رهبر انقلاب اسلامی درپی ترور دانشمند هسته‌ای و دفاعی شهید محسن فخری‌زاده در پیامی شهادت ایشان را تبریک و تسلیت گفتند. ایشان در این پیام فرمودند: «این عنصر علمی کم‌نظیر جان عزیز و گرانبها را به خاطر تلاشهای علمی بزرگ و ماندگار خود، در راه خدا مبذول داشت و مقام والای شهادت، پاداش الهی اوست.» پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR برای آشنایی با ویژگی‌های مرحوم فخری‌زاده، گفتگویی با حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه، استاد حوزه و دانشگاه و رئیس مؤسسه‌ی پژوهشی حکمت و فلسفه‌ی ایران انجام داده است.

با توجه به شناختی که شما از شهید فخری‌زاده دارید، کمی در مورد ویژگی‌های شخصیتی ایشان بفرمایید.
شخصیت حاج محسن فخری‌زاده آن‌قدر مهم بود که صهیونیست‌ها و منافقین برای ترور این شخصیت مهم این مقدار طراحی و هزینه کردند تا به نتیجه رسیدند. ایشان برای دشمن خیلی مهم بود و بارها و بارها نقشه‌ی ترورش را ریختند و موفق نشدند و شکست خوردند، ولی این بار با یک چنین گروه تروریستی حمله کردند و ایشان را به شهادت رساندند. دشمن سال‌ها به‌دنبال ترور ایشان بود. قطعاً بیش از ده سال برای ایشان نقشه کشیدند و این ترور هم یک کار مطالعاتی قوی بود که توانستند این‌قدر دقیق و ظریف با کمک عوامل نفوذی، رفت‌وآمد ایشان را شناسایی کنند.

امّا شهید فخری‌زاده چه ویژگی داشت و دشمن از ایشان چه تصویری داشت که چنین امکانات و تجهیزاتی را هزینه می‌کند تا ایشان را به شهادت برساند؟ جواب من این است که شخصیت دکتر فخری‌زاده یک شخصیت جامعی بود که سه ویژگی را با هم داشت. ویژگی اوّل اینکه ایشان دانشمند هسته‌ای بود. رشته‌اش فیزیک هسته‌ای بود و دانش فیزیک هسته‌ای را متفکرانه می‌دانست. ببینید بعضی‌ها عالم‌اند، دانشمند فیزیک هسته‌ای‌اند؛ امّا متفکرانه فیزیک هسته‌ای را نمی‌شناسند. لذا ایشان با توجه به شناخت و نظراتی که در فلسفه‌ی علم داشت و نسبتی که بین فیزیک کوانتوم‌مکانیک با فلسفه‌ی اسلامی؛ یعنی حکمت متعالیه برقرار می‌کرد و علقه‌ی خاصی به حکمت متعالیه داشت، فیزیک هسته‌ای را متفکرانه می‌دانست.

ویژگی دوم ایشان صفا، حالات عرفانی، خلق‌وخو، ویژگی‌های اخلاقی و عرفانی بود. نگاه شهید فخری‌زاده به عالم و آدم واقعاً توحیدی بود. یک شخصیت معنوی که اهل تهجد، اهل ذکر و اهل مسائل عرفانی بود. معمولاً کسانی که توفیق شهادت پیدا می‌کنند از خصلت‌های آن‌ها همین اهل معنابودن و اهل صفابودن است.

ویژگی سومی که حاج محسن داشت، توان بسیار بالای مدیریتی ایشان بود که می‌توانست تیم‌های مختلف علمی را جمع کند و در زمینه‌های مختلف دستاوردی را به نتیجه برساند. ایشان در حوزه‌ی هسته‌ای جزو مدیران کلان تیم‌های مختلف هسته‌ای بود؛ چون فعالیت‌های هسته‌ای تیم‌های متعددی دارد. در حوزه‌های موشکی و در یک سال اخیر در زمینه‌ی کرونا و تولید کیت تست کرونا و تولید واکسن که الآن به آزمایش انسانی رسیده، توان مدیریت بالای ایشان بود که توانست مجموعه‌ها را جمع کند و کار را به نتیجه برساند. به نظر من جمع این سه ویژگی ایشان را یک شخصیت کم نظیر و برجسته‌ای کرد که باید به آن توجه کنیم.

امّا در مورد جلساتی که خدمتشان بودم، بنده وقتی مسئول مؤسسه‌ی حکمت و فلسفه‌ی ایران شدم، شهید فخری‌زاده که با اسم مستعار محسنی شناخته‌ می‌شد سراغ من آمد و گفت که ما جلسات فلسفه و فیزیکی داریم، ولی می‌خواهیم این جلسات را با شما داشته باشیم. من به ایشان عرض کردم یکی از مهم‌ترین دغدغه‌هایم در مؤسسه‌ی حکمت و فلسفه، پیوند فلسفه با علوم فیزیک، زیست‌شناسی، علوم انسانی مثل مدیریت، اقتصاد، سیاسی، هنری و ... است؛ یعنی من در سه حوزه‌ی فلسفه و علوم طبیعی، فلسفه و علوم انسانی و فلسفه و هنر دغدغه داشتم. در مؤسسه هم جلسات متعددی برگزار کردیم. در مورد فلسفه‌ی فیزیک ایشان بانی دغدغه‌ی ما بود و خیلی منظّم و پیگیر به جلسات می‌آمد و موضوع را مطالعه می‌کرد و پاورپوینت آماده می‌کرد.

 جالب است بدانید که بعضی از اساتید فلسفه‌ی علم که اصلاً اعتقادی به علوم انسانی اسلامی و دینی نداشتند و پیوند فلسفه‌ی اسلامی با علوم را هم قبول نداشتند را ما دعوت می‌کردیم و در جلسه می‌آمدند. آقای دکتر فخری‌زاده در مقابل همه‌ی این‌ها پاورپوینتش را ارائه می‌کرد، متون انگلیسی را نشان می‌داد، ترجمه می‌کرد، عبارات را می‌خواند و نگاه فیلسوفان علم را توضیح می‌داد و از حکمت اسلامی استفاده می‌کرد و بعد نظر خودش را مطرح می‌کرد. ایشان با کمال حلم و حوصله و صبر و سعه‌ی صدر سؤالات و اشکالاتی که مطرح بود را پاسخ می‌داد. انصافاً ایشان اهل علم و حلم و ادب بود و با کمال تواضع به مؤسسه‌ی حکمت و فلسفه می‌آمد و در جلسات ما از سال ۹۲ تا ۹۵ شرکت می‌کرد. انصافاً هم از همه‌ی اعضاء پیگیرتر بود و با مطالعه و با دقت و جدیّت حضور پیدا می‌کرد و در بحث مشارکت داشت.

ایشان در مورد مراودات و ارتباطشان با رهبر انقلاب هم با شما صحبت می‌کردند؟
قطعاً‌ ایشان با رهبر معظّم انقلاب ارتباط داشت. آقای فخری‌زاده یک وقتی به من گفت که خدمت حضرت آقا رسیدم و این بحث را مطرح کردم و آقا این نکته را فرمودند. یکی از تأکیدات حضرت آقا به ایشان هم این بود که حفاظت خودش را جدی بگیرد؛ چون ظاهراً به حضرت آقا گفته بودند که ایشان رعایت نمی‌کند و جاهای مختلفی می‌رود. حضرت آقا هم سفارش و تأکید داشتند که ایشان مراقب مسائل امنیتی خودشان باشند. قطعاً دیدارهایی با آقا داشتند، امّا من الآن جزئیات دیدارهایی که ایشان گاهی برای من می‌گفت را خاطرم نیست.

اگر نکته دیگری باقی مانده بفرمایید.
جناح‌های مختلف مراقب این قضیه باشند که دشمن هدفش ایجاد تفرقه بین حاکمان و احزاب سیاسی است. شهید فخری‌زاده نه خودشان راضی است و نه حکمت اقتضا می‌کند که باعث تفرقه‌ی بین جناح‌های سیاسی شود که هر کسی بخواهد یک سوءاستفاده‌ای ببرد و بخواهد مجموعه‌ی امنیتی را خدای ناکرده تضعیف کند. ان‌شاءاللّه مجموعه‌های امنیتی تلاش خواهند کرد و این جنایتکاران را دستگیر می‌کنند؛ ولی باید مجموعه‌های امنیتی آن‌قدر قوی شوند که دیگر این رخنه‌ها شکل نگیرد و تروریست‌ها حضور پیدا نکنند. در همه‌ی دولت‌ها ما عزیزانی داشتیم که به شهادت رسیدند، لذا اینکه احزاب بخواهند همدیگر را متهم کنند، این به صلاح کشور نیست. الآن بزرگ‌ترین آسیب و آفت در زمان ما تفرقه‌ی بین مسئولین، احزاب و مردم است. باید شهادت حاج محسن مثل شهادت حاج قاسم منشأ وحدت و انسجام بین مردم و مسئولین باشد.