حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در ابتدای جلسات درس خارج فقه خود، به شرح یک حدیث اخلاقی می‌پردازند. «سنگین بارترین مردم و کوشاترین مردم» موضوع شرح حدیثی اخلاقی از پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد مصطفی صلّی الله علیه و آله و سلّم است که پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR فیلم و متن آن را منتشر می‌کند. متن بیانات معظم‌له که در این فیلم مشاهده می‌کنید به شرح زیر است:
بسم الله الرّحمن الرّحیم
الحمدلله ربّ العالمین
عن النبی صلّی الله علیه و آله و سلّم دنباله‌ی روایت قبلی و امقت الناس المتکبر. مقت به معنای گناه و سنگینی باری است که بر دوش انسان قرار می‌گیرد. می‌فرمایند متکبر سنگین‌‌ترین بارها را بار گناه را بر دوش دارد. به خاطر تأثیری که روحیه‌ی تکبر و خود برتربینی می‌گذارد در عمل انسان هم با بندگان خدا هم با خود خدای متعال عزّ وجل. لذاست که تکبر موجب می‌شود که انسان سرازیر بشود در این دره‌ی هولناک.
و اشدّ الناس اجتهاداً من ترک الذنوب. بیش از همه‌ی مردم در تلاش و اجتهاد در راه خدا آن کسی انجام می‌دهد که گناهان را ترک کند. نقش ترک گناه را در رشد و تکامل آدمی نشان می‌دهد. یعنی بیشترین تلاش‌ها این است ممکن است کسی تلاش را در انجام عبادات و مستحبات مشاهده بکند. لکن می‌فرمایند که از او برتر و بالاتر عبارت است از ترک گناهان. چون گناهان عوامل درونی دارند، شهوات انسانی انگیزه‌های درونی است که دائم انسان را به سمت گناه می‌کشاند. یک مبارزه‌ی دائمی برای انسان لازم است برای اینکه از گناه اجتناب بکند. و اساس قضیه هم همین است. کسانی که اهل معنا و اهل معرفتند وقتی توصیه می‌کنند به جوانها و به مردم برای حرکت سلوکی در راه خدای متعال قدم اول را ترک گناه می‌دانند. اگر چنانچه ترک گناه نباشد اعمال خیر، عبادات، صدقات، مجاهدات تأثیر کمی می‌گذارد. مثل این است که انسان یک استخری را با چند تا لوله‌ی قطور دائم در آن آب سرازیر کند اما این استخر پر نمی‌شود، چرا؟ چون چند تا سوراخ دارد، چند تا تَرَک در بدنه‌ی این استخر هست که این آب را دائم از بین می‌برد.
گناه این جوری است. هر چه که شما از عبادات و از اعمال خیر و اعمال صالحه انجام می‌دهید این ظرف وجودی انسان، قلب انسان سرشار نمی‌شود از خیر و حسنه و صلاح. زیر که گناه مثل همان ترکی است، سوراخی است که در بدنه‌ی این استخر قرار دارد، این را هی همین طور خارج می‌کند، درز می‌دهد. اول بایستی این سد این طریق هدر رفتن را انجام داد. اول بایستی این را انجام داد آن وقت است که آن وقت اعمال خیر اثر خودش را می‌بخشد.
بسم الله الرّحمن الرّحیم
الحمدلله ربّ العالمین
عن النبی صلّی الله علیه و آله و سلّم دنباله‌ی روایت قبلی و امقت الناس المتکبر. مقت به معنای گناه و سنگینی باری است که بر دوش انسان قرار می‌گیرد. می‌فرمایند متکبر سنگین‌‌ترین بارها را بار گناه را بر دوش دارد. به خاطر تأثیری که روحیه‌ی تکبر و خود برتربینی می‌گذارد در عمل انسان هم با بندگان خدا هم با خود خدای متعال عزّ وجل. لذاست که تکبر موجب می‌شود که انسان سرازیر بشود در این دره‌ی هولناک.
و اشدّ الناس اجتهاداً من ترک الذنوب. بیش از همه‌ی مردم در تلاش و اجتهاد در راه خدا آن کسی انجام می‌دهد که گناهان را ترک کند. نقش ترک گناه را در رشد و تکامل آدمی نشان می‌دهد. یعنی بیشترین تلاش‌ها این است ممکن است کسی تلاش را در انجام عبادات و مستحبات مشاهده بکند. لکن می‌فرمایند که از او برتر و بالاتر عبارت است از ترک گناهان. چون گناهان عوامل درونی دارند، شهوات انسانی انگیزه‌های درونی است که دائم انسان را به سمت گناه می‌کشاند. یک مبارزه‌ی دائمی برای انسان لازم است برای اینکه از گناه اجتناب بکند. و اساس قضیه هم همین است. کسانی که اهل معنا و اهل معرفتند وقتی توصیه می‌کنند به جوانها و به مردم برای حرکت سلوکی در راه خدای متعال قدم اول را ترک گناه می‌دانند. اگر چنانچه ترک گناه نباشد اعمال خیر، عبادات، صدقات، مجاهدات تأثیر کمی می‌گذارد. مثل این است که انسان یک استخری را با چند تا لوله‌ی قطور دائم در آن آب سرازیر کند اما این استخر پر نمی‌شود، چرا؟ چون چند تا سوراخ دارد، چند تا تَرَک در بدنه‌ی این استخر هست که این آب را دائم از بین می‌برد.
گناه این جوری است. هر چه که شما از عبادات و از اعمال خیر و اعمال صالحه انجام می‌دهید این ظرف وجودی انسان، قلب انسان سرشار نمی‌شود از خیر و حسنه و صلاح. زیر که گناه مثل همان ترکی است، سوراخی است که در بدنه‌ی این استخر قرار دارد، این را هی همین طور خارج می‌کند، درز می‌دهد. اول بایستی این سد این طریق هدر رفتن را انجام داد. اول بایستی این را انجام داد آن وقت است که آن وقت اعمال خیر اثر خودش را می‌بخشد.