همزمان با چهلمین روز شهادت شهدای حمله رژیم صهیونیستی به سفارت ایران در دمشق، خانواده سرلشکر شهید محمدرضا زاهدی پس از نماز ظهر و عصر امروز (۱۴۰۳/۰۲/۲۳) با رهبر انقلاب اسلامی دیدار کردند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این دیدار خطاب به خانواده شهید زاهدی فرمودند: «شهادت شهید زاهدی موجب پیامدهای با ارزش و با اهمیتی شد. عظمت جمهوری اسلامی ایران ظاهر شد و همه اینها به برکت شهادت ایشان بود. او بدست اشقی‌الخلایق به شهادت رسید.»
رسانه KHAMENEI.IR به همین مناسبت در گزارشی به بررسی دستاوردهای عملیات «وعده صادق» و حمله مستقیم ایران به سرزمین‌های اشغالی از نگاه و تحلیل اندیشکده‌های غربی پرداخته است.

عملیات «وعده صادق» به مثابه نقطه عطفی در مواجهه ایران با رژیم صهیونیستی، منجر به احیای بازدارندگی و تقویت موازنه نیروها به نفع ایران و محور مقاومت شد. حمله تروریستی این رژیم به سفارت ایران در دمشق و شهادت سردار زاهدی و همراهانش، عبور از یک خط قرمز مهم قلمداد می‌شد که سبب شد ایران ضمن بازبینی در محاسبات پیشین، در گذار از نبرد در «ناحیه خاکستری» تصمیم به اقدام مستقیم و آشکار علیه سرزمین‌های اشغالی فلسطین بگیرد.

طی این عملیات، حدود ۱۲۰ موشک بالستیک، ۳۰ موشک کروز و ۱۷۰ پهپاد به سوی فلسطین اشغالی پرتاب شد و به اذعان رسانه‌های صهیونیستی، حداقل هفت موشک بالستیک به اهداف نظامی از جمله پایگاه هوایی نواتیم اصابت کرد. این اقدام، موجی از نگرانی را در کارشناسان و اندیشکده‌های آمریکایی برانگیخت. در این گزارش سعی شده به طور مختصر، دستاوردهای این عملیات از زبان کارشناسان این اندیشکده‌ها ذکر شود. درک نگرش این کارشناسان و اندیشکده‌ها نسبت به عملیات وعده صادق، در فهم نگاه نخبگان سیاسی آمریکا به تحولات غرب آسیا و سیاست منطقه‌ای ایران مفید خواهد بود.

از مجموع مطالب اندیشکده‌های آمریکایی می‌توان موارد ذیل را به عنوان دستاوردهای مهم را برای عملیات «وعده صادق» برشمرد.

۱. احیای بازدارندگی: مهم‌ترین دستاوردی که تعداد قابل توجهی از کارشناسان به آن اذعان داشته‌اند «احیای بازدارندگی» ایران پس از «وعده صادق» بوده است. به نظر آن‌ها این عملیات عبور ایران از خط قرمز حمله مستقیم به مناطق اشغالی فلسطین محسوب شده و اهمیت آن بسیار فراتر از نبردهای پیشین نیروهای ایرانی و رژیم صهیونیستی است.

شان‌شیخ، کارشناس «برنامه دفاع موشکی» در «مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی»(۱) اهمیت گستردگی این عملیات را متذکر شده و گستردگی آن را «نشان‌دهنده پذیرش احتمال بروز تلفات و خسارت برای اسرائیل» از سوی ایران دانسته است. پس به‌زعم وی اینکه ایران قصد کنترل تلفات را داشته، پذیرفتنی نیست.

کن‌کاساپوف، کارشناس «اندیشکده هادسون»(۲) نیز که این عملیات را یک عملیات «بزرگ، هماهنگ و چندوجهی» عنوان نموده، در این خصوص بیان داشته که پهپادها برای انحراف سامانه‌های پدافندی رژیم اسرائیل پرتاب شدند و اگر همکاری و هماهنگی شرکای تل‌آویو نبود، موشک‌های بالستیک از این سامانه‌های پدافندی عبور کرده و می‌توانست آسیب جدی به دارایی‌های نظامی آن وارد نماید.

به نظر علی واعظ، مدیر «برنامه ایران» در «گروه بین‌المللی بحران»(۳) عملیات ایران «در ارسال پیام موفق بود» چنان‌که با «تهاجمی بی‌سابقه»، محاسبات تل‌آویو را تحت تأثیر داده و این رژیم را به رعایت خط قرمز حمله به اماکن دیپلماتیک، مجاب ساخته است.

ری‌تکیه، کارشناس پیشین وزارت خارجه آمریکا و کارشناس «اندیشکده شورای آتلانتیک»(۴) نیز با اشاره به بازنویسی قواعد بازدارندگی بین تهران و تل‌آویو، این حمله را نشان «یک وضعیت جدید و هشداردهنده» برای رژیم اسرائیل دانسته است.

این نکته‌ای است که به بیان دیگری در یادداشت نمرود گورن، کارشناس «مؤسسه خاورمیانه»(۵) نیز هویدا شده که حمله ایران «تأثیری بلندمدت داشته و اسرائیل را ملزم به ملاحظات جدیدی در قبال دارایی‌های نظامی ایران در منطقه می‌کند».

۲. اعاده حیثیت: دنیل‌بایمن، کارشناس برنامه «ضدتروریسم» در «مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی»(۶) معتقد است که یکی از دستاوردهای «وعده صادق» برای ایران «اعاده حیثیت» بوده است. وی با تشبیه این عملیات به حمله به عین‌الاسد، بیان داشته همان‌طور که ایران اجازه نداد تا ترور سردار سلیمانی بی‌پاسخ بماند، این بار نیز پاسخی جدی به ترور سردار زاهدی و همراهانش در سفارت ایران در دمشق داد. بدین ترتیب «وعده صادق» منجر به حفظ حیثیت ایران شد.

۳. آزمون پدافند رژیم اسرائیل: سوزان‌مالونی، معاون «اندیشکده بروکینگز»(۷) یکی از دستاوردهای ایران را «تست سامانه پدافندی اسرائیل» دانسته است. به بیان دیگر، ایران توانست نقاط ضعف و قوت سامانه‌های پدافندی رژیم اسرائیل را دریافته و از این موضوع برای حملات احتمالی دیگر در آینده بهره خواهد جُست.

۴. افزایش قدرت نرم: ویلیام‌وکسلر، از کارشناسان سابق پنتاگون در حوزه «مبارزه با تروریسم» و مدیر «برنامه خاورمیانه» در «اندیشکده شورای آتلانتیک»(۸) ‌بیان کرده که این عملیات، موقعیت ایران در افکار عمومی جهان عرب را بهبود بخشیده است. نئومی‌نویمان رئیس پیشین واحد تحقیقات شین‌بت(۹) نیز بیان کرده که فلسطینیان از این عملیات بسیار خرسند شدند و «سکوت اعجاب‌آور» حکومت تشکیلات خودگردان در قبال این عملیات، ناشی از نگرانی از پیامدهای محکومیت این حمله در بین افکار عمومی مردم فلسطین بوده است.

۵. دستاورد دیپلماتیک: به نظر برخی از این کارشناسان، دستاورد دیگری که از نوع اجرای عملیات «وعده صادق» برای ایران حاصل شده، دستاوردی دیپلماتیک است که به جهت همراهی چین و روسیه، مانع محکومیت اقدام ایران در شورای امنیت سازمان ملل شد.

به نظر فردریک‌کمپ، مدیر «اندیشکده شورای آتلانتیک»(۱۰) چین و روسیه از اینکه آمریکا از حملات مستقیم رژیم اسرائیل حمایت نکرده، خرسند هستند.

مایکل‌دُران، کارشناس «برنامه صلح و امنیت خاورمیانه» در «اندیشکده هادسون»(۱۱) درباره این دستاورد توضیح می‌دهد که ایران این موفقیت را مدیون تعویق عملیات و مشروط‌سازی عدم اجرای آن به محکومیت حمله رژیم اسرائیل به سفارت ایران در دمشق از سوی شورای امنیت است.

این موفقیت دیپلماتیک در عقب‌نشینی آمریکا نمود یافت که توانستند دولت بایدن را از تبعات نبرد نگران ساخته و دستگاه سیاست خارجی آمریکا را در دو اقدام به سوی مهار تل‌آویو سوق دهد. اول جلوگیری از عملیات پیش‌دستانه رژیم صهیونیستی قبل از عملیات ایران و دوم، جلوگیری از تلافی شدید این رژیم بعد از عملیات ایران.

وی عدم محکومیت حمله ایران از سوی چین و روسیه را نمود دیگری از موفقیت دیپلماتیک عنوان کرده است: «ایران می‌تواند مستقیماً به اسرائیل ضربه بزند بدون اینکه عواقب بین‌المللی داشته باشد.»

در نهایت می‌توان گفت اجرای عملیات «وعده صادق» به عنوان اقدامی در راستای تحول در موازنه قدرت به نفع ایران و جبهه مقاومت، مصداق روشنی از کلام الهی است که «واعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّةٍ»(۱۲). ایران هوشمندانه و عامدانه دو عنصر غافل‌گیری و چندجانبه‌گرایی را در این عملیات به کار نبست و از پیشرفته‌ترین و قدرت‌مندترین تسلیحاتش نیز استفاده نکرد تا بیش از ضربه فنی، به ارسال پیام سیاسی این عملیات بپردازد.

بدین ترتیب نمایش قدرت نظامی و مهم‌تر از آن ظهور و بروز اراده ایران برای ضربه جدی و بازدارنده به حکومت اشغال‌گر و آپارتاید صهیونیستی، توانست آمریکا و متحدان غربی این رژیم را مجاب نماید که تداوم تقابل نظامی مستقیم این رژیم با جمهوری اسلامی و ترور نیروهای ایرانی به‌خصوص بی‌اعتنایی تل‌آویو به مصونیت اماکن دیپلماتیک جمهوری اسلامی، پیامدهایی جبران‌ناپذیر برای آن‌ها در پی خواهد داشت.

این موضوع به خصوص برای کاخ سفید که از یک‌سو چشم به جبهه اوکراین داشته و از سوی دیگر بر ضرورت مهار چین تمرکز کرده، نگرانی بیشتری ایجاد نمود که در یادداشت‌های کارشناسان این اندیشکده‌ها بروز یافته و دولت آمریکا را به تلاش برای توقف نبرد غزه و هم‌چنین مهار واکنش‌های احتمالی اسرائیل به عملیات «وعده صادق» توصیه نمودند.

این مطالب نشان داد برخلاف هراس‌افکنانی که گمان دارند آمریکا و اسرائیل درصدد نبرد با ایران هستند، شرایط ژئوپلتیک، فضای بین‌المللی و منابع اقتصادی آن‌ها برای ورود به نبردی از این جنس، کفایت لازم را ندارد. بنابراین هدف‌گذاری آن‌ها نه حمله مستقیم به خاک ایران بلکه مهار ایران در ابعاد گوناگون منطقه‌ای، دفاعی و اقتصادی است. امری که سعی می‌کنند از یک‌سو با فضاسازی علیه افکار عمومی ایران و از سوی دیگر با ابزار تحریم‌ها، به آن مبادرت ورزند. بنابراین هوشمندی دستگاه سیاست خارجی و سازمان‌های اقتصادی برای استفاده بهینه از دستاوردهای عملیات «وعده صادق» جهت تزلزل در ائتلاف آمریکا و متحدانش در منطقه و گشایش در معیشت جاری ملت ایران، ضرورتی انکارناپذیر می‌نماید.

منابع: