بسم‌اللَّه‌الرّحمن‌الرّحیم
به همه‌ی برادران عزیزی که در این شهر مقدس و در حقیقت مرکز معنوی و روحی کشور مشغول خدمت و تلاش هستند، خسته‌نباشید عرض میکنیم. امیدواریم که خداوند متعال به شماها توفیق بدهد تا بتوانید ان‌شاءاللَّه این وظایف مهمی را که برعهده دارید، به بهترین وجه انجام بدهید.
قم، اولاً شهری زیارتی است - که شهرهای زیارتی به‌طور قهری مرکز توجه آحاد مردم کشور است - ثانیاً دارای حوزه‌ی علمیه است؛ که بزرگترین حوزه‌ی علمیه‌ی جهان اسلام است. در هیچ شهر و در هیچ کشوری، حوزه‌یی با این عظمت، با این همه ارکان، استخوانهای علمی، شخصیتهای ممتاز و برجسته، با این کمیت طلاب و دانشجویان، وجود ندارد؛ خود این بر حساسیت این شهر میافزاید و طبعاً رفت‌وآمدها و توجهات و توقعاتی را نسبت به این شهر ایجاد میکند. سوم این‌که قم مرکز انقلاب است. قمیها سربازان اول این نهضتند. آن وقتی که هیچ جای این کشور هنوز از وقوع این نهضت خبر نداشتند، این قمیها بودند که جوانشان، پیرشان، بازاریشان، سال 41 سر درس امام(رضوان‌اللَّه‌تعالی علیه) آمدند و حضور خودشان را نشان دادند؛ وابستگی و دلبستگی و آمادگیشان را اعلام کردند و راست هم گفتند؛ یعنی با نهضت در دوران قبل از پیروزی انقلاب، و با جمهوری اسلامی و نظام اسلامی بعد از پیروزی انقلاب، صادقانه برخورد کردند. جوانان، پُرشور؛ مردان و زنان، در صحنه؛ قم کانون انقلاب بود. قبل از همه جا، اینها مقدمات پیروزی انقلاب را فراهم کردند؛ قبل از همه جا، اینها شهید دادند؛ بعد هم وقتی که امام از تهران به این‌جا تشریف آوردند، مرکز سیاسىِ جمهوری اسلامی شد؛ الان هم در دنیا نسبت به قم با این چشم نگاه میکنند؛ قم را مرکز معنوی و کانون حقیقی نظام به حساب می‌آورند. این سه خصوصیت با هم، در هیچ شهری از شهرهای کشور ما جمع نشده است؛ این مخصوص قم است. این است که خدمت در این شهر، ویژگیها و خصوصیاتی دارد که ارزش کار را بالا می‌برد.
این کمبودهایی هم که آقای فرماندار اشاره کردند، من همه‌ی آنها را تصدیق میکنم. واقعاً مسأله‌ی آب قم و بافت شهرىِ این‌جا مسأله است. آدم وقتی که در خیابان ارم و صفاییه و این‌طور جاها راه میرود، این‌جاها را مثل سالهای دهه‌ی 30 میبیند؛ یعنی همان زمان طلبگی ما در شهر قم! این جمعیت و این عظمت، اقتضائاتی دارند. البته در زمینه‌ی مسائل شهری هر کاری که میخواهد انجام بگیرد، حتماً نظر شریف بزرگان حوزه و بخصوص مراجع محترم و معظم کسب بشود؛ حمایت و پشتیبانی و تأیید آنها برای شما لازم است؛ بدون نظر آنها نمیتوانید کار صحیحی انجام بدهید؛ باید با جلب نظر و همکاری و قبول و تصدیق آنها باشد. مدرسه‌سازی و امثال این کارها هم واقعاً کارهای مهمی است.
من قبل از این‌که به این سفر بیایم، گزارشی از اوضاع قم گرفتم و خواندم و مسائل این‌جا را مطالعه کردم. غیر از آنچه که در طول زمان به وسیله‌ی خود ایشان،(1) یا دوستانمان، یا گاهی که بزرگان حوزه به تهران تشریف می‌آورند و برای ما میگویند، این گزارش هم ما را به بعضی از حقایق و واقعیاتی که در این‌جا هست، راهنمایی کرد. البته اینها باید اصلاح بشود؛ این دوندگی لازم دارد. مسؤولان میخواهند کار و تلاش کنند؛ باید وضع قم برای آنها تشریح و به طور جدی دنبالگیری بشود، تا ان‌شاءاللَّه این کارها در طول چند سال آینده به ثمر برسد. این مردم عزیز شایستگی خدمات زیادی دارند؛ نباید دیگر این‌طور مشکلات ابتدایی در زندگی مردم قم وجود داشته باشد. امیدواریم که خداوند به شماها کمک کند تا کارها را خوب انجام بدهید.
یکی از مشکلات مردم - نه فقط مردم قم؛ اما مردم قم هم این مشکل را دارند - وضع ادارات است. مردم به ما که مراجعه میکنند، از وضع ادارات مینالند؛ حق هم دارند؛ چون بنده که دارم با شما حرف میزنم، از فضای زندگی مردم مطلعم؛ خود من همه‌ی عمرم را در آن فضا تنفس کرده‌ام؛ حالا هم از این فضا بیگانه نیستم. شماها خوبید؛ اما خوب بودن شما معنایش این نیست که آن مجموعه‌ی تحت مدیریت شما هم صددرصد خوب است. طهارت شما معنایش این نیست که آن مجموعه، صددرصد طاهر است. باید برسید، باید دقت کنید؛ بخصوص باید نسبت به مراجعان و کار مردم اهتمام بورزید. هر جا که احساس شد مردم مثلاً از شهرداری، از بازرگانی، از فلان اداره‌ی مشخص، گله‌یی دارند، تا آن اعماقش بروید، ببینید اشکال مردم چیست؛ آن را برطرف کنید. باید بنا را بر این بگذارید که ادارات روال صحیحی در کار داشته باشند. دستگاه اداری ما خیلی نرمتر و سریعتر و روانتر از این باید کار کند؛ اما چون آن شکل قدیمی وجود دارد - شکل اسلامی و جمهوری اسلامی که نیست؛ همان شکل سابق است؛ منتها ما عناصرش را عوض کردیم - خیلی روان نیست؛ باید روانش کنید. شما اگر بخواهید یک ماشین را روان کنید، چه‌کار میکنید؟ یک مقدار روغنکاری میکنید؛ یک مقدار پیچ و مهره‌هایش را جابه‌جا میکنید؛ بالاخره باید کاری بکنید. عمده این است که آن مدیر بالا سر این تشکیلات، با چشم نافذی تا آن اعماق تشکیلات را ببیند؛ از خطاها آسان نگذرد و اصل را بر راضی کردن مردم قرار بدهد.
به‌هرحال امیدواریم که ان‌شاءاللَّه همه‌ی این مشکلات برطرف بشود و طوری باشد که همه‌ی ما و شما بتوانیم پیش خدای متعال سرافراز باشیم که تلاش خودمان را کردیم و خدمت خودمان را انجام دادیم. از این‌که این فرصت را به من دادید، خیلی متشکرم.
والسّلام علیکم و رحمةاللَّه و برکاته
1) فرماندار قم