بسم الله الرّحمن الرّحیم (۱)
اوّلاً به همه‌ی برادران عزیزى که تشریف دارید، جناب آقاى هاشمى رئیس‌جمهور عزیز و محترممان، جناب آقاى حاج سیّداحمد آقا یادگار و فرزند ارجمند و گرامى امام بزرگوارمان، و یکایک شما برادران بسیار خوب و خدوم و زحمت‌کش، خیرمقدم و تبریک عرض میکنم. لازم است که در چنین روزى و چنین مناسبتى یاد شهداى عزیز این روزها را گرامى بداریم؛ شهید عزیزمان مرحوم آقاى رجائى و شهید عزیزمان مرحوم آقاى باهنر که حقیقتاً دو نمونه‌ی برجسته از یاران انقلاب و یاران امام بودند؛ همچنین از مرحوم شهید عراقى (۲) -که جزو فدائیان امام بودند و شهادت ایشان هم همین روزها است- یاد کنیم. خداوند ان‌شاءالله این عزیزان انقلاب را با اولیاى خودش محشور کند و به ما هم توفیق بدهد که در راه شهداى گران‌قدرمان که راه خدا و راه قرآن و راه امام است، با همه‌ی وجود حرکت کنیم.بنده همین‌طور وظیفه‌ی خودم میدانم که به‌مناسبت تشکیل کابینه‌ی جدید، از اعضاى کابینه‌ی قبلى -مخصوصاً برادر خوب و عزیزمان آقاى مهندس موسوى- که حقیقتاً هشت سال در سخت‌ترین دورانها با همه‌ی وجود تلاش کردند تشکّر کنم. بنده شاهد بودم و اداء این شهادت را لازم میشمارم که آن برادران در چه شرایط دشوارى، چه خون دلهایى، چه دغدغه‌هایى، چه تلاشهاى پُرحجمى داشتند و بحمدا‌لله نتایج خودش را هم داشت. آن برادران تلاش خودشان را کردند و زحمت خودشان را کشیدند؛ بعضى بحمدا‌لله در این کابینه هم تشریف دارند و امیدواریم به همان تلاش ادامه بدهند؛ بعضى هم که در این کابینه نیستند، در مجموعه‌ی عناصر خدمتگزار نظام جمهورى اسلامى هستند و ان‌شاءالله خواهند بود.
راجع به شما برادران عزیز، من باید به شما صمیمانه تبریک عرض بکنم. اوّلاً این تبریک به مردم ما است. رئیس‌جمهورى با این خصوصیّات، براى ملّت ما و انقلاب ما و کشور ما حقیقتاً یک موهبت الهى است. وجود جناب آقاى هاشمى و این مسئولیّتشان -هر دو- حقیقتاً براى این مردم و بر ما نعمت است. بنده قدر این نعمت را میدانم و میدانم که مردم هم قدر این نعمت را میدانند و در رأى خودشان و اعلام وفاداری‌شان این را نشان دادند؛ بعد از این هم ان‌شاءالله نشان خواهند داد. و براى شما برادران هم که کار میکنید با این مجموعه و با ایشان، یقیناً تبریک جداگانه‌اى لازم دارد.
براى شما تبریک دیگرى که هست، اعتماد مجلس شوراى اسلامى است که به شما ابراز شد. بحث مجلس در طول این دو سه روز، بحث بسیار جالب و حقیقتاً استثنائى و حاکى از آزادى کامل [بود] که این یکى از امتیازات بزرگ کشور ما و مجلس ما است. کسانى که تردید میکنند در اصول یک حکومت اسلامى و آزادى کامل اسلامى در این کشور، بیایند ببینند این مجلس ما را. نمایندگان با کمال شجاعت، با کمال صراحت، با احساس وظیفه، می‌آیند می‌ایستند نظر موافقشان یا نظر مخالفشان را بیان میکنند؛ که این هم نعمت بزرگى است که ما داریم. و بعد هم احساس مسئولیّت بسیار خطیرى که در این روزگار مجلس داشت -در دادن رأى اعتماد به همه‌ی اعضاى کابینه- آشکار شد. مجلس شوراى اسلامى نشان داد که حقیقتاً واقعیّات کشور را خیلى خوب درک میکند، مصالح را درک میکند و خودش را در قبال این حقایقى که وجود دارد و در قبال این ملّت، مسئول میداند. دلیل بزرگ آن همین بود که این رأى اعتماد بالا را به شما اعضاى کابینه‌ی جدید دادند. من تشکّر میکنم از برادران و خواهران نماینده در مجلس شوراى اسلامى و بخصوص برادران مؤمن و حزب‌ا‌للهی‌اى که با رأى مثبت خودشان این امکان را دادند که کابینه در اسرع وقت کار خودش را شروع کند و برادران مسئول بتوانند امور کشور را اداره کنند. (۳)
ما البتّه در آینده تبادل نظر و همفکرى و همکارى -مستمرّاً- با شما برادران خواهیم داشت. من اجمالاً عرض بکنم: شما خوب میدانید که در اسلام، مسئولیّت و تکلیف، یک‌جانبه نیست. وقتى کسانى بر مردمى حکومت میکنند به معناى اسلامىِ حکومت -نه به معناى طاغوتى و رایج بین افکار و ذهنهاى جاهلى، بلکه حکومت به همان معنایى که در اسلام هست- یعنى مدیریّت کشور را بر عهده میگیرند و بار سنگین مسئولیّت را بر دوش میکشند، یک وظیفه‌ی طرفینى، یک مسئولیّت طرفینى بین آنها و مردم به وجود می‌آید. از امروز حقّى شما بر مردم دارید و حقّى مردم بر شما دارند. حقّ مردم بر شما این است که با همه‌ی وجودتان براى این مردم کار کنید. این چیز تازه‌اى براى شما نیست؛ شما این امتحان را همیشه داده‌اید و براى مردم کار کرده‌اید. این نصیحتى است در درجه‌ی اوّل براى خودِ من و بعد هم براى شما و همه‌ی کسانى که مسئولیّتى بر دوش دارند. ما واقعاً با همه‌ی وجود باید کار کنیم. هرچه ظرفیّت در جسم ما و ذهن ما و ابتکار ما وجود دارد، باید صرف کنیم براى اینکه امور کشور اداره بشود و کار مردم به راه بیفتد و مردم زندگى خودشان را به سمت یک زندگى اسلامى ادامه بدهند.
زندگى اسلامى به معناى توجّه به معنویّات و نه مادّیّات نیست؛ همچنان که به معناى توجّه به مادّیّات و نه آرمانها و معنویّات هم نیست. این کابینه اعلام کرده که میخواهد مشکلات مردم را ان‌شاءالله در حدّ توان حل کند. جناب آقاى رئیس‌جمهور اعلام کردند که کابینه یک کابینه‌ی کارى است و قصدش این است که کارها را در شعب مختلف آن با قوّت و قدرت انجام بدهد. (۴) این آینده‌ی خوبى را نوید میدهد. نباید بعضى خیال کنند و تصوّر کنند که حرکت به سمت گشودن گره‌هاى کاری‌اى که در زندگى یک ملّت وجود دارد -بخصوص ملّتى که هشت سال جنگ را پشت سر گذاشته و مشکلات فشارهاى جهانى را تحمّل کرده- و حلّ این مشکلات، به معناى دورى از معنویّات و آرمانها است.دشمن این‌جور تبلیغ میکند. بیگانگان این‌جور تبلیغ میکنند. آنها این‌جور وانمود میکنند که اگر یک مجموعه‌ی کارى، دارد براى رفاه مردم و حلّ مشکلات مردم کار میکند، این لزوماً به معناى دور افتادن از معنویّات و آرمانها است. این غلط است. این، تصوّر افراد ساده‌لوح و تَغلیط (۵) و تَسویل (۶) افراد مغرض است؛ نه، اسلام براى دنیا و آخرت مردم برنامه و هدف دارد و مسئولین اداره‌ی کشور موظّفند همان‌قدر به امور مادّى مردم برسند که به امور معنوى و آرمانهاى آنها [میرسند]. بیگانگان این‌جور تبلیغ میکنند که اگر یک مجموعه‌اى میخواهد مشکلات مردم را حل کند، تولید را در کشور زیاد کند، معادن را فعّال کند، صنایع را فعّال کند، کشاورزى را پُربار کند، کارخانه‌ها را با همه‌ی ظرفیّت به کار وابدارد، پس لابد این به معناى فراموش کردن یا ضعیف کردن و کم‌رنگ کردن آرمانها و معنویّات و اهداف انقلاب است. این فکر، فکر دشمن است که میخواهد در ذهن مردم ما القا کند. و خیلى مایه‌ی تأسّف است اگر انسان مشاهده کند بعضى از افرادى که دوستند، غافلانه و ساده‌لوحانه همان حرف دشمن را تکرار کنند. دنیا و آخرت با هم؛ آرمانها و رفاه با هم، در کنار هم. قابل پیشرفت هم هست. اگر کسى تصوّر کند که آن جامعه‌اى که آرمانگرا است، به حلّ مشکلات مادّى و رفاه مادّى نخواهد رسید، معنایش این است که ما بگوییم ادیان و مقدّسات و معنویّات و آرمانها، به فکر دنیاى مردم و زندگى مردم نیستند. این برخلاف صریح اسلام و صریح همه‌ی ادیان است. مطمئنّاً حرکت در سمت گشودن گره‌هاى مردم و باز کردن راه به سمت یک زندگى مرفّه و سالم و خوب -که مردم از فراوانى، از ارزانى، از امکانات استفاده بکنند- یک وظیفه‌ی اسلامى است که بر دوش همه است، بخصوص بر دوش شما که مسئولین کشور و مدیران کشور هستید. و این، عملى است؛ این قطعاً جزو آرمانهاى اسلامى است و محقّقاً جزو آرمانهاى امام عزیزمان بود.
البتّه اگر این دو، یک روزى در یک جایى با هم تعارض کند، جامعه‌ی مؤمن و انقلابى و زنده، دنیاى زودگذر و سهل‌الوصول خودش را فدا خواهد کرد براى آرمانهاى ماندگار و همیشگى و حقیقتاً صعب‌الوصول و مشکل. رسیدن به آن آرمانها کار دشوارى است؛ امّا در بلندمدّت، در برنامه‌ریزی‌هاى جامع که شما به دنبال آن هستید، ملّت ایران میتوانند آرمانهاى انقلابی‌شان را، جهت‌گیرى انقلابی‌شان را، معنویّات اسلامی‌شان را در کنار رفاه مادّی‌شان ان‌شاءالله به دست بیاورند. ما عجله هم نمیکنیم؛ مسئولین کشور را دچار دستپاچگى هم نمیکنیم. با صبر، با حوصله و با حواسّ جمع، در همه‌ی بخشها -در بخشهاى اقتصادى، در بخشهاى فرهنگى، در بخشهاى بهداشت و درمان، در بخشهاى خدمات، در بخشهاى تولید، بخصوص در بعضى از بخشهاى ویژه مثل کشاورزى و معادن که اینها کارهایى است که باید تکان حسابى بخورد- ان‌شاءالله برنامه‌ریزى بکنید و حرکت کنید. این مسئولیّت شما است و دِین شما به مردم است.
و امّا مسئولیّت اوّل مردم در قبال شما -که آن طرف قضیّه است و همان‌طور که عرض کردیم، نمیشود گفت که شما مسئولید در مقابل مردم امّا مردم در مقابل شما مسئولیّتى ندارند، یا مردم در مقابل شما مسئولند و شما مسئولیّتى ندارید؛ نه، هر دو در مقابل هم مسئولید؛ این کلام امیرالمؤمنین (علیه الصّلاة و السّلام) و طرز فکر اسلام است- (۷) این است که شما را در حدّ اعلىٰ حمایت کنند. اگر مسئولین کشور و دولت جمهورى اسلامى و هر دولتى، از حمایت و پشتیبانى مردم برخوردار نباشند، کار بر آنها دشوار و در شرایط و مواردى محال خواهد شد. مردم باید به شما به چشم امنائى نگاه کنند که امین و وکیل آنها هستید و میخواهید مشکلات آنها را حل کنید. انسان با وکیل خودش بداخلاقى نمیکند، نسبت به وکیل خودش خرده‌گیرى نمیکند؛ حمایت از وکیل و نماینده، وظیفه‌ی موکّل است. شما وکیل مردمید؛ هم رئیس‌جمهور -که منتخب میلیون‌ها انسان است- شما را معرّفى کرده و برگزیده، هم نمایندگان مجلس -که وکلاى مردمند- بر روى شما صحّه گذاشتند و شما را برگزیدند و به شما رأى دادند؛ شما وکلاى مردم هستید. مردم باید از وکلاى خودشان و از امناى خودشان -که شما هستید- حدّاکثر دفاع را و حمایت را بکنند.مسئولیّت دیگرِ مردم این است که مردم مشکلات کار را توجّه کنند. این‌جور نباشد که افراد بی‌مسئولیّتى [مسئولان را افسرده کنند]؛ همچنان که در طول دوران جنگ دیدیم که چه صداهاى غیرمسئولانه‌اى از حنجره‌ها درآمد و امام بزرگوارمان را مغموم کرد و مردم را افسرده کرد. البتّه افسردگى و هم‌وغمّ امام و مردم نه به‌خاطر این بود که براى این صداها ارزشى قائل بودند؛ بلکه به‌خاطر این بود که چرا یک عدّه‌اى باید این‌قدر کج بفهمند و حقایق را درک نکنند؛ باید مشکلات را درک کنند.
امروز قدرتهاى بزرگ جهانى به اسلام و جمهورى اسلامى به چشم یک تهدید نگاه میکنند؛ استکبار جهانى به جمهورى اسلامى به شکل یک تهدید نگاه میکند؛ قلدرهاى دنیا و چهره‌هاى ضدّمردمى دنیا و در رأس همه آمریکا به جمهورى اسلامى و نظام اسلامى به چشم یک خطر نگاه میکنند؛ طبیعى است که با دشمن و با خطر، اینها دلِ صافى و دستِ مساعدى نخواهند داشت؛ مشکلات ایجاد میکنند، همچنان که تا حالا کرده‌اند؛ و شما که غالباً در دولت هم بوده‌اید -کسانى در همین دولت گذشته بودید؛ کسانى در دولتهاى قبل حضور داشتید، همکارى داشتید؛ و بعضى هم که در دولت نبودید و یا در مجلس یا در بخشهاى گوناگون مشغول خدمت بودید- میدانید مشکلاتى را که دشمنان ایجاد میکنند، چیست. ما این مشکلات را البتّه از سر راه برمیداریم. این موانع در مقابل اراده‌ی انسان و اراده‌ی یک ملّت و اراده‌ی مؤمنین چیز زیادى نیست و قابل برطرف شدن است و قابل عبور است و مردم هم این را میدانند؛ لکن شکّى نیست که در سرعت کار، در سهولت کار، مشکلاتى را ایجاد میکند. این مشکلات را مردم بایستى درک بکنند و عجله و سراسیمگى به‌خرج ندهند تا مسئولین کشور و شماها ان‌شاءالله بتوانید کار را با قوّت و قدرت هرچه تمام‌تر، انجام بدهید.
البتّه مردم حق دارند بعد از گذشت زمان معقولى، از مسئولینِ هر یک از بخشها سؤال کنند که نتیجه‌ی کار شما کو؟ باید خودتان را آماده کنید براى این پاسخگویى. باید کار را جورى تنظیم کنید که بتوانید به مردم بگویید که این محصول کار و این نتیجه‌ی کار؛ و اگر کم است و اگر ناقص است، به این دلیل است. مردم حسابگرند و هوشیارند.
و آن چیزى که براى همه‌ی ما باید مورد توجّه باشد -هم براى شما برادران عزیز کارگزاران دولت، هم براى مسئولین قضائى و هم براى همه‌ی مدیران در همه‌ی بخشها- این است که رعایت انصاف و عدالت را در همه‌ی امور بکنیم. در جامعه باید به سمتى برویم که امتیازاتِ بی‌دلیل و بی‌جهت لغو بشود و از بین برود. نظام طاغوتى بر مبناى امتیازاتِ غلط بود؛ این بایستى بکلّى ازاله بشود و همان عدل حقیقى اسلامى ان‌شاءالله برقرار بشود. قشرهاى مظلوم و دورافتاده از مرکز و روستاییان و عشایر و کسانى که مشکلات بیشترى دارند، قطعاً در برنامه‌ریزی‌ها، در همه‌ی قسمتها، نه‌فقط در قسمتهاى اقتصادى، بلکه در انواع و اقسام خدمات فرهنگى و غیره بایستى در اولویّت قرار بگیرند.خداوند ان‌شاءالله به شماها خیر بدهد و کمکتان کند. من تشکیل این کابینه و این مجموعه‌ی بسیار کارآمد و عزیز را به خودم، به ملّت و به همه‌ی مؤمنینى که در دنیا علاقه‌مند به مصالح این ملّت هستند تبریک میگویم و شما را مغتنم میشماریم. به خود شما هم این مسئولیّت بسیار گران و عظیم را تبریک عرض میکنم. خداوند ان‌شاءالله به شماها توفیق بدهد و شما را تأیید کند تا ان‌شاءالله بتوانیم همه‌ی ما با هم وظایفمان را انجام بدهیم.
والسّلام علیکم و رحمة‌الله و برکاته
اوّلاً به همه‌ی برادران عزیزى که تشریف دارید، جناب آقاى هاشمى رئیس‌جمهور عزیز و محترممان، جناب آقاى حاج سیّداحمد آقا یادگار و فرزند ارجمند و گرامى امام بزرگوارمان، و یکایک شما برادران بسیار خوب و خدوم و زحمت‌کش، خیرمقدم و تبریک عرض میکنم. لازم است که در چنین روزى و چنین مناسبتى یاد شهداى عزیز این روزها را گرامى بداریم؛ شهید عزیزمان مرحوم آقاى رجائى و شهید عزیزمان مرحوم آقاى باهنر که حقیقتاً دو نمونه‌ی برجسته از یاران انقلاب و یاران امام بودند؛ همچنین از مرحوم شهید عراقى (۲) -که جزو فدائیان امام بودند و شهادت ایشان هم همین روزها است- یاد کنیم. خداوند ان‌شاءالله این عزیزان انقلاب را با اولیاى خودش محشور کند و به ما هم توفیق بدهد که در راه شهداى گران‌قدرمان که راه خدا و راه قرآن و راه امام است، با همه‌ی وجود حرکت کنیم.بنده همین‌طور وظیفه‌ی خودم میدانم که به‌مناسبت تشکیل کابینه‌ی جدید، از اعضاى کابینه‌ی قبلى -مخصوصاً برادر خوب و عزیزمان آقاى مهندس موسوى- که حقیقتاً هشت سال در سخت‌ترین دورانها با همه‌ی وجود تلاش کردند تشکّر کنم. بنده شاهد بودم و اداء این شهادت را لازم میشمارم که آن برادران در چه شرایط دشوارى، چه خون دلهایى، چه دغدغه‌هایى، چه تلاشهاى پُرحجمى داشتند و بحمدا‌لله نتایج خودش را هم داشت. آن برادران تلاش خودشان را کردند و زحمت خودشان را کشیدند؛ بعضى بحمدا‌لله در این کابینه هم تشریف دارند و امیدواریم به همان تلاش ادامه بدهند؛ بعضى هم که در این کابینه نیستند، در مجموعه‌ی عناصر خدمتگزار نظام جمهورى اسلامى هستند و ان‌شاءالله خواهند بود.
راجع به شما برادران عزیز، من باید به شما صمیمانه تبریک عرض بکنم. اوّلاً این تبریک به مردم ما است. رئیس‌جمهورى با این خصوصیّات، براى ملّت ما و انقلاب ما و کشور ما حقیقتاً یک موهبت الهى است. وجود جناب آقاى هاشمى و این مسئولیّتشان -هر دو- حقیقتاً براى این مردم و بر ما نعمت است. بنده قدر این نعمت را میدانم و میدانم که مردم هم قدر این نعمت را میدانند و در رأى خودشان و اعلام وفاداری‌شان این را نشان دادند؛ بعد از این هم ان‌شاءالله نشان خواهند داد. و براى شما برادران هم که کار میکنید با این مجموعه و با ایشان، یقیناً تبریک جداگانه‌اى لازم دارد.
براى شما تبریک دیگرى که هست، اعتماد مجلس شوراى اسلامى است که به شما ابراز شد. بحث مجلس در طول این دو سه روز، بحث بسیار جالب و حقیقتاً استثنائى و حاکى از آزادى کامل [بود] که این یکى از امتیازات بزرگ کشور ما و مجلس ما است. کسانى که تردید میکنند در اصول یک حکومت اسلامى و آزادى کامل اسلامى در این کشور، بیایند ببینند این مجلس ما را. نمایندگان با کمال شجاعت، با کمال صراحت، با احساس وظیفه، می‌آیند می‌ایستند نظر موافقشان یا نظر مخالفشان را بیان میکنند؛ که این هم نعمت بزرگى است که ما داریم. و بعد هم احساس مسئولیّت بسیار خطیرى که در این روزگار مجلس داشت -در دادن رأى اعتماد به همه‌ی اعضاى کابینه- آشکار شد. مجلس شوراى اسلامى نشان داد که حقیقتاً واقعیّات کشور را خیلى خوب درک میکند، مصالح را درک میکند و خودش را در قبال این حقایقى که وجود دارد و در قبال این ملّت، مسئول میداند. دلیل بزرگ آن همین بود که این رأى اعتماد بالا را به شما اعضاى کابینه‌ی جدید دادند. من تشکّر میکنم از برادران و خواهران نماینده در مجلس شوراى اسلامى و بخصوص برادران مؤمن و حزب‌ا‌للهی‌اى که با رأى مثبت خودشان این امکان را دادند که کابینه در اسرع وقت کار خودش را شروع کند و برادران مسئول بتوانند امور کشور را اداره کنند. (۳)
ما البتّه در آینده تبادل نظر و همفکرى و همکارى -مستمرّاً- با شما برادران خواهیم داشت. من اجمالاً عرض بکنم: شما خوب میدانید که در اسلام، مسئولیّت و تکلیف، یک‌جانبه نیست. وقتى کسانى بر مردمى حکومت میکنند به معناى اسلامىِ حکومت -نه به معناى طاغوتى و رایج بین افکار و ذهنهاى جاهلى، بلکه حکومت به همان معنایى که در اسلام هست- یعنى مدیریّت کشور را بر عهده میگیرند و بار سنگین مسئولیّت را بر دوش میکشند، یک وظیفه‌ی طرفینى، یک مسئولیّت طرفینى بین آنها و مردم به وجود می‌آید. از امروز حقّى شما بر مردم دارید و حقّى مردم بر شما دارند. حقّ مردم بر شما این است که با همه‌ی وجودتان براى این مردم کار کنید. این چیز تازه‌اى براى شما نیست؛ شما این امتحان را همیشه داده‌اید و براى مردم کار کرده‌اید. این نصیحتى است در درجه‌ی اوّل براى خودِ من و بعد هم براى شما و همه‌ی کسانى که مسئولیّتى بر دوش دارند. ما واقعاً با همه‌ی وجود باید کار کنیم. هرچه ظرفیّت در جسم ما و ذهن ما و ابتکار ما وجود دارد، باید صرف کنیم براى اینکه امور کشور اداره بشود و کار مردم به راه بیفتد و مردم زندگى خودشان را به سمت یک زندگى اسلامى ادامه بدهند.
زندگى اسلامى به معناى توجّه به معنویّات و نه مادّیّات نیست؛ همچنان که به معناى توجّه به مادّیّات و نه آرمانها و معنویّات هم نیست. این کابینه اعلام کرده که میخواهد مشکلات مردم را ان‌شاءالله در حدّ توان حل کند. جناب آقاى رئیس‌جمهور اعلام کردند که کابینه یک کابینه‌ی کارى است و قصدش این است که کارها را در شعب مختلف آن با قوّت و قدرت انجام بدهد. (۴) این آینده‌ی خوبى را نوید میدهد. نباید بعضى خیال کنند و تصوّر کنند که حرکت به سمت گشودن گره‌هاى کاری‌اى که در زندگى یک ملّت وجود دارد -بخصوص ملّتى که هشت سال جنگ را پشت سر گذاشته و مشکلات فشارهاى جهانى را تحمّل کرده- و حلّ این مشکلات، به معناى دورى از معنویّات و آرمانها است.دشمن این‌جور تبلیغ میکند. بیگانگان این‌جور تبلیغ میکنند. آنها این‌جور وانمود میکنند که اگر یک مجموعه‌ی کارى، دارد براى رفاه مردم و حلّ مشکلات مردم کار میکند، این لزوماً به معناى دور افتادن از معنویّات و آرمانها است. این غلط است. این، تصوّر افراد ساده‌لوح و تَغلیط (۵) و تَسویل (۶) افراد مغرض است؛ نه، اسلام براى دنیا و آخرت مردم برنامه و هدف دارد و مسئولین اداره‌ی کشور موظّفند همان‌قدر به امور مادّى مردم برسند که به امور معنوى و آرمانهاى آنها [میرسند]. بیگانگان این‌جور تبلیغ میکنند که اگر یک مجموعه‌اى میخواهد مشکلات مردم را حل کند، تولید را در کشور زیاد کند، معادن را فعّال کند، صنایع را فعّال کند، کشاورزى را پُربار کند، کارخانه‌ها را با همه‌ی ظرفیّت به کار وابدارد، پس لابد این به معناى فراموش کردن یا ضعیف کردن و کم‌رنگ کردن آرمانها و معنویّات و اهداف انقلاب است. این فکر، فکر دشمن است که میخواهد در ذهن مردم ما القا کند. و خیلى مایه‌ی تأسّف است اگر انسان مشاهده کند بعضى از افرادى که دوستند، غافلانه و ساده‌لوحانه همان حرف دشمن را تکرار کنند. دنیا و آخرت با هم؛ آرمانها و رفاه با هم، در کنار هم. قابل پیشرفت هم هست. اگر کسى تصوّر کند که آن جامعه‌اى که آرمانگرا است، به حلّ مشکلات مادّى و رفاه مادّى نخواهد رسید، معنایش این است که ما بگوییم ادیان و مقدّسات و معنویّات و آرمانها، به فکر دنیاى مردم و زندگى مردم نیستند. این برخلاف صریح اسلام و صریح همه‌ی ادیان است. مطمئنّاً حرکت در سمت گشودن گره‌هاى مردم و باز کردن راه به سمت یک زندگى مرفّه و سالم و خوب -که مردم از فراوانى، از ارزانى، از امکانات استفاده بکنند- یک وظیفه‌ی اسلامى است که بر دوش همه است، بخصوص بر دوش شما که مسئولین کشور و مدیران کشور هستید. و این، عملى است؛ این قطعاً جزو آرمانهاى اسلامى است و محقّقاً جزو آرمانهاى امام عزیزمان بود.
البتّه اگر این دو، یک روزى در یک جایى با هم تعارض کند، جامعه‌ی مؤمن و انقلابى و زنده، دنیاى زودگذر و سهل‌الوصول خودش را فدا خواهد کرد براى آرمانهاى ماندگار و همیشگى و حقیقتاً صعب‌الوصول و مشکل. رسیدن به آن آرمانها کار دشوارى است؛ امّا در بلندمدّت، در برنامه‌ریزی‌هاى جامع که شما به دنبال آن هستید، ملّت ایران میتوانند آرمانهاى انقلابی‌شان را، جهت‌گیرى انقلابی‌شان را، معنویّات اسلامی‌شان را در کنار رفاه مادّی‌شان ان‌شاءالله به دست بیاورند. ما عجله هم نمیکنیم؛ مسئولین کشور را دچار دستپاچگى هم نمیکنیم. با صبر، با حوصله و با حواسّ جمع، در همه‌ی بخشها -در بخشهاى اقتصادى، در بخشهاى فرهنگى، در بخشهاى بهداشت و درمان، در بخشهاى خدمات، در بخشهاى تولید، بخصوص در بعضى از بخشهاى ویژه مثل کشاورزى و معادن که اینها کارهایى است که باید تکان حسابى بخورد- ان‌شاءالله برنامه‌ریزى بکنید و حرکت کنید. این مسئولیّت شما است و دِین شما به مردم است.
و امّا مسئولیّت اوّل مردم در قبال شما -که آن طرف قضیّه است و همان‌طور که عرض کردیم، نمیشود گفت که شما مسئولید در مقابل مردم امّا مردم در مقابل شما مسئولیّتى ندارند، یا مردم در مقابل شما مسئولند و شما مسئولیّتى ندارید؛ نه، هر دو در مقابل هم مسئولید؛ این کلام امیرالمؤمنین (علیه الصّلاة و السّلام) و طرز فکر اسلام است- (۷) این است که شما را در حدّ اعلىٰ حمایت کنند. اگر مسئولین کشور و دولت جمهورى اسلامى و هر دولتى، از حمایت و پشتیبانى مردم برخوردار نباشند، کار بر آنها دشوار و در شرایط و مواردى محال خواهد شد. مردم باید به شما به چشم امنائى نگاه کنند که امین و وکیل آنها هستید و میخواهید مشکلات آنها را حل کنید. انسان با وکیل خودش بداخلاقى نمیکند، نسبت به وکیل خودش خرده‌گیرى نمیکند؛ حمایت از وکیل و نماینده، وظیفه‌ی موکّل است. شما وکیل مردمید؛ هم رئیس‌جمهور -که منتخب میلیون‌ها انسان است- شما را معرّفى کرده و برگزیده، هم نمایندگان مجلس -که وکلاى مردمند- بر روى شما صحّه گذاشتند و شما را برگزیدند و به شما رأى دادند؛ شما وکلاى مردم هستید. مردم باید از وکلاى خودشان و از امناى خودشان -که شما هستید- حدّاکثر دفاع را و حمایت را بکنند.مسئولیّت دیگرِ مردم این است که مردم مشکلات کار را توجّه کنند. این‌جور نباشد که افراد بی‌مسئولیّتى [مسئولان را افسرده کنند]؛ همچنان که در طول دوران جنگ دیدیم که چه صداهاى غیرمسئولانه‌اى از حنجره‌ها درآمد و امام بزرگوارمان را مغموم کرد و مردم را افسرده کرد. البتّه افسردگى و هم‌وغمّ امام و مردم نه به‌خاطر این بود که براى این صداها ارزشى قائل بودند؛ بلکه به‌خاطر این بود که چرا یک عدّه‌اى باید این‌قدر کج بفهمند و حقایق را درک نکنند؛ باید مشکلات را درک کنند.
امروز قدرتهاى بزرگ جهانى به اسلام و جمهورى اسلامى به چشم یک تهدید نگاه میکنند؛ استکبار جهانى به جمهورى اسلامى به شکل یک تهدید نگاه میکند؛ قلدرهاى دنیا و چهره‌هاى ضدّمردمى دنیا و در رأس همه آمریکا به جمهورى اسلامى و نظام اسلامى به چشم یک خطر نگاه میکنند؛ طبیعى است که با دشمن و با خطر، اینها دلِ صافى و دستِ مساعدى نخواهند داشت؛ مشکلات ایجاد میکنند، همچنان که تا حالا کرده‌اند؛ و شما که غالباً در دولت هم بوده‌اید -کسانى در همین دولت گذشته بودید؛ کسانى در دولتهاى قبل حضور داشتید، همکارى داشتید؛ و بعضى هم که در دولت نبودید و یا در مجلس یا در بخشهاى گوناگون مشغول خدمت بودید- میدانید مشکلاتى را که دشمنان ایجاد میکنند، چیست. ما این مشکلات را البتّه از سر راه برمیداریم. این موانع در مقابل اراده‌ی انسان و اراده‌ی یک ملّت و اراده‌ی مؤمنین چیز زیادى نیست و قابل برطرف شدن است و قابل عبور است و مردم هم این را میدانند؛ لکن شکّى نیست که در سرعت کار، در سهولت کار، مشکلاتى را ایجاد میکند. این مشکلات را مردم بایستى درک بکنند و عجله و سراسیمگى به‌خرج ندهند تا مسئولین کشور و شماها ان‌شاءالله بتوانید کار را با قوّت و قدرت هرچه تمام‌تر، انجام بدهید.
البتّه مردم حق دارند بعد از گذشت زمان معقولى، از مسئولینِ هر یک از بخشها سؤال کنند که نتیجه‌ی کار شما کو؟ باید خودتان را آماده کنید براى این پاسخگویى. باید کار را جورى تنظیم کنید که بتوانید به مردم بگویید که این محصول کار و این نتیجه‌ی کار؛ و اگر کم است و اگر ناقص است، به این دلیل است. مردم حسابگرند و هوشیارند.
و آن چیزى که براى همه‌ی ما باید مورد توجّه باشد -هم براى شما برادران عزیز کارگزاران دولت، هم براى مسئولین قضائى و هم براى همه‌ی مدیران در همه‌ی بخشها- این است که رعایت انصاف و عدالت را در همه‌ی امور بکنیم. در جامعه باید به سمتى برویم که امتیازاتِ بی‌دلیل و بی‌جهت لغو بشود و از بین برود. نظام طاغوتى بر مبناى امتیازاتِ غلط بود؛ این بایستى بکلّى ازاله بشود و همان عدل حقیقى اسلامى ان‌شاءالله برقرار بشود. قشرهاى مظلوم و دورافتاده از مرکز و روستاییان و عشایر و کسانى که مشکلات بیشترى دارند، قطعاً در برنامه‌ریزی‌ها، در همه‌ی قسمتها، نه‌فقط در قسمتهاى اقتصادى، بلکه در انواع و اقسام خدمات فرهنگى و غیره بایستى در اولویّت قرار بگیرند.خداوند ان‌شاءالله به شماها خیر بدهد و کمکتان کند. من تشکیل این کابینه و این مجموعه‌ی بسیار کارآمد و عزیز را به خودم، به ملّت و به همه‌ی مؤمنینى که در دنیا علاقه‌مند به مصالح این ملّت هستند تبریک میگویم و شما را مغتنم میشماریم. به خود شما هم این مسئولیّت بسیار گران و عظیم را تبریک عرض میکنم. خداوند ان‌شاءالله به شماها توفیق بدهد و شما را تأیید کند تا ان‌شاءالله بتوانیم همه‌ی ما با هم وظایفمان را انجام بدهیم.
والسّلام علیکم و رحمة‌الله و برکاته
۱) این دیدار به‌مناسبت شروع کار دولت جدید و هفته‌ى دولت برگزار شد. حجّت‌الاسلام والمسلمین سیّداحمد خمینى در این دیدار حضور داشت. در ابتداى این دیدار، حجّت‌الاسلام والمسلمین اکبر هاشمى‌رفسنجانى (رئیس‌جمهور) گزارشى ارائه کرد.
۲) شهید مهدى عراقى -عضو شوراى مرکزى فدائیان اسلام در دوران مبارزه، عضو شوراى مرکزى حزب جمهورى اسلامى، و سرپرست زندان قصر- در چهارم شهریور ۱۳۵۸ به همراه فرزندش به دست گروهک منحرف فرقان به شهادت رسید.
۳) پس از اعلام وزراى پیشنهادى کابینه‌ى جدید در تاریخ ۱۳۶۸/۵/۲۸ به مجلس شوراى اسلامى، رهبر معظّم انقلاب طىّ بیاناتى در دیدار اقشار مختلف مردم در تاریخ ۱۳۶۸/۶/۱ فرمودند: «یک روز هم جایز نیست که وزارتخانه‌اى بدون وزیر بماند». نمایندگان مجلس شوراى اسلامى در جلسات سه روز متوالى، پس از بیان نظرات موافق و مخالف خود درباره‌ى وزراى پیشنهادى، در تاریخ ۱۳۶۸/۶/۷ به تمامى ۲۲ وزیر پیشنهادى رئیس‌جمهور رأى اعتماد دادند.
۴) اشاره به سخنان رئیس‌جمهور در جلسه‌ى ۱۳۶۸/۶/۵مجلس شوراى اسلامى
۵) به غلط انداختن
۶) گمراه کردن، آراستن چیزى براى فریب دیگران
۷) نهج‌البلاغه، خطبه‌ى ۳۴