«امروز مسئله‌ی غزّه، مسئله‌ی اوّل دنیا است... خب نگاه کنید به این دانشگاه‌های آمریکا؛ امروز باز در خبرها میخواندم که چند دانشگاه دیگر اضافه شدند؛ در استرالیا، در کشورهای مختلف اروپایی. یعنی ملّتها نسبت به مسئله‌ی غزّه حسّاسند...» این جملات، تازه‌ترین سخنان رهبر انقلاب است در دیدار روز ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۳؛ اما، ماجرای خیزش دانشجویان آمریکایی چیست؟ این گزارش را بخوانید:

ماجرا از چهارشنبه ۲۹ فروردین آغاز شد. وقتی چند ده نفر از دانشجویان دانشگاه کلمبیا در نیویورک، چادرهایی را در محوطه دانشگاه برپا و تحصن خود را آغاز کردند. خواسته اولیه آنان این بود که دانشگاه همکاری خود را با شرکت‌های تسلیحاتی آمریکا که پشتیبان رژیم اسرائیل در نسل‌کشی مردم غزه هستند، متوقف کند. دانشجویان از مهرماه سال گذشته اعتراض خود به کشتار مردم غزه را در اشکال مختلف ابراز کرده بودند اما این تحصن و برپایی چادرها، قضیه را وارد مرحله تازه‌ای کرد.

همان روز رئیس دانشگاه کلمبیا، به کنگره فراخوانده شد تا پاسخگوی وضعیت بوجود آمده باشد. او در جلسه‌ای که به همین علت برپا شده بود قول داد که اجازه نمی‌دهد دانشگاه تحت امرش، محل بروز یهودی‌ستیزی شود. یهودی‌ستیزی؛ برچسبی که رژیم صهیونیستی و حامیان آمریکایی آن به هر کسی که به کشتار بیش از ۳۴ هزار فلسطینی در غزه معترض باشد، می‌زنند تا صدایش را خفه کنند.

فشار به رؤسای دانشگاه‌ها برای خفه کردن صداهای حامی فلسطین از ماه‌ها قبل آغاز شده بود. اواخر سال ۲۰۲۳ کنگره رؤسای سه دانشگاه مهم را فراخواند و مورد بازخواست قرارداد. جلسه‌ای جنجالی که در نهایت منجر به استعفای دو تن از آنان شد؛ رئیس دانشگاه هاروارد و پنسیلوانیا.

رئیس دانشگاه کلمبیا پس از حضور در کنگره، با انتشار نامه‌ای مدعی شد دانشجویان معترض مُخل امنیت و کار دانشگاه هستند و رسماً از پلیس خواست با آنان برخورد کند. به دنبال این نامه، یک روز بعد نیروهای پلیس وارد محوطه دانشگاه شدند و سعی کردند چادرها را برچیده و دانشجویان را متفرق سازند. عملیاتی که اگر چه به دستگیری بیش از صد دانشجو انجامید اما نتوانست آنان را از میدان به در کند. کلاس‌ها تعطیل شد و به اساتید گفته شد دورکاری کنند. رئیس مصری الاصل دانشگاه گفت: «دانشگاه از اسرائیل جدا نخواهد شد.»

یک هفته بعد، مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا، شخصاً به دانشگاه کلمبیا رفت و در یک برنامه پرتنش گفت، رئیس‌ دانشگاه «اگر نتواند به این هرج و مرج نظم بخشد»، باید استعفا دهد. اوضاع تشدید شد. جانسون اضافه کرده بود: «اگر این وضعیت به سرعت مهار نشود... موقعیت مناسبی برای ورود گارد ملی وجود دارد.»

برای بسیاری از آمریکایی‌ها، برانگیختن شبح گارد ملی، خاطرات هولناک می ۱۹۷۰ را زنده می‌کند، زمانی که گارد ملی اوهایو به سوی جمعیتی از دانشجویان دانشگاه ایالتی کنت که علیه جنگ ویتنام اعتراض می‌کردند، آتش گشود. چهار دانشجو کشته و ۹ نفر زخمی شدند.

دو سال قبل از آن، در سال ۱۹۶۸، دانشجویان کلمبیا تعدادی از ساختمان‌های دانشگاه را برای اعتراض به بمباران فرشی و ناپالمی مردم ویتنام تسخیر کردند و الهام‌بخش دیگر دانشگاه‌های این کشور برای پیروی از آن شدند. حالا به دانشجویان معترض کلمبیا اولتیماتوم داده شده است که اردوگاه خود را منحل کنند یا با عواقب آن مواجه شوند.

دانشجویان حاضر به کوتاه آمدن نیستند و از این هفته، روند تعلیق دانشجویان معترض کلید خورده است.  دستاویز حمله به دانشجویان معترض اغلب دو چیز است؛ بهم زدن نظم عمومی و یهودی‌ستیزی. دو برچسبی که هیچ‌گونه شواهد واقعی درباره آنها وجود ندارد. دانشجویان چادرهایی برپا کرده و صرفاً تحصن کرده‌اند، بدون درگیری و آسیب زدن به اموال دانشگاه.

نکته جالب توجه دیگر آنکه در میان دانشجویان معترض، دانشجویان یهودی هم حضور پررنگی دارند که خود نشان می‌دهد ادعای یهودی‌ستیزی چقدر بی پایه است.

برخورد خشن، دستگیری و حتی تعلیق از تحصیل، نه تنها منجر به مهار اعتراضات دانشجویی نشد بلکه دامنه اعتراضات را هم به ده‌ها دانشگاه و کالج دیگر کشاند. از جمله اردوگاه‌های حامی فلسطین در مؤسسه فناوری ماساچوست، کالج امرسون، دانشگاه تگزاس در آستین، دانشگاه میشیگان و دانشگاه کالیفرنیا در برکلی برپا شده است.

معترضان طرفدار فلسطین در کلمبیا گفتند تا زمانی که دانشگاه با مؤسسات آکادمیک رژیم صهیونیستی قطع رابطه نکند و متعهد به «تخلیه کامل» سرمایه خود از نهادهای مرتبط با اسرائیل، از جمله دیگر خواسته‌ها نشود، متفرق نخواهند‌شد.

معترضان در دانشگاه‌های دیگر نیز خواسته‌های مشابهی را مطرح می‌کنند. خواسته های آنها از این قرار است؛
تجارت با سازندگان تسلیحات نظامی را که به رژیم اسرائیل تسلیحات می‌دهند، متوقف کنید.
از پذیرش پول تحقیقاتی رژِم اسرائیل برای پروژه‌هایی که به تلاش‌های نظامی این رژیم کمک می‌کند، دست بردارید.
در مورد اینکه چه پولی از رژیم اسرائیل دریافت می‌شود و برای چه چیزی استفاده می‌شود شفاف باشید.
سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی که از جنگ غزه سود می‌برند را، متوقف کنید.

این خواسته‌های حداقلی و به حق در حالی مطرح می‌شود که آمریکا در جنگ علیه مردم غزه، تمام قد کنار رژیم صهیونیستی ایستاده است؛ از دادن حجم متنوع و انبوهی از تسلیحات تا میلیاردها دلار کمک مالی و البته پشتیبانی دیپلماتیک در مجامع جهانی برای محافظت از این رژیم در برابر عواقب سیاسی و حقوقی نسل کشی در غزه.

تا کنون ۲۲ ایالت آمریکا درگیر اعتراضات دانشجویی به جنگ غزه شده‌اند و علی رغم دستگیری حدود هزار دانشجو توسط پلیس، تلاش‌های دولت برای مهار اعتراضات ناکام بوده است. سی‌ان‌ان در گزارشی نوشته است: «به نظر می‌رسد بسیاری از دانشجویان آماده پذیرش عواقب آن هستند.»

البته سرکوب به دانشجویان محدود نشده و تا کنون چندین استاد دانشگاه نیز دستگیر و حتی از رفتن به محل کار خود منع و تعلیق شده‌اند. حالا بخشی از اساتید نیز به دانشجویان معترض پیوسته و نسبت به برخوردهای خشن با این اعتراضات، موضع گیری کرده اند. گرچه این موضع گیری ها برای خود آنان نیز بدون تبعات نیست.

به نظر می‌رسد که سازمان‌دهندگان اعتراضات، از تجربه دهه ۱۹۸۰ الهام گرفته‌اند، زمانی که دانشجویان شرکت‌هایی را هدف قرار دادند که با آپارتاید آفریقای جنوبی تجارت می‌کردند و در نهایت بیش از ۱۵۰ دانشگاه آمریکایی را مجبور به مرزبندی جدی با آن رژیم آپارتاید کردند.

غرب در ماجرای جنگ غزه از منظر اخلاقی رفوزه شد. حرکت اخیر دانشجویان آمریکا را شاید بتوان جبران اندکی نسبت به این رسوایی تاریخی دانست. حرکتی که نشان می‌دهد نسل‌های جدید، آمادگی و ظرفیت بیشتری برای رها شدن از انگاره‌های ذهنی و کلیشه‌ای پیشینیان خود دارند و مقهور دستگاه عظیم تبلیغاتی غرب و سِحر رسانه‌ای آن نمی‌شوند.

این همان چیزی است که شواهد آن را یک دهه پیش رهبر انقلاب دیدند و در نامه‌ای خطاب به جوانان اروپا و آمریکای شمالی نوشتند؛ «من شما جوانان را مخاطب خود قرار میدهم؛ نه به این علّت که پدران و مادران شما را ندیده می‌انگارم، بلکه به این سبب که آینده‌ی ملّت و سرزمینتان را در دستان شما میبینم و نیز حسّ حقیقت‌جویی را در قلبهای شما زنده‌تر و هوشیارتر می‌یابم. همچنین در این نوشته به سیاستمداران و دولتمردان شما خطاب نمیکنم، چون معتقدم که آنان آگاهانه راه سیاست را از مسیر صداقت و درستی جدا کرده‌اند.»

دانشجویان کلمبیا این روزها در حالی که توسط پلیس محاصره شده و پهپادها و هلی کوپترها را بالای سر خود می بینند، با تردید از خود می پرسند؛ «در روشنایی‌ات، روشنایی را خواهیم دید»؟(۱)

۱) شعار دانشگاه کلمبیا "In Thy light shall we see light"