بسم الله الرّحمن الرّحیم
بنده هم این عید سعید و این روز بزرگ را به همهی مسلمانان در سراسر عالم و به ملت عزیز ایران و به شما برادران و حضّار محترم و مسئولین کشور، صمیمانه تبریک عرض میکنم. امیدواریم که خداوند این عید فطر را بر ملت ما و بر ملتهای دیگر، مبارک کند. آن چیزی که مهمتر از هر چیز دیگر است و در همهی حالات باید به آن توجّه داشت مخصوصاً مثل امروزی که بعد از ماه مبارک رمضان و روز عید فطر است این است که مایه و اساس اصلی در حرکت هر ملت و موفّقیت او، این است که پایههای فکری و اعتقادی و روحی را ترمیم و استوار کند.
اسلام به ما یاد میدهد که برای پیشرفت در دستیابی به هدفهای دنیا و آخرت، باید تحوّلی در درون انسان به وجود آید. تا آن تحوّل در درون یک جامعه و در جوامع اسلامی بهطور خاص ایجاد نشود و تا وقتیکه دلها با خدا آشنا نگردد و راه خدا بهعنوان برترین راه و صراط مستقیم مورد توجّه و تبعیّت قرار نگیرد، مشکلات جوامع اسلامی حل نخواهد شد. ماه رمضان، که یک ذخیره و عطیّه و هدیهی الهی است و در اختیار مردم مسلمان است، در درون خود ارمغانهای ارزشمندی را در همین جهت برای ما دارد. از طرفی، روزهی ماه رمضان که یک تمرین و ریاضت است، وسیلهای است برای تسلّطِ بر نفس؛ که بدون تسلّط بر نفس و در دست گرفتن زمام هوسها و هواها و شهوات، هیچ کار بزرگی را نمیشود با موفقیّت انجام داد. ماه رمضان با سرمایهی روزهای که دارد یک تمرین علمىِ ارزشمند در این جهت است. به فضل الهی، پیروان مکتب اهل بیت علیهمالسّلام از ادعیّهای که در ماه رمضان از آن بزرگواران مأثور است، با آن دلهای روشن و آگاه از مناجاتها و دعاها و راز و نیاز با خدای متعال در شبها و روزها و سحرهای این ماه مبارک، برخوردار بودهاند. کسی که با زمزمهی امام سجّاد علیه الصّلاة و السّلام آشنا باشد، خوب میفهمد که علّت انقطاع ما از راه خدا، علّت دوری ما از معنویّات، علّت محرومیت ما و امثال ما از دست یافتن به آن مقامات معنوی و ملکوتی، گرفتاریهایی است که در اثر پیروی از شهوات و اطاعت از نفس امّاره، دچار آن میشویم.
در دعای ابی حمزه، امام سجّاد علیه الصّلاة و السّلام عرض میکند: «فرّق بینی و بین ذنبی المانع عن لزوم طاعتک (2).» یعنی ای پروردگار من! بین من و گناهی که نمیگذارد ملازم با اطاعت تو باشم، جدایی بینداز. پس معلوم میشود که گناهان که اساس در معنای گناه، همین چیزهایی است که انسان به تبع شهوات و نفسانیّات خود، به آنها دست میزند و مرتکب میشود نمیگذارند که انسان پرواز کند و اوج بگیرد.
ما در این ماه رمضان، بارها و بارها عرض کردیم که «اللّهم غیّر سوء حالنا بحسن حالک». از خدای متعال خواستیم که بدحالىِ ما را به برکت و لطف خودش، به حالی نیکو تغییر دهد. اگر این بشود، به فضل الهی، همهی مشکلات حل خواهد شد. بخصوص هریک از ما که بار مسئولیتی را در سطح کشور بر دوش گرفتهایم چه مسئولیتهای کوچک و چه مسئولیتهای بزرگ به همان اندازه، بیشتر به این تغییر حالت احتیاج داریم و بیشتر باید از سوء حالِ خودمان بنالیم. بنده خودم را عرض میکنم که بیش از شما به این معنا ابتلا و به این تغییر احتیاج دارم. این، در یک کشور و در یک ملت، کلید حرکت و تحوّل است. «انّ الله لا یغیّر ما بقوم حتّی یغیّروا ما بانفسهم. (3)» آنچه که در انفس آنهاست، در خودهای آنهاست، در جانهای آنهاست، باید تحوّل پیدا کند تا امور زندگی متحوّل شود.
امروز در دنیای اسلام، مشاهده میکنید که مسلمانها در یکی از بدترین وضعیتهای خودشان به سر میبرند. شاید در طول تاریخ، کمتر زمانی را بشود پیدا کرد و نشان داد که مسلمین از لحاظ سیاسی و بینالمللی، مجموعاً در وضعیتی شبیه وضعیت امروز قرار داشته باشند. بااینکه جمعیت زیاد است، امکانات زیاد است، ثروت طبیعی و انسانی زیاد است؛ وضعیت جغرافیایی ممتاز است، امکان برای اینکه مسلمین سیادت پیدا کنند هست، ولی معالأسف، وقتی نگاه میکنید، میبینید که مسلمانها مبتلایند؛ مسلمانها تسلیم دشمنان دینند. یعنی یا به طوع و رغبت تسلیم شدهاند، یا آنها را به زور و عُنف زیر مهمیز قدرتهای بیگانه قرار دادهاند. امروز، وضعیت متشتّتِ مسلمین، یکی از مصیبتهاست.
بنده ساعتی قبل، مصائب دنیای اسلام را میشمردم: خونریزیها را، قضایای فلسطین را، قضایای بوسنی را، قضایای افغانستان را، قضایای کشمیر را، قضایای تاجیکستان را، قضایای هند را، قضایای بعضی کشورهای دیگر را. اینها همه، مصائب جهان اسلام است. اما بزرگترینِ این مصائب را که شاید بشود مادر این مصائب دانست، تشتّت و تفرّق مسلمین و غفلت و دوریشان از امّت بزرگ اسلامی است. این را باید اصلاح کرد. در این، باید تحوّلی ایجاد کرد. اگر مسلمانها متّحد شوند، اگر بیدار شوند، اگر متوجّهی قدرت خود شوند، اگر باور کنند که وضعیت فعلی قابل تغییر است و میشود بر سرنوشت خود مسلّط شد و اگر ببینند که چگونه بعضی از ملتها مثل ملت بزرگ ایران توانستند بر سرنوشت خودشان مسلّط شوند و تحت تأثیر قدرتها قرار نگیرند، مطمئنّاً مصائب دنیای اسلام هم تمام خواهد شد. امروز، اساس قضیه این است.
ما این دعوت عامِ امام بزرگوار را فراموش نمیکنیم که دائماً مسلمانها را به اتّحاد و یگانگی فرامیخواندند. منظور ما از اتّحاد، آن چیزی که بعضی از کشورها دنبال میکنند و هرگز هم به نتیجه نمیرسند، نیست. ما نمیگوییم «بیایید اتّحاد سیاسی به وجود بیاوریم؛ اتّحاد مالی به وجود بیاوریم؛ دو کشور را یک کشور کنیم؛ دو دولت را یک دولت کنیم.» اینها حرفهایی است که همیشه گفتهاند و هرگز هم نشده است. منظور ما از اتّحاد، تفاهم است؛ تفاهم بین دولتها؛ تفاهم بین کشورها؛ همکاری بین اعضای امّت اسلامی و دولتهای اسلامی؛ همدلی آنها با یکدیگر و تحت تأثیر اغراض دشمنان قرار نگرفتن. این منطقهی حسّاس خلیج فارس؛ منطقهی حسّاس خاورمیانه؛ کلّ منطقهی اسلامی که منطقهی بسیار حسّاسی در جغرافیای عالم و جغرافیای سیاسی عالم است باید با یکدیگر تفاهم کنند؛ باهم باشند و همدل باشند.
جمهوری اسلامی ایران آماده است که با همهی کشورهای مسلمان، دست دوستی و برادری بدهد و در راه حل مسائل دنیای اسلام با آنها تفاهم کند. باید همه، مسائل جهان اسلام را بفهمند و همه بدانند که استکبار و مستکبرین، به فکر مردم مسلمان نخواهند افتاد. باید ببینید که در گوشه و کنار دنیا، با مسلمانها چه میکنند. خون مسلمانها را میریزند؛ روزگار آنها را خونین و تلخ و سیاه میکنند؛ نوامیس آنها را مورد تعرّض قرار میدهند؛ خانهی آنها را میگیرند و قدرتهای بزرگ هم، یا بیاعتنا تماشا میکنند و یا اینکه به متجاوز کمک میکنند. تاکنون شِقّ سومی وجود نداشته است. آن فلسطین است که چهل و چند سال است دچار این حادثه است. حالا هم بوسنی شروع شده است. بقیهی کشورهای اسلامی و بعضی از مناطق تازه استقلال یافته هم، همین وضعیت را دارند. من عرض کنم، دولتهای اسلامی، امروز این فرصت را دارند که در جهت خواست ملتهایشان و مصالح امّت اسلامی حرکت کنند. اگر آنها حرکت نکنند، دیری نخواهد گذشت که ملتها؛ خودشان دست به کار خواهند شد و تصمیم خواهند گرفت. ملتها بیدار شدهاند و امّت بزرگ اسلامی، این رفتاری را که امروز با مسلمانها انجام میگیرد، برای زمانی طولانی تحمّل نخواهد کرد.
امیدواریم خداوند متعال این عید را بر همهی مسلمین مبارک کند؛ راه را برای رسیدنِ به اهداف و مقاصد اسلامی باز کند؛ قلب مقدّس ولىّعصر أرواحنا فداه را از ما شاد کند و ما را مشمول ادعیهی زاکیهی آن بزرگوار قرار دهد و اهداف و آرمانهای مقدّس امام راحل بزرگوارمان رضوان اللّه علیه را إن شاء اللّه تماماً، تحقّق بخشد.
و السّلام علیکم و رحمة اللّه و برکاته