1403/07/05
گفتوگوی تفصیلی با آقای کیومرث هاشمی، وزیر ورزش دولت سیزدهم
برنامه ۲۰ ساله پیشرفت ورزش کشور تهیه شده است
حضرت آیتالله خامنهای در دیدار اعضای کاروانهای اعزامی ایران به بازیهای المپیک و پارالمپیک ۲۰۲۴ پاریس فرمودند: «من صمیمانه تشکّر میکنم از همهی مدالآوران، از همهی ورزشکاران، از همهی مربّیان، از همهی دستاندرکاران، از وزارت ورزش، از کمیتهی المپیک، از رؤسای فدراسیونها و دیگر دستاندرکارانی که هستند؛ از همهی اینها صمیمانه متشکّرم. کار ورزش را جدّی گرفتید؛ درستش هم همین است، باید جدّی گرفت.» ۱۴۰۳/۰۶/۲۷ همچنین ایشان در دیدار سال گذشته ورزشکاران تأکید کرده بودند: «من میگویم ایران قوی باید ورزش قوی داشته باشد. ما شعار «ایران قوی» دادهایم دیگر؛ ورزش ایران قوی باید یک ورزش قوی باشد.» ۱۴۰۲/۰۹/۰۱ و در ادامه توصیههایی به مسئولان برای تحقق ورزش قوی بیان کردند.
به همین مناسبت رسانهی KHAMENEI.IR در گفتوگو با آقای دکتر کیومرث هاشمی، وزیر ورزش و جوانان دولت سیزدهم، نکات مورد تأکید رهبر انقلاب برای تحقق شعار «ایران قوی، ورزش قوی» را بازخوانی کرده و مهمترین اقدامات مسئولان در این زمینه را جویا شده است.
رهبر انقلاب اسلامی تأکید دارند که «ایران قوی، ورزش قوی» میخواهد، پیرامون این مسئله، شما در مدت مسئولیتتان چه اقداماتی انجام دادید؟
به هر حال، حوزه ورزش یکی از معدود حوزههایی است که سیاستهای کلی آن هنوز از سوی رهبر انقلاب اسلامی ابلاغ نشده است. البته کارگروهی در مجمع تشخیص مصلحت نظام تشکیل شده که از چند سال پیش مسئولیت آن با من بوده. وظیفه این کارگروه این است که سیاستها را بر اساس دیدگاههای رهبر انقلاب اسلامی طی سالهای گذشته تدوین کند تا در زمان مناسب ابلاغ شود.
در بخشی از دیدار سال گذشته قهرمانان و مدالآوران با رهبر انقلاب اسلامی، ایشان به یک راهبرد بسیار مهم اشاره کردند؛ و همانطور که شما نیز اشاره کردید، اگر بخواهیم ایران قوی داشته باشیم، نیازمند ورزش قوی هستیم. این راهبرد، اساسی است و نیاز دارد که مسئولان ورزش با توجه به شرایط روز ورزش دنیا به آن اهتمام داشته باشند و از تمامی ظرفیتهای موجود در جوانان استفاده کنند تا ورزش قویای داشته باشیم.
ما نیز در مدت زمان مسئولیتمان سعی کردیم این راهبرد را بهعنوان الگوی کاری خود قرار دهیم. با بهرهگیری از نظرات مشورتی اهلفن، صاحبنظران، کارشناسان ورزش، قهرمانان و پیشکسوتان، به دنبال یافتن راهکارهایی برای تقویت ورزش و در نهایت «ایران قوی، ورزش قوی» بودیم. به همین دلیل، این را در سایه یک برنامه بیستساله تدوین کردیم و با استفاده از امکانات موجود، طرحی تحت عنوان «برنامه ملی پیشرفت ورزش کشور» و «طرح آمایش ورزش کشوری» تهیه شد که این طرح نیز تکلیف قانونی مجلس بر دوش ورزش کشور است.
ما با استفاده از تمام ظرفیتهای مدیران استانی و کارشناسان کشوری و استانی به این کار پرداختیم. همچنین، در نشستی با حضور رئیسجمهور شهید ما، شهید رئیسی، این موضوع مورد تأکید قرار گرفت که این راهبرد اصلی مورد توجه قرار بگیرد. اما این راهبرد زمانی عملیاتی خواهد شد که ما دارای یک برنامه باشیم؛ و برنامه ما مشخص بود: طرح آمایش ورزش سرزمینی کشور و برنامه ملی ورزش کشور که نیازمند تدوین یک برنامه استراتژیک و جامع بود.
در دل این برنامه موضوعات بسیاری وجود دارد که میتواند منجر به ورزش قوی بشود. بهعنوان مثال، عدالت ورزشی؛ همیشه گفته میشود که در برخی مناطق امکانات خوبی وجود دارد و در برخی دیگر امکانات کمتر است، با وجود استعدادهای ورزشی. در این طرح ما تلاش کردیم تا دسترسی عادلانه به منابع ورزشی و زیرساختها را تأمین کنیم.
پس بنابراین یکی از موضوعات بحث زیرساختها بود. البته با اولویت اتمام پروژههای نیمهتمام، این موضوع در دستور کار قرار گرفت. نزدیک به پنج هزار پروژه نیمهتمام در دستور کار قرار گرفت که باید به اتمام برسند و کلنگزنی جدیدی انجام نشود. پروژههایی که پیشرفت فیزیکی بالای شصت یا هفتاد درصد داشتهاند، باید به افتتاح برسند و در اختیار مردم قرار گیرند. یکی از موضوعاتی که میتواند کمک کند، توجه به زیرساختهاست و البته زیرساختها باید بعد کیفی خود را نیز در نظر بگیرند. دغدغهای که امروز در برخی رشتههای ورزشی وجود دارد، این است که زیرساختها شاید فاقد استانداردهای لازم باشند؛ بنابراین نسبت به این امر مهم نیز باید توجه شود. بحمدالله در بسیاری از رشتههای ورزشی ما زیرساختهای خوبی داریم، اما ممکن است در بحث عادلانه بودن آن در برخی مناطق کشور با کمبودها و مشکلاتی مواجه باشیم. این طرحها میتواند آن کمبودها را برطرف کند و به ما این امکان را بدهد که به صورت عادلانه امکانات ورزشی را داشته باشیم.
دومین موضوع، بحث تربیت نیروی انسانی و پرورش آنها در جامعه ورزش است. برای داشتن ورزش قوی، باید مربیان قوی نیز داشته باشیم. رهبر انقلاب اسلامی نیز در سخنرانی اخیر(۱) به استفاده از مربیان داخلی تأکید کردند. البته این مستلزم این است که ما باید مربیان خود را به دانش روز تجهیز کنیم. همچنین در بخش داوری نیز باید به تقویت داوران داخلی بپردازیم.
در نهایت، برای تربیت و تقویت نیروی انسانی، نیاز به مرکزی تحت عنوان «بنیاد ملی مربیگری» داریم تا مربیان را آموزش دهیم و آنها را با دانش و تجربه برای موفقیت در میادین بینالمللی آماده کنیم. همچنین، اگر نیاز به استفاده از مدرسین خارجی باشد، باید آنها را دعوت کنیم تا در این مسیر به ما کمک کنند.
بحث مربی ایرانی بالاخره چگونه باید حل شود؟ مسئلهای که مورد مطالبهی رهبر انقلاب اسلامی هم بوده است. شما فرمودید که یک بنیاد ملی قرار است راهاندازی شود. آیا این بنیاد ملی در حد ایده است یا اینکه مراحل اجرایی آن طی شده و در حال انجام است؟
ببینید، در حال حاضر بیشتر ورزشهای ما از مربیان داخلی استفاده میکنند. حضرت آقا هم در تأکیداتشان و صحبتهایشان، به این موضوع اشاره داشتند. در بسیاری از رشتههای ورزشی، مثل کاراته و تکواندو، مربیان ایرانی داریم که حتی در کشورهای دیگر نیز به عنوان مربیان تیمهای ملی فعالیت میکنند. در المپیک ۲۰۲۴ پاریس، در رشتههای مختلفی مثل تکواندو، ما شاهد حضور مربیان ایرانی بودیم که فعالیت میکردند. این ظرفیت وجود دارد، اما شاید در همهی رشتهها به این شکل نبوده است. تأکید حضرت آقا این است که سعی شود در همهی رشتهها از ظرفیت مربیان داخلی استفاده کنیم. این موضوع در دستور کار فدراسیونهای ما قرار دارد. در مجموعهی وزارت ورزش مرکزی وجود دارد که اگر مربی خارجی قرار است بیاید، باید دلیل و توجیه داشته باشد. اگر مربی داخلی داریم، هیچ دلیلی ندارد که مربی از خارج بیاوریم.
بنیادی که اشاره کردم، به این منظور است که اگر بخواهیم به صورت علمی کار کنیم، نیاز به یک مرکز خاص داریم. کاری که کشور کانادا انجام داده؛ یک مرکز خاص راهاندازی کرده و سرمایهگذاری عظیمی در این زمینه انجام دادهاند. آنها از نیروهای دانشگاهی و علمی استفاده کردهاند و دورههای بسیار خوبی برای مربیانشان برگزار میکنند. مربیان آنها به طور مستمر در دورههای ضمن خدمت شرکت میکنند و از علم روز بهرهمند میشوند. هدف ما نیز تکمیل همین برنامهها است. همانطور که اشاره کردم، در بسیاری از رشتهها مربیان ایرانی در حال فعالیت هستند. این ظرفیت وجود دارد، اما ممکن است در برخی از رشتهها، هنوز مربیان داخلی در سطح بالا در اختیار نداشته باشیم.
من شخصاً اعتقاد دارم که اگر مربی خارجی هم بخواهیم، بهتر است این مربیان در سطوح پایه فعالیت کنند و در کنار مربیان ایرانی کار کنند تا آنها نیز آماده شوند. در چشمانداز ما برای ایران قوی و ورزش قوی، این ظرفیت و توان در مربیان داخلی ما وجود دارد که میتوانیم از آن بهرهمند شویم.
بعد از آموزش نیروی انسانی، یکی از نکات مهمی که همواره رهبر انقلاب اسلامی بر آن تأکید دارند، حمایت از نخبگان ورزشی است. در هر نشست و جلسهای – من بالای ۳۰ سال تجربه حضور در جامعه ورزشی دارم که در این مدت دیدارهای مختلفی بوده - بارها و بارها تأکید کردهاند که نخبگان نباید فراموش شوند. باید نگاه پدرانهای نسبت به این نخبگان داشته باشیم، چراکه اینها سرمایههای بزرگی برای کشور هستند.
در دنیا نیز نخبگان بهطور ویژه حمایت میشوند و ما جزو معدود کشورهایی هستیم که توجه ویژهای به نخبگان ورزشی داریم. طبق آمارهایی که سایتهای خارجی منتشر کردهاند، در المپیک پاریس، ایران در بحث پاداش قهرمانان و نخبگان ورزشی، جزو کشور سوم از ۲۰۶ کشور دنیا بود. هرچند من اعتقاد دارم که کم است و باید بیشتر به این موضوع توجه شود. بحث فقط مالی نیست؛ اشتغال و معافیت از خدمت نیز مطرح است، که در طرح «سرباز قهرمان» در حال انجام است. البته این طرح نواقصی دارد و این نواقص به مجلس ارائه شده است. از مجلس شورای اسلامی درخواست داریم که این موضوع را هر چه سریعتر تصویب کنند تا دغدغهها کمتر شود.
حالا موضوع این است که اگر ما میگفتیم که کسی که قهرمان بازیهای آسیایی میشود، در هر چهار سال یک بار مدال طلا کسب کند، مشمول معافیت از خدمت سربازی خواهد شد. اما در طرح جدیدی که وزارت ورزش پیشنهاد داده و کمیسیونهای مجلس هم آن را تصویب کردهاند و اکنون منتظر تصویب در صحن هستند، آمدیم و گفتیم که مدال نقره و برنز نیز شامل این معافیت شود و این موضوع گستردهتر گردد تا آنها نیز بتوانند از این مزایا بهرهمند شوند. چنین اقداماتی انجام شده که امیدواریم مجلس محترم این کار را هر چه سریعتر به انجام برساند و این دغدغه و نگرانی برطرف شود.
در کنار این، استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و سرمایهگذاری که نیاز است در این بخش داشته باشیم نیز حائز اهمیت است. به هر حال دولتها تا اندازهای شاید توان این کار را داشته باشند و بتوانند سرمایهگذاری کنند. در حال حاضر، در بحث استعدادیابی که منجر به قهرمانیهای ما میشود، نیازمند پرورش استعدادها هستیم تا بتوانیم ورزشکاران خوبی داشته باشیم. اگر ورزشکاران خوبی داشته باشیم، ایران قوی خواهیم داشت، ورزش قوی خواهیم داشت. این موارد مستلزم سرمایهگذاری در بخش خصوصی است.
یکی از موضوعاتی که نیاز است بخش خصوصی در آن سرمایهگذاری کند و این هم نیاز به مصوباتی در مجلس دارد. این موضوع به نظام جامع باشگاهداری مربوط میشود که آماده شده و در حال رفت و برگشت بین مجلس و وزارت ورزش است. ما این کارها را انجام دادهایم و نظام جامع باشگاهداری آمادهی تصویب در مجلس شورای اسلامی است. انشاءالله اگر این موضوع تصویب شود، باعث تقویت بخش خصوصی خواهد شد. اگر این اتفاق بیفتد، نظام باشگاهداری ما که جزو لوازم ضروری ورزش است، میتواند با کمک بخش خصوصی تقویت شود و در بحث استعدادیابی و پرورش آن، سرمایهگذاری کند تا بتوانیم ایران قوی داشته باشیم.
در کنار این، آموزش و پرورش نیز نقش بیبدیلی دارد که در صحبتهای حضرت آقا به آن اشاره شد. ما شانزده میلیون دانشآموز داریم، یعنی شانزده میلیون استعداد. همچنین، سیهزار معلم ورزش داریم، یعنی سیهزار مربی. این یک فرصت بسیار خوب است که میتوانیم با برگزاری المپیادهای دانشآموزی که در حال برگزاری است و مسابقاتی که با مشارکت بین فدراسیونهای ورزشی و فدراسیون ورزش دانشآموزی برگزار میشود، به توسعه و تقویت ورزش کمک کنیم.
علاوه بر این، توسعه فرهنگ ورزش و فرهنگ عمومی ورزش نیز میتواند به ایران قوی کمک کند. چرا که اگر جوانان، نوجوانان و کودکان از بدو سنین کودکی با فرهنگ ورزش آشنا شوند و دختران ما با این فرهنگ عجین شوند، طبیعی است که این دختران مادران آینده خواهند بود و سلامت آینده در دست همین دختران است. وقتی که جامعهای سالم داشته باشیم، دیگر نیازی به پزشک و بیمارستان نخواهیم داشت و اینها لازمه داشتن یک ورزش قوی است.
یک اشارهای داشتید به بحث حمایت از نخبگان و مصوباتی که باید انجام شود. مسئلهی معیشت و اشتغال ورزشکاران یک مسئلهای است که با عناوین مختلف توسط این عزیزان مطرح میشود. به صورت کلی، به غیر از این بحث مدالآورانی که اشاره داشتید، چه برنامههایی دارید برای اینکه این مسئله و دغدغهی همیشگی ورزشکاران حل شود؟
ببینید، وقتی قانون در بحث معیشت، شغل، معافیت از خدمت و مسائل مادی ورزشکاران تصویب شود، در دنیا هم همه از این فرمول کار میکنند و غیر از این هیچ راهی دیگری وجود ندارد. این کارها در کشور ما انجام شده و جمهوری اسلامی تقریباً قطعاً جزو کشورهای پیشرو است، مخصوصاً با توجه به تأکیداتی که حضرت آقا داشتهاند. ما حتی زمانی که بنده در رأس ورزش کشور قرار گرفتم، پاداش برخی ورزشکاران تا حدود سه سال پرداخت نشده بود. ما اعتقاد داریم وقتی ورزشکاری قهرمان میشود، باید مدالش و پاداشش داده شود. این حق ورزشکار ماست، هرچند که هیچگاه این انتظار را نداشتند. اما بنده و امثال بنده موظف هستیم پیگیری کنیم که تمام بدهیهای تا ابتدای سال ۱۴۰۲ به ورزشکاران و قهرمانان پرداخت شود. البته اگر بتوان دامنهی این را گسترده کرد، فقط مشروط به قهرمانان المپیک، جهانی و بازیهای آسیایی نباشد. در سطح استانها هم باید شرایطی فراهم شود تا این ورزشکاران انگیزه بگیرند. واقعیت این است که پاداشهای مادی و معنوی میتواند به توسعهی ورزش قهرمانی کمک کند. اتفاقات بسیار خوبی در جمهوری اسلامی طی سالهای گذشته افتاده است. وقتی که میگوییم پاداش المپیک ۲۰۲۴ پاریس مثلاً بیش از هفت برابر شده، با مجموعهی کمکهایی که وزارت ورزش، کمیتهی ملی المپیک و فدراسیونها انجام دادند، شاید در گذشته همچنین چیزی اتفاق نیفتاده بود. لذا این مسیر باید استمرار داشته باشد و انشاءالله در زمان مناسب، این پرداخت پاداشها و خدماتی که حق ورزشکار و حق قهرمان است، داده شود تا بتوانند مسائل و مشکلات خود را برطرف کنند. ورزشکار نباید دغدغه داشته باشد و موظف است که فقط به فعالیتهای ورزشی خود بپردازد. البته در کنار فعالیتهای ورزشی، مسئولیتهای اجتماعی نیز دارد که بارها از طرف رهبر انقلاب اسلامی به آن اشاره شده است. این مسئولیتها باید در سطح جامعه پررنگتر شود.
به عنوان نمونه، وقتی ورزشکار ما، قهرمان ما بعد از مدالش پرچم کشورش را میبوسد و سجده میکند، یا وقتی سرود نواخته میشود، این باعث غرور ملی میشود. وقتی پرچم کشور فلسطین را در دید همگان قرار میدهد، اینها جزو مسئولیتهای اجتماعی اوست. وقتی زلزلهای اتفاق میافتد یا یک حادثه خاص برای بخشی از کشور پیش میآید و او اظهارنظر میکند، اینها در راستای مسئولیتهای اجتماعی است که شاید تفاوت ورزشکاران ما با ورزشکاران سایر کشورها باشد.
این بحث مسئولیتهای اجتماعی که امروزه در دنیای ورزش مطرح شده، در گذشته نیز در ورزش کشور ما وجود داشته اما کمتر به آن پرداخته شده است. مثلاً در ورزش زورخانهای، که حضرت آقا نیز همواره بر آن تأکید دارند، وقتی فردی با مشکلات مالی مواجه بود، مراسمی به نام «گلریزان» برگزار میکردند. در این مراسم، یک زورخانه اقدام به جمعآوری کمک برای مستمندان میکرد. این همان مسئولیت اجتماعی است که در ورزش ما وجود دارد.
خوشبختانه قهرمانان و ورزشکاران ما در بزنگاههای مختلف به این مسئولیتها عمل کردهاند. ما بارها شاهد بودیم که ورزشکاران ما وقتی قرار بوده با ورزشکاران رژیم صهیونیستی روبرو شوند، به دلیل به رسمیت نپذیرفتن این رژیم غاصب از مسابقه خودداری کردهاند. این اقدام هم در راستای مسئولیت اجتماعی است که ورزشکار ما احساس کرده و از رقابت اجتناب کرده است.
تفاوت عمده ورزشکاران ما با ورزشکاران دیگر کشورها دقیقاً در همین نکته نهفته است: توجه به مسئولیتهای اجتماعی و فرهنگی. اینها از ویژگیهای برجسته قهرمانان ما هستند که همواره شاهد آن بودهایم.
یکی از ابعاد همین مسئولیت اجتماعی که فرمودید، الگو بودن در جامعه است. یعنی ورزشکاران قهرمان ما به خاطر افتخاراتی که کسب کردهاند، در دل مردم جا پیدا میکنند و جوانها به دنبال آنها میروند. در این راستا، آیا خود وزارت ورزش برنامهای دارد تا ورزشکاران را مطلع کند که چه ملاحظات رفتاریای باید داشته باشند و ملاحظهی الگو بودن چیست؟
ببینید، ما در بخش فرهنگی وزارت ورزش یک منشور داریم که در راستای سیاستهایی بوده که شورای عالی انقلاب فرهنگی قبلاً ابلاغ کرده است. ما یک شورای فرهنگی در حوزهی ورزش داریم که با مشارکت همهی فدراسیونهای ورزشی و مربیانشان، رؤسای فدراسیونها تشکیل شده است. در این چارچوب، سیاستها مشخص است که چه اقداماتی باید انجام شود. وقتی یک ورزشکار ما، یک قهرمان ما، یا یک ورزشکار معلول ما حضور پیدا میکند، نفس حضورش امیدواری ایجاد میکند. آقا یا خانمی که در خانه نشسته و معلولیت دارد، باید بداند که معلولیت محدودیت نیست. من که با این وضعیت در یک رقابت بزرگ تحت عنوان پارالمپیک حضور دارم، باعث امید به آن کسی میشوم که شرایط مشابهی دارد.
علاوه بر این، حضرت آقا بارها تأکید کردهاند که پرچم هر کشوری در دو جا به اهتزاز درمیآید: یکی وقتی رئیسجمهور هر کشوری میرود و دیگری در میادین بینالمللی. ما توفیقات زیادی در بخشهای مختلف داشتهایم، اما به دلیل شرایطی که استکبار جهانی پیش روی ما گذاشته، ممکن است اجازه ندهند این موفقیتها دیده شود. اما در عرصهی ورزش، حضرت آقا تأکید میکنند که وقتی قهرمان ما روی سکو میرود، دیگر آن کشورها نمیتوانند بگویند که سرود نواخته نشود یا پرچم به اهتزاز درنیاید. اینها اهمیت ورزش را میرساند و باعث امیدآفرینی و غرور ملی میشود.
وقتی موفقیتی کسب میشود، شما بارها شاهد بودهاید که مردم به خیابانها میریزند و پرچم کشور را به اهتزاز درمیآورند. این باعث انسجام ملی است که نیاز داریم و ورزش نقش بیبدیلی در این راستا دارد.
یک نکتهای را هم اشاره کنم، در دههی شصت، خیلیها ورزش قهرمانی را خوب نمیدیدند و برخی میگفتند شاید ورزش قهرمانی حرام است، حضرت آقا فرمودند ورزش قهرمانی نه تنها لازم بلکه واجب است. حضرت آقا پیشگام حمایت از ورزش قهرمانی در میادین بینالمللی بودند و همیشه یار و یاور ورزش قهرمانی ما بودند. لذا باید قدردان این نوع نگاه بود. این جلسات و نشستها نه تنها برای قهرمانان انگیزه ایجاد میکند، بلکه برای مدیران ورزش نیز مؤثر است و نشاندهندهی اهمیت ویژهی ورزش قهرمانی است.
یکی از موضوعاتی که رهبر انقلاب بارها در موردش صحبت کردند و تأکید داشتند، بحث استعدادیابی است، و به خصوص استعدادیابی از سنین پایینتر. در مقاطع مختلفی این کار انجام شده، یک بار یک فدراسیونی انجام داده و یک مقطعی بوده که بعد رها شده است. به نظر میرسد که یک انسجام کلی در وزارت در طول این سالها وجود نداشته است. میخواهم ببینم برنامهی کلیتان در این زمینه چیست؟
ببینید، نظام استعدادیابی یک نظام مشخص در دنیا است. فدراسیونها برنامهی کاری خودشان را دارند، اما ما به یک نظام منسجم نیاز داریم که در طرح ملی پیشرفت ورزش کشور که اشاره کردم، این موضوع دیده شده است. سه بخش میتوانند به یک نظام یکپارچه کمک کنند: یکی خود آموزش و پرورش است که نوجوانان زیادی دارد و سرچشمهی آن همین دانشآموزان هستند؛ دیگری خود باشگاهها و مجموعهی فدراسیونها و هیئتهای ورزشی در سراسر کشور هستند؛ و مجموعهی وزارت ورزش به عنوان یک هماهنگکننده نقش حکمرانی را ایفا میکند. هر زمانی که این سه بخش در یک رشتهی ورزشی با هم هماهنگ بودهاند، در بحث استعدادیابی نیز موفق بودهاند. لذا در طرح آمایش سرزمین و ورزش کشور بر همین مبنا هست که در هر منطقهای ضرورتی ندارد که همهی رشتههای ورزشی را در یک شهر کوچک داشته باشیم. اگر سه یا چهار رشتهی ورزشی وجود دارد، باید سرمایهگذاری را روی این رشتهها انجام دهیم، مربیان را تقویت کنیم و آموزش و پرورش و باشگاهها در این زمینه همکاری کنند. اینها به توسعهی درازمدت استعدادیابی کمک میکنند. اقدامات بسیار خوبی در همهی رشتههای ورزشی انجام شده و انشاءالله این روند باید استمرار داشته باشد.
استعدادیابی یک بخشش انتخاب استعداد است و حالا ما استعداد را تشخیص میدهیم؛ اما مهمتر از آن، بحث پرورش این استعدادهاست که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این پرورش باید همهجانبه و توسط خود باشگاهها و آموزش و پرورش انجام شود. ماحصل این پرورش باید توسط فدراسیونها انتخاب شود تا به تیمهای ملی نوجوانان، نونهالان، جوانان و در نهایت به تیم ملی بزرگسالان برسیم که افتخار کسب کنند.
ارزیابیتان از میزان اجرایی شدن برنامهریزیهایی که برای آینده ورزش کشور داشتید چگونه است و این برنامهها امروز در چه نقطهای قرار دارند؟
ببینید، من اعتقاد دارم که صحبتی که با وزیر محترم ورزش و جوانان، آقای دنیامالی، داشتم، تأکید من این بود که این برنامه ملی پیشرفت ورزش کشور و طرح آمایش سرزمینی کشور، نقطهی شفابخش ورزش کشور است. با استفاده از ظرفیتهای علمی و دانشگاهی و تجارب پیشکسوتان ورزشی، انشاءالله زمینهی اجرایی شدنش هر چه سریعتر فراهم شود. این تأکیدات قانونی نیز باید انجام شوند. حدود هفتاد درصد این برنامهها در زمانی که ما حضور پیدا کردیم، در ورزش کشور انجام شد و انشاءالله مابقیاش ظرف یکی دو ماه آینده به اتمام برسد و به مرحلهی اجرایی برسد. تمام این دغدغهها و نگرانیها برای رسیدن به یک ورزش قوی انشاءالله فراهم میشود.
به عنوان آخرین سؤال، برجستهترین خاطراتی که از رهبر انقلاب در این دوره در ذهن دارید را با مخاطبان در میان بگذارید.
ببینید، تقریباً سال گذشته دیداری با جامعهی ورزش و قهرمانان عزیز داشتند. نکات خوبی گفتند، از جمله «ایران قوی، ورزش قوی» را فرمودند و حمایت از نخبگان ورزشی و قهرمانان عزیز را تأکید کردند. تقدیر و تشکرهایی که از ورزش کشور داشتند، همهی اینها را گفتند و هفتهی بعد، دفتر آقا تماس گرفتند که حضرت آقا با شما کار دارند و نکتهای را میخواهند اشاره کنند. ما خدمت معظّمله رسیدیم و ایشان بر روی ورزشهای سنتی و ملی خودمان، به ویژه ورزشهای زورخانهای تأکید کردند و گفتند که این ورزشها باید در رقابتهای بینالمللی، چه ما میزبان باشیم و چه در کشورهایی که هستیم، در ابتدای مراسم افتتاحیه به جهانیان نشان داده شوند. این نکته را به من اشاره کردند و گفتند که حتماً این را اجرایی کنید. ما بلافاصله شش یا هفت میزبانی را سال گذشته داشتیم که مهمانهای خارجی حضور داشتند و افتتاحیهی این رقابتها را با این رشتهی ورزشی شروع کردیم که مورد استقبال قرار گرفت. این نکته را دوباره در این دیدار اخیر تأکید کردند که این اتفاق بیفتد.
همچنین، حضرت آقا همیشه صحبتهایشان باعث دلگرمی و امید است و واقعاً یک وزنهی خوبی برای ورزش کشور هستند. با همهی مشغلههایی که دارند، سالی یک یا دو بار قهرمانها و مدیران ورزشی را دور هم جمع میکنند و همان نگاه پدرانهای که دارند، نقش خود را ایفا میکنند. رهنمودهای ایشان فصلالخطاب باید باشد برای ورزش کشور. ما صرفاً این را یک رهنمود نمیدانیم و باید تمام نقطهنظرات حضرت آقا اجرایی شوند و این باعث ایجاد امید است.
نکتهی دیگری که میخواهم بگویم این است که ایشان خیلی نکتهسنج هستند و بعضاً نکاتی را در تلویزیون میبینند و بلافاصله اگر ضرورتی ببینند، اقدام میکنند. نمونهاش مسابقات فوتسالی بود که در تایلند برگزار شد و ما قهرمان بودیم. به آقای شمسایی گفتند که صحنهای که در فرودگاه ایران خانمتان با چادر محجبه به استقبال شما آمده بودند، من آن صحنه را دیدم. نقشآفرینیهای شما را دیدم و لذا از شما تقدیر میکنم. بلافاصله بچههای تیم ملی فوتسال و سرمربی را دعوت کردند. ما هم این توفیق را داشتیم که در کنار این عزیزان باشیم و استفاده کنیم. نکتهسنجیهای حضرت آقا به موقع انجام میشود و این موضوعات علاوه بر نکات فنی، که باعث تقویت تیمهای ملی ما میشوند، به موضوعات فرهنگی و اجتماعی نیز بسیار حساس هستند و عمیق نگاه میکنند. این نقطهی قوتی است برای ورزش کشور که انشاءالله ما این لیاقت را داشته باشیم که بتوانیم از این ظرفیت خوب استفاده کنیم.
به همین مناسبت رسانهی KHAMENEI.IR در گفتوگو با آقای دکتر کیومرث هاشمی، وزیر ورزش و جوانان دولت سیزدهم، نکات مورد تأکید رهبر انقلاب برای تحقق شعار «ایران قوی، ورزش قوی» را بازخوانی کرده و مهمترین اقدامات مسئولان در این زمینه را جویا شده است.
رهبر انقلاب اسلامی تأکید دارند که «ایران قوی، ورزش قوی» میخواهد، پیرامون این مسئله، شما در مدت مسئولیتتان چه اقداماتی انجام دادید؟
به هر حال، حوزه ورزش یکی از معدود حوزههایی است که سیاستهای کلی آن هنوز از سوی رهبر انقلاب اسلامی ابلاغ نشده است. البته کارگروهی در مجمع تشخیص مصلحت نظام تشکیل شده که از چند سال پیش مسئولیت آن با من بوده. وظیفه این کارگروه این است که سیاستها را بر اساس دیدگاههای رهبر انقلاب اسلامی طی سالهای گذشته تدوین کند تا در زمان مناسب ابلاغ شود.
در بخشی از دیدار سال گذشته قهرمانان و مدالآوران با رهبر انقلاب اسلامی، ایشان به یک راهبرد بسیار مهم اشاره کردند؛ و همانطور که شما نیز اشاره کردید، اگر بخواهیم ایران قوی داشته باشیم، نیازمند ورزش قوی هستیم. این راهبرد، اساسی است و نیاز دارد که مسئولان ورزش با توجه به شرایط روز ورزش دنیا به آن اهتمام داشته باشند و از تمامی ظرفیتهای موجود در جوانان استفاده کنند تا ورزش قویای داشته باشیم.
ما نیز در مدت زمان مسئولیتمان سعی کردیم این راهبرد را بهعنوان الگوی کاری خود قرار دهیم. با بهرهگیری از نظرات مشورتی اهلفن، صاحبنظران، کارشناسان ورزش، قهرمانان و پیشکسوتان، به دنبال یافتن راهکارهایی برای تقویت ورزش و در نهایت «ایران قوی، ورزش قوی» بودیم. به همین دلیل، این را در سایه یک برنامه بیستساله تدوین کردیم و با استفاده از امکانات موجود، طرحی تحت عنوان «برنامه ملی پیشرفت ورزش کشور» و «طرح آمایش ورزش کشوری» تهیه شد که این طرح نیز تکلیف قانونی مجلس بر دوش ورزش کشور است.
ما با استفاده از تمام ظرفیتهای مدیران استانی و کارشناسان کشوری و استانی به این کار پرداختیم. همچنین، در نشستی با حضور رئیسجمهور شهید ما، شهید رئیسی، این موضوع مورد تأکید قرار گرفت که این راهبرد اصلی مورد توجه قرار بگیرد. اما این راهبرد زمانی عملیاتی خواهد شد که ما دارای یک برنامه باشیم؛ و برنامه ما مشخص بود: طرح آمایش ورزش سرزمینی کشور و برنامه ملی ورزش کشور که نیازمند تدوین یک برنامه استراتژیک و جامع بود.
در دل این برنامه موضوعات بسیاری وجود دارد که میتواند منجر به ورزش قوی بشود. بهعنوان مثال، عدالت ورزشی؛ همیشه گفته میشود که در برخی مناطق امکانات خوبی وجود دارد و در برخی دیگر امکانات کمتر است، با وجود استعدادهای ورزشی. در این طرح ما تلاش کردیم تا دسترسی عادلانه به منابع ورزشی و زیرساختها را تأمین کنیم.
پس بنابراین یکی از موضوعات بحث زیرساختها بود. البته با اولویت اتمام پروژههای نیمهتمام، این موضوع در دستور کار قرار گرفت. نزدیک به پنج هزار پروژه نیمهتمام در دستور کار قرار گرفت که باید به اتمام برسند و کلنگزنی جدیدی انجام نشود. پروژههایی که پیشرفت فیزیکی بالای شصت یا هفتاد درصد داشتهاند، باید به افتتاح برسند و در اختیار مردم قرار گیرند. یکی از موضوعاتی که میتواند کمک کند، توجه به زیرساختهاست و البته زیرساختها باید بعد کیفی خود را نیز در نظر بگیرند. دغدغهای که امروز در برخی رشتههای ورزشی وجود دارد، این است که زیرساختها شاید فاقد استانداردهای لازم باشند؛ بنابراین نسبت به این امر مهم نیز باید توجه شود. بحمدالله در بسیاری از رشتههای ورزشی ما زیرساختهای خوبی داریم، اما ممکن است در بحث عادلانه بودن آن در برخی مناطق کشور با کمبودها و مشکلاتی مواجه باشیم. این طرحها میتواند آن کمبودها را برطرف کند و به ما این امکان را بدهد که به صورت عادلانه امکانات ورزشی را داشته باشیم.
دومین موضوع، بحث تربیت نیروی انسانی و پرورش آنها در جامعه ورزش است. برای داشتن ورزش قوی، باید مربیان قوی نیز داشته باشیم. رهبر انقلاب اسلامی نیز در سخنرانی اخیر(۱) به استفاده از مربیان داخلی تأکید کردند. البته این مستلزم این است که ما باید مربیان خود را به دانش روز تجهیز کنیم. همچنین در بخش داوری نیز باید به تقویت داوران داخلی بپردازیم.
در نهایت، برای تربیت و تقویت نیروی انسانی، نیاز به مرکزی تحت عنوان «بنیاد ملی مربیگری» داریم تا مربیان را آموزش دهیم و آنها را با دانش و تجربه برای موفقیت در میادین بینالمللی آماده کنیم. همچنین، اگر نیاز به استفاده از مدرسین خارجی باشد، باید آنها را دعوت کنیم تا در این مسیر به ما کمک کنند.
بحث مربی ایرانی بالاخره چگونه باید حل شود؟ مسئلهای که مورد مطالبهی رهبر انقلاب اسلامی هم بوده است. شما فرمودید که یک بنیاد ملی قرار است راهاندازی شود. آیا این بنیاد ملی در حد ایده است یا اینکه مراحل اجرایی آن طی شده و در حال انجام است؟
ببینید، در حال حاضر بیشتر ورزشهای ما از مربیان داخلی استفاده میکنند. حضرت آقا هم در تأکیداتشان و صحبتهایشان، به این موضوع اشاره داشتند. در بسیاری از رشتههای ورزشی، مثل کاراته و تکواندو، مربیان ایرانی داریم که حتی در کشورهای دیگر نیز به عنوان مربیان تیمهای ملی فعالیت میکنند. در المپیک ۲۰۲۴ پاریس، در رشتههای مختلفی مثل تکواندو، ما شاهد حضور مربیان ایرانی بودیم که فعالیت میکردند. این ظرفیت وجود دارد، اما شاید در همهی رشتهها به این شکل نبوده است. تأکید حضرت آقا این است که سعی شود در همهی رشتهها از ظرفیت مربیان داخلی استفاده کنیم. این موضوع در دستور کار فدراسیونهای ما قرار دارد. در مجموعهی وزارت ورزش مرکزی وجود دارد که اگر مربی خارجی قرار است بیاید، باید دلیل و توجیه داشته باشد. اگر مربی داخلی داریم، هیچ دلیلی ندارد که مربی از خارج بیاوریم.
بنیادی که اشاره کردم، به این منظور است که اگر بخواهیم به صورت علمی کار کنیم، نیاز به یک مرکز خاص داریم. کاری که کشور کانادا انجام داده؛ یک مرکز خاص راهاندازی کرده و سرمایهگذاری عظیمی در این زمینه انجام دادهاند. آنها از نیروهای دانشگاهی و علمی استفاده کردهاند و دورههای بسیار خوبی برای مربیانشان برگزار میکنند. مربیان آنها به طور مستمر در دورههای ضمن خدمت شرکت میکنند و از علم روز بهرهمند میشوند. هدف ما نیز تکمیل همین برنامهها است. همانطور که اشاره کردم، در بسیاری از رشتهها مربیان ایرانی در حال فعالیت هستند. این ظرفیت وجود دارد، اما ممکن است در برخی از رشتهها، هنوز مربیان داخلی در سطح بالا در اختیار نداشته باشیم.
من شخصاً اعتقاد دارم که اگر مربی خارجی هم بخواهیم، بهتر است این مربیان در سطوح پایه فعالیت کنند و در کنار مربیان ایرانی کار کنند تا آنها نیز آماده شوند. در چشمانداز ما برای ایران قوی و ورزش قوی، این ظرفیت و توان در مربیان داخلی ما وجود دارد که میتوانیم از آن بهرهمند شویم.
بعد از آموزش نیروی انسانی، یکی از نکات مهمی که همواره رهبر انقلاب اسلامی بر آن تأکید دارند، حمایت از نخبگان ورزشی است. در هر نشست و جلسهای – من بالای ۳۰ سال تجربه حضور در جامعه ورزشی دارم که در این مدت دیدارهای مختلفی بوده - بارها و بارها تأکید کردهاند که نخبگان نباید فراموش شوند. باید نگاه پدرانهای نسبت به این نخبگان داشته باشیم، چراکه اینها سرمایههای بزرگی برای کشور هستند.
در دنیا نیز نخبگان بهطور ویژه حمایت میشوند و ما جزو معدود کشورهایی هستیم که توجه ویژهای به نخبگان ورزشی داریم. طبق آمارهایی که سایتهای خارجی منتشر کردهاند، در المپیک پاریس، ایران در بحث پاداش قهرمانان و نخبگان ورزشی، جزو کشور سوم از ۲۰۶ کشور دنیا بود. هرچند من اعتقاد دارم که کم است و باید بیشتر به این موضوع توجه شود. بحث فقط مالی نیست؛ اشتغال و معافیت از خدمت نیز مطرح است، که در طرح «سرباز قهرمان» در حال انجام است. البته این طرح نواقصی دارد و این نواقص به مجلس ارائه شده است. از مجلس شورای اسلامی درخواست داریم که این موضوع را هر چه سریعتر تصویب کنند تا دغدغهها کمتر شود.
حالا موضوع این است که اگر ما میگفتیم که کسی که قهرمان بازیهای آسیایی میشود، در هر چهار سال یک بار مدال طلا کسب کند، مشمول معافیت از خدمت سربازی خواهد شد. اما در طرح جدیدی که وزارت ورزش پیشنهاد داده و کمیسیونهای مجلس هم آن را تصویب کردهاند و اکنون منتظر تصویب در صحن هستند، آمدیم و گفتیم که مدال نقره و برنز نیز شامل این معافیت شود و این موضوع گستردهتر گردد تا آنها نیز بتوانند از این مزایا بهرهمند شوند. چنین اقداماتی انجام شده که امیدواریم مجلس محترم این کار را هر چه سریعتر به انجام برساند و این دغدغه و نگرانی برطرف شود.
در کنار این، استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و سرمایهگذاری که نیاز است در این بخش داشته باشیم نیز حائز اهمیت است. به هر حال دولتها تا اندازهای شاید توان این کار را داشته باشند و بتوانند سرمایهگذاری کنند. در حال حاضر، در بحث استعدادیابی که منجر به قهرمانیهای ما میشود، نیازمند پرورش استعدادها هستیم تا بتوانیم ورزشکاران خوبی داشته باشیم. اگر ورزشکاران خوبی داشته باشیم، ایران قوی خواهیم داشت، ورزش قوی خواهیم داشت. این موارد مستلزم سرمایهگذاری در بخش خصوصی است.
یکی از موضوعاتی که نیاز است بخش خصوصی در آن سرمایهگذاری کند و این هم نیاز به مصوباتی در مجلس دارد. این موضوع به نظام جامع باشگاهداری مربوط میشود که آماده شده و در حال رفت و برگشت بین مجلس و وزارت ورزش است. ما این کارها را انجام دادهایم و نظام جامع باشگاهداری آمادهی تصویب در مجلس شورای اسلامی است. انشاءالله اگر این موضوع تصویب شود، باعث تقویت بخش خصوصی خواهد شد. اگر این اتفاق بیفتد، نظام باشگاهداری ما که جزو لوازم ضروری ورزش است، میتواند با کمک بخش خصوصی تقویت شود و در بحث استعدادیابی و پرورش آن، سرمایهگذاری کند تا بتوانیم ایران قوی داشته باشیم.
در کنار این، آموزش و پرورش نیز نقش بیبدیلی دارد که در صحبتهای حضرت آقا به آن اشاره شد. ما شانزده میلیون دانشآموز داریم، یعنی شانزده میلیون استعداد. همچنین، سیهزار معلم ورزش داریم، یعنی سیهزار مربی. این یک فرصت بسیار خوب است که میتوانیم با برگزاری المپیادهای دانشآموزی که در حال برگزاری است و مسابقاتی که با مشارکت بین فدراسیونهای ورزشی و فدراسیون ورزش دانشآموزی برگزار میشود، به توسعه و تقویت ورزش کمک کنیم.
علاوه بر این، توسعه فرهنگ ورزش و فرهنگ عمومی ورزش نیز میتواند به ایران قوی کمک کند. چرا که اگر جوانان، نوجوانان و کودکان از بدو سنین کودکی با فرهنگ ورزش آشنا شوند و دختران ما با این فرهنگ عجین شوند، طبیعی است که این دختران مادران آینده خواهند بود و سلامت آینده در دست همین دختران است. وقتی که جامعهای سالم داشته باشیم، دیگر نیازی به پزشک و بیمارستان نخواهیم داشت و اینها لازمه داشتن یک ورزش قوی است.
یک اشارهای داشتید به بحث حمایت از نخبگان و مصوباتی که باید انجام شود. مسئلهی معیشت و اشتغال ورزشکاران یک مسئلهای است که با عناوین مختلف توسط این عزیزان مطرح میشود. به صورت کلی، به غیر از این بحث مدالآورانی که اشاره داشتید، چه برنامههایی دارید برای اینکه این مسئله و دغدغهی همیشگی ورزشکاران حل شود؟
ببینید، وقتی قانون در بحث معیشت، شغل، معافیت از خدمت و مسائل مادی ورزشکاران تصویب شود، در دنیا هم همه از این فرمول کار میکنند و غیر از این هیچ راهی دیگری وجود ندارد. این کارها در کشور ما انجام شده و جمهوری اسلامی تقریباً قطعاً جزو کشورهای پیشرو است، مخصوصاً با توجه به تأکیداتی که حضرت آقا داشتهاند. ما حتی زمانی که بنده در رأس ورزش کشور قرار گرفتم، پاداش برخی ورزشکاران تا حدود سه سال پرداخت نشده بود. ما اعتقاد داریم وقتی ورزشکاری قهرمان میشود، باید مدالش و پاداشش داده شود. این حق ورزشکار ماست، هرچند که هیچگاه این انتظار را نداشتند. اما بنده و امثال بنده موظف هستیم پیگیری کنیم که تمام بدهیهای تا ابتدای سال ۱۴۰۲ به ورزشکاران و قهرمانان پرداخت شود. البته اگر بتوان دامنهی این را گسترده کرد، فقط مشروط به قهرمانان المپیک، جهانی و بازیهای آسیایی نباشد. در سطح استانها هم باید شرایطی فراهم شود تا این ورزشکاران انگیزه بگیرند. واقعیت این است که پاداشهای مادی و معنوی میتواند به توسعهی ورزش قهرمانی کمک کند. اتفاقات بسیار خوبی در جمهوری اسلامی طی سالهای گذشته افتاده است. وقتی که میگوییم پاداش المپیک ۲۰۲۴ پاریس مثلاً بیش از هفت برابر شده، با مجموعهی کمکهایی که وزارت ورزش، کمیتهی ملی المپیک و فدراسیونها انجام دادند، شاید در گذشته همچنین چیزی اتفاق نیفتاده بود. لذا این مسیر باید استمرار داشته باشد و انشاءالله در زمان مناسب، این پرداخت پاداشها و خدماتی که حق ورزشکار و حق قهرمان است، داده شود تا بتوانند مسائل و مشکلات خود را برطرف کنند. ورزشکار نباید دغدغه داشته باشد و موظف است که فقط به فعالیتهای ورزشی خود بپردازد. البته در کنار فعالیتهای ورزشی، مسئولیتهای اجتماعی نیز دارد که بارها از طرف رهبر انقلاب اسلامی به آن اشاره شده است. این مسئولیتها باید در سطح جامعه پررنگتر شود.
به عنوان نمونه، وقتی ورزشکار ما، قهرمان ما بعد از مدالش پرچم کشورش را میبوسد و سجده میکند، یا وقتی سرود نواخته میشود، این باعث غرور ملی میشود. وقتی پرچم کشور فلسطین را در دید همگان قرار میدهد، اینها جزو مسئولیتهای اجتماعی اوست. وقتی زلزلهای اتفاق میافتد یا یک حادثه خاص برای بخشی از کشور پیش میآید و او اظهارنظر میکند، اینها در راستای مسئولیتهای اجتماعی است که شاید تفاوت ورزشکاران ما با ورزشکاران سایر کشورها باشد.
این بحث مسئولیتهای اجتماعی که امروزه در دنیای ورزش مطرح شده، در گذشته نیز در ورزش کشور ما وجود داشته اما کمتر به آن پرداخته شده است. مثلاً در ورزش زورخانهای، که حضرت آقا نیز همواره بر آن تأکید دارند، وقتی فردی با مشکلات مالی مواجه بود، مراسمی به نام «گلریزان» برگزار میکردند. در این مراسم، یک زورخانه اقدام به جمعآوری کمک برای مستمندان میکرد. این همان مسئولیت اجتماعی است که در ورزش ما وجود دارد.
خوشبختانه قهرمانان و ورزشکاران ما در بزنگاههای مختلف به این مسئولیتها عمل کردهاند. ما بارها شاهد بودیم که ورزشکاران ما وقتی قرار بوده با ورزشکاران رژیم صهیونیستی روبرو شوند، به دلیل به رسمیت نپذیرفتن این رژیم غاصب از مسابقه خودداری کردهاند. این اقدام هم در راستای مسئولیت اجتماعی است که ورزشکار ما احساس کرده و از رقابت اجتناب کرده است.
تفاوت عمده ورزشکاران ما با ورزشکاران دیگر کشورها دقیقاً در همین نکته نهفته است: توجه به مسئولیتهای اجتماعی و فرهنگی. اینها از ویژگیهای برجسته قهرمانان ما هستند که همواره شاهد آن بودهایم.
یکی از ابعاد همین مسئولیت اجتماعی که فرمودید، الگو بودن در جامعه است. یعنی ورزشکاران قهرمان ما به خاطر افتخاراتی که کسب کردهاند، در دل مردم جا پیدا میکنند و جوانها به دنبال آنها میروند. در این راستا، آیا خود وزارت ورزش برنامهای دارد تا ورزشکاران را مطلع کند که چه ملاحظات رفتاریای باید داشته باشند و ملاحظهی الگو بودن چیست؟
ببینید، ما در بخش فرهنگی وزارت ورزش یک منشور داریم که در راستای سیاستهایی بوده که شورای عالی انقلاب فرهنگی قبلاً ابلاغ کرده است. ما یک شورای فرهنگی در حوزهی ورزش داریم که با مشارکت همهی فدراسیونهای ورزشی و مربیانشان، رؤسای فدراسیونها تشکیل شده است. در این چارچوب، سیاستها مشخص است که چه اقداماتی باید انجام شود. وقتی یک ورزشکار ما، یک قهرمان ما، یا یک ورزشکار معلول ما حضور پیدا میکند، نفس حضورش امیدواری ایجاد میکند. آقا یا خانمی که در خانه نشسته و معلولیت دارد، باید بداند که معلولیت محدودیت نیست. من که با این وضعیت در یک رقابت بزرگ تحت عنوان پارالمپیک حضور دارم، باعث امید به آن کسی میشوم که شرایط مشابهی دارد.
علاوه بر این، حضرت آقا بارها تأکید کردهاند که پرچم هر کشوری در دو جا به اهتزاز درمیآید: یکی وقتی رئیسجمهور هر کشوری میرود و دیگری در میادین بینالمللی. ما توفیقات زیادی در بخشهای مختلف داشتهایم، اما به دلیل شرایطی که استکبار جهانی پیش روی ما گذاشته، ممکن است اجازه ندهند این موفقیتها دیده شود. اما در عرصهی ورزش، حضرت آقا تأکید میکنند که وقتی قهرمان ما روی سکو میرود، دیگر آن کشورها نمیتوانند بگویند که سرود نواخته نشود یا پرچم به اهتزاز درنیاید. اینها اهمیت ورزش را میرساند و باعث امیدآفرینی و غرور ملی میشود.
وقتی موفقیتی کسب میشود، شما بارها شاهد بودهاید که مردم به خیابانها میریزند و پرچم کشور را به اهتزاز درمیآورند. این باعث انسجام ملی است که نیاز داریم و ورزش نقش بیبدیلی در این راستا دارد.
یک نکتهای را هم اشاره کنم، در دههی شصت، خیلیها ورزش قهرمانی را خوب نمیدیدند و برخی میگفتند شاید ورزش قهرمانی حرام است، حضرت آقا فرمودند ورزش قهرمانی نه تنها لازم بلکه واجب است. حضرت آقا پیشگام حمایت از ورزش قهرمانی در میادین بینالمللی بودند و همیشه یار و یاور ورزش قهرمانی ما بودند. لذا باید قدردان این نوع نگاه بود. این جلسات و نشستها نه تنها برای قهرمانان انگیزه ایجاد میکند، بلکه برای مدیران ورزش نیز مؤثر است و نشاندهندهی اهمیت ویژهی ورزش قهرمانی است.
یکی از موضوعاتی که رهبر انقلاب بارها در موردش صحبت کردند و تأکید داشتند، بحث استعدادیابی است، و به خصوص استعدادیابی از سنین پایینتر. در مقاطع مختلفی این کار انجام شده، یک بار یک فدراسیونی انجام داده و یک مقطعی بوده که بعد رها شده است. به نظر میرسد که یک انسجام کلی در وزارت در طول این سالها وجود نداشته است. میخواهم ببینم برنامهی کلیتان در این زمینه چیست؟
ببینید، نظام استعدادیابی یک نظام مشخص در دنیا است. فدراسیونها برنامهی کاری خودشان را دارند، اما ما به یک نظام منسجم نیاز داریم که در طرح ملی پیشرفت ورزش کشور که اشاره کردم، این موضوع دیده شده است. سه بخش میتوانند به یک نظام یکپارچه کمک کنند: یکی خود آموزش و پرورش است که نوجوانان زیادی دارد و سرچشمهی آن همین دانشآموزان هستند؛ دیگری خود باشگاهها و مجموعهی فدراسیونها و هیئتهای ورزشی در سراسر کشور هستند؛ و مجموعهی وزارت ورزش به عنوان یک هماهنگکننده نقش حکمرانی را ایفا میکند. هر زمانی که این سه بخش در یک رشتهی ورزشی با هم هماهنگ بودهاند، در بحث استعدادیابی نیز موفق بودهاند. لذا در طرح آمایش سرزمین و ورزش کشور بر همین مبنا هست که در هر منطقهای ضرورتی ندارد که همهی رشتههای ورزشی را در یک شهر کوچک داشته باشیم. اگر سه یا چهار رشتهی ورزشی وجود دارد، باید سرمایهگذاری را روی این رشتهها انجام دهیم، مربیان را تقویت کنیم و آموزش و پرورش و باشگاهها در این زمینه همکاری کنند. اینها به توسعهی درازمدت استعدادیابی کمک میکنند. اقدامات بسیار خوبی در همهی رشتههای ورزشی انجام شده و انشاءالله این روند باید استمرار داشته باشد.
استعدادیابی یک بخشش انتخاب استعداد است و حالا ما استعداد را تشخیص میدهیم؛ اما مهمتر از آن، بحث پرورش این استعدادهاست که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این پرورش باید همهجانبه و توسط خود باشگاهها و آموزش و پرورش انجام شود. ماحصل این پرورش باید توسط فدراسیونها انتخاب شود تا به تیمهای ملی نوجوانان، نونهالان، جوانان و در نهایت به تیم ملی بزرگسالان برسیم که افتخار کسب کنند.
ارزیابیتان از میزان اجرایی شدن برنامهریزیهایی که برای آینده ورزش کشور داشتید چگونه است و این برنامهها امروز در چه نقطهای قرار دارند؟
ببینید، من اعتقاد دارم که صحبتی که با وزیر محترم ورزش و جوانان، آقای دنیامالی، داشتم، تأکید من این بود که این برنامه ملی پیشرفت ورزش کشور و طرح آمایش سرزمینی کشور، نقطهی شفابخش ورزش کشور است. با استفاده از ظرفیتهای علمی و دانشگاهی و تجارب پیشکسوتان ورزشی، انشاءالله زمینهی اجرایی شدنش هر چه سریعتر فراهم شود. این تأکیدات قانونی نیز باید انجام شوند. حدود هفتاد درصد این برنامهها در زمانی که ما حضور پیدا کردیم، در ورزش کشور انجام شد و انشاءالله مابقیاش ظرف یکی دو ماه آینده به اتمام برسد و به مرحلهی اجرایی برسد. تمام این دغدغهها و نگرانیها برای رسیدن به یک ورزش قوی انشاءالله فراهم میشود.
به عنوان آخرین سؤال، برجستهترین خاطراتی که از رهبر انقلاب در این دوره در ذهن دارید را با مخاطبان در میان بگذارید.
ببینید، تقریباً سال گذشته دیداری با جامعهی ورزش و قهرمانان عزیز داشتند. نکات خوبی گفتند، از جمله «ایران قوی، ورزش قوی» را فرمودند و حمایت از نخبگان ورزشی و قهرمانان عزیز را تأکید کردند. تقدیر و تشکرهایی که از ورزش کشور داشتند، همهی اینها را گفتند و هفتهی بعد، دفتر آقا تماس گرفتند که حضرت آقا با شما کار دارند و نکتهای را میخواهند اشاره کنند. ما خدمت معظّمله رسیدیم و ایشان بر روی ورزشهای سنتی و ملی خودمان، به ویژه ورزشهای زورخانهای تأکید کردند و گفتند که این ورزشها باید در رقابتهای بینالمللی، چه ما میزبان باشیم و چه در کشورهایی که هستیم، در ابتدای مراسم افتتاحیه به جهانیان نشان داده شوند. این نکته را به من اشاره کردند و گفتند که حتماً این را اجرایی کنید. ما بلافاصله شش یا هفت میزبانی را سال گذشته داشتیم که مهمانهای خارجی حضور داشتند و افتتاحیهی این رقابتها را با این رشتهی ورزشی شروع کردیم که مورد استقبال قرار گرفت. این نکته را دوباره در این دیدار اخیر تأکید کردند که این اتفاق بیفتد.
همچنین، حضرت آقا همیشه صحبتهایشان باعث دلگرمی و امید است و واقعاً یک وزنهی خوبی برای ورزش کشور هستند. با همهی مشغلههایی که دارند، سالی یک یا دو بار قهرمانها و مدیران ورزشی را دور هم جمع میکنند و همان نگاه پدرانهای که دارند، نقش خود را ایفا میکنند. رهنمودهای ایشان فصلالخطاب باید باشد برای ورزش کشور. ما صرفاً این را یک رهنمود نمیدانیم و باید تمام نقطهنظرات حضرت آقا اجرایی شوند و این باعث ایجاد امید است.
نکتهی دیگری که میخواهم بگویم این است که ایشان خیلی نکتهسنج هستند و بعضاً نکاتی را در تلویزیون میبینند و بلافاصله اگر ضرورتی ببینند، اقدام میکنند. نمونهاش مسابقات فوتسالی بود که در تایلند برگزار شد و ما قهرمان بودیم. به آقای شمسایی گفتند که صحنهای که در فرودگاه ایران خانمتان با چادر محجبه به استقبال شما آمده بودند، من آن صحنه را دیدم. نقشآفرینیهای شما را دیدم و لذا از شما تقدیر میکنم. بلافاصله بچههای تیم ملی فوتسال و سرمربی را دعوت کردند. ما هم این توفیق را داشتیم که در کنار این عزیزان باشیم و استفاده کنیم. نکتهسنجیهای حضرت آقا به موقع انجام میشود و این موضوعات علاوه بر نکات فنی، که باعث تقویت تیمهای ملی ما میشوند، به موضوعات فرهنگی و اجتماعی نیز بسیار حساس هستند و عمیق نگاه میکنند. این نقطهی قوتی است برای ورزش کشور که انشاءالله ما این لیاقت را داشته باشیم که بتوانیم از این ظرفیت خوب استفاده کنیم.