«مسئله‌ اصلی مردم بیکاری جوان‌هاست، مسئله‌ اصلی مردم معیشت طبقات ضعیف جامعه است، مسئله‌ اصلی مردم مافیای وارداتی است که کمر تولید داخلی را می‌شکند، مسئله‌ اصلی مردم سیاست‌های غلطی است که فلان جوان مبتکر را که می‌تواند کار انجام بدهد مأیوس می‌کند.» ۱۴۰۰/۰۳/۰۶ این جملات رهبر انقلاب در فضای رقابت‌های انتخاباتی ۱۴۰۰ از اهمیت قابل توجه و بسیار بالای مسئله‌ «اقتصاد و معیشت» در نگاه ایشان حکایت می‌کند.

امروز آحاد افراد جامعه نیز جنس مطالباتشان اقتصادی است و از مسئولان توقع دارند در حوزه معیشت، اشتغال و تولید ملی اقدامات اساسی انجام دهند و در رفع کاستی‌ها همت کنند، مطالبه‌ای که حتی در برخی اقشار جامعه به یک گلایه تبدیل شده است: «بعضی از قشرهای محروم جامعه هستند که اینها خب توقّعات به‌جایی دارند و گلایه دارند از اینکه این توقّعات برآورده نشده؛ مسئله‌ معیشت، مسئله‌ مسکن، مسئله اشتغال که خب واقعاً بایستی مسئولین کشور به این مسائل برسند و باید می‌رسیدند به این مسائل؛ اینها گلایه‌مندند» ۱۴۰۰/۳/۲۶

مساله اصلی رونق تولید است
توجه به مشکلات، کمبودها و رصد مستمر نواقص از الزامات یک حرکت روبه‌رشد است و با شناسایی هر پدیده علت اصلی را می‌توان شناسایی و برای اصلاح آن اقدام کرد. در حوزه اقتصاد نیز یکی از علت‌های اصلی مشکلات موجود مردم، کم‌توجهی به تولید ملی است. امروز «مسئله‌ اصلی و اساسی، رونق تولید است. اگر تولید شد، آن وقت در بخش‌های مختلفی تحوّل ایجاد خواهد شد؛ اگر رونق تولید وجود داشته باشد، هم تأثیر می‌گذارد در اشتغال، هم تأثیر می‌گذارد در کم‌کردن تورّم، هم حتّی تأثیر می‌گذارد در وضع توازن بودجه، هم تأثیر می‌گذارد در بالارفتن ارزش پول ملّی.» ۱۳۹۸/۱/۱ فهم دقیق قوت‌ها و ضعف‌ها به ما کمک می‌کند تا با تکیه بر فرصت‌ها از آسیب‌ها گذر کنیم و به‌رغم همه مشکلات طاقت‌فرسا روزبه‌روز گام‌های بلندتر و استوارتری به جلو برداریم. «اگر ما اعتماد به نفس ملی پیدا کردیم، استعدادها خواهد جوشید؛ آن وقت خواهیم دید که می‌توانیم؛ برای ما اثبات خواهد شد که می‌توانیم.» ۱۳۸۶/۱۰/۱۳

آنچه مهم است این است که در کنار فهم ضرورت‌های کشور و شناسایی موانع به واقعیت‌ها و توانمندی‌های کشور برای حل مشکلات هم توجه داشته باشیم: «یک واقعیت عبارت است از ظرفیت‌های فراوان و سرمایه‌های فراوانی که در کشور ما وجود دارد؛ هم سرمایه‌های طبیعی داریم، هم سرمایه‌های انسانی داریم، هم فرصت‌های بین‌المللی داریم. امروز کشور ما به‌خاطر این سرمایه‌ها ظرفیت پیشرفت فوق‌العاده‌ای را در درون خود دارد» ۱۳۹۵/۰۱/۰۱

در مسائل اقتصادی کشور بن‌بست ندارد
امروز وفاق عمومی وجود دارد که در کشور مشکل غیرقابل حل نداریم و اعتقاد به وجود راه‌حل و عدم وجود بن‌بست در مسائل اقتصادی کشور در نظر تمامی نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ مشهود بود. «خب تنوّع سلیقه‌ها در مناظرات مشاهده شد و پیدا بود؛ امّا همه‌ این نامزدهای محترم بر این معنا متّفق بودند که مشکلات اقتصادی کشور راه‌حل دارد؛ درست نقطه‌ مقابل آن چیزی که دشمن می‌خواهد اعلام کند که راه‌حلّی وجود ندارد. همه متّفق بودند راه‌حل دارد، منتها این [یکی] می‌گفت راه‌حلّ من درست است، آن [دیگری] می‌گفت راه‌حلّ من درست است؛ امّا همه وجود بن‌بست را انکار کردند؛ این خیلی چیز مهمّی است.» ۱۴۰۰/۴/۷

امّا برای حل مسائل کشور، استفاده از ظرفیت جوانان در عرصه‌ اقتصاد، تقویت تولید با روحیه و مدیریت جهادی و توجه به رویکرد تحولی در حل مسائل ویژگی مهمی است که کشور به آن احتیاج دارد. امروز لازم است برای حل مشکلات اقتصادی «یک مجموعه‌ فعّال شبانه‌روزی از عناصری که اهل کار جهادی باشند، یعنی واقعاً بخواهند کار بکنند، شب و روز نشناسند، اهل ابتکار و مانند اینها هم باشند.» ۱۳۹۷/۰۶/۰۷ و به مسائل کشور بپردازند، چراکه کشور ما با «استعدادهای سرشار معنوی و مادی و ذخائر و منابع غنی و متنوع و زیرساخت‌های گسترده و مهم‌تر از همه، برخورداری از نیروی انسانی متعهد و کارآمد و دارای عزم راسخ برای پیشرفت، اگر از الگوی اقتصادی بومی و علمی برآمده از فرهنگ انقلابی و اسلامی که همان اقتصاد مقاومتی است، پیروی کند بر همه‌ مشکلات اقتصادی فائق می‌آید. » ۱۳۹۲/۱۱/۲۹

ضرورت تمرکز مسئولان بر اولویت‌های اصلی کشور
اقتصاد متکی به دانش و فناوری، عدالت‌بنیان، درون‌زا و برون‌گرا، پویا و پیشرو می‌تواند نسخه گذر از شرایط کنونی اقتصادی باشد که در این میان بدون شک «اولویت اصلی کشور برطرف‌کردن موانع تولید و پشتیبانی از تولید است، زیرا اگر تولید احیاء شود، اقتصاد کشور جان خواهد گرفت. » ۱۴۰۰/۳/۶ در شرایط فعلی، غفلت از اولویت‌ها و همچنین کم‌توجهی به فرصت‌های کشور در حل معضلات کشور پذیرفته شده نیست. «بر اثر همین غفلت‌های ما، بسیاری از ظرفیّت‌ها معطّل مانده. ظرفیّت‌های بسیاری در کشور وجود دارد، فرصت‌های به‌معنای حقیقی کلمه فراوان بلکه بی‌شمار در کشور هست که اینها بدون استفاده مانده و این مایه‌ خسارت برای منافع ملّی است. خب این مشکلات را با یک حرکت عادّی نمی‌شود برطرف کرد، با این حرکت معمولیِ عادّی که در کار اداره‌ حکمرانی کشور هست نمی‌شود، یک حرکت فوق‌العاده لازم است» ۱۴۰۰/۰۲/۲۱

توجه مسئولان به برنامه‌های اولویت‌دار باعث می‌شود که از اتلاف وقت در مسائل غیرلازم و فرعی جلوگیری شود. ازاین‌رو، در حوزه اقتصادی عرصه‌های مهم و اثربخشی هست که نیازمند تدبیر و اقدام فوری مسئولان است. «اولویّت را به مسائل کلیدی باید داد. به مسائل فرعی و درجه‌ دو گاهی انسان لازم است برسد، لکن جوری برخورد نشود با مسائل درجه دو که مانع از حرکت جدّی و متمرکز به‌سمت مسائل کلیدی بشود. مثلاً حالا در مقوله‌ اقتصاد اگر بخواهیم مسائل کلیدی را مطرح کنیم، مسئله‌ تولید یک مسئله‌ جدّاً کلیدی است... مسئله‌ اشتغال جزو مسائل کلیدی است که البتّه با تولید ارتباط پیدا می‌کند. مسئله‌ مهار تورّم مسئله‌ جدّاً کلیدی است که علل زنجیره‌ تورّم و گرانی را شناسایی کنید و بروید سراغ این علل. مدیریّت نظام پولی و مالی جزو مسائل کلیدی است؛ عدم وابستگی اقتصاد کشور به نفت جزو مسائل کلیدی است؛ اینها مسائلِ مهم است. » ۱۳۹۹/۲/۲۴

از طرفی تمرکز مسئولان بر کارهای مهم و اساسی موجب می‌شود تا ظرفیت‌های کشور در خدمت این امور قرار گیرد. «یک کشوری با این همه ظرفیّت، اگر یک برنامه‌ریزی درست اقتصادی داشته باشد و یک مدیریّت قوی هم بالاسرش باشد ... می‌تواند به یک کشور پیشرفته‌ اقتصادی تبدیل بشود» ۱۴۰۰/۱/۱

ساخت ایران با عزم جهادی میسر است
بر اساس منطق این دیدگاه ذکرشده، برای ساخت ایران «اقتصاد کشور را مطلقاً به تحوّلات خارجی نباید پیوند زد» ۱۳۹۹/۰۶/۰۲ و باید در برخورد با چالش‌های درونی و ساختاری اقتصاد کشور و مسائل ناشی از تحریم‌های ظالمانه آمریکا برای گره‌گشایی پایدار از زندگی مردم و ناامیدشدن دشمن از اثرگذاریِ حربه تحریم با به کاربستن راه‌حل‌های خردمندانه کار را پیش برد و از اقداماتی همچون «مولّدشدن و دانش‌بنیان‌شدن، مردمی‌کردن اقتصاد و تصدّی‌گری‌نکردن دولت در کارهای جزئی، برون‌گرایی درکنار استفاده از ظرفیّت‌های داخلی» استقبال کرد. سخن پایانی اینکه «اگر واقعاً ما بتوانیم تولید را رونق بدهیم، اگر بتوانیم موانع تولید را که خیلی هم زیاد است در کشور، از سر راه تولید برداریم -که این کار با عزم جهادی ممکن است، با به‌کارگیری جوان‌های متخصّص ممکن است- بسیاری از مشکلات [مانند] مسئله‌ی اشتغال حل می‌شود، مسئله‌ تورّم حل می‌شود، مسئله‌ رفاه مردمی حل می‌شود، [مسئله‌] درآمدهای مردم حل می‌شود.» ۱۳۹۸/۰۲/۲۴