رهبر انقلاب اسلامی در دیدار جمعی از فرماندهان نیروی هوایی و پدافند هوایی ارتش از اتّحاد ملّی به عنوان یکی از نیازهای امروز جامعه نام بردند و تأکید کردند: «یکی از نیازهای مهمّ امروزِ ما اتّحاد ملّی است. اتّحاد ملّی سد است؛ دیواره‌ی محکمِ سربه‌فلک‌کشیده است در مقابل دشمن. اتّحاد ملّی همان چیزی است که نقش بسیار عظیمی در پیروزی انقلاب، بعد هم در پیشرفت انقلاب داشته؛ اتّحاد ملّی. امروز ما نیاز داریم به اینکه این اتّحاد را هرچه ممکن است بیشتر کنیم.» ۱۴۰۱/۱۱/۱۹
رسانه KHAMENEI.IR به همین مناسبت در گفت‌وگو با دکتر فیروزی اصلانی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران به بررسی نقش اتّحاد ملّی در پیشرفت کشور داشته است.

دلیل و فلسفه تأکید و تکرار رهبرانقلاب بر مسئله وحدت ملی چیست؟
«ما همه کشتی‌نشینانیم با یک سرنوشت/ می‌کشاند فعلمان سوی جهنم یا بهشت».

همه ما در یک کشتی نشسته‌ایم و یک ملتیم و هر گونه صحنه رفتاری ما می‌تواند در سرنوشت اعضا و سرنشینان این کشتی ملت تاثیرگذار باشد؛ لذا رمز ترقی یا افول، اعتلا یا انحطاط و پیشرفت یا پسرفت ملت ما در مسئله اتّحاد ملّی است.

بدون اتّحاد ملّی هیچ پیشرفتی اتفاق نمی‌افتد. اگر در جامعه هم‌سرنوشتی که مانع بی‌تفاوتی و تغافل است و اتّحاد ملّی که ناشی از هم‌سرنوشتی و احساس مسئولیت است، وجود نداشته باشد، پیشرفت، اعتلا و ترقی برای ملت رخ نخواهد داد؛ بنابراین رمز همه پیشرفت‌ها، اعتلاها و ترقی‌ها در اتّحاد ملّی است و بدون آن امکان‌پذیر نیست. اگر اتحاد در جامعه وجود داشته باشد، اهداف نظام، انقلاب اسلامی، نهضت و جامعه‌مان محقق نمی‌شود.

تمام تلاش دشمن از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی‌ تاکنون متمرکز بر ایجاد تفرقه و ازبین‌بردن اتحاد صفوف میلیونی جمهوری اسلامی‌ ایران است و دشمنانی که ایران متحد، مستقل و یکپارچه را مانع اهداف شیطانی خود می‌دانند، همیشه بر طبل تفرقه کوبیدند و بر تفرقه میان صفوف مختلف ملت تأکید داشتند و تلاش کردند اتحاد بین دانشجو و روحانی، حوزه و دانشگاه، کارگران، کشاورزان و نیروهای مسلح را به هم بزنند؛ چون وقتی رخنه و شکاف بین این صفوف ایجاد شود، امکان موفقیت دشمن فراهم می‌شود؛ لذا تلاش‌شان این است که چنین رخنه و شکافی را در صفوف و اقشار مختلف ملت ایجاد کنند و غوغاسالاری‌ها، اختلاف‌انگیزی‌ها و تفرقه‌افکنی‌های خود را در بین ملت‌مان به وجود بیاورند؛ به همین خاطر در طول تاریخ انقلاب، برخی از آشوب‌های تفرقه‌خواهانه و اختلاف‌برانگیزانه‌ای در گوشه گوشه کشور به‌ویژه در قسمت‌های مرزی مثل خوزستان، کردستان، گنبدکاووس و سیستان‌وبلوچستان را مشاهده کردیم و همیشه سعی کردند اتحاد صفوف ملت را که تامین‌کننده اهداف نظام و انقلاب است، بشکنند و اگر این سد بزرگ که مانع دشمن است، شکسته شود دشمن می‌تواند اقدامات خود را آن‌طور که مطلوب اوست پیش ببرد؛ بنابراین سد بزرگ ملت را باید بشکند و اگر این سد شکسته شود، بسیاری از اتفاقاتی که دشمن اراده و دنبال می‌کند، امکان موفقیت می‌یابد.

از چه عواملی به عنوان مقوّم و شکل‌دهنده وحدت و اتّحاد ملّی می‌توان نام برد؟
وحدت وقتی حاصل می‌شود که محوری برای آن وجود داشته باشد و اگر محور وجود نداشته باشد، معلوم نیست باید حول چه چیزی بچرخد و حرکت کند. بدون هدف و محور و عامل اتحاد هیچ اتحادی حاصل نمی‌شود و اینکه قرآن می‌فرماید: «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا» دقیقا بر لزوم وجود یک محور وحدت و حبل‌الله متین تأکید می‌کند و اگر اعتصام حاصل شود، چنگ زدن به حبل الهی، امامت و ولایت است که می‌تواند مانع تفرقه‌ها و اختلاف‌ها شود و بدون محور وحدت، وحدتی حاصل نمی‌شود.

عواملی که می‌تواند وحدت را در جامعه اسلامی‌ حاصل کند، عوامل متعددی هستند اما مهم‌ترین آنها بحث ارزش‌ها، اسلام، قانون اساسی، ولایت، انقلاب، نظام و به‌طورکل ارزش‌هایی بوده که ملت برای این موارد قائل به ارج و قرب هستند و اگر این محورهای وحدت قانون اساسی که میزان ملت است، اسلام را که دین مورد اعتقاد ملت است، انقلاب و نظام مقدس جمهوری اسلامی را ‌که برای برپایی آنها خون‌های زیادی نثار شده و شهدا، جانبازان و ایثارگران زیادی برای تحقق و برپایی آن جانفشانی کرده‌اند بشکنند وحدت نیست.

وحدت برای حفظ قانون اساسی و قواعد حاکم بر روابط ملت، اسلام، ولایت و نظام است و این قوانین، اسلام، ولایت و نظام است که می‌تواند محور وحدت مردم قرار بگیرد. ما با دزدان، رانت‌خواران، هنجارشکنان، عناصر ضد اسلام، کمونیست‌ها و بی‌دین‌ها هیچ وحدتی نداریم. وحدت برای حفظ ارزش‌های ماست. با نقض ارزش‌ها، نقض قانون، نقض نظام، نقض مبانی دینی و نقض هنجارهای جامعه وحدت حاصل نمی‌شود و وحدتی میان دزدان، رانت‌خواران و هنجارشکنان با عناصر معتقد به هنجارها، قانون و ارزش‌ها وجود ندارد. وحدت براساس محورها و ارزش‌ها تحقق پیدا می‌کند که آیه شریفه قرآن می‌فرماید: «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا» و تحقق حبل‌الله در ارزش‌ها متجلی و متبلور می‌شود و محور وحدت محور ارزش‌هاست.

عده‌ای در این میان به جای اتّحاد ملّی موضوع آشتی ملی را مطرح میکنند. آشتی ملی چه تفاوتی با اتحاد و وحدت ملی دارد؟
وحدت ملی وحدت دارای مبنا، محور و معیارهای کاملا شناخته‌شده‌اند و با محورهای اسلام، قانون اساسی، ولایت، انقلاب، حفظ نظام، ارزش‌ها و اساس و مبانی امکان وحدت وجود دارد؛ وحدت معیارمند، ضابطه‌مند، چارچوب‌مند و قانونمند است و یک چارچوب مشخص دارد درنتیجه قهری صورت نگرفته که آشتی ملی صورت بگیرد.

جریان‌های منحرف از دین، جریان‌های منحرف از معیارهای اسلامی ‌و جریان‌های منحرف از صفوف توده‌های مردم که با مردم قهر کردند می‌خواهند آشتی کنند؛ چه کسی با آنها قهر کرده و چه کسی به آنها گفته قهر کنند که حالا بخواهند آشتی کنند؟ کسانی که مبانی نظام را زیر سوال بردند، در صفوف ملت اختلاف انداختند و جمهوریت و اسلامیت نظام و ارزش‌ها و هنجارهای لازم‌الاجرای نظام را زیر سوال بردند و نقض کردند و کسانی که در ارتباط با محافل جاسوسی دشمن و سازمان‌های جاسوسی دشمن کار کردند و برخلاف مسیر ملت که قانون اساسی، اسلام و نظام جمهوری اسلامی ‌است، حرکت کردند، دم از آشتی ملی می‌زنند. آشتی ملی با وحدت ملی تفاوت دارد و تفاوتش در معیارمند و ضابطه‌مند بودن وحدت ملی است. اگر معیارها مبنای وحدت و اتحاد مردم قرار بگیرند، معیارها اساس و مبنای اتحاد ملت باشد، مطلوب همه ملت است اما اگر بنا باشد میان مال‌باختگان، دزدان، رانت‌خواران و کسانی که از کیسه ملت دزدیدند و زیاده‌خواری کردند آشتی صورت بگیرد، یک آشتی بدون مبنا و اساس است و هنجارشکنان با افرادی که رفتارهای بهنجار دارند و خود را متعهد و پایبند به قانون می‌دانند به‌هیچ‌وجه نمی‌توانند با هم اتحاد داشته باشند و تحت این عنوان آشتی ملی را رقم بزنند. بین ملت ما با دزدان، اختلاسگران، رانت‌خواران، هنجارشکنان، قانون‌شکنان و عواملی که علیه مسیر ملت حرکت می‌کنند به‌هیچ‌وجه آشتی وجود ندارد.

پدیده‌ی عظیمی مثل راهپیمایی ۲۲ بهمن چه ظرفیتی برای اتّحاد ملّی و تقویت این موضوع در درون خود دارد؟
مهم‌ترین، کم‌نظیرترین و شاید تنهاترین نظامی‌ که مبتنی‌بر آرا و نظرات توده مردم در دنیای کنونی وجود دارد، جمهوری اسلامی ‌ایران است. هر نظامی ‌برای استقرار و استمرارش نیازمند شبکه‌ای از پشتیبانان اجتماعی و بدنه اجتماعی است و بدون یک بدنه اجتماعی و شبکه پشتیبانان قابل اعتنا و دارای کثرت به‌هیچ‌وجه نه می‌تواند برپا شود و نه می‌تواند برجا بماند و برپایی و برجایی و پیدایی و مانایی همه نظام‌های سیاسی با اراده توده‌های مردم است.

اگر نظامی ‌از پشتیبانی توده‌های مردم بهره‌مند باشد برپا می‌شود و در تاریخ هیچ علمی ‌نیست که بدون اراده توده‌های مردم برپا شده باشد و برجا بماند. برپایی و برجایی همه علم‌ها و مکتب‌ها با شبکه پشتیبانان اجتماعی قابل توجه و قابل اعتناست؛ لذا اگر توده‌های مردم حضور داشته باشند، نظام سیاسی استقرار و استمرار پیدا می‌کند؛ یعنی تعویض و استمرار نظام منوط به این پشتیبانی و حضور توده‌های ملت بوده، هست و خواهد بود و در نظام جمهوری اسلامی ‌ایران هم همین‌طور است.

همان‌طور که در اصل ششم قانون اساسی مقرر شده، تمام امور کشور از بالا به پایین به اتکای آرای عمومی‌ اداره می‌شود و دو طریق بیشتر برای تحقق اراده ملت و بیان و ابراز اراده ملت غیر از انتخابات و همه‌پرسی نیست و اگر اتکا به آرای توده‌های مردم در نظام سیاسی ضربه بخورد، نظام پشتوانه خود را از دست دهد، استقرار نظام دچار آسیب می‌شود؛ لذا حضور توده‌های مردم چه در عرصه انتخابات و چه در عرصه صحنه‌های اجتماعی مثل روز جهانی قدس، یوم‌الله ۲۲ بهمن و بقیه روزهای تاثیرگذار و تجمعات بزرگ نمایانگر وجود چنین پشتوانه‌ای برای نظام جمهوری اسلامی ‌است و دشمنان ملت وقتی چنین حضوری را ببینند، دندان طمع خود را از نظام و انقلاب می‌کنند. آثار این اتحاد و حضور یکپارچه توده‌های مردم در دفاع از ارزش‌های نظام و انقلاب حافظ انقلاب، نظام و تمامیت ارضی نظام جمهوری اسلامی ‌است و دشمن را مایوس و طمع او را ریشه‌کن می‌کند؛ ولی اگر دشمن در صفوف ملت رخنه کند موجب تفرقه می‌شود و همین تفرقه هم باعث رخنه و نفوذ دشمن می‌شود و این امر می‌تواند به فشل شدن، ضعف، سستی و افول انقلاب و نظام منجر شود و اقتصاد، سیاست و حرکت کشور را در مسیر صحیح به خطر اندازد.

اگر اتحاد و پشتیبانی توده‌های مردم وجود داشته باشد، قدرت، اقتدار و توانایی ملت در ذیل یک اقتصاد سالم ‌که بتواند برای توده‌های مردم رفاه فراهم کند، می‌تواند سلامت نظام سیاسی را تثبیت کند و بهبود وضعیت اقتصادی را رقم بزند؛ اما اگر این پشتیبانی‌ها نباشد می‌تواند زمینه‌ساز طمع، نفوذ و رخنه دشمن شود و برای کشور و ملت‌مان آسیب‌هایی را فراهم سازد؛ به همین دلیل است که ملت ما همیشه پای کار انقلاب مانده و بر اصول و مواضع خود استوار و محکم ایستاده است و می‌داند «شمع شب‌افروز چو پنهان شود/ شبپره بازیگر میدان شود».

اگر توده‌های میلیونی ملت بی‌تفاوت بمانند و در صحنه اجتماع و سیاست حضور جدی و گسترده نداشته باشند، شبپره‌های بیگانه‌صفت و عوامل وابسته به دشمن در عرصه سیاست و اجتماع جولان خواهند داد و به ارزش‌های نظام و مورد اعتقاد توده‌های میلیونی ملت که برای آنها سال‌ها و دهه‌ها جانفشانی کرده‌اند، آسیب خواهند رساند و به آن ضربه خواهند زد؛ به همین دلیل توده‌های مردم بر خود فرض و واجب می‌دانند که همیشه حضور داشته باشند و از اصول و مواضع اسلامی، انقلابی و ارزشی خود مثل حفظ تمامیت ارضی کشور و حفظ نظام مقدس جمهوری اسلامی‌ و ارزش‌های انقلابی که میراث خون مطهر و پاک شهدای ملت است، دفاع و پاسداشت کنند. دشمن همیشه در غوغاسالاری‌ها و فتنه‌انگیزی‌هاست که می‌تواند باگ مطلوب خود را بگیرد. اگر آب گل‌آلود در کشور وجود داشته باشد و توده‌های مردم در صحنه اجتماع و سیاست حضور جدی نداشته باشند و نسبت به مسائل پیرامونی خود بی‌تفاوت باشند، زمینه سوءاستفاده و فرصت‌طلبی دشمن را فراهم خواهند کرد. اگر با احساس مسئولیت و با حضور در صحنه از ارزش‌ها، موازین و دیدگاه‌های خود دفاع کنند، انقلاب، اسلام و نظام همچنان مثل گذشته با طراوت و شاداب به مسیر صحیح خود در راستای حفظ خون پاک شهدا حرکت خواهند کرد.