1402/01/01
گفتگو با عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
برای رسیدن به رشد بالای اقتصادی ۲۵سال فرصت داریم
رهبر معظم انقلاب امسال نیز هم‌چون سالیان گذشته، نام سال را یک شعار اقتصادی انتخاب کرده و بر مسئله مهار تورم و رشد تولید تأکید کردند. ایشان در سخنرانی اولین روز سال نو در حرم مطهر رضوی نیز با اشاره به لزوم رشد مستمر و سریع اقتصاد، این مسئله را امری مهم در راستای بهبود وضعیت اقتصادی کشور دانستند.به همین مناسبت رسانه KHAMENEI.IR در گفت‌وگو با جناب آقای دکتر علی آقا‌محمدی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نگاهی به اهمیت شعار سال ۱۴۰۲، سال «مهار تورم، رشد تولید» داشته و تأثیرات تحقق آن در حل مشکلات اقتصادی کشور را مورد بررسی قرار داده است.
رهبر انقلاب شعار سال ۱۴۰۲ را «مهار تورم، رشد تولید» قرار داده‌اند، علت اینکه ایشان در شعار سال‌ها به‌طور مکرر به مسئله‌‌ی اقتصادی می‌پردازند چیست؟
روشن است که دشمن زندگی مردم را هدف گرفته است و سعی کرده زندگی مردم را مختل کند. برای این هدف، تمرکز آن‌ها روی اقتصاد و به هم زدن مسائل اساسی زندگی مردم است. بر این اساس رهبر انقلاب تکیه را برای حل این مسئله گذاشته‌اند. این کار فقط حالت تدافعی ندارد که صرفاً پاسخی باشد به اقدامات دشمن؛ بلکه برعکس، رهبر انقلاب می‌خواهند برای همیشه اقتصاد را از دامنه‌ی نفوذ دشمن خارج کنند و استقلال اقتصادی را هدف قرار داده‌اند. لذا ابعاد و وجوه مختلف اقتصادی کشور را در نام‌گذاری سال‌ها پیگیری کرده‌اند تا یک نقشه‌ی کامل در این حوزه برای کشور به وجود بیاید. به نظر شما چرا این بُعد اقتصادی در خصوص مهار تورم و رشد تولید برای شعار امسال انتخاب شده است؟ در طول دهه ۱۳۹۰ ضعف اساسی کشور، کاهش رشد اقتصادی بود. تحریم‌های به قول آن‌ها فلج‌کننده و واقعاً بی‌نظیر و چندبعدی، عاملی شد که جلوی حرکت رشد کشور گرفته شود. خب وقتی کشور از رشد بازمی‌ماند معنایش این است که جمعیت فقیرتر می‌شود و سرمایه‌گذاری کاهنده می‌شود؛ و در آن صورت زندگی بر مردم کاملاً سخت و مشکل می‌شود.از طرفی کشور ما در شرایطی است که یک نسل جوان حاصل دهه‌ی ۶۰ را دارد که بزرگ‌ترین سرمایه‌اش است و این تا ۲۵ سال آینده پنجره‌ی جمعیتی‌اش باز است. اگر در طول این مدت، کشور رشد بالای اقتصادی پایدار به دست بیاورد عملاً دیگر به دوره‌ی پیری جمعیت توأم با فقر مبتلا نمی‌شود.
ما باید رشد بالای اقتصادی را محور قرار دهیم. سال‌های مختلف هم زمینه‌ی این کار با نام‌های تولید، دانش‌بنیان و ... دنبال شد. امسال خود آن هدف اصلی که رشد اقتصادی بالا است مدنظر قرار گرفته؛ در برنامه‌ی هفتم توسعه هم در بین شاخص‌های مختلف شاخص رشد اقتصادی هشت درصد الزام‌آور از دولت‌ها خواسته شده است.
رهبر انقلاب در پیام نوروزی امسال فرمودند که در سال ۱۴۰۲ همه وظیفه داریم که از تلخی‌ها بکاهیم و آن را سال شیرینی برای مردم قرار بدهیم. در این زمینه مسئولین در برنامه‌های اقتصادی و اولویت‌بندی‌هایشان چه کارهایی را باید انجام بدهند؟ مهم‌ترین مسئله‌ای که مانع رشد اقتصادی شده و موجب دغدغه و زندگی سخت و متلاطم مردم شده بحث تورم است. تورم عاملی شده که اقتصاد را از حالت پیش‌بینی‌پذیری خارج کرده است. مردم در شرایط مختلف دیگر بین فعالیت‌های مختلف نمی‌توانند صلاحشان را برای درآمد بهتر تشخیص بدهند. سوداگران در این میدان بیشترین نفع را دارند که با طرق مختلف سعی می‌کنند که کالای مصرفی خود را به کالای سرمایه‌ای تبدیل کنند. این مسئله دارد نظامات اقتصادی ایران را به هم می‌ریزد. هم کسانی که حقوق‌بگیر هستند و هم کسانی که درآمد ثابت دارند با مشکل تأمین نیازهایشان مواجه می‌شوند؛ بنابراین رهبر انقلاب، هدف اصلی را این قرار دادند که تورم به‌عنوان مهم‌ترین عامل بازدارنده‌ی رشد، سرمایه‌گذاری و رفاه مردم، مهار شود؛ و طبیعتاً باید استراتژی‌های اساسی دولت تغییر پیدا بکند. فعالیت‌های بخش خصوصی باید میدان گسترده پیدا بکند؛ و توصیه‌های قبلی رهبر انقلاب در دیدار با تولیدکنندگان در پایان سال ۱۴۰۱ باید مورد توجه قرار بگیرد. ظرفیت‌های اقتصادی کشور چقدر مهیاست تا بتوانیم به رشد و پیشرفت در حوزه‌ی مسائل اقتصادی و معیشتی مردم برسیم؟ الان در کشور میل به سرمایه‌گذاری و فعالیت دانش‌بنیان به‌شدت رشد پیدا کرده و در دانش‌بنیان‌ها دیگر نه‌فقط شرکت‌های چندنفره بلکه شرکت‌های چند صدنفره به وجود آمده است که در زمینه‌های مختلف دانشی کارهای بنیادین و اساسی را انجام می‌دهند؛ و تعداد زیادی از این مجموعه‌ها در خارج از کشور توانسته‌اند بازار مناسبی پیدا کنند. اگر حجم تولید شرکت‌های دانش‌بنیان همین‌طور بالا برود می‌تواند یک‌باره یک تحول اقتصادی‌ای ایجاد کند.از طرفی ظرفیت‌های اقتصادی مربوط به عضویت ایران در سازمان شانگهای، عضویت ایران در اتحادیه اوراسیا و عضویت‌های قبلی ایران در اکو و دی‌هشت (D۸) می‌تواند تحولاتی را رقم بزند.
همچنین اتفاقاتی که در پایان سال در مورد روابط با همسایگان در حال رخ دادن است هم فرصت مضاعفی را در اختیار کشور قرار می‌دهد. این لازمه‌اش این است که تولید به‌شدت افزایش پیدا کند، رشد اقتصادی بالا برود. برای اینکه این اتفاق بیفتد دولت حتماً باید تمام سیاست‌های اقتصادی موجب تورم را که متأثر از هزینه‌ها و سیاست‌های خودش است، تغییر بنیادین بدهد.
اشاره داشتید به شرکت‌های دانش‌بنیان و اتفاقات خوبی که برای این شرکت‌ها در خال رخ دادن است. مردم چه زمانی نتیجه‌ی رشد خوبی که این شرکت‌ها داشته‌اند را در زندگی‌شان می‌بینند؟ این شرکت‌ها در بسیاری از زمینه‌ها، می‌توانند به‌طور اساسی در خودکفایی کالاهایی که مردم با آن درگیرند کمک کنند. مثلاً در مورد لوازم‌خانگی، خودرو و هوشمندسازی مصنوعات، الان ظرفیت‌هایش در شرکت‌های ایرانی وجود دارد؛ اما سیاست‌هایی لازم است که این‌ها را به منصه‌ی ظهور بیاورد و وام‌ها و اعتباراتی لازم است که در اختیار این‌ها قرار بگیرد. صندوق توسعه‌ی ملی به‌جای اینکه هرروز مخارج روزمره‌ی مصرفی دولت را تأمین کند، باید به وام‌های شرکت‌های این‌چنینی تخصیص پیدا بکند؛ این‌ها قابلیت این را دارند ظرف دو تا سه سال کل اقتصاد ایران را از جهاتی متحول کنند. اشاره دیگری هم داشتید به اینکه سیاست‌گذاری‌های کلان دولت خودش یکی از عوامل اصلی تورم‌زا در کشور است. درباره این مسئله توضیح بیشتری بدهید. الان تصدی‌های دولت در اقتصاد و امور اجرایی، بسیار زیاد است؛ و این تصدی‌ها باید کنار گذاشته بشود. وزارتخانه‌ها بعضاً تصدی‌های بزرگی را به عهده می‌گیرند و بعد می‌روند از بانک‌ها وام می‌گیرند و این وام‌ها معمول موجب اضافه برداشت از بانک مرکزی می‌شود. الان به‌جای اینکه صندوق‌های تأمین اجتماعی بتوانند خودشان را تأمین مالی بکنند، این صندوق‌ها آمده در داخل بودجه قرار گرفته و لذا می‌روند از بانک رفاه برداشت می‌کنند. بانک رفاه می‌رود از بانک مرکزی برداشت می‌کند. ضرورت دارد دستوراتی که رهبر انقلاب به سران قوا دادند در مورد صندوق‌ها، بودجه، نظام بانکی و معیشت فقرا، مورد توجه قرار بگیرد و بر مدار ضدتورمی درستی این حرکت‌ها انجام شود.همچنین دولت بایستی که تمام زمینه‌هایی را که بخش خصوصی می‌تواند در آن سرمایه‌گذاری بکند را طبق دستور رهبر انقلاب کنار بگذارد؛ و این امکان را بدهند که همه‌ی کسانی که منابع مالی دارند یا می‌توانند منابع مالی از داخل و خارج جذب بکنند فعال بشوند. این نیازمند به یک خانه‌تکانی بنیادین دارد و امیدوار هستیم که ان‌شاءالله دولت سیزدهم این‌ها را به سرانجام برساند.
با تشکر از توضیحاتتان، در پایان اگر نکته‌‌ای باقی مانده در خدمت شما هستیم. من فکر می‌کنم که با به‌کارگیری جوانان در شرکت‌های بزرگ دانش‌بنیانی که ظرفیت این را دارند که نیازهای اساسی کشور را مرتفع بکنند، می‌توانیم راه جدیدی را بگذاریم و دولت هم به‌عنوان یک تنظیم‌گر قوی می‌تواند زنجیره‌های تولید ملی را شکل دهد.بری مثال اگر ما بیست زنجیره‌ی تولید کشور را به‌صورت اصولی برنامه‌ریزی کنیم به‌راحتی می‌توانیم موقعیت مناسب جهانی خودمان را پیدا کنیم. بازارهای روسیه، اوراسیا و شانگهای بازارهای مهمی است که الان در اختیار ما قرار گرفته است. حتماً باید نیاز آن بازارها را به‌صورت رقابتی که بتوانیم با دیگران رقابت بکنیم هدف‌گذاری بکنیم و مدنظر داشته باشیم.
به نیروی انسانی هم باید توجه اساسی‌تری مبذول بکنیم؛ چه از لحاظ آموزش، چه از لحاظ نظام پرداخت که می‌تواند به‌صورت تولیدات ماژولار که فقط کارگر دستمزد بگیر نباشند، بلکه خودشان به‌صورت جمعی در یک تولید مشارکت بکنند و بتوانند از حاصل تولید خودشان بیشتر منتفع بشوند.ان‌شاءالله امسال، سال بسیار خوب، پررونق و شکوفایی خواهد بود.