حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در ابتدای جلسات درس خارج فقه خود، به شرح یک حدیث اخلاقی می‌پردازند. جلسات درس خارج ایشان از سال ۱۳۶۹ تاکنون ادامه داشته و هم‌اکنون روزهای یکشنبه، دوشنبه و سه‌شنبه‌ی هر هفته در حسینیه‌ی امام خمینی رحمه‌الله برگزار می‌گردد. «باهوش‌ترین مؤمنان» موضوع شرح حدیثی اخلاقی از پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله است که پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR فیلم و متن آن را منتشر می‌کند. متن بیانات معظم‌له که در این فیلم مشاهده می‌کنید به شرح زیر است:
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
الحمدلله رب العالمین
فی الکافی سُئِلَ النّبی صلی‌الله‌علیه‌وآله اَیُّ المؤمنینَ اَکْیَس؟ (۱)
چه کسی کَیّس‌تر و زرنگ‌تر و باهوش‌تر است از میان مؤمنان؟
فَقال اَکثَرُهُم ذکراً لِلمُوت و اَشدُّهُم لَه استعداداً
واقعاً هم همین‌جور است؛ هر کسی که بیشتر به یاد مرگ باشد او زرنگ‌تر است.
چون غفلت از مرگ، غفلت از یک حقیقت و واقعیتی است که انسان ناگزیر با آن روبرو خواهد شد. خب باید فکرش را کرد. لذا این یک حکمت بزرگی است که از کثرت وضوح مورد غفلت ما قرار می‌گیرد.
به یادمان باشد که این مسیری است که حتماً به اینجا منتهی خواهد شد. در این هیچ تردیدی نیست. شکی در این نیست.
باید آماده بود برای آن لحظه. البته این آمادگی مقداری با تلاش و مجاهدت و اطاعت است، مقداری هم با استمداد از لطف الهی.
«و ان کان قددنا اجلی و لم یدننی منک عملی فقد جعلتُ الاِقرار بالذّنب الیک وسیلتی»(۲) این هم یکی از راه‌ها است که انسان با خدای متعال در میان بگذارد ضعف خود را؛ «من لی غیرک اَسئله کشف ضُرّی و النظر فی امری»(۳) [انسان] ضعف خود را، کوتاهی خود را، عجز خود را، غفلت‌هایی که موجب گناه و ورود در معصیت هستند، اینها را باید با خدای متعال در میان بگذارد، اقرار به عجز خودش بکند، تصمیم هم داشته باشد برای اینکه تعمداً دوباره وارد این گنداب و مرداب نشود.
این راهش اینها است.
۱) الشافی، صفحه‌ی ۸۷۷
۲) مفاتیح‌الجنان، مناجات شعبانیه
خدایا اگر مرگ من نزدیک شده است ولی هنوز عمل من به تو نرسیده است (ولی هنوز عمل من مرا به تو نزدیک نکرده است) پس راه نجات و نزدیکی به تو را، اعتراف به گناهم قرار می دهم.
۳) مفاتیح‌الجنان، دعای کمیل
پروردگارا، جز تو که را دارم؟ تا برطرف شدن ناراحتی و نظر لطف در کارم را از او درخواست کنم؟
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
الحمدلله رب العالمین
فی الکافی سُئِلَ النّبی صلی‌الله‌علیه‌وآله اَیُّ المؤمنینَ اَکْیَس؟ (۱)
چه کسی کَیّس‌تر و زرنگ‌تر و باهوش‌تر است از میان مؤمنان؟
فَقال اَکثَرُهُم ذکراً لِلمُوت و اَشدُّهُم لَه استعداداً
واقعاً هم همین‌جور است؛ هر کسی که بیشتر به یاد مرگ باشد او زرنگ‌تر است.
چون غفلت از مرگ، غفلت از یک حقیقت و واقعیتی است که انسان ناگزیر با آن روبرو خواهد شد. خب باید فکرش را کرد. لذا این یک حکمت بزرگی است که از کثرت وضوح مورد غفلت ما قرار می‌گیرد.
به یادمان باشد که این مسیری است که حتماً به اینجا منتهی خواهد شد. در این هیچ تردیدی نیست. شکی در این نیست.
باید آماده بود برای آن لحظه. البته این آمادگی مقداری با تلاش و مجاهدت و اطاعت است، مقداری هم با استمداد از لطف الهی.
«و ان کان قددنا اجلی و لم یدننی منک عملی فقد جعلتُ الاِقرار بالذّنب الیک وسیلتی»(۲) این هم یکی از راه‌ها است که انسان با خدای متعال در میان بگذارد ضعف خود را؛ «من لی غیرک اَسئله کشف ضُرّی و النظر فی امری»(۳) [انسان] ضعف خود را، کوتاهی خود را، عجز خود را، غفلت‌هایی که موجب گناه و ورود در معصیت هستند، اینها را باید با خدای متعال در میان بگذارد، اقرار به عجز خودش بکند، تصمیم هم داشته باشد برای اینکه تعمداً دوباره وارد این گنداب و مرداب نشود.
این راهش اینها است.
۱) الشافی، صفحه‌ی ۸۷۷
۲) مفاتیح‌الجنان، مناجات شعبانیه
خدایا اگر مرگ من نزدیک شده است ولی هنوز عمل من به تو نرسیده است (ولی هنوز عمل من مرا به تو نزدیک نکرده است) پس راه نجات و نزدیکی به تو را، اعتراف به گناهم قرار می دهم.
۳) مفاتیح‌الجنان، دعای کمیل
پروردگارا، جز تو که را دارم؟ تا برطرف شدن ناراحتی و نظر لطف در کارم را از او درخواست کنم؟