1389/04/24
سه‌گانه‌ای برای معنویت
درباره ماه‌های رجب، شعبان و رمضان
شست‌وشویی کن و آنگه...
دل غافل در معرض هجوم شیطان قرار می‌گیرد و وقتی شیطان بر دل و جان آدمی تسلّط پیدا کرد، شرّ و فساد در دنیا به‌وجود می‌آید. راه علاج عمیق و حقیقی در برخورد با هرگونه شرّ و فسادی در عالم، ارتباط با خدا و مصونیت بخشیدن به دل و جان خود از نفوذ و چیرگی شیطان است. اگر شیطان بر دل‌های انسان‌هایی که منشأ آثار بزرگی در جوامع جهانی هستند، مسلّط نمی‌شد، دنیا روی آرامش به خود می‌دید و انسان‌ها از امنیت و سلامت برخوردار بودند. همه‌ی بدبختی‌های بشر ناشی از دوری از خداست. لذا در اسلام فرصت‌هایی برای ارتباط ویژه با خداوند متعال معین شده است. یکی از این فرصت‌ها ماه رجب است. ماه رجب را قدر بدانید. همه‌ی دعاهایی که در این ماه وارد شده، درس است؛ صِرف لقلقه‌ی زبان نیست. این دعاها را با حضور قلب و با آگاهی از عمق معنای آن‌ها، بر دل و زبانتان جاری کنید. اگر انسان مسلمان- جوان و پیر، زن و مرد- در ماه رجب و سپس ماه شعبان، رابطه‌ی خود را با خدای متعال روان و نزدیک‌تر کند، با آمادگی به ماه رمضان می‌رسد. آن‌گاه ماه رمضان ضیافت الهی می‌شود. انسان باید آماده شود و سپس وارد ضیافت گردد. «شست‌وشویی کن و آنگه به خرابات خرام»
انسان باید این شست‌وشو را در ماه رجب و شعبان بکند تا بتواند در ماه رمضان بر سرِ سفره‌ی الهی وارد شود و از آن سفره متنعّم گردد و فیض ببرد. اگر از ماه رمضان فیض بردیم، آن‌گاه اعمال و اخلاق و نگرش و افکار خود ما نشان خواهد داد که پیش‌رفت کرده‌ایم؛ خودمان محک‌زنِ خویش می‌شویم و پیش‌رفت را تشخیص می‌دهیم. ما این امتحان‌ها را نمی‌کنیم، آن‌گاه بدبختی‌ها و گرفتاری‌هایش را در وجود خودمان و در فضای جامعه لمس می‌کنیم.
دیدار با خانواده‌های شهدای نیروهای مسلح 04/07/1380
سر سفره خدا
انواع و اقسام ضیافت‌های الهی؛ رحمت الهی، عزت الهی، توفیق الهی، قرب الهی، استغنای ناشی از تفضل الهی، رزق مادی، رزق معنوی، همه در ماه رمضان هست. این‌ها را سر سفره‌ی ماه رمضان گذاشته‌اند. بعضی‌ها می‌آیند و به این سفره نگاه نمی‌کنند و از وسط این سفره و اشیاء آن عبور می‌کنند و می‌روند و هیچی هم گیرشان نمی‌آید. بعضی‌ها یک چیز مختصری برمی‌دارند؛ یک روزه‌ای می‌گیریم ما، یک مختصرکی، یک چیزی. اما بعضی‌ها نه؛ حسابی می‌نشینند سر این سفره و از رحمت الهی کیسه‌ی خودشان را پر می‌کنند. عزت می‌خواهند. دنیا می‌خواهند. آخرت می‌خواهند. رفع گرفتاری می‌خواهند. گشایش در زندگی می‌خواهند. استغنای طبع می‌خواهند. صفات و خلق حسنه می‌خواهند. هرچه می‌خواهند، برای خودشان و برای دیگران برمی‌دارند.
برای این که انسان بتواند وقتی وارد این تالار شد، چشمش باز باشد، غافل نشود، دچار گیجی و گولی نشود که سرش را بیندازد پایین و از این در وارد شود و از آن در بیرون برود، نگاهی به دور و بر کند و استفاده‌ای ببرد و برای این که این آمادگی در من و شما پیدا شود، این ماه رجب و شعبان را قرار داده‌اند. رجب یک‌جور، شعبان یک‌جور دیگر.
رجب، بیشتر ماه نماز است. شعبان، بیشتر ماه دعا و روزه است. این مناجات شعبانیه را ببینید. من یک وقتی از امام رضوان‌الله علیه پرسیدم در این دعاهای مأثوری که وجود دارد، شما کدام دعا را بیشتر از همه خوشتان می‌آید و دوست دارید؟ فرمودند دعای کمیل و مناجات شعبانیه. اتفاقاً هر دو دعا هم مال ماه شعبان است. دعای کمیل که می‌دانید اصلاً ورود اصلبش مال شب نیمه‌ی شعبان است، مناجات شعبانیه هم که از ائمه نقل شده، متعلق به ماه شعبان است. لحن این دو دعا به هم نزدیک است؛ هر دو عاشقانه است. در مناجات شعبانیه «وَ إنْ أدْخَلْتَنی النّارَ أعْلَنْتُ أهْلَها أنّی أحِبُّکَ. جهنم هم که من را ببری، فریاد می‌کشم تو را دوست دارم.» و در دعای کمیل «لإنْ تَرَکْتَنی ناطِقاً لأضِجّنَّ إلیکَ بَیْنَ أهْلِها ضَجیجَ الامِلینَ وَ لأصْرُخَنّ إلَیْکَ صُراخَ المُسْتَصرِخینَ وَ لأبْکِیَنّ بُکاءَ الفاقِدینَ»؛ اگر به من در جهنم اجازه بدهی و نطق را از من نگیری، فریاد می‌کشم فریاد امیدواران، فریاد دل‌دادگان و فریاد دل‌باختگان را.
...در این سه ماه، آن‌چه می‌توانید، برای ذخیره‌گیری معنوی استفاده کنید؛ چون این متکی به روح جوانی است و برای شما ماندگار خواهد شد. همه‌ی چیزهای جامعه این‌گونه است. هر چیزی که به جوانان متکی باشد، این در جامعه اولاً ماندگار است، ثانیاً همیشه باطراوت و تر و تازه است.
شاید در ماه شعبان، بتوانیم با ذخیره‌ای که از این ماه گرفته‌ایم، آن مناجات پرسوز و گداز و پرمضمون را با نفس حقیقی بخوانیم- نه‌فقط الفاظ آن را مرور کنیم- و حقیقتاً از دل، با زبان آن مناجات با خدا حرف بزنیم. و اگر إن‌شاءالله این همه فراهم شد، در ماه رمضان آماده‌ی ورود بر سر سفره‌ی ضیافت الهی شویم و در اوج قله‌ی آن ماه، شایسته‌ی ورود به لیلةالقدر گردیم.
دیدار با وزیر، مدیران و کارکنان وزارت اطلاعات 13/07/1383
شست‌وشویی کن و آنگه...
دل غافل در معرض هجوم شیطان قرار می‌گیرد و وقتی شیطان بر دل و جان آدمی تسلّط پیدا کرد، شرّ و فساد در دنیا به‌وجود می‌آید. راه علاج عمیق و حقیقی در برخورد با هرگونه شرّ و فسادی در عالم، ارتباط با خدا و مصونیت بخشیدن به دل و جان خود از نفوذ و چیرگی شیطان است. اگر شیطان بر دل‌های انسان‌هایی که منشأ آثار بزرگی در جوامع جهانی هستند، مسلّط نمی‌شد، دنیا روی آرامش به خود می‌دید و انسان‌ها از امنیت و سلامت برخوردار بودند. همه‌ی بدبختی‌های بشر ناشی از دوری از خداست. لذا در اسلام فرصت‌هایی برای ارتباط ویژه با خداوند متعال معین شده است. یکی از این فرصت‌ها ماه رجب است. ماه رجب را قدر بدانید. همه‌ی دعاهایی که در این ماه وارد شده، درس است؛ صِرف لقلقه‌ی زبان نیست. این دعاها را با حضور قلب و با آگاهی از عمق معنای آن‌ها، بر دل و زبانتان جاری کنید. اگر انسان مسلمان- جوان و پیر، زن و مرد- در ماه رجب و سپس ماه شعبان، رابطه‌ی خود را با خدای متعال روان و نزدیک‌تر کند، با آمادگی به ماه رمضان می‌رسد. آن‌گاه ماه رمضان ضیافت الهی می‌شود. انسان باید آماده شود و سپس وارد ضیافت گردد. «شست‌وشویی کن و آنگه به خرابات خرام»
انسان باید این شست‌وشو را در ماه رجب و شعبان بکند تا بتواند در ماه رمضان بر سرِ سفره‌ی الهی وارد شود و از آن سفره متنعّم گردد و فیض ببرد. اگر از ماه رمضان فیض بردیم، آن‌گاه اعمال و اخلاق و نگرش و افکار خود ما نشان خواهد داد که پیش‌رفت کرده‌ایم؛ خودمان محک‌زنِ خویش می‌شویم و پیش‌رفت را تشخیص می‌دهیم. ما این امتحان‌ها را نمی‌کنیم، آن‌گاه بدبختی‌ها و گرفتاری‌هایش را در وجود خودمان و در فضای جامعه لمس می‌کنیم.
دیدار با خانواده‌های شهدای نیروهای مسلح 04/07/1380
سر سفره خدا
انواع و اقسام ضیافت‌های الهی؛ رحمت الهی، عزت الهی، توفیق الهی، قرب الهی، استغنای ناشی از تفضل الهی، رزق مادی، رزق معنوی، همه در ماه رمضان هست. این‌ها را سر سفره‌ی ماه رمضان گذاشته‌اند. بعضی‌ها می‌آیند و به این سفره نگاه نمی‌کنند و از وسط این سفره و اشیاء آن عبور می‌کنند و می‌روند و هیچی هم گیرشان نمی‌آید. بعضی‌ها یک چیز مختصری برمی‌دارند؛ یک روزه‌ای می‌گیریم ما، یک مختصرکی، یک چیزی. اما بعضی‌ها نه؛ حسابی می‌نشینند سر این سفره و از رحمت الهی کیسه‌ی خودشان را پر می‌کنند. عزت می‌خواهند. دنیا می‌خواهند. آخرت می‌خواهند. رفع گرفتاری می‌خواهند. گشایش در زندگی می‌خواهند. استغنای طبع می‌خواهند. صفات و خلق حسنه می‌خواهند. هرچه می‌خواهند، برای خودشان و برای دیگران برمی‌دارند.
برای این که انسان بتواند وقتی وارد این تالار شد، چشمش باز باشد، غافل نشود، دچار گیجی و گولی نشود که سرش را بیندازد پایین و از این در وارد شود و از آن در بیرون برود، نگاهی به دور و بر کند و استفاده‌ای ببرد و برای این که این آمادگی در من و شما پیدا شود، این ماه رجب و شعبان را قرار داده‌اند. رجب یک‌جور، شعبان یک‌جور دیگر.
رجب، بیشتر ماه نماز است. شعبان، بیشتر ماه دعا و روزه است. این مناجات شعبانیه را ببینید. من یک وقتی از امام رضوان‌الله علیه پرسیدم در این دعاهای مأثوری که وجود دارد، شما کدام دعا را بیشتر از همه خوشتان می‌آید و دوست دارید؟ فرمودند دعای کمیل و مناجات شعبانیه. اتفاقاً هر دو دعا هم مال ماه شعبان است. دعای کمیل که می‌دانید اصلاً ورود اصلبش مال شب نیمه‌ی شعبان است، مناجات شعبانیه هم که از ائمه نقل شده، متعلق به ماه شعبان است. لحن این دو دعا به هم نزدیک است؛ هر دو عاشقانه است. در مناجات شعبانیه «وَ إنْ أدْخَلْتَنی النّارَ أعْلَنْتُ أهْلَها أنّی أحِبُّکَ. جهنم هم که من را ببری، فریاد می‌کشم تو را دوست دارم.» و در دعای کمیل «لإنْ تَرَکْتَنی ناطِقاً لأضِجّنَّ إلیکَ بَیْنَ أهْلِها ضَجیجَ الامِلینَ وَ لأصْرُخَنّ إلَیْکَ صُراخَ المُسْتَصرِخینَ وَ لأبْکِیَنّ بُکاءَ الفاقِدینَ»؛ اگر به من در جهنم اجازه بدهی و نطق را از من نگیری، فریاد می‌کشم فریاد امیدواران، فریاد دل‌دادگان و فریاد دل‌باختگان را.
...در این سه ماه، آن‌چه می‌توانید، برای ذخیره‌گیری معنوی استفاده کنید؛ چون این متکی به روح جوانی است و برای شما ماندگار خواهد شد. همه‌ی چیزهای جامعه این‌گونه است. هر چیزی که به جوانان متکی باشد، این در جامعه اولاً ماندگار است، ثانیاً همیشه باطراوت و تر و تازه است.
شاید در ماه شعبان، بتوانیم با ذخیره‌ای که از این ماه گرفته‌ایم، آن مناجات پرسوز و گداز و پرمضمون را با نفس حقیقی بخوانیم- نه‌فقط الفاظ آن را مرور کنیم- و حقیقتاً از دل، با زبان آن مناجات با خدا حرف بزنیم. و اگر إن‌شاءالله این همه فراهم شد، در ماه رمضان آماده‌ی ورود بر سر سفره‌ی ضیافت الهی شویم و در اوج قله‌ی آن ماه، شایسته‌ی ورود به لیلةالقدر گردیم.
دیدار با وزیر، مدیران و کارکنان وزارت اطلاعات 13/07/1383