1400/01/07
گفتوگو درباره شکست سیاست فشار حداکثری
محکوم به قدرتمندشدن هستیم
![https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/breadcrump.gif](https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/breadcrump.gif)
![https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/breadcrump.gif](https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/breadcrump.gif)
![*](https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/li_star_2.gif)
![*](https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/li_star_1.gif)
تقریباً در اوّایل بهار ۲۰۰۸، مجموعهای از متفکرین، پژوهشگران و اندیشکدهها به این نتیجه رسیدند که قدرت ایران را مهار کنند. برای این کار هم باید سیاست فعلی را که از دور میایستند و با ایران رفتار میکنند را کنار میگذاشتند. در طراحی جدیدشان، ابتدا بهدنبال کندکردن رشد ایران، بعد متوقفکردن و در ادامه به عقب برگرداندن رشد ایران در چند حوزه بود. آن موقع اوّلین و مهمترین حوزه برایشان مؤلفهی قدرت منطقهای جمهوری اسلامی، بعد موشکی و بعد هم هستهای بود؛ امّا چرا اوّل حوزه هستهای را انتخاب کردند؟ یکی از دلایلشان این بود که اولاً راحتتر میتوانستند از ایران اهریمنسازی کنند، ثانیاً چین و روسیه را با استفاده از سیاست چماق و هویج منفعل کنند تا در شورای امنیت سازمان ملل مقابل آمریکا ایستادگی نکنند.
![](https://farsi.khamenei.ir/ndata/news/47625/C/14000110_0547625.jpg)
امّا چطور ایران راضی به مذاکره میشد؟ دو رکن اصلی برای این کار تعریف شد که البته الآن به حوزههای سخت، نیمهسخت و نرم منهای اقدام نظامی گسترش پیدا کرده است. اوّل تحریم و بعد تهدید باورپذیر نظامی، امّا نه اقدام! تحریم تا قبل از آن هم بود، ولی برای اینکه تحریم در این فرمول عمل کند، هدف دیگری برایش دیدند. هدفشان این نبود که اقتصاد فروبپاشد، آن هم اقتصادی مثل ایران با ۱۵ همسایهی آبی – خاکی که هنوز بعد از این همه فشار، جزو بیست اقتصاد اوّل دنیاست. هدفشان از تحریم این بود که در دورهای فشار را چنان بالا ببرند که هزینهها برای افکار عمومی، مردم و مقامات بالا برود. در کنارش هم تهدید باورپذیری تا آستانهی اقدام بالا برود تا محاسبات تغییر کند. چرا هزینهها را بالا ببرند و به شما فشار بیاورند؟ برای اینکه پای میز مذاکره بروید. این فرمول روی ایران کالیبره شد و ایران اوّلین نمونهی آن است. در عمل تجربه نشان داد یکسالونیم، حداکثر دو سال این فشارها اوج میگیرد و بین یکسالونیم تا دو سال افت میکند، ولی صفر نمیشود. این یک بخش کار بود. بخش دوم هم تهدید باورپذیر نظامی بود؛ یعنی وقتی شما مسئول یک مملکتی باشی و بگویند ممکن است آمریکا حمله نظامی کند، هرچقدر هم از خودت مطمئن باشی، ولی فرمول تصمیمگیریات را تغییر میدهد. این همان موردی است که مطلوب نظر آمریکاییهاست. این دو در کنار یک عملیات روانی کاملاً موفق باعث میشود که شما راه مذاکره را انتخاب کنی و افکار عمومی چنان تأثیر بگیرد که مؤلفهی قدرتش را مزاحم معیشت ببیند.
تهدیدات اوباما را نگاه کنید! او هیچوقت نمیگفت که حمله میکنم، بلکه میگفت همهی گزینهها روی میز است. چرا؟ چون نمیخواهد حمله کند. اگر بگوید حمله میکنم و نکند اعتبارش بهعنوان فرمانده کل قوای آمریکا زیر سؤال میرود و دیگر کسی برایش اصطلاحاً تره هم خرد نمیکند. بنابراین، مستقیم نمیگفت. آقای بوش هم هیچوقت نمیگفت به ایران حمله میکنم، ولی ایران را بهعنوان محور شرارت در کنار کره شمالی و صدام معرفی کرد. در دوران آقای ترامپ هم استراتژی همین بود و تغییر نکرد، فقط بد بازی کرد؛ چون به حرف کارشناسان گوش نمیکرد. ریچارد نفیو، معمار و رکن اصلی تحریمها و بخش مذاکرات تیم وزارت خارجه را اخراج کرد. کسی که این فرمول را درست کرده بود، خودش میگوید حداکثر بعد از یکسالونیم باید به میز مذاکره بروی و بیشتر از این چیزی گیرت نمیآید؛ امّا ترامپ عملاً دنبال ادامهدارکردن، بلکه دائمیکردن تحریمها بود.
ترامپ در فاز تهدید هم بدترین کار را کرد. باز هم به حرف کارشناسان گوش نکرد. مثلاً بعد از ترور حاج قاسم گفت اگر ما را بزنید، ۵۲ نقطهی فرهنگیتان را میزنم، ولی نزد! بلکه خام عمل کرد. بهجای اینکه غیرمستقیم تهدید کند، مستقیم تهدید کرد و به همان هم عمل نکرد. ایران زد، ولی او نزد. در قضیهی ساقطکردن پهپاد گلوبال هاوک هم همین بود. بعد از هدف قراردادن پایگاه آمریکاییها در عینالاسد هم، توقیف کشتی انگلیسی اتفاق افتاد. بنابراین، تهدیدش بیاعتبار شد.
![*](https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/li_star_2.gif)
![*](https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/li_star_1.gif)
امّا الآن هردو اهرم سناریوی تحریم و تهدید باورپذیر نظامی بیاعتبار شده است؛ چون اوج فشار تحریم دو سال بود که تمامشده و افت تأثیرگذاری داشته است. رسانههای غربی و بسیاری از نهادهای اقتصادی بینالمللی میگویند ایران رشد مثبتی در صادرات نفت و بنزین دارد و تا یکونیم میلیون بشکه در روز نفت خام صادر میکند و کشتیهایش را با پرچم و جی. پی. اس روشن با بارنامهی ایرانی بهسمت ونزوئلا و دیگر کشورها میفرستد.
بنابراین، سخنرانی رهبر انقلاب در روز اوّل فروردین اینجا معنا پیدا میکند. این سخنرانی یک سخنرانی استراتژیک است که سه بخش دارد. سخنرانی ایشان یک نقشهی استراتژیک جدیدی هم دارد که جمهوری اسلامی یکی دو سال حرفش را میزد، امّا الآن میخواهد عملیاتیاش کند.
![*](https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/li_star_2.gif)
![*](https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/li_star_1.gif)
![*](https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/li_star_2.gif)
![*](https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/li_star_1.gif)
قبل از بهار ۸۷، آقای بوش میگفت اگر قرار است آمریکا در مذاکرات بین ایران، اروپا و آژانس باشد، ایران اوّل باید غنیسازیاش را تعلیق کند و کنار بگذارد. از روزی که این طرح اجرا شد، یکباره آقای البرادعی را در بهار ۸۷ به تهران فرستادند تا بگوید آقای بوش گفته من شرط نمیگذارم و میخواهم به مذاکره بیایم، فقط روی سه هزار سانتریفیوژ نگهش دارید؛ یعنی در بخش هویج میگوید شما نمیخواهد همهی قدرتت را بدهی، بلکه یک سوم از قدرتت را بده و روی همین جایی که هستی بمان.
از سال ۲۰۰۱ تا الآن، در قضیهی افغانستان و عراق، ایران سه توافقنامه با اروپاییها بسته که آخرینش برجام است؛ امّا ثابت شد که هرگاه ایران -با این دید که من میخواهم اختلافات را حل کنم، تو هم تحریم را بردار- به میز مذاکره رفت و همهی تعهدات خودش را انجام داد و به آنها گفت نوبت شماست، ولی آنها گفتند که آمریکا اجازه نمیدهد، بروید مشکلتان را با خودش حل کنید!
![https://idc0-cdn0.khamenei.ir/ndata/news/47594/photo_2021-03-31_21-48-14.jpg](https://idc0-cdn0.khamenei.ir/ndata/news/47594/photo_2021-03-31_21-48-14.jpg)
![*](https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/li_star_2.gif)
![*](https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/li_star_1.gif)
![*](https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/li_star_2.gif)
![*](https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/li_star_1.gif)
احترام هم این نیست که آمریکاییها به جمهوری اسلامی رژیم نگویند و بگویند نظام! نه، احترام این است که ما و منافعمان را بهعنوان قدرت بهرسمیت بشناسند و وقتی قرارداد میبندند، پای قراردادشان بایستند. این احترام هم بهوجود نمیآید، مگر با قدرت! ما باید چنان قدرت اقتصادی ایجاد کنیم که نتواند تحریم کند. بنابراین، باید اقتصادمان را تقویت کنیم. برای تقویت اقتصاد هم به ابزار نیاز داریم. ابزارش هم دولتی جوان، امیدوار و جهادی است. اگر مردم چنین دولتی انتخاب کنند، آنوقت ابزارِ تقویتِ اقتصاد فراهم میشود.
![*](https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/li_star_2.gif)
![*](https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/li_star_1.gif)
آقای ترامپ بنا بهدلایلی میخواست نیروها را از افغانستان بیرون ببرد، ولی آقای بایدن نگذاشت. در عراق هم با سرعت بیشتری میخواست این کار را بکند، ولی باز هم آقای بایدن نگذاشت. چرا؟ چون میخواهد از قدرت نظامی استفاده کند. آمریکاییها با زیردریایی و کشتی از هوا، زمین و دریا یمن را محاصره کردند تا یک دانه گندم وارد این کشور نشود؛ حتی در عملیاتهای هجومی و حملهی هواپیماهای عربستان به یمن هم مشارکت داشتند. عملیات سوخترسانی هوایی به جنگندههای سعودی را آمریکاییها انجام میدادند و هنوز هم دارند انجام میدهند.
آمریکاییها اینقدر وقیحاند که بارها به اقدامات قبیحشان اعتراف کردهاند. در عرصهی رسانهای هم یمن را به حاشیه راندند در حدی که سازمان ملل چند سال پیش وقتی خواست اسم عربستان را روی ناقضین حقوق کودک بگذارد، آقای بان کیمون، دبیرکل وقت سازمان ملل گفت آمریکا، عربستان و امارات گفتهاند اگر این کار انجام شود، دیگر به سازمان ملل کمک مالی نمیکنند! اینها کار آمریکاست. آمریکا کاری میکند که عربستان در کمیتهی اجرایی حقوق بشر صندلی داشته باشد!! آمریکا کاری میکند که در کمیتهی اجرایی مبارزه با تروریسم سازمان ملل، اسرائیل تروریست صندلی داشته باشد و رئیس کمیسیون و کمیته شود! اینها کار آمریکاست.
پس، راهکار نهایی برای فشار آمریکا این است که اسلحهاش خنثی شود و اسلحهی ما قوی شود. اسلحههای ما کدامهاست؟ همانهایی که آمریکا فشار میآورد که از دستمان بگیرد. ما باید در عرصههای مختلف، مؤلفههای قدرتمان را تقویت کنیم.
بحث دوم مربوط به منطقه است. برای اوّلین بار رهبر انقلاب در منطقه دربارهی استقرار آمریکاییها در شرق فرات صحبت کردند. از سال ۲۰۱۷، در بودجهی پنتاگون نوشته شد که در غرب آسیا آمریکا باید برای خلیج فارس و کمربند غرب عراق تا شرق سوریه هزینه کند و توجه و تمرکز داشته باشد. کمربند غرب عراق تا شرق سوریه خیلی منطقهی مهمی است. اصلیترین پایگاه منطقهای آمریکا در این منطقه در عینالاسد قرار دارد تا به کل این کمربند پوشش هوایی بدهد.
آمریکاییها اسم این منطقه را کانال «مدیترانهی ایران» گذاشتند. قصدشان هم این است که در برابر این کانال مانع درست کنند. اینکه رهبر انقلاب میفرمایند آمریکاییها باید از شرق فرات بروند، در این چهارچوب معنا میشود. ایشان در مقابل طرح آمریکا یک هدف استراتژیک دارند؛ یعنی اگر میتوانی مانع درست کنی، خواب و خیال است. محور مقاومت به هم متصل است و نمیگذاریم چنین اتفاقی بیفتد. این هدف بسیار مهم و ویژه است. حملهی موشکی سال گذشتهی ما به عینالاسد در این چهارچوب معنا پیدا میکند. در واقع زدن عینالاسد بخشی از این استراتژی بود که نشان دهد جمهوری اسلامی از روی هیجان و عصبانیت همینطوری عینالاسد را انتخاب نکرده است. گام اوّل ما اخراج آمریکا از عراق و گام دوم، اخراج از شرق فرات تا غرب عراق است، برای اینکه وضعیت مؤلفهی منطقهای ما همچنان قدرتمند و قدرتمندتر شود. این اقدام یکی از بخشهای تقویت مؤلفههای قدرت است و این باعث میشود ما هرچه بیشتر قدرتمندتر شویم تا در این تقابل وزن آمریکاییها کمتر و ضعیفتر شود. البته زمان هم به نفع ماست.
![*](https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/li_star_2.gif)
![*](https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/li_star_1.gif)
اگر در این معادله وزن بگیریم، طرف آمریکایی مجبور است به ما احترام بگذارد، مگر اینکه خودمان به دست خودمان کار نادرستی بکنیم که من بعید میدانم. عقل و شعور مردم ایران بسیار بیشتر از این حرفهاست. مردم ایران آدمهای چند جانبهگرا و چند جانبهبین و عمیقبیناند و خوب میفهمند. انشاءالله دیگر هیچ سالی به بدی سالهای ۹۷ تا ۹۹ نخواهیم داشت.
![*](https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/li_star_2.gif)
![*](https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/li_star_1.gif)
![](https://farsi.khamenei.ir/ndata/news/47625/C/14000110_0847625.jpg)
ما میتوانیم عضو بخش مهم و غیرقابل جایگزینی از چندین پروژهی بینالمللی باشیم. جغرافیای ایران غیرقابل جایگزین است و بهلحاظ صرفهی اقتصادی بهترین جاست. ما نیرویِ جوانِ تحصیلکرده داریم که باید بالفعلشان کنیم. بهجای اینکه فقط دنبال حل اختلاف با آمریکایی باشیم که خودش نمیخواهد، باید شروع به اقدام کنیم. مطمئناً اگر دولتی باشد که کار کند و فقط به کار اقتصادی و معیشت مردم بپردازد و همهی اقداماتش، حتی سیاستخارجیاش محور اقتصاد و معیشت باشد، به یقین بر اساس نقشهی راه درست ما میتوانیم به سرانجام و مقصودی که میخواهیم برسیم. به همین دلیل فکر نمیکنم هیچ سالی به بدی این دو سال تکرار شود. از امسال به بعد با اقداماتی که میکنیم قطعاً وضعیتمان روبه بهبود میرود.
![*](https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/li_star_2.gif)
![*](https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/li_star_1.gif)
نقش مردم هم در انتخابات مهم است. سالهایی که ما انتخابات ریاستجمهوری داریم، مهمتر هم میشود. امسال بهدلیل اینکه دورهی هشتسالهی قوهی مجریه با دستور کار مشخصِ تک سناریویی تمامشده، نویدبخش دوران جدید تغییر ریلگذاری در استراتژیهای کلان مملکت است. اگر مشارکت خوبی از سوی مردم داشته باشیم و مردم دولتی که رهبر انقلاب ویژگیهایش را برشمردند انتخاب کنند، نتایجش را خواهیم دید.
به باور من ظرف چهار سال آینده اگر همه چیز درست پیش برود، تحریمها چنان بیاثر میشود که آمریکا تجدیدنظر خواهد کرد. اگر یک دولت قوی با حمایت مردمی داشته باشیم که وظیفهی جدیدش را درست انجام بدهد، در همان دور اوّل چهارساله کار را بهجایی میرساند که فشارهای آمریکا تا بخش عمدهای کم خواهد شد. قطعاً میتوانیم این کار را بکنیم. باید بدون حاشیه، نزاع و اختلاف در داخل، همهی تمرکزمان برای حل معضلات مردم باشد.