بسم الله الرّحمن الرّحیم (۱)
حقیقتاً حادثه‌ی تلخ و ضایعه‌ی سنگین فقدان رهبر کبیر ما و امام بزرگوار ما، بدون شک تلخ‌ترین و مصیبت‌بارترین حوادثى است که در طول تاریخ انقلابمان براى ملّت ایران پیش آمده؛ بلکه از جمله‌ی حوادث نادرى است که همه‌ی مسلمانان جهان را تحت تأثیر قرار داده این مصیبت و این ضایعه. از طرفى یک ابتلاء الهى هم هست؛ یک امتحان الهى است براى مردم ما و همه‌ی اقشار این ملّت بزرگ و قهرمان و مقاوم. همه‌ی امتحانات الهى همین‌جور است که آن کسانى که با این امتحان روبه‌رو میشوند یا با عمل خود و اراده‌ی خود و با حُسن انتخاب خود از این امتحان سربلند بیرون می‌آیند -که در این صورت [آن] حادثه‌ی مصیبت‌بار و تلخ، یک پلّه‌اى خواهد شد در راه تعالى و تکامل آنها؛ اگرچه مصیبت است، سخت است، تلخ است، امّا اگر کسانى که با این مصیبت روبه‌رو میشوند بتوانند با تصمیم درست، با انتخاب درست، با حرکت درست، کار درست را پیدا کنند و انجام بدهند، همین حادثه‌ی تلخ و مصیبت‌بار براى آن ملّت، آن مردم، آن کسانى که با این امتحان مواجه شده‌اند، یک وسیله‌ی تعالى و تکامل خواهد شد- امّا اگر بعکس، با امتحان الهى، با ابتلاء الهى، بد برخورد بشود و اگر انسان یا جامعه، با عدم بصیرت، با ضعف اراده، با سردرگمى، با عدم استفاده‌ی از فرصتهاى الهى، با رو آوردن به ضعفها و نقصهاى بشرى با حادثه‌ی مصیبت‌بار مواجه بشوند، آن مصیبتْ آنها را نخواهد ساخت، آنها را پیش نخواهد برد، بلکه براى آنها مصیبت مضاعفى را به بار خواهد آورد.رسول گرامى اسلام از حادثه‌اى مثل جنگ اُحد و شکستى که براى مسلمین در آن حادثه به وجود آمد، به‌عنوان یک درس و یک پلّه‌اى به سوى تکامل استفاده کرد. همین امام و رهبر و پیشواى بزرگمان، در طول این ده سال از حوادثى که بسیار براى همه‌ی ما تلخ و سنگین و مصیبت‌بار بود، به‌عنوان یک عاملى در جهت تقویت ما و پیشرفت ما استفاده کرد. قبل از پیروزى انقلاب، در اوایل نهضت، از حوادثى مثل حادثه‌ی مدرسه‌ی فیضیّه یا حادثه‌ی پانزدهم خرداد -با آن همه فشار و سنگینی‌اى که براى مردم داشت- امام عزیزمان و رهبر کبیر فقیدمان به‌عنوان یک گامى، یک ابزارى، یک وسیله‌اى به سمت اهداف انقلابى خود و ملّت استفاده کرد، مردم را پیش برد. به این ترتیب امتحان الهى براى یک ملّت، میشود یک امتحان موفّق. امتحان این‌جور است. همه‌ی آزمایشها و امتحانها دو طرف دارد: یا آن ملّت یا شخصى که دچار آزمایش است در آن امتحان موفّق میشود و پیروز میشود، یا شکست میخورد. رحلت امام عزیزمان براى ما یک امتحان است.
من عرض میکنم تا اینجا بحمدا‌لله ملّت ما کارى کردند که در این امتحان سربلند شدند. درحالی‌که استکبار جهانى تصمیم گرفته بود که از این حادثه به حدّ اعلىٰ براى تضعیف اسلام و مسلمین و تضعیف نظام جمهورى اسلامى استفاده کند، [امّا] این ملّت بزرگ، این ملّت بارُشد، این ملّت هدایت‌شده و مورد تفضّل پروردگار، توانستند از همین حادثه، تثبیت نظام جمهورى اسلامى را براى اسلام و مسلمین به بار بیاورند و به ارمغان بیاورند. امروز تمام تحلیلگران، در سرتاسر عالم اعتراف میکنند که ملّت ایران و نظام جمهورى اسلامى در قدرت و قوّت و ثبات، از سالهاى پیش اگر جلوتر نباشند عقب‌تر نیستند، اگر قوی‌تر نباشند ضعیف‌تر نیستند؛ و البتّه میگویند قوی‌ترند. علّت هم همین رشد و آگاهى و اراده و تصمیم آگاهانه‌ی ملّت ایران در اثبات قوام جمهورى اسلامى بود: این حرکت مردم، این حضور مردم در مراسم عزادارى، این اظهار وفادارى به امام عزیز و قائد بی‌نظیرشان، این اظهار وفادارى به نظام جمهورى اسلامى، این وحدت و همدلى و هماهنگى که بین تمام اقشار مردم در این ایّام دیده شد، این صفائى که مردم نشان دادند، این شجاعتى که در برخورد با این حادثه از همه‌ی قشرها دیده شد که دشمن جرئت نکرد در مقابل این قاطعیّت اراده‌ی ملّى و اسلامى شما مردم دست از پا خطا کند. تا اینجا بسیار خوب بوده.
من به شما فرهنگیان عزیز، اوّلاً عرض میکنم مسئله‌ی فرهنگ و تعلیم و تربیت، مسئله‌ی اوّل در نظام ما است. براى بلندمدّت، هیچ‌چیز در کشور اهمّیّت تعلیم و تربیت را ندارد. نقش معلّم و نقش مربّى در جامعه‌ی ما، نقش طراز اوّل است. درحقیقت سنگر مبارزه‌ی با کفر و استکبار جهانى و با ظلم و قلدرى شیاطین سیاسى عالم، همین سنگر مدرسه است؛ سنگر تعلیم و تربیت است؛ سنگر فرهنگ است. و این دانش‌آموزان نونهالى که در اختیار دستگاه فرهنگى قرار دارند، اینها عزیزترین و سرشارترین سرمایه و ذخیره‌ی این ملّتند براى آینده. قدر تعلیم را، تربیت را، معلّمى را، سنگر فرهنگى را بدانید. جوانها و نوجوان‌ها قدر این درس و بحث و فراگیرى و خودسازى را که در این ایّام متوجّه به آنها است بدانند. همین شما نسل جوان و نوجوان امروز و شما معلّمینشان و مربّیانشان هستید که فردا را میسازید؛ شما هستید که استکبار جهانى را مأیوس میکنید. شما هستید که آن نقطه‌ی امید روشن را در دل مستضعفان عالم -که امام ما و انقلاب ما به وجود آوردند- زنده نگه میدارید. این آن مطلب اساسى است که همیشه هم امام عزیزمان بر روى آن تأکید کردند و جزو محکمات و ضروریّات انقلاب ما و خطّ امام ما است.
و آن نکته‌اى که من میخواهم امروز اضافه کنم این است: استکبار جهانى و قلدرهاى سیاسى عالم و امپراتوری‌هاى زر و زور در سرتاسر عالم با اسلام بدند، با نظام اسلامى دشمنند؛ چون آنها غرق در فسادند، غرق در انحطاطند، بر پایه‌ی ظلم و استبداد و زور و قلدرى حرکت میکنند و افشاکننده‌ی آنها اسلام است؛ تهدیدکننده‌ی آنها اسلام است؛ خطر بزرگ براى آنها بیدارى مسلمین است. براى این است که با اسلام و نظام اسلامى بشدّت مخالفند. طبیعى است که هر کارى بتوانند علیه اسلام و نظام اسلامى و جمهورى اسلامى میکنند. در یک صورت است که نظام جمهورى اسلامى میتواند خود را به‌طور کامل مصون نگه دارد و آن، آن‌وقتى است که با اقتدار خود، آنها را مأیوس کند. آن روزى که جمهورى اسلامى با اثبات اقتدار سیاسى خود و اقتدار اقتصادى خود، با اثبات قدرتِ ادامه‌ی زندگى در خود، دشمن را مأیوس کرد، آن روز روزى است که میتوان اطمینان داشت که دیگر دشمن از توطئه دست خواهد کشید، چون احساس میکند فایده‌اى ندارد. تمام تلاش همه‌ی قشرها -آحاد مردم، مسئولین، بالا، پایین، رتبه‌هاى اوّل در نظام دولتى، رتبه‌هاى دوّم و سوّم، همه‌وهمه- باید این باشد که بر اقتدار نظام جمهورى اسلامى اضافه کنند. این وسیله‌ی نهایى مأیوس کردن دشمن است: اقتدار سیاسى و اقتصادى و نظامى. و این حاصل نمیشود مگر با سازندگى. تمام کسانى که نقشى در اداره‌ی کشور و در سازندگى کشور دارند، باید تلاش خودشان را چند برابر کنند. در صحنه‌ی تولید، تولیدگران باید تا آنجایى که میتوانند تولید کشور را بالا ببرند؛ بخشهاى ادارى و دولتى با حُسن عمل، با جلب اعتماد مردم، با ارائه‌ی خدمات مخلصانه به مردم باید بر کیفیّت کارشان بیفزایند؛ آن کسانى که در زمینه‌هاى فرهنگى براى مردم منبع الهام و ارشاد هستند تلاششان را اضافه کنند. اقتدار سیاسى و سازندگىِ درست کشور و احساس ثبات کامل در نظام جمهورى اسلامى، دشمن را مأیوس خواهد کرد. اگر استکبار جهانى و شیاطین عالم احساس کنند که جمهورى اسلامى ضعیف است، فشار را زیاد خواهند کرد. ما بحمدا‌لله قوى هستیم. ما بحمدا‌لله از ثبات برخورداریم. سرمایه‌اى که جمهورى اسلامى ایران دارد -یعنى سرمایه‌ی اعتماد مردم و پشتیبانى مردم- گمان نمیکنم در هیچ جاى دنیا، هیچ دولتى این سرمایه را داشته باشد؛ این را باید حفظ کنیم؛ هم مسئولین باید این را حفظ کنند، هم آحاد مردم؛ همه. در کشور ما دولت و ملّتى [جدا از هم] وجود ندارد، همه سربازان انقلابند و باید باشند. این روح سربازى براى انقلاب را همه باید حفظ کنند؛ فرقى هم بین آحاد مردم، مسئولین، مقامات نیست؛ در قبال اسلام و در قبال نظام اسلامى، همه وظیفه‌ی واحدى دارند.
من مجدّداً میخواهم به شما برادران و خواهران فرهنگى عزیز تأکید کنم و توصیه کنم که این کار را مهم بشمارید، به آن اهمّیّت بدهید -همچنان که میدهید- قدر آن را بدانید، با مشکلات آن صبر کنید، و بدانید که اساسی‌ترین کار و بنیادی‌ترین کار در جامعه‌ی ما این است. و ان‌شاءالله آموزش و پرورش کامل، آموزش عالى کامل را به دنبال خواهد داشت و این هر دو، نظام ادارى و تشکیلاتى و حکومتى کامل و حدّ عالىِ مطلوب را به دنبال خواهند داشت؛ و اساس صلاح ملّت و دولت و کشور از اینجا است.امیدواریم خداى متعال به برکت روح بزرگ امام عزیزمان -این محبوب فقیدِ ملّت که ان‌شاءالله در جوار صدّیقین و صلحا و انبیا در پیشگاه پروردگار متنعّم است و یقیناً ناظر و نگران حال ملّت و شما مردم است- و ان‌شاءالله با دعاى آن روح بزرگ و به برکات توصیه‌هاى آن شخصیّت عظیم، راه درست را همواره به ما نشان بدهد، ما را بر ادامه‌ی راه درست کمک کند و ما را مشمول ادعیه‌ی ولی‌عصر (ارواحنا فداه) و مشمول توجّهات و تفضّلات خودش قرار بدهد. خداوند ان‌شاءالله شما برادران و خواهران عزیز را محفوظ بدارد و به شما هم کمک کند.
والسّلام علیکم و رحمة‌الله و برکاته
حقیقتاً حادثه‌ی تلخ و ضایعه‌ی سنگین فقدان رهبر کبیر ما و امام بزرگوار ما، بدون شک تلخ‌ترین و مصیبت‌بارترین حوادثى است که در طول تاریخ انقلابمان براى ملّت ایران پیش آمده؛ بلکه از جمله‌ی حوادث نادرى است که همه‌ی مسلمانان جهان را تحت تأثیر قرار داده این مصیبت و این ضایعه. از طرفى یک ابتلاء الهى هم هست؛ یک امتحان الهى است براى مردم ما و همه‌ی اقشار این ملّت بزرگ و قهرمان و مقاوم. همه‌ی امتحانات الهى همین‌جور است که آن کسانى که با این امتحان روبه‌رو میشوند یا با عمل خود و اراده‌ی خود و با حُسن انتخاب خود از این امتحان سربلند بیرون می‌آیند -که در این صورت [آن] حادثه‌ی مصیبت‌بار و تلخ، یک پلّه‌اى خواهد شد در راه تعالى و تکامل آنها؛ اگرچه مصیبت است، سخت است، تلخ است، امّا اگر کسانى که با این مصیبت روبه‌رو میشوند بتوانند با تصمیم درست، با انتخاب درست، با حرکت درست، کار درست را پیدا کنند و انجام بدهند، همین حادثه‌ی تلخ و مصیبت‌بار براى آن ملّت، آن مردم، آن کسانى که با این امتحان مواجه شده‌اند، یک وسیله‌ی تعالى و تکامل خواهد شد- امّا اگر بعکس، با امتحان الهى، با ابتلاء الهى، بد برخورد بشود و اگر انسان یا جامعه، با عدم بصیرت، با ضعف اراده، با سردرگمى، با عدم استفاده‌ی از فرصتهاى الهى، با رو آوردن به ضعفها و نقصهاى بشرى با حادثه‌ی مصیبت‌بار مواجه بشوند، آن مصیبتْ آنها را نخواهد ساخت، آنها را پیش نخواهد برد، بلکه براى آنها مصیبت مضاعفى را به بار خواهد آورد.رسول گرامى اسلام از حادثه‌اى مثل جنگ اُحد و شکستى که براى مسلمین در آن حادثه به وجود آمد، به‌عنوان یک درس و یک پلّه‌اى به سوى تکامل استفاده کرد. همین امام و رهبر و پیشواى بزرگمان، در طول این ده سال از حوادثى که بسیار براى همه‌ی ما تلخ و سنگین و مصیبت‌بار بود، به‌عنوان یک عاملى در جهت تقویت ما و پیشرفت ما استفاده کرد. قبل از پیروزى انقلاب، در اوایل نهضت، از حوادثى مثل حادثه‌ی مدرسه‌ی فیضیّه یا حادثه‌ی پانزدهم خرداد -با آن همه فشار و سنگینی‌اى که براى مردم داشت- امام عزیزمان و رهبر کبیر فقیدمان به‌عنوان یک گامى، یک ابزارى، یک وسیله‌اى به سمت اهداف انقلابى خود و ملّت استفاده کرد، مردم را پیش برد. به این ترتیب امتحان الهى براى یک ملّت، میشود یک امتحان موفّق. امتحان این‌جور است. همه‌ی آزمایشها و امتحانها دو طرف دارد: یا آن ملّت یا شخصى که دچار آزمایش است در آن امتحان موفّق میشود و پیروز میشود، یا شکست میخورد. رحلت امام عزیزمان براى ما یک امتحان است.
من عرض میکنم تا اینجا بحمدا‌لله ملّت ما کارى کردند که در این امتحان سربلند شدند. درحالی‌که استکبار جهانى تصمیم گرفته بود که از این حادثه به حدّ اعلىٰ براى تضعیف اسلام و مسلمین و تضعیف نظام جمهورى اسلامى استفاده کند، [امّا] این ملّت بزرگ، این ملّت بارُشد، این ملّت هدایت‌شده و مورد تفضّل پروردگار، توانستند از همین حادثه، تثبیت نظام جمهورى اسلامى را براى اسلام و مسلمین به بار بیاورند و به ارمغان بیاورند. امروز تمام تحلیلگران، در سرتاسر عالم اعتراف میکنند که ملّت ایران و نظام جمهورى اسلامى در قدرت و قوّت و ثبات، از سالهاى پیش اگر جلوتر نباشند عقب‌تر نیستند، اگر قوی‌تر نباشند ضعیف‌تر نیستند؛ و البتّه میگویند قوی‌ترند. علّت هم همین رشد و آگاهى و اراده و تصمیم آگاهانه‌ی ملّت ایران در اثبات قوام جمهورى اسلامى بود: این حرکت مردم، این حضور مردم در مراسم عزادارى، این اظهار وفادارى به امام عزیز و قائد بی‌نظیرشان، این اظهار وفادارى به نظام جمهورى اسلامى، این وحدت و همدلى و هماهنگى که بین تمام اقشار مردم در این ایّام دیده شد، این صفائى که مردم نشان دادند، این شجاعتى که در برخورد با این حادثه از همه‌ی قشرها دیده شد که دشمن جرئت نکرد در مقابل این قاطعیّت اراده‌ی ملّى و اسلامى شما مردم دست از پا خطا کند. تا اینجا بسیار خوب بوده.
من به شما فرهنگیان عزیز، اوّلاً عرض میکنم مسئله‌ی فرهنگ و تعلیم و تربیت، مسئله‌ی اوّل در نظام ما است. براى بلندمدّت، هیچ‌چیز در کشور اهمّیّت تعلیم و تربیت را ندارد. نقش معلّم و نقش مربّى در جامعه‌ی ما، نقش طراز اوّل است. درحقیقت سنگر مبارزه‌ی با کفر و استکبار جهانى و با ظلم و قلدرى شیاطین سیاسى عالم، همین سنگر مدرسه است؛ سنگر تعلیم و تربیت است؛ سنگر فرهنگ است. و این دانش‌آموزان نونهالى که در اختیار دستگاه فرهنگى قرار دارند، اینها عزیزترین و سرشارترین سرمایه و ذخیره‌ی این ملّتند براى آینده. قدر تعلیم را، تربیت را، معلّمى را، سنگر فرهنگى را بدانید. جوانها و نوجوان‌ها قدر این درس و بحث و فراگیرى و خودسازى را که در این ایّام متوجّه به آنها است بدانند. همین شما نسل جوان و نوجوان امروز و شما معلّمینشان و مربّیانشان هستید که فردا را میسازید؛ شما هستید که استکبار جهانى را مأیوس میکنید. شما هستید که آن نقطه‌ی امید روشن را در دل مستضعفان عالم -که امام ما و انقلاب ما به وجود آوردند- زنده نگه میدارید. این آن مطلب اساسى است که همیشه هم امام عزیزمان بر روى آن تأکید کردند و جزو محکمات و ضروریّات انقلاب ما و خطّ امام ما است.
و آن نکته‌اى که من میخواهم امروز اضافه کنم این است: استکبار جهانى و قلدرهاى سیاسى عالم و امپراتوری‌هاى زر و زور در سرتاسر عالم با اسلام بدند، با نظام اسلامى دشمنند؛ چون آنها غرق در فسادند، غرق در انحطاطند، بر پایه‌ی ظلم و استبداد و زور و قلدرى حرکت میکنند و افشاکننده‌ی آنها اسلام است؛ تهدیدکننده‌ی آنها اسلام است؛ خطر بزرگ براى آنها بیدارى مسلمین است. براى این است که با اسلام و نظام اسلامى بشدّت مخالفند. طبیعى است که هر کارى بتوانند علیه اسلام و نظام اسلامى و جمهورى اسلامى میکنند. در یک صورت است که نظام جمهورى اسلامى میتواند خود را به‌طور کامل مصون نگه دارد و آن، آن‌وقتى است که با اقتدار خود، آنها را مأیوس کند. آن روزى که جمهورى اسلامى با اثبات اقتدار سیاسى خود و اقتدار اقتصادى خود، با اثبات قدرتِ ادامه‌ی زندگى در خود، دشمن را مأیوس کرد، آن روز روزى است که میتوان اطمینان داشت که دیگر دشمن از توطئه دست خواهد کشید، چون احساس میکند فایده‌اى ندارد. تمام تلاش همه‌ی قشرها -آحاد مردم، مسئولین، بالا، پایین، رتبه‌هاى اوّل در نظام دولتى، رتبه‌هاى دوّم و سوّم، همه‌وهمه- باید این باشد که بر اقتدار نظام جمهورى اسلامى اضافه کنند. این وسیله‌ی نهایى مأیوس کردن دشمن است: اقتدار سیاسى و اقتصادى و نظامى. و این حاصل نمیشود مگر با سازندگى. تمام کسانى که نقشى در اداره‌ی کشور و در سازندگى کشور دارند، باید تلاش خودشان را چند برابر کنند. در صحنه‌ی تولید، تولیدگران باید تا آنجایى که میتوانند تولید کشور را بالا ببرند؛ بخشهاى ادارى و دولتى با حُسن عمل، با جلب اعتماد مردم، با ارائه‌ی خدمات مخلصانه به مردم باید بر کیفیّت کارشان بیفزایند؛ آن کسانى که در زمینه‌هاى فرهنگى براى مردم منبع الهام و ارشاد هستند تلاششان را اضافه کنند. اقتدار سیاسى و سازندگىِ درست کشور و احساس ثبات کامل در نظام جمهورى اسلامى، دشمن را مأیوس خواهد کرد. اگر استکبار جهانى و شیاطین عالم احساس کنند که جمهورى اسلامى ضعیف است، فشار را زیاد خواهند کرد. ما بحمدا‌لله قوى هستیم. ما بحمدا‌لله از ثبات برخورداریم. سرمایه‌اى که جمهورى اسلامى ایران دارد -یعنى سرمایه‌ی اعتماد مردم و پشتیبانى مردم- گمان نمیکنم در هیچ جاى دنیا، هیچ دولتى این سرمایه را داشته باشد؛ این را باید حفظ کنیم؛ هم مسئولین باید این را حفظ کنند، هم آحاد مردم؛ همه. در کشور ما دولت و ملّتى [جدا از هم] وجود ندارد، همه سربازان انقلابند و باید باشند. این روح سربازى براى انقلاب را همه باید حفظ کنند؛ فرقى هم بین آحاد مردم، مسئولین، مقامات نیست؛ در قبال اسلام و در قبال نظام اسلامى، همه وظیفه‌ی واحدى دارند.
من مجدّداً میخواهم به شما برادران و خواهران فرهنگى عزیز تأکید کنم و توصیه کنم که این کار را مهم بشمارید، به آن اهمّیّت بدهید -همچنان که میدهید- قدر آن را بدانید، با مشکلات آن صبر کنید، و بدانید که اساسی‌ترین کار و بنیادی‌ترین کار در جامعه‌ی ما این است. و ان‌شاءالله آموزش و پرورش کامل، آموزش عالى کامل را به دنبال خواهد داشت و این هر دو، نظام ادارى و تشکیلاتى و حکومتى کامل و حدّ عالىِ مطلوب را به دنبال خواهند داشت؛ و اساس صلاح ملّت و دولت و کشور از اینجا است.امیدواریم خداى متعال به برکت روح بزرگ امام عزیزمان -این محبوب فقیدِ ملّت که ان‌شاءالله در جوار صدّیقین و صلحا و انبیا در پیشگاه پروردگار متنعّم است و یقیناً ناظر و نگران حال ملّت و شما مردم است- و ان‌شاءالله با دعاى آن روح بزرگ و به برکات توصیه‌هاى آن شخصیّت عظیم، راه درست را همواره به ما نشان بدهد، ما را بر ادامه‌ی راه درست کمک کند و ما را مشمول ادعیه‌ی ولی‌عصر (ارواحنا فداه) و مشمول توجّهات و تفضّلات خودش قرار بدهد. خداوند ان‌شاءالله شما برادران و خواهران عزیز را محفوظ بدارد و به شما هم کمک کند.
والسّلام علیکم و رحمة‌الله و برکاته
۱) این دیدار به‌مناسبت ارتحال حضرت امام خمینى (قدّس سرّه الشّریف) و انتخاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به رهبرى انقلاب اسلامى صورت پذیرفت. در ابتداى این دیدار، آقاى محمّدعلى نجفى (وزیر آموزش و پرورش) مطالبى بیان کرد.