رهبرانقلاب اسلامی در ارتباط تصویری با نمایندگان مجلس شورای اسلامی (۱۳۹۹/۰۴/۲۲) مجلس را به همکاری با قوای دیگر توصیه کردند و گفتند «مردم از مجلس و دو قوه‌ی دیگر انتظار بیان حق و پیگیری آن را دارند و بشدت با مجادله و گریبان‌گیری و تشنج میان قوا مخالف هستند». برای بررسی بیشتر این مسئله، پایگاه اطلاع رسانی KHAMENEI.IR در هفدهمین قسمت از مجله اینترنتی نگار، با آقای دکتر امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی به گفتگو پرداخته است.

با توجه به حواشی حضور بعضی از وزرا که در هفته‌ی گذشته در مجلس شورای اسلامی به‌وجود آمد و بعضی از اشاراتی که در سخنان رهبر انقلاب بود، این مسائل چه اثری در ادامه تعامل مجلس و دولت خواهد داشت؟ برداشت شما در این باره چیست؟
ببینید مقام حضرت آقا مقام پدری است. مقام رهبری، مقام ولایت است. ایشان مرجعیت دینی هستند و طبیعتاً غیر از اینکه مهربانی و هماهنگی و همراه‌ سازی فرزندان امت را باید دنبال کنند، به‌عنوان یک عالم برجسته‌ی دینی اظهارنظر می‌کنند. چند نکته از بیانات حضرت‌ آقا در مورد روابط بین سه قوه می‌شود ذکر کرد. نکته‌ی اوّل تکیه بر انجام وظایف قانونی است. بالاخره مجلس یک وظایف قانونی دارد. این نسبت را حضرت آقا با قوای دیگر تعریف کردند و فرمودند نسبت سایر قوا به مجلس این است که آن قانونی که مجلس تصویب می‌کند، مو ‌به‌ مو و بدون تعلل نه تعطیل شود و نه به تأخیر بیفتد. امّا به مجلس هم این تذکر را دادند که حالا که شما ریل‌گذار و بارگذار هستید، توان تحمل بار مجری و ظرفیت‌های واقع را هم در نظر بگیرید. این بخش به اخلاق مربوط می‌شود. اخلاق در طراحی و برنامه‌ریزی و اخلاق در رفتار هست. یعنی این جنبه‌ی اخلاقی فقط اخلاق در رفتار نمایندگان نسبت به دولتمردان هم نیست. حتی عمل به یک وظیفه‌ی دقیق و توجه به ظرفیت و توانایی کسی که شما برایش تصمیم می‌گیری، خود این عمل، غیر از اینکه عمل حقوقی واقع‌بینانه است، یک عمل اخلاقی هم هست.

نکته بعدی اخلاق در عمل، روش و منش است. حضرت آقا فرمودند شما محکم حرفتان را بزنید و خیلی محکم حقوقتان را بخواهید و به تحقیق و تفحص اشاره کردند و فرمودند مصلحت زمانی این‌ها را هم در نظر بگیرید. یعنی مراقبت کنید هر موضوعی در زمان خودش شأن پیدا ‌کند. ایشان اصل آمدن وزرا به مجلس را تأیید کردند. اصل گزارش دادن را تأیید کردند، امّا ممکن است رفتار بعضی را در برخورد به‌صورت ضمنی آن هم نه به‌صورت مستقیم تأیید نکرده باشند. این یک قاعده‌ی کاملاً عقلی و شرعی و دینی است. ایشان ضمن اینکه خیلی ما را تشویق‌ و تأیید کردند، به‌عنوان بزرگ‌تر به ما تذکر هم دادند که نمایندگان و مجلسی‌ها بیشتر دقت کنند.

شروع به کار مجلس یازدهم همزمان با سال آخر دولت فعلی شد. سه سال از عمر باقیمانده‌ی مجلس هم با دولت بعدی همراه خواهد شد. تأکید و پیگیری مجلس بر حقوق خودش چه مختصات، زمینه‌ها و اقتضائاتی را دارد که به تشنج کشیده نشود؟
ما چیزی به نام حقوق مجلس نداریم. حقوق مردم است. مجلس باید طبق قانون اساسی عامل پیاده‌سازی خواست مردم باشد. رهبر انقلاب هم خیلی ظریف به سوگند ما هم اشاره کردند و فرمودند که این سوگند برای شما ضمان شرعی دارد. ایشان دو کلیدواژه‌ی جدی، یعنی پاسداری از اسلام و حقوق مردم در بیاناتشان داشتند. در قسمتی دیگر فرمودند به حواشی نپردازید و متن مردم‌اند، یعنی آن چیزی که مسئله‌ی مردم را حل می‌کند متن است و هر چیزی غیر از آن حاشیه می‌شود.

رهبری به سال آخر دولت هم اشاره کردند و چون من پزشکم تعبیر سندروم سال آخر دولت‌ها را به‌کار می‌برم. ایشان فرمودند که سال آخر دولت‌ها به‌خصوص دولت هشت ساله، در دوره‌ی دومش به‌طور کلی یک ضعفی در اجرا پیدا می‌کند. وقتی فشار بیشتر باشد اگر آن دولت بنیه‌اش ضعیف و مقداری خسته باشد و فعالیت بیشتری نکند، وقتی با این دولت با یک مجلس قوی، سرحال، پرانرژی روبرو شود، فضا مستعد اختلاف‌نظر می‌شود. چون این مجلس موتور قوی است و اگر روی لوکوموتیو خسته بسته شود، از ریل خارج می‌شود. حضرت آقا فرمودند که شما از امور اصلاحی و از حقوقتان کوتاه نیایید، ولی رعایت شرایط حال این دولتی که به شما وصل است را داشته باشید. چون دولت باید تا آخر کار کند و پاسخگو باشد.

الان وضعیت ارتباط فعلی مجلس با دولت چگونه است؟
موضوعات اختلافی زیادی بین مجلس و دولت هست. به لحاظ گفتمان سیاسی هم همراهی بین مجلس و دولت نیست. یعنی زمینه‌های سیاسی همراهی وجود ندارد. از طرف دیگر موضوعاتی که مجلس برخواسته از آن گفتمان هست یک گفتمان اعتراضی به عملکرد دولت است. دولت به حسب عملکردش در حوزه‌ی تأمین معیشت، حوزه‌ی اداره‌ی امور مردم، حفظ برنامه‌های سیاسی ذکر شده مثل برجام موفق عمل نکرده است و در یک فرآیند سیاسی مردم به گفتمان مخالف دولت، اکثریت به این مجلس رأی دادند. به اضافه‌ی اینکه دولت در پایان دوره‌‌اش خسته و ضعیف هست. به عبارت بهتر دوره‌ی افول دولت است. این مجلس برخواسته از مطالبات جدی مردم شکل گرفته و تحت فشار افکار عمومی است و مردم انتظار دارند که ما کار جدی برایشان انجام دهیم.

حضرت آقا به سه گروه اشاره کردند که ترکیب این مجلس را شکل می‌دهند. جوا‌نان کاردان، مدیران اجراییِ انقلابی قوی که کارکشته هستند و وزیر و استاندار بودند، و نمایندگان کاربلد پیشکسوت که کار مجلسی را بلدند. این‌ها دورهم جمع شدند و یک مجلس قوی درست کردند. به تعبیر ایشان، این مجلس یکی از مجالس قوی تاریخ انقلاب است. بنابراین یک‌چنین مجلسی که نمایندگانش واجد برنامه‌اند و شناخت و احاطه دارند با دولتی روبرو هستند که اجازه‌ی این‌گونه اقدامات را نمی‌دهد و در پذیرش امور مقاومت دارد. طبیعتاً زمینه برای تشنج فراهم است.

اشاره کردید که زمینه برای تشنج فراهم است. یعنی الان وضعیت متشنج نیست؟
الان نه، وضعیت درست است. یک جرقه‌هایی در بعضی از صحبت‌های وزرا اتفاق افتاد. اما اینکه رابطه‌ی بین مجلس و دولت به‌عنوان دو قوه با هم متشنج باشد، نه چنین نیست. حداقل هیئت رئیسه‌ی مجلس تلاش کرده است که رابطه به اینجا نرسد. اسمش را هم تعامل نگذاریم، بلکه بهتر است اسمش را هدایت، همراهی و کنترل مشفقانه نه از زاویه‌ی برخورد بگذاریم. شما تا وقتی که تلاش می‌کنید که یک امری را هدایت کنید، وقتی به یک نقطه‌ی بن‌بستی می‌رسید، مجبورید برخورد کنید. بعد از برخورد است که تشنج شکل می‌گیرد. ما الان به آن نقطه نرسیدیم و حضرت آقا هم تذکر دادند تا جایی که ممکن است به آن نقطه نروید تا این همراهی و کنترل با حفظ حقوق خودتان ادامه پیدا کند و با قوت و اقتدار هم باید برخورد کنید. اقتدار یک رکن کلیدی مجلس هست و دیگران هم به سران قوا تذکر دادند که باید تبعیت کنید، منتها باید در یک فضای مسالمت‌آمیز اتفاق بیفتد.

نمایندگان فعلی مجلس دوستداران انقلاب و مردم‌ و منافع ملی‌اند و متوجه این موضوعات هستند. مجلس شأنی از شئون ولایت است. ما اگر در مجلس هستیم به‌خاطر تفویض مقام ولایت به ما هست که داریم قانون‌گذاری می‌کنیم و نظارت انجام می‌دهیم. رئیس جمهور و قوه‌ی قضائیه هم همین‌طور است. تذکار کلی‌ حضرت آقا این بود که مراقبت کنیم که احساسی و جوزده نشویم، و نیتمان به‌خاطر خدا و عمل برای مردم باشد، و گرفتار جناح، روابط سیاسی و حزب نشویم.