1368/07/30
«خلیج عربی» دروغ است
اخیراً کویتیها اطلس تاریخ اسلام را درست کردهاند که از محتوایش اطلاعی ندارم؛ ولی از لحاظ طبع، کتاب خیلی بزرگی است. پارسال، امیر کویت دو نسخه از آن را برای من فرستاد که من یک نسخهاش را به کتابخانهی نهاد ریاست جمهوری دادم و نسخهی دیگر را در کتابخانهی خودم نگه داشتم. اطلس تاریخ اسلام توسط کویتیها درست شده که تقریباً بدون استثنا مورد استفادهی همهی مسلمانهاست. اینکه میگویم تقریباً، به این دلیل است که «خلیج فارس» را «خلیج عربی» نوشته است که اگر الان به ما پول دستی هم بدهند، حاضر نیستیم این کتاب را در کتابخانههای خودمان ترویج و یا به فارسی ترجمه کنیم؛ چون «خلیج عربی» دروغ است. اگر یک وقت خواستیم این را برگردانیم، حتماً «خلیج فارس» خواهیم نوشت. البته، یک جا هم از دستشان در رفته و تصویر یکی از نقشههای قدیمی را چاپ کردهاند و «الخلیج الفارسی» را بهکار بردهاند. با اینکه همه جا و در همان نقشههای قدیمی، این اصطلاح را عوض کردهاند، ولی یک جا تصادفاً برای اتمام حجّت، در این کتاب به این بزرگی و با این همه خرج چاپ، اصطلاح «الخلیج الفارسی» را نوشتهاند.
غرضم این بود که گاهی اوقات تاریخ و جغرافیا را مینویسند، اما نکتهیی در آن هست که ما نسبت به آن حساسیم. حالا این از جهت ملّیش بود که البته الان خلیج فارسی و عربی برای ما فقط ملی هم نیست؛ سیاسی و اعتقادی هم است.
غرضم این بود که گاهی اوقات تاریخ و جغرافیا را مینویسند، اما نکتهیی در آن هست که ما نسبت به آن حساسیم. حالا این از جهت ملّیش بود که البته الان خلیج فارسی و عربی برای ما فقط ملی هم نیست؛ سیاسی و اعتقادی هم است.
بیانات در دیدار با اعضای بنیاد دائرةالمعارف اسلامی ۱۳۶۸/۷/۳۰