بسم الله الرّحمن الرّحیم (1)
از همه‌ی برادران و خواهران که از نقاط مختلف کشور و از راه‌هاى دور تشریف آورده‌اید، صمیمانه تشکّر میکنم و این مصیبت بزرگِ جان‌گداز را که حقیقتاً براى جهان اسلام و همه‌ی مسلمین عالم، بخصوص براى ملّت ایران سنگین بود، به همه‌ی شما تسلیت عرض میکنم.
بزرگ‌ترین وظیفه‌ی ما ملّت ایران -که مریدان قدیمى و اوّلین یاران امام خمینى بودیم- این است که درسهاى آن امام بزرگوار را مرور کنیم. شخصیّت عظیم رهبر معظّم انقلاب و آن جوهر درخشانى که همه‌ی دنیا را تحت تأثیر قرار داد، در درسهاى او، در بیانات او و در رهنمودهاى او آشکار شد. البتّه همه‌ی ما با شناخت کاملِ آن شخصیّت عظیم خیلى فاصله داریم. بدون مبالغه و اغراق باید گفت که هنوز ابعاد بسیارى از شخصیّت آن روح ملکوتى و آن انسان بزرگ و والا براى ما شناخته شده نیست.
ما از نزدیک قضایا را میدیدیم و همه‌ی کسانى که از نزدیک در یک ماجرایى قرار میگیرند، به‌آسانى قدرت جمع‌بندى ندارند. جمع‌بندى آن شخصیّت و تحلیل ابعاد گوناگونِ آن انسان بزرگ و والا، قدرى تدبّر و تأمّل لازم دارد که به این زودی‌ها براى ما -کسانى که در عصر امام و نزدیک به او بوده‌ایم- میسّر نخواهد شد؛ ولى بیانات امام بزرگوار درس است؛ درسْ چیزى است در دسترس ما، در اختیار ما. تدبّر در درسهاى آن بزرگوار خواهد توانست ما را هم با ابعاد شخصیّت آن راحل عظیم آشنا کند، هم راه ما را روشن کند. این درسها را نمیشود در یک جمله و دو جمله خلاصه کرد. هر بخشى از زمان، هر حادثه‌اى از حوادث، یکى از آن درسها را میتواند به‌عنوان رهنمود خود قرار بدهد.
من با توجّه به شرایطى که امروز براى کشور ما در جهان و موقعیّت عظیم ملّت ما در اذهان عالم به وجود آمده است، فکر میکنم درس بزرگ امام عزیزمان، اوّلاً عبارت است از قدردانى از این وحدت و انسجامى که به اراده‌ی الهى براى ما پیش آمد. امروز دلهاى ملّت ایران، از غالب اوقات دورانِ ده‌ساله‌ی انقلاب به هم نزدیک‌تر است. این هم از برکات روح ملکوتى امام بزرگوارمان بود. آن چیزى که ابرقدرت‌ها را در مقابل ملّت ایران مرعوب کرد، در درجه‌ی اوّل وحدت کلمه بود. وقتى در میان ملّتى وحدت کلمه هست، قدرت آنها چند برابر میشود. اگر دشمن در مقابل خودْ ملّت مقتدرى را مشاهده کرد، مجبور به عقب‌نشینى خواهد بود. علّت عقب‌نشینی‌هاى مکرّر دشمن در طول مبارزه و بعد از پیروزى انقلاب هم همین بود.گمان نکنیم که اگر ما ضعیف باشیم، دشمن ترحّم خواهد کرد. آن چیزى که مردم مادّى را -که معنویّات و ارزشها برایشان مطرح نیست- میترساند، قدرت است. براى این دولتهاى گردن‌کلفتِ مقتدرِ زورگوى عالم، هیچ ارزش انسانى و اخلاقی‌اى مطرح نیست؛ آن چیزى که آنها از آن واهمه دارند، قدرت است. قدرتهاى بزرگ مادّى دنیا، از هم ملاحظه میکنند. علّت اینکه دولتها و استعمارگران، در کشورهاى ضعیف جهان سوّم، بدون ملاحظه تاخت‌وتاز کردند، این بوده است که در آن کشورها قدرتى مشاهده نکردند در مقابل خودشان، مانعى ندیدند. استکبار هر جا مانع نبیند، تاخت‌وتاز خواهد کرد، حدّى هم نمی‌شناسد؛ امّا اگر در مقابل خود قدرتى را مشاهده کرد، متوقّف خواهد شد، مجبور به توقّف خواهد شد. و ملّت بزرگ ما بحمدا‌لله در طول این ده سال و در اواخر قبل از پیروزى انقلاب، آن‌چنان قدرتى از خود نشان داد که استکبار جهانى و آمریکا و همدستانشان و بقیّه‌ی قلدرهاى عالم احساس کردند که با این ملّت نمیشود بی‌احتیاط برخورد کرد. ملّت ایران، قدرتهاى بزرگ را مرعوب کرد؛ این یک واقعیّت است.
کشور ما را نباید با کشور دیگرى از این کشورهاى جهان سوّم که مثلاً سى میلیون، پنجاه میلیون -بیشتر، کمتر- جمعیّت دارد مقایسه کرد؛ نه، بسیارى از کشورها هستند که شاید جمعیّت آنها از جمعیّت کشور ما هم بیشتر است، امّا قدرت کشور ما را و قدرت ملّت ما را ندارند. علّت چیست؟ علّت این است که متأسّفانه حکومتهاى فاسد، در بسیارى از این کشورها مردم را از صحنه خارج کرده‌اند و براى مردم شأنى قائل نشده‌اند. لذا در بسیارى از این کشورها، قدرتْ قائم است به دولتمردان، به رؤسا، به مسئولان کشور؛ قائم به مردم نیست؛ مردم با آنها سروکارى ندارند.
امّا در کشور ما مسئله جور دیگرى است. اینجا ملّت در صحنه است؛ ملّت خود را صاحب مملکت میداند؛ ملّت خود را مدافع ارزشهاى انقلاب و کشور خود می‌شناسد؛ ملّت خود را از مسئولین جدا نمیداند. لذا در کشور ما، قدرتْ فقط قدرت مسئولان و دولتمردان نیست؛ قدرت عمومى است، قدرت مردم است و مسئولان هم به پشتیبانى مردم متّکى هستند. و از این مهم‌تر، ایمان و توکّل به خدا است که این، آن عاملى است که هر فرد و هر جمعیّتى از آن برخوردار باشند، در هیچ میدانى احساس شکست نخواهند کرد. خب، ما این سرمایه‌ها را داریم. این سرمایه‌ها بود که ده سال ملّت ما را در سخت‌ترین مراحل مبارزه حفظ کرد و بر دشمن غالب کرد و پیش برد.
در این برهه‌ی از زمان همه باید این دو درس را از امام به یاد داشته باشیم: یکى وحدت کلمه، حفظ انسجام، محبّت به یکدیگر و دور ریختن عوامل تفرقه و اختلاف.و دوّم، حضور عمومى در صحنه، همچنان که امروز بحمدا‌لله همه‌ی ملّت ایران در صحنه حاضرند. در آینده‌ی نزدیکى ان‌شاءالله همه‌پرسى است، حضور مردم در آنجا نشان داده خواهد شد. در آینده‌ی نزدیکى ان‌شاءالله انتخابات ریاست جمهورى است، در آنجا باید حضور مردم، ان‌شاءالله مثل مشت محکمى به سینه‌ی دشمن کوبیده بشود. (2) ان‌شاءالله در سازندگى کشور و در حرکت کشور به سمت آبادى و عمران و توسعه‌ی اقتصادى، مردم در اقصىٰ نقاط کشور -با ابتکارشان، با تلاششان، با همکاری‌شان با دستگاه‌هاى دولتى، با پولشان، با فکرشان، با شرکتشان در ساختن کشور و بازسازى کشور و عمران کشور و با هرچه دارند- حضور خود را در صحنه نشان خواهند داد. اینها است که تاکنون انقلاب را تروتازه و بانشاط نگه داشته و همین چیزها است که روح مقدّس امام را از همه‌ی ما ان‌شاءالله خشنود خواهد کرد.
من عرض میکنم با اینکه دشمن یعنى استکبار جهانى نسبت به اسلام و انقلاب، از اعماق وجود کینه دارد و راضى نخواهد شد -همچنان که خداوند متعال آن روز به مسلمانها فرمود که «وَلَن تَرضیّْ عَنکَ الیَهودُ وَ لَا النَّصّْریّْ حَتّیّْ تَتَّبِعَ مِلَّتَهُم»؛ (3) تا ملّتى تسلیم استکبار نشوند، تا اصول و دین خودشان را رها نکنند، استکبار از آنها راضى نخواهد شد؛ کینه‌ی استکبار به‌خاطر اعتقادات مردم ما و استقلال مردم ما و شعار «نه شرقى و نه غربى» ملّت ما و پایبندى عمیق آنها به اسلام است؛ پس کینه‌ی استکبار تمام‌شدنى نیست- امّا علی‌رغم کینه‌ی عمیق دشمن و استکبار جهانى و علی‌رغم دشمنىِ دشمن علیه این ملّت، بنده امیدوارم و به لطف پروردگار دلگرمم که ان‌شاءالله این ملّت خواهد توانست در همه‌ی صحنه‌ها -چه صحنه‌ی اقتصادى، چه صحنه‌ی سیاسى، چه صحنه‌ی فرهنگى- بر مقاصد الهى دست پیدا کند و ان‌شاءالله در همه‌ی صحنه‌ها دشمن را وادار به عقب‌نشینى بکند. امیدواریم خداوند ان‌شاءالله به همه‌ی شما برادران و خواهران لطف و رحمت خودش را شامل کند؛ و به ملّت ایران توفیق بدهد که آن راهى را که امام عزیزمان آغاز کرد و باز کرد، آن راه را همچنان ادامه بدهیم.من مجدّداً از همه‌ی شما برادران و خواهران، مخصوصاً علماى محترم شهرها و ائمّه‌ی محترم جمعه و روحانیّون و فضلا و خانواده‌هاى معظّم شهدا -که در میان این جمع، از راه‌هاى دور تشریف آوردید- صمیمانه تشکّر میکنم و خواهش میکنم در مراجعت به شهرها و مراکز خودتان، سلام بنده را به مردم خودتان و بقیّه‌ی اهالى آن شهر برسانید. خداوند ان‌شاءالله فضل و رحمت خودش را شامل حال همه‌ی شما بفرماید.
والسّلام علیکم و رحمة‌الله و برکاته
از همه‌ی برادران و خواهران که از نقاط مختلف کشور و از راه‌هاى دور تشریف آورده‌اید، صمیمانه تشکّر میکنم و این مصیبت بزرگِ جان‌گداز را که حقیقتاً براى جهان اسلام و همه‌ی مسلمین عالم، بخصوص براى ملّت ایران سنگین بود، به همه‌ی شما تسلیت عرض میکنم.
بزرگ‌ترین وظیفه‌ی ما ملّت ایران -که مریدان قدیمى و اوّلین یاران امام خمینى بودیم- این است که درسهاى آن امام بزرگوار را مرور کنیم. شخصیّت عظیم رهبر معظّم انقلاب و آن جوهر درخشانى که همه‌ی دنیا را تحت تأثیر قرار داد، در درسهاى او، در بیانات او و در رهنمودهاى او آشکار شد. البتّه همه‌ی ما با شناخت کاملِ آن شخصیّت عظیم خیلى فاصله داریم. بدون مبالغه و اغراق باید گفت که هنوز ابعاد بسیارى از شخصیّت آن روح ملکوتى و آن انسان بزرگ و والا براى ما شناخته شده نیست.
ما از نزدیک قضایا را میدیدیم و همه‌ی کسانى که از نزدیک در یک ماجرایى قرار میگیرند، به‌آسانى قدرت جمع‌بندى ندارند. جمع‌بندى آن شخصیّت و تحلیل ابعاد گوناگونِ آن انسان بزرگ و والا، قدرى تدبّر و تأمّل لازم دارد که به این زودی‌ها براى ما -کسانى که در عصر امام و نزدیک به او بوده‌ایم- میسّر نخواهد شد؛ ولى بیانات امام بزرگوار درس است؛ درسْ چیزى است در دسترس ما، در اختیار ما. تدبّر در درسهاى آن بزرگوار خواهد توانست ما را هم با ابعاد شخصیّت آن راحل عظیم آشنا کند، هم راه ما را روشن کند. این درسها را نمیشود در یک جمله و دو جمله خلاصه کرد. هر بخشى از زمان، هر حادثه‌اى از حوادث، یکى از آن درسها را میتواند به‌عنوان رهنمود خود قرار بدهد.
من با توجّه به شرایطى که امروز براى کشور ما در جهان و موقعیّت عظیم ملّت ما در اذهان عالم به وجود آمده است، فکر میکنم درس بزرگ امام عزیزمان، اوّلاً عبارت است از قدردانى از این وحدت و انسجامى که به اراده‌ی الهى براى ما پیش آمد. امروز دلهاى ملّت ایران، از غالب اوقات دورانِ ده‌ساله‌ی انقلاب به هم نزدیک‌تر است. این هم از برکات روح ملکوتى امام بزرگوارمان بود. آن چیزى که ابرقدرت‌ها را در مقابل ملّت ایران مرعوب کرد، در درجه‌ی اوّل وحدت کلمه بود. وقتى در میان ملّتى وحدت کلمه هست، قدرت آنها چند برابر میشود. اگر دشمن در مقابل خودْ ملّت مقتدرى را مشاهده کرد، مجبور به عقب‌نشینى خواهد بود. علّت عقب‌نشینی‌هاى مکرّر دشمن در طول مبارزه و بعد از پیروزى انقلاب هم همین بود.گمان نکنیم که اگر ما ضعیف باشیم، دشمن ترحّم خواهد کرد. آن چیزى که مردم مادّى را -که معنویّات و ارزشها برایشان مطرح نیست- میترساند، قدرت است. براى این دولتهاى گردن‌کلفتِ مقتدرِ زورگوى عالم، هیچ ارزش انسانى و اخلاقی‌اى مطرح نیست؛ آن چیزى که آنها از آن واهمه دارند، قدرت است. قدرتهاى بزرگ مادّى دنیا، از هم ملاحظه میکنند. علّت اینکه دولتها و استعمارگران، در کشورهاى ضعیف جهان سوّم، بدون ملاحظه تاخت‌وتاز کردند، این بوده است که در آن کشورها قدرتى مشاهده نکردند در مقابل خودشان، مانعى ندیدند. استکبار هر جا مانع نبیند، تاخت‌وتاز خواهد کرد، حدّى هم نمی‌شناسد؛ امّا اگر در مقابل خود قدرتى را مشاهده کرد، متوقّف خواهد شد، مجبور به توقّف خواهد شد. و ملّت بزرگ ما بحمدا‌لله در طول این ده سال و در اواخر قبل از پیروزى انقلاب، آن‌چنان قدرتى از خود نشان داد که استکبار جهانى و آمریکا و همدستانشان و بقیّه‌ی قلدرهاى عالم احساس کردند که با این ملّت نمیشود بی‌احتیاط برخورد کرد. ملّت ایران، قدرتهاى بزرگ را مرعوب کرد؛ این یک واقعیّت است.
کشور ما را نباید با کشور دیگرى از این کشورهاى جهان سوّم که مثلاً سى میلیون، پنجاه میلیون -بیشتر، کمتر- جمعیّت دارد مقایسه کرد؛ نه، بسیارى از کشورها هستند که شاید جمعیّت آنها از جمعیّت کشور ما هم بیشتر است، امّا قدرت کشور ما را و قدرت ملّت ما را ندارند. علّت چیست؟ علّت این است که متأسّفانه حکومتهاى فاسد، در بسیارى از این کشورها مردم را از صحنه خارج کرده‌اند و براى مردم شأنى قائل نشده‌اند. لذا در بسیارى از این کشورها، قدرتْ قائم است به دولتمردان، به رؤسا، به مسئولان کشور؛ قائم به مردم نیست؛ مردم با آنها سروکارى ندارند.
امّا در کشور ما مسئله جور دیگرى است. اینجا ملّت در صحنه است؛ ملّت خود را صاحب مملکت میداند؛ ملّت خود را مدافع ارزشهاى انقلاب و کشور خود می‌شناسد؛ ملّت خود را از مسئولین جدا نمیداند. لذا در کشور ما، قدرتْ فقط قدرت مسئولان و دولتمردان نیست؛ قدرت عمومى است، قدرت مردم است و مسئولان هم به پشتیبانى مردم متّکى هستند. و از این مهم‌تر، ایمان و توکّل به خدا است که این، آن عاملى است که هر فرد و هر جمعیّتى از آن برخوردار باشند، در هیچ میدانى احساس شکست نخواهند کرد. خب، ما این سرمایه‌ها را داریم. این سرمایه‌ها بود که ده سال ملّت ما را در سخت‌ترین مراحل مبارزه حفظ کرد و بر دشمن غالب کرد و پیش برد.
در این برهه‌ی از زمان همه باید این دو درس را از امام به یاد داشته باشیم: یکى وحدت کلمه، حفظ انسجام، محبّت به یکدیگر و دور ریختن عوامل تفرقه و اختلاف.و دوّم، حضور عمومى در صحنه، همچنان که امروز بحمدا‌لله همه‌ی ملّت ایران در صحنه حاضرند. در آینده‌ی نزدیکى ان‌شاءالله همه‌پرسى است، حضور مردم در آنجا نشان داده خواهد شد. در آینده‌ی نزدیکى ان‌شاءالله انتخابات ریاست جمهورى است، در آنجا باید حضور مردم، ان‌شاءالله مثل مشت محکمى به سینه‌ی دشمن کوبیده بشود. (2) ان‌شاءالله در سازندگى کشور و در حرکت کشور به سمت آبادى و عمران و توسعه‌ی اقتصادى، مردم در اقصىٰ نقاط کشور -با ابتکارشان، با تلاششان، با همکاری‌شان با دستگاه‌هاى دولتى، با پولشان، با فکرشان، با شرکتشان در ساختن کشور و بازسازى کشور و عمران کشور و با هرچه دارند- حضور خود را در صحنه نشان خواهند داد. اینها است که تاکنون انقلاب را تروتازه و بانشاط نگه داشته و همین چیزها است که روح مقدّس امام را از همه‌ی ما ان‌شاءالله خشنود خواهد کرد.
من عرض میکنم با اینکه دشمن یعنى استکبار جهانى نسبت به اسلام و انقلاب، از اعماق وجود کینه دارد و راضى نخواهد شد -همچنان که خداوند متعال آن روز به مسلمانها فرمود که «وَلَن تَرضیّْ عَنکَ الیَهودُ وَ لَا النَّصّْریّْ حَتّیّْ تَتَّبِعَ مِلَّتَهُم»؛ (3) تا ملّتى تسلیم استکبار نشوند، تا اصول و دین خودشان را رها نکنند، استکبار از آنها راضى نخواهد شد؛ کینه‌ی استکبار به‌خاطر اعتقادات مردم ما و استقلال مردم ما و شعار «نه شرقى و نه غربى» ملّت ما و پایبندى عمیق آنها به اسلام است؛ پس کینه‌ی استکبار تمام‌شدنى نیست- امّا علی‌رغم کینه‌ی عمیق دشمن و استکبار جهانى و علی‌رغم دشمنىِ دشمن علیه این ملّت، بنده امیدوارم و به لطف پروردگار دلگرمم که ان‌شاءالله این ملّت خواهد توانست در همه‌ی صحنه‌ها -چه صحنه‌ی اقتصادى، چه صحنه‌ی سیاسى، چه صحنه‌ی فرهنگى- بر مقاصد الهى دست پیدا کند و ان‌شاءالله در همه‌ی صحنه‌ها دشمن را وادار به عقب‌نشینى بکند. امیدواریم خداوند ان‌شاءالله به همه‌ی شما برادران و خواهران لطف و رحمت خودش را شامل کند؛ و به ملّت ایران توفیق بدهد که آن راهى را که امام عزیزمان آغاز کرد و باز کرد، آن راه را همچنان ادامه بدهیم.من مجدّداً از همه‌ی شما برادران و خواهران، مخصوصاً علماى محترم شهرها و ائمّه‌ی محترم جمعه و روحانیّون و فضلا و خانواده‌هاى معظّم شهدا -که در میان این جمع، از راه‌هاى دور تشریف آوردید- صمیمانه تشکّر میکنم و خواهش میکنم در مراجعت به شهرها و مراکز خودتان، سلام بنده را به مردم خودتان و بقیّه‌ی اهالى آن شهر برسانید. خداوند ان‌شاءالله فضل و رحمت خودش را شامل حال همه‌ی شما بفرماید.
والسّلام علیکم و رحمة‌الله و برکاته
1) این دیدار به‌مناسبت ارتحال حضرت امام خمینى (قدّس سرّه الشّریف) و انتخاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به رهبرى انقلاب اسلامى صورت پذیرفت. ائمّه‌ى جمعه، روحانیّون، مسئولان، نمایندگان مجلس شوراى اسلامى، خانواده‌هاى شهدا و اقشار مختلف مردم استان زنجان و جمعى از مردم شهرهاى نهاوند، کاشمر، بجنورد، اسفراین، طرقبه، چناران، اقلید، بم، ملایر و دهبید در این دیدار حضور داشتند. در ابتداى این دیدار، حجّت‌الاسلام والمسلمین سیّداسماعیل موسوى‌زنجانى (نماینده‌ى ولىّ‌فقیه و امام‌جمعه‌ى زنجان) مطالبى بیان کرد.
2) پنجمین دوره‌ى انتخابات ریاست جمهورى و همه‌پرسى قانون اساسى، در بیست‌وهفتم مرداد سال جارى برگزار خواهد شد.
3) سوره‌ى بقره، بخشى از آیه‌ی ۱۲٠؛ «و هرگز یهودیان و ترسایان از تو راضى نمیشوند، مگر آنکه از کیش آنان پیروى کنى ...»