بسماللَّهالرّحمنالرّحیم
اولاً ولادت حضرت باقرالعلوم، امام پنجم علیهالصّلاةوالسّلام را به همه شما عزیزانم - جوانان، نوجوانان، دختران و پسران قرآن و اساتید و معلّمانتان - تبریک عرض میکنم. خیلی خوشحالیم که بحمداللَّه امواج بابرکت تعلیم و تعلّمِ قرآن در کشور فراگیر شده است. شما عزیزان بدانید، سالهای سال در کشور ما با گسترش قرآن مبارزه کردند؛ به خیال خودشان کاری کردند که قرآن متروک و فراموش شود. سالهای متمادی، درس قرآن را از مراکز تعلیمات برداشتند و آهنگ قرآن و پخش آن را محدود کردند. چه کسانی این کار را کردند؟ همان کسانی که با زور بیگانگان بر این کشور مسلّط شده بودند؛ یعنی رژیم فاسد و گنهکار و آلوده پهلوی. قصد آنها این بود که این کشور را با همه منابع انسانی و مادّیاش، دودستی در اختیار قدرتهای جهانخوار غربی قرار دهند. آنها بودند که این کار را برنامهریزی و اجرا کردند. میدانستند تعالیم قرآن، فکر قرآنی و تربیت قرآنی نمیگذارد خائنان، کار خود را بهراحتی انجام دهند؛ لذا با قرآن مبارزه میکردند.
خدای متعال در قرآن فرموده است: «انّا نحن نزّلنا الذّکر و انّا له لحافظون».(۱) حفظ قرآن، حفظ معارف الهی، حفظ آیات نازل شده بر قلب مقدّس پیغمبر، چیزی نیست که وسوسهها و توطئههای بشری بتواند با آن مبارزه کند. حفظ قرآن، کارِ خداست و تدبیر الهی، قرآن را رایج خواهد کرد. البته شرط دارد. مثل همه نعمتهای الهی شرطش این است که مردم، با تلاش و همه وجود و تواناییشان به دنبال کسب این نعمت الهی باشند. مردم ما با همه وجود و با همه تلاش، به دنبال اسلام و قرآن راه افتادند؛ خدای متعال هم این نعمت را به آنها ارزانی داشت. امروز بحمداللَّه امواج آموزش و تعلیم و تعلّمِ قرآن، بسیاری از نقاط جامعه ما را فراگرفته است و من خوشحالم از اینکه میبینم جوانان، نوجوانان و کودکان، در راه آموزش قرآن تلاش میکنند.
شما جوانان و نوجوانانی که قرآن را فرا میگیرید، این را بدانید که یک ذخیره مادامالعمر برای اندیشیدن و فکر کردن را برای خودتان فراهم میکنید. این چیز بسیار باارزشی است. ممکن است در سنین جوانی، معانی و معارف عمیقی را از آیات قرآن استنباط نکنید و نتوانید درست بفهمید - فقط چیزهای سطحی و اندکی از معارف را بفهمید - اما به موازات بالا رفتنِ سطح معلومات و پیشرفت علمی، از آیات قرآن که در حافظه و ذهن شما قرار دارد، بیشتر استفاده میکنید. حضور قرآن در ذهن انسان، نعمت بسیار بزرگی است. فرق است بین کسی که برای مطلبی، بارها آیات قرآن و فهرستهای قرآنی را جستجو میکند تا ببیند در این باره آیهای وجود دارد یا نه، با آن کسی که آیات قرآن در ذهن و دل و جلوِ چشم اوست و نگاه میکند، آنچه را که در هر بخشی از معارف اسلامی به آن نیاز دارد، از قرآن استنباط و استخراج میکند و روی آن فکر و تأمّل میکند و از آن استفاده میبرد. اُنس با قرآن در دوران کودکی و نوجوانی، تا دوران جوانی، یک نعمت بسیار بزرگ است.
البته آشنایی با الفاظ و ظواهر قرآن، گام اوّل است؛ اما گام اوّلِ لازم. اگر دانشپژوهانِ دینی و قرآنی، این قدم را برندارند، قدمهای بعدی دشوار و گاهی هم ناممکن خواهد شد. امروز میبینید کسانی در گوشه و کنار درباره اسلام حرف میزنند و چیزهایی را ادّعا میکنند که هیچ ارتباطی با اسلام ندارد؛ چرا؟ چون آنها با معارفِ متون قرآن و سنّت آشنا نیستند. انسان باید با متن قرآن و سنّت - یعنی حدیث نبوی و ائمه علیهمالسّلام - آشنا شود تا بتواند معارف دینی را بفهمد؛ ولو بخواهد در اعماق آن غور کند. پس این قدم، قدمِ اوّل و درعینحال لازم است.
البته بعد، فکر کردن، معلومات فراوان برای خود فراهم کردن و از آن معلومات برای درک معارف قرآن و حدیث استفاده کردن، لازم است. هرچه معلومات انسان بیشتر شود، فهمش از قرآن و حدیث روشنتر خواهد شد. تجربهها نیز همینطور است. هرچه تجربه انسان در زندگی بیشتر شود، وقتی حوادث گوناگون دنیا را نگاه میکند، معرفتش نسبت به قرآن بیشتر و مطالب قرآن برای او واضحتر خواهد شد.
امروز که حکومت اسلامی تشکیل شده و نظام جمهوری اسلامی به وجود آمده است، ما معنای بسیاری از آیات قرآن را میفهمیم، که قبل از تشکیل حکومت اسلامی، تصویر گنگ و مبهمی از آن آیات داشتیم. امروز که دشمنیهای استکبار و قدرتهای ظالم و ستمگر و افزونطلب در مقابل چشم ماست و صفآراییهای آنها را مشاهده میکنیم - توطئهها و نقشههای آنها و نوع فریب افکار عمومی یا فریب بعضی ذهنهای آلوده برخی از خواص - برای ما آشکارمیشود که عمق معنای آیه قرآن چیست و به کجا اشاره میکند و چه آسیبهایی را برای ذهن خوانندگان و متدبّران در قرآن مجسم میکند. قدر این را باید دانست.
ما در جامعه خودمان مبالغ زیادی از آموزش قرآن عقب افتادگی داریم. باید اینها را جبران کنیم. اگر جوان مسلمان با قرآن اُنس پیدا کند و فرصت تدبّر در قرآن را به خود بدهد، بسیاری از شبهات دشمنان بیاثر خواهد شد. البته همه دستگاههای فرهنگی کشور باید کمک کنند. باید مفاهیم قرآنی به وسیله خبرههای این کار دستهبندی شود و به تناسب در جای خود و در کتابهای درسی - چه در مدرسهها و چه در دانشگاهها - گنجانده شود. این ارتباط باید دائمی باشد.
ما بسیار خوشحالیم از اینکه بحمداللَّه این مجموعه قرآنىِ منظّم و مرتّب و با برنامه تشکیل شده است و این همه جوانان خوب در این مجموعهها مشغول استفاده هستند. از خدای متعال میخواهیم دستاندرکاران این سازماندهی و آموزش قرآنی را - در هر نقطه کشور که هستند و با هر نامی که تلاش میکنند - مشمول رحمت و فضل خود قرار دهد. انشاءاللَّه سعی شما جوانان این باشد که هم در علم، هم در عمل، هم در تربیت دینی و هم در رفتار و معاشرت، خودتان را نمونه کنید - همچنان که در فراگیری قرآن الحمدللَّه نمونه هستید - و مردان و زنان نمونه آینده کشور باشید تا انشاءاللَّه در هدایت عمومی کشور، ایمانهای شما نقش داشته باشد.
برای مواجهه با کسانی که حاضر نیستند شکوه و عظمت اسلام عزیز و مسلمانان و کشور ما - ایران - را ببینند، خود را از همه جهت بسازید و آماده کنید. اینها ضربه میزنند و شبهه ایجاد میکنند؛ اما شما مثل کوه باید خود را در مقابلشان مستحکم نمایید و بایستید و دشمن را ناکام کنید.
از خداوند متعال مسألت میکنم که همه شما را مشمول لطف و فضل و رحمت خود قرار دهد و انشاءاللَّه توجّهات حضرت ولىّعصر ارواحنافداه در حقّ شما همیشه مستمرّ و مستدام باشد.
والسّلام علیکم و رحمةاللَّه و برکاته
۱) الحجر: ۹