و تضرّع و ذکر و توجّه است، خیلی پُرمعناست. معلوم می‌شود بنا بر نظر اسلام و دید اسلامی، اتّحاد دلها و جانها فقط در میدان سیاست و در جهاد نیست؛ حتّی رفتن به درِ خانه‌ی خدا و کنار هم قرار گرفتن دلها و با هم بودن تن‌ها و جانها نیز دارای اهمیت است. لذا ملاحظه بفرمایید در قرآن کریم می‌فرماید: «واعتصموا بحبل‌اللَّه جمیعاً(1)». اعتصام به حبل‌اللَّه، تنها فایده‌ای ندارد؛ «جمیعاً» مهم است. با هم اعتصام به حبل‌اللَّه کنید؛ با هم به نقطه‌ی اطمینان‌بخش تعلیم و تربیت و هدایت الهی چنگ بزنید. با هم بودن مهمّ است؛ دلها با هم، جانها با هم، فکرها با هم، تن‌ها در کنار هم. طوافی که می‌کنید - این حرکت دایره‌وار بر گرد یک مرکز - نماد حرکت مسلمانان بر گرد محور توحید است. همه‌ی کارها و اقدامات و همّتهای ما باید بر گردِ محور وحدانیّت الهی و توجّه به ذات اقدس ربوبی باشد. این درس، مربوط به همه‌ی زندگی است. کسانی که می‌خواهند احکام اسلامی را به کنج خانه‌ها و عبادتگاهها و دلها منحصر کنند و فعّالیت عرصه‌ی اجتماع را از دین عاری کنند، به این نکات اسلامی توجّه ندارند. سعی بین صفا و مروه‌ای هم که همه‌ی آحاد مسلمان باید آن را طی کنند، همین‌طور است. سعی، حرکت با همّت، با شدّت، با توجّه، با اراده و آگاهانه است و همه باید با هم حرکت کنند؛ بروند و بیایند. اجتماع عظیم در عرفات و مشعر و منا هم همین‌طور است. این کارهای دستجمعیِ عظیم که نظیر آن را در هیچ مذهب و مکتبی و در هیچیک از احکام دیگر اسلامی نمی‌شود پیدا کرد، نشان‌دهنده‌ی عظمت این واجب است. این‌جا یک ذخیره‌ی الهی گذاشته شده است که هرکس توفیق پیدا می‌کند دستی به سمت این ذخیره دراز کند، باید حدّاکثر استفاده را بکند. هرچه می‌توانید، در ایّام حج از این ذخیره استفاده کنید.
1 ) سوره مبارکه آل عمران آیه 103
وَاعتَصِموا بِحَبلِ اللَّهِ جَميعًا وَلا تَفَرَّقوا ۚ وَاذكُروا نِعمَتَ اللَّهِ عَلَيكُم إِذ كُنتُم أَعداءً فَأَلَّفَ بَينَ قُلوبِكُم فَأَصبَحتُم بِنِعمَتِهِ إِخوانًا وَكُنتُم عَلىٰ شَفا حُفرَةٍ مِنَ النّارِ فَأَنقَذَكُم مِنها ۗ كَذٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُم آياتِهِ لَعَلَّكُم تَهتَدونَ
ترجمه :
و همگی به ریسمان خدا [= قرآن و اسلام، و هرگونه وسیله وحدت‌]، چنگ زنید، و پراکنده نشوید! و نعمت (بزرگِ) خدا را بر خود، به یاد آرید که چگونه دشمن یکدیگر بودید، و او میان دلهای شما، الفت ایجاد کرد، و به برکتِ نعمتِ او، برادر شدید! و شما بر لبِ حفره‌ای از آتش بودید، خدا شما را از آن نجات داد؛ این چنین، خداوند آیات خود را برای شما آشکار می‌سازد؛ شاید پذیرای هدایت شوید.

مربوط به :بیانات در دیدار کارگزاران حج‌ - 1381/10/25
عنوان فیش :ایمان؛ دلیل برتری امت اسلامی
کلیدواژه(ها) : حج, ایمان, امت بزرگ اسلامی
نوع(ها) : قرآن

متن فیش :
حاجی در آن‌جا باید رابطه‌ی خود را با خدا قوی و مستحکم کند؛ با قرآن اُنس پیدا کند و تضرّع و ذکر و حضور را وظیفه‌ی دائمی خود بداند. انسان گاهی خیلی متأسّف می‌شود که بعضی به آن‌جا بروند و دنبال کالاهایی بگردند که این کالاها را همه‌جا می‌شود پیدا کرد! بعضی، عمر و پول و آبرو و وقت عزیزشان را صرف می‌کنند تا به بازارهای گوناگون بروند و این کالاها را بیاورند؛ اینها کالاهای معمولی زندگی است و همه‌جا وجود دارد. در آن‌جا کالایی هست که در هیچ‌جای دیگر نیست: کالای رضای الهی، زیارت خانه‌ی خدا، زیارت قبر مطهّر پیغمبر؛ این کجا دیگر پیدا می‌شود؟ این مکان و این زمان را دیگر کجا می‌شود پیدا کرد؟ از این فرصت باید همه استفاده کنند. شما که میزبانان و میهمانداران و خدمتگزاران حُجّاج هستید، این نکات را باید دائم به یکایک آنها یادآور شوید. زلال معنویت و هدایت به‌وسیله‌ی این مجموعه‌های مؤمن و علاقه‌مند، باید دائماً به سوی دلهای تشنه‌ی حُجّاج روانه شود. خیلی از این فرصتها در اختیارات امّت اسلامی هست که اگر از آنها استفاده شود، امّت اسلامی همان چیزی خواهد بود که قرآن برای او خواسته است: «فلا تهنوا و تدعوا الی السّلم و انتم الاعلون(1)» یا «ولا تهنوا ولا تحزنوا و انتم الاعلون(2)»؛ شما برترین هستید. البته نه برترین به خاطر نژاد، نه برترین به خاطر این‌که با خدا خویشاوندی‌ای دارید - هیچ‌کس از آحاد آفرینش، نسبتِ ویژه‌ای با خدا ندارد - اما شما برترین هستید، به خاطر انتساب به مکتبی که می‌تواند بشریت را در عصر حیرتش نجات دهد؛ می‌تواند در طول قرون، مشعل هدایت را به دست انسانها بدهد و آنها را خوشبخت کند و به نقطه‌ی امن و امان و تکامل برساند؛ این امتیاز شماست.
بقیه‌ی ادیان، مقدّمه‌ی ورود این دین در معرض اندیشه‌ی بشریّت بود - «انتم الاعلون» - به خاطر این‌که این ایمان در اختیار شماست؛ از این باید استفاده کنید. همین ایمان است که می‌تواند قدرتهای شیاطین و فراعنه را خرد کند و در هم بشکند؛ همچنان‌که شکست. روزهای ظهور اسلام، چه کسی خیال می‌کرد جمع معدودِ مظلومِ کم‌قوتّی در یک گوشه‌ی مکه، به برکت این آیات الهی بتوانند بزرگترین تمدّن زمان خود را به‌وجود آورند و مدنیّت بشری را ارتقاء و رشد دهند و این قلمرو عظیم و این رمعه‌ی وسیع را به‌وجود آورند و این‌طور در عمود زمان، با عزّت و افتخار باقی بمانند؟ عدّه‌ای خیال می‌کردند به‌زودی همه چیز از بین خواهد رفت: «الظّانین باللَّه ظنّ السّوء(3)»؛ خیال می‌کردند پیغمبر در هر یک از حوادثی که برایش پیش آمد، موفّقیتی به‌دست نخواهد آورد: «بل ظننتم ان لن ینقلب الرّسول و المؤمنون الی اهلیهم ابدا». «و ظننتم ظنّ السّوء و کنتم قوماً بورا(4)»؛ آنهایی که به خدای متعال سوءظن دارند؛ آنهایی که اهمیت و ارزش گوهر گرانبهای دین را نمی‌دانند، همان «قوماً بورا» هستند؛ ما مسلمانان نباید به آن‌جا برسیم. قرآن می‌تواند انسان را هدایت کند؛ از انسانِ «لفی خسر»(5) برساند به انسانی که «انّک کادحٌ الی ربّک کدحاً فملاقیه(6)»؛ به سوی خدا حرکت و صیرورت پیدا کند و با او ملاقات نماید. این حج، مظهر این قرآن است. ایمان خالصانه‌ی مؤمنین طول تاریخ اسلام، از این قرآن ناشی شده است؛ این را باید قدر دانست. مثل همه‌ی ذخایر دیگر ما، این ذخیره هم مورد تهاجم است.
1 ) سوره مبارکه محمد آیه 35
فَلا تَهِنوا وَتَدعوا إِلَى السَّلمِ وَأَنتُمُ الأَعلَونَ وَاللَّهُ مَعَكُم وَلَن يَتِرَكُم أَعمالَكُم
ترجمه :
پس هرگز سست نشوید و (دشمنان را) به صلح (ذلّت‌بار) دعوت نکنید در حالی که شما برترید، و خداوند با شماست و چیزی از (ثواب) اعمالتان را کم نمی‌کند!

2 ) سوره مبارکه آل عمران آیه 139
وَلا تَهِنوا وَلا تَحزَنوا وَأَنتُمُ الأَعلَونَ إِن كُنتُم مُؤمِنينَ
ترجمه :
و سست نشوید! و غمگین نگردید! و شما برترید اگر ایمان داشته باشید!

3 ) سوره مبارکه الفتح آیه 6
وَيُعَذِّبَ المُنافِقينَ وَالمُنافِقاتِ وَالمُشرِكينَ وَالمُشرِكاتِ الظّانّينَ بِاللَّهِ ظَنَّ السَّوءِ ۚ عَلَيهِم دائِرَةُ السَّوءِ ۖ وَغَضِبَ اللَّهُ عَلَيهِم وَلَعَنَهُم وَأَعَدَّ لَهُم جَهَنَّمَ ۖ وَساءَت مَصيرًا
ترجمه :
و (نیز) مردان و زنان منافق و مردان و زنان مشرک را که به خدا گمان بد می‌برند مجازات کند؛ (آری) حوادث ناگواری (که برای مؤمنان انتظار می‌کشند) تنها بر خودشان نازل می‌شود! خداوند بر آنان غضب کرده و از رحمت خود دورشان ساخته و جهنم را برای آنان آماده کرده؛ و چه بد سرانجامی است!

4 ) سوره مبارکه الفتح آیه 12
بَل ظَنَنتُم أَن لَن يَنقَلِبَ الرَّسولُ وَالمُؤمِنونَ إِلىٰ أَهليهِم أَبَدًا وَزُيِّنَ ذٰلِكَ في قُلوبِكُم وَظَنَنتُم ظَنَّ السَّوءِ وَكُنتُم قَومًا بورًا
ترجمه :
ولی شما گمان کردید پیامبر و مؤمنان هرگز به خانواده‌های خود بازنخواهند گشت؛ و این (پندار غلط) در دلهای شما زینت یافته بود و گمان بد کردید؛ و سرانجام (در دام شیطان افتادید و) هلاک شدید!

5 ) سوره مبارکه العصر آیه 2
إِنَّ الإِنسانَ لَفي خُسرٍ
ترجمه :
که انسانها همه در زیانند؛

6 ) سوره مبارکه الإنشقاق آیه 6
يا أَيُّهَا الإِنسانُ إِنَّكَ كادِحٌ إِلىٰ رَبِّكَ كَدحًا فَمُلاقيهِ
ترجمه :
ای انسان! تو با تلاش و رنج بسوی پروردگارت می‌روی و او را ملاقات خواهی کرد!

مربوط به :بیانات در دیدار کارگزاران حج‌ - 1381/10/25
عنوان فیش :حرمت ماه‌های حرام، به دلیل امتیاز آن‌ها
کلیدواژه(ها) : حج
نوع(ها) : قرآن, حدیث

متن فیش :
حرمت ماههای ذیقعدةالحرام و ذیحجّةالحرام و محرّم‌الحرام، به معنای عظمت این ماهها و احترام بزرگی است که این روزها و شبها و ساعات در تکوین و اراده‌ی الهی دارد. ایّام حج، اوج این کرامت و عظمت است و حضور حُجّاج در مناسک و در مرکز توحید دنیای اسلام - یعنی مکه‌ی مکرّمه - از بزرگترین برکات ماههای حرام است. بی‌جهت نبود که اسلام در میان احکامی که قبل از اسلام بین مردم رایج بود، حرمت ماههای حرام را تقریر فرمود. این‌طور نبود که فقط پیغمبر اکرم با عرب جاهلیِ آن روزگار مماشات کرده باشد، که چون آنها حرام دانسته‌اند، اسلام هم اینها را حرام بداند؛ نه. این به معنای آن است که چهار ماه حرام - «منها اربعةٌ حُرُم(1)» - حقیقتاً امتیازی دارند؛ کمااین‌که در طول سال، روزها، شبها، هفته‌ها و دهه‌های مشخّصی امتیازاتی دارند. این ماهها امتیاز دارند و همه‌ی ما باید قدردانی کنیم؛ بخصوص حُجاج بیت‌اللَّه‌الحرام. کسانی که امسال به این سعادت عظمی فائز خواهند شد و همچنین شما که خدمتگزاران آنها هستید، باید این ایّام را به عنوان مقدّمه‌ی تشرّف به آن سعادت عظمی مغتنم بشمارید. امیدواریم خداوند متعال، توجّهات و هدایات ویژه‌ی خود را شامل همه‌ی شما فرماید و ان‌شاءاللَّه دلهای شما را منوّر کند.
1 ) سوره مبارکه التوبة آیه 36
إِنَّ عِدَّةَ الشُّهورِ عِندَ اللَّهِ اثنا عَشَرَ شَهرًا في كِتابِ اللَّهِ يَومَ خَلَقَ السَّماواتِ وَالأَرضَ مِنها أَربَعَةٌ حُرُمٌ ۚ ذٰلِكَ الدّينُ القَيِّمُ ۚ فَلا تَظلِموا فيهِنَّ أَنفُسَكُم ۚ وَقاتِلُوا المُشرِكينَ كافَّةً كَما يُقاتِلونَكُم كافَّةً ۚ وَاعلَموا أَنَّ اللَّهَ مَعَ المُتَّقينَ
ترجمه :
تعداد ماه‌ها نزد خداوند در کتاب الهی، از آن روز که آسمانها و زمین را آفریده، دوازده ماه است؛ که چهار ماه از آن، ماه حرام است؛ (و جنگ در آن ممنوع می‌باشد.) این، آیین ثابت و پابرجا (ی الهی) است! بنابر این، در این ماه‌ها به خود ستم نکنید (و از هرگونه خونریزی بپرهیزید)! و (به هنگام نبرد) با مشرکان، دسته جمعی پیکار کنید، همان گونه که آنها دسته جمعی با شما پیکار می‌کنند؛ و بدانید خداوند با پرهیزگاران است!

2 ) 
تهذيب‏الأحكام،شیخ طوسی، ج 4 ص161ح26؛ 
الخصال ج : 2 ص : 487
تحف‏العقول،ابن شعبه حرانی، ص30
بحارالأنوار،مجلسی، ج 55 ص 339

أَتَيْنَا أَبَا جَعْفَرٍ ع فِی يَوْمٍ يُشَكُّ فِيهِ مِنْ رَمَضَانَ فَإِذَا مَائِدَتُهُ مَوْضُوعَةٌ وَ هُوَ يَأْكُلُ وَ نَحْنُ نُرِيدُ أَنْ نَسْأَلَهُ فَقَالَ ادْنُوا الْغَدَاءَ إِذَا كَانَ مِثْلُ هَذَا الْيَوْمِ وَ لَمْ تَجِئْكُمْ فِيهِ بَيِّنَةُ رُؤْيَةِ الْهِلَالِ فَلَا تَصُومُوا ثُمَّ قَالَ حَدَّثَنِی أَبِی عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ ع عَنْ عَلِيٍّ ع أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص لَمَّا ثَقُلَ فِی مَرَضِهِ قَالَ أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ السَّنَةَ اثْنَا عَشَرَ شَهْراً مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ قَالَ ثُمَّ قَالَ بِيَدِهِ فَذَاكَ رَجَبٌ مُفْرَدٌ وَ ذُو الْقَعْدَةِ وَ ذُو الْحِجَّةِ وَ الْمُحَرَّمُ ثَلَاثَةٌ مُتَوَالِيَاتٌ أَلَا وَ هَذَا الشَّهْرُ الْمَفْرُوضُ رَمَضَانُ فَصُومُوا لِرُؤْيَتِهِ وَ أَفْطِرُوا لِرُؤْيَتِهِ فَإِذَا خَفِيَ الشَّهْرُ فَأَتِمُّوا الْعِدَّةَ شَعْبَانَ ثَلَاثِينَ يَوْماً وَ صُومُوا الْوَاحِدَ وَ ثَلَاثِينَ وَ قَالَ بِيَدِهِ الْوَاحِدُ وَ اثْنَانِ وَ ثَلَاثَةٌ وَاحِدٌ وَ اثْنَانِ وَ ثَلَاثَةٌ وَ يَزْوِی إِبْهَامَهُ ثُمَّ قَالَ أَيُّهَا النَّاسُ شَهْرٌ كَذَا وَ شَهْرٌ كَذَا وَ قَالَ عَلِيٌّ ع صُمْنَا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ ص تِسْعَةً وَ عِشْرِينَ يَوْماً وَ لَمْ نَقْضِهِ وَ رَآهُ تَامّاً وَ قَالَ عَلِيٌّ ع قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ أَلْحَقَ فِی رَمَضَانَ يَوْماً مِنْ غَيْرِهِ مُتَعَمِّداً فَلَيْسَ بِمُؤْمِنٍ بِاللَّهِ وَ لَا بِی
ترجمه :


مربوط به :بیانات در دیدار کارگزاران حج‌ - 1381/10/25
عنوان فیش : حج, واجبات الهی
کلیدواژه(ها) : حج, واجبات الهی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
حقیقت این است که حج یک واجب استثنایی و یک مراسم عجیب و پُر رمز و راز است.

مربوط به :بیانات در دیدار کارگزاران حج‌ - 1381/10/25
عنوان فیش : حج, عبادت
کلیدواژه(ها) : حج, عبادت
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
حج، یک حرکت عبادی خالصِ عمیق توأم با خضوع، خشوع، ذکر، عبادت، تضرّع و توسّل وهمراه با حالت اجتماعی است.

مربوط به :بیانات در دیدار کارگزاران حج‌ - 1381/10/25
عنوان فیش : حج, قرآن
کلیدواژه(ها) : حج, قرآن
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
حج، مظهر قرآن است.

مربوط به :بیانات در دیدار کارگزاران حج‌ - 1381/10/25
عنوان فیش : حج
کلیدواژه(ها) : حج
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
حقیقت این است که حج یک واجب استثنایی و یک مراسم عجیب و پُر رمز و راز است. اگرچه در باب حج بسیار گفته‌اند و همه گفته‌اند و مطالب شیوا و زیبایی هم بیان کرده‌اند؛ اما مسأله حج خیلی عمیقتر از چیزی است که ما تا امروز فهمیده‌ایم. حج، یک حرکت عبادی خالصِ عمیق - خضوع، خشوع، ذکر، عبادت، تضرّع و توسّل - و با حالت اجتماع است. در کنار هم قرار دادن این دو ویژگی، مسأله را خیلی پُرمعنا میکند. اگرچه در اسلام عبادات اجتماعی، مثل نماز جماعت و نماز جمعه و نماز عید وجود دارد؛ اما این اجتماع عظیم و این مرکزیّت دادن به ذکر و توحید و کشاندن همه مسلمانان از آفاق عالم اسلامی به یک نقطه واحد، خیلی معنا دارد. این‌که همه ملت مسلمان و امّت اسلامی با وجود اختلاف لهجه‌ها و نژادها و عادات و سنن و سلایق و اختلاف مذاهب موظّفند در یک نقطه جمع شوند و اعمال ویژه‌ای را با هم انجام دهند و این اعمال هم صرفاً عبادت و تضرّع و ذکر و توجّه است، خیلی پُرمعناست. معلوم میشود بنا بر نظر اسلام و دید اسلامی، اتّحاد دلها و جانها فقط در میدان سیاست و در جهاد نیست؛ حتّی رفتن به درِ خانه خدا و کنار هم قرار گرفتن دلها و با هم بودن تن‌ها و جانها نیز دارای اهمیت است. لذا ملاحظه بفرمایید در قرآن کریم میفرماید: «واعتصموا بحبل‌اللَّه جمیعاً». اعتصام به حبل‌اللَّه، تنها فایده‌ای ندارد؛ «جمیعاً» مهم است. با هم اعتصام به حبل‌اللَّه کنید؛ با هم به نقطه اطمینان‌بخش تعلیم و تربیت و هدایت الهی چنگ بزنید. با هم بودن مهمّ است؛ دلها با هم، جانها با هم، فکرها با هم، تن‌ها در کنار هم. طوافی که میکنید - این حرکت دایره‌وار بر گرد یک مرکز - نماد حرکت مسلمانان بر گرد محور توحید است. همه کارها و اقدامات و همّتهای ما باید بر گردِ محور وحدانیّت الهی و توجّه به ذات اقدس ربوبی باشد. این درس، مربوط به همه زندگی است. کسانی که میخواهند احکام اسلامی را به کنج خانه‌ها و عبادتگاهها و دلها منحصر کنند و فعّالیت عرصه اجتماع را از دین عاری کنند، به این نکات اسلامی توجّه ندارند. سعی بین صفا و مروه‌ای هم که همه آحاد مسلمان باید آن را طی کنند، همین‌طور است. سعی، حرکت با همّت، با شدّت، با توجّه، با اراده و آگاهانه است و همه باید با هم حرکت کنند؛ بروند و بیایند. اجتماع عظیم در عرفات و مشعر و منا هم همین‌طور است. این کارهای دستجمعىِ عظیم که نظیر آن را در هیچ مذهب و مکتبی و در هیچیک از احکام دیگر اسلامی نمیشود پیدا کرد، نشان‌دهنده عظمت این واجب است. این‌جا یک ذخیره الهی گذاشته شده است که هرکس توفیق پیدا میکند دستی به سمت این ذخیره دراز کند، باید حدّاکثر استفاده را بکند. هرچه میتوانید، در ایّام حج از این ذخیره استفاده کنید.