1402/10/30
مروری بر استناد حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به نهج‌البلاغه در دیدار ائمه جمعه سراسر کشور
درس‌های نهج‌البلاغه | نقش مردم در نگاه اسلام
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار ائمه جمعه سراسر کشور (۱۴۰۲/۱۰/۲۶)، پیرامون نقش مردم در حکومت اسلامی و استغفار به عباراتی از نهج‌البلاغه اشاره کردند که رسانه KHAMENEI.IR این عبارات و بیانات رهبر انقلاب درباره آنها را در این جدول مرور میکند.
| عنوان | بیانات | ترجمه |
| اهمیّت حضور مردم در نظام اسلامی | مردم، در نگاه اسلام، در نگاه قرآن، با توجّه به مجموعه‌ی احکام اسلامی، خیلی مورد توجّهند در تحرّک جامعه‌ی اسلامی، مجتمع اسلامی و حیات مجتمع اسلامی؛ نقش برجسته‌ای دارند. شما ملاحظه کنید در فرمایش امیرالمؤمنین (علیه الصّلاة و السّلام) در آن جمله‌ی معروف که «لَو لا حُضورُ الحاضِرِ وَ قِیامُ الحُجَّةِ بِوُجودِ النّاصِر ... لَاَلقَیتُ حَبلَها عَلى غارِبِها»،(۱) هم نقش مردم مورد تذکّر قرار گرفته است، هم حقّ مردم. «نقش مردم» یعنی اگر مردم نیایند سراغ آن کسی که خود را صاحب حق میداند و میخواهد مسئولیّتی قبول کند، بر او واجب نیست دنبال آن حق برود: لَاَلقَیتُ حَبلَها عَلىٰ غارِبِها؛ مردم نبودند، من وظیفه‌ای نداشتم، تکلیفی نداشتم. نقش مردم این‌قدر مهم است. حتّی کسی مثل امیرالمؤمنین، علیّ‌بن‌ابی‌طالب، اگر مردم با او نباشند، دُوروبَرش نباشند، میگوید من تکلیفی ندارم. | ۱) نهج‌البلاغه، خطبه‌ی ۳؛ « اگر نبود حضور آن جمعیت و تمام شدن حجّت با وجود یار و یاور... هر آینه مهار شتر خلافت را بر شانه‌اش میانداختم . » |
| نیاز نظام اسلامی به مردم | در خطبه‌ی مربوط به صفّین، این عبارت امیرالمؤمنین عبارت خیلی مهمّی است؛ میفرماید که «وَ لَیسَ امرُؤٌ وَ اِن عَظُمَت فِی الحَقِّ مَنزِلَتُهُ وَ تَقَدَّمَت فِی الدّینِ فَضیلَتُهُ بِفَوقِ اَن یُعانَ عَلىٰ ما حَمَّلَهُ اللَهُ مِن حَقِّه»؛(۲) هر مقداری [هم] که ارزش ذاتی و وجودی و علمی و دینی کسی بالا باشد، هیچ کس نیست که محتاج کمک مردم نباشد. این «اَن یُعانَ عَلىٰ ما حَمَّلَهُ اللَهُ مِن حَقِّه» یعنی اگر بخواهد وظیفه‌ی خودش را و مسئولیّت خودش را انجام بدهد، به کمک مردم احتیاج دارد. آن «عَون»، از طرف مردم است؛ یعنی کلّ خطبه این را نشان میدهد؛ عبارت قبل از این عبارت و عبارت بعد از این عبارت، روشن میکند که مراد، اعانت مردم است؛ یعنی امیرالمؤمنین به اعانت مردم احتیاج دارد. | ۲) نهج‌البلاغه، خطبه‌ی ۲۱۶؛ «و هیچ کس گر چه منزلتش در حق عظیم باشد، و فضیلتش در دین بر دیگران پیشى داشته باشد چنان نیست که در اداى حقّى که خدا بر او واجب کرده محتاج به کمک نباشد...» |
| استغفار حقیقی | دل بایستی ظرف محبّت خدا باشد، باید لطیف باشد؛ این هم موعظه‌ی اخلاقی لازم دارد. استغفار را یاد بدهیم... هم برای خودمان استغفار کنیم، هم برای مخاطبینمان استغفار کنیم، هم به آنها یاد بدهیم که استغفار کنند؛ اینها را واقعاً تعلیم بدهیم به خودمان. استغفار هم فقط گفتن «استغفر الله» نیست. آن خطبه‌ی نهج‌البلاغه معروف است: اَ تَدری مَا الاِستِغفار؛(۳) استغفار چند شرط دارد، استغفار چند جزء دارد، که آن استغفار حقیقی است. | ۳) نهج‌البلاغه، حکمت ۴۱۷؛ «... میدانى استغفار چیست؟...» |
برای دریافت نسخه با کیفیت روی تصاویر کلیک کنید
