1367/09/11
گزیده بیانات در خطبه‌های نماز جمعه درباره شهید آیت‌الله مدرس و میرزاکوچک جنگلی
بسم الله الرّحمن الرّحیم
سالگرد شهادت مرحوم آیت‌اللّه مدرّس است؛ روحانی بزرگ و عالم جلیل‌القدر و شهید سعید که یاد آن عزیزِ غریب بحمداللّه بعد از پیروزی انقلاب بتدریج در جامعه‌ی ما و ذهنیّت مردم ما زنده و زنده‌تر شده.
خصوصیّت مدرّس چه بود؟ خصوصیّت مدرّس اوّلاً عبارت بود از آگاهی؛ چیزی را که خیلی از آدمهای دلسوز، آن روز نمیفهمیدند و درک نمیکردند، او میفهمید، آگاه بود، توطئه‌ی خارجی‌ها را و حکومت دست‌نشانده را می‌شناخت، پایان کار را از آغاز میدید. ثانیاً احساس مسئولیّت؛ یعنی به عنوان یک عالم، به عنوان یک نماینده‌ی مجلس، به عنوان یک شخص متنفّذ در جامعه، احساس مسئولیّت میکرد. و ثالثاً شجاعت؛ نمیترسید، از مرگ نمیهراسید، از زحمتها و سختی‌های زندگی فرار نمیکرد. این سه خصوصیّتِ عمده‌ی مرحوم مدرّس است. البتّه عالم بود، باتقوا بود، خیلی خصوصیّات دیگر هم داشت، امّا آن چیزی که مدرّس را مثل خورشید منوّری امروز در جامعه‌ی ما قرار داده، این سه خصوصیّت است. در دوران حکومت رضاخانی و بعد از آن تا قبل از انقلاب، نمیخواستند که این چهره‌ی منوّر نشان داده بشود؛ هم به خاطر همین خصوصیّات و هم بیش از اینها به خاطر اینکه یک روحانی بود، یک عالم دین بود؛ یک عالم دین و این قدر ممتاز در فهم و در احساس مسئولیّت و در شجاعت.
این روزها تصادفاً مصادف با شهادت میرزاکوچک جنگلی هم هست که او هم همین خصوصیّات را داشت، منتها در نوع دیگری و جای دیگری عمل میکرد؛ شأن آن سردارِ بزرگِ اسلامیِ ایران هم یک شأن بسیار والایی است. البتّه میرزاکوچک هم یک روحانی و طلبه بود و عالم بود؛ و من شنیدم از بعضی از کسانی که آشنایی داشتند، که مرحوم میرزاکوچک تحصیلات عالیه‌ی فقه و اصولی هم داشته و نجف هم بوده. البتّه در شرح حالش که نوشته‌اند، این را مشاهده نکردم. و این مرد هم آمد لباس نظامی به تن کرد و با همان آگاهی و همان احساس مسئولیّت و همان شجاعت، قبل از مرحوم مدرّس در یک برهه‌ی بحرانیِ دیگری از زمان، ایشان یک حرکت عظیمی را به راه انداخت و بعد هم به شهادت رسید.
خداوند این دو عزیز را، این دو شهید بزرگوار را، با اولیای خودش محشور کند و یاد اینها را همواره زنده بدارد و ما را هم موفّق کند که از همین سه خصوصیّت -یعنی آگاهی و احساس مسئولیّت اسلامی و دینی و اجتماعی و همچنین شجاعت لازم در همه‌ی احوال- برخوردار باشیم و بمانیم.
سالگرد شهادت مرحوم آیت‌اللّه مدرّس است؛ روحانی بزرگ و عالم جلیل‌القدر و شهید سعید که یاد آن عزیزِ غریب بحمداللّه بعد از پیروزی انقلاب بتدریج در جامعه‌ی ما و ذهنیّت مردم ما زنده و زنده‌تر شده.
خصوصیّت مدرّس چه بود؟ خصوصیّت مدرّس اوّلاً عبارت بود از آگاهی؛ چیزی را که خیلی از آدمهای دلسوز، آن روز نمیفهمیدند و درک نمیکردند، او میفهمید، آگاه بود، توطئه‌ی خارجی‌ها را و حکومت دست‌نشانده را می‌شناخت، پایان کار را از آغاز میدید. ثانیاً احساس مسئولیّت؛ یعنی به عنوان یک عالم، به عنوان یک نماینده‌ی مجلس، به عنوان یک شخص متنفّذ در جامعه، احساس مسئولیّت میکرد. و ثالثاً شجاعت؛ نمیترسید، از مرگ نمیهراسید، از زحمتها و سختی‌های زندگی فرار نمیکرد. این سه خصوصیّتِ عمده‌ی مرحوم مدرّس است. البتّه عالم بود، باتقوا بود، خیلی خصوصیّات دیگر هم داشت، امّا آن چیزی که مدرّس را مثل خورشید منوّری امروز در جامعه‌ی ما قرار داده، این سه خصوصیّت است. در دوران حکومت رضاخانی و بعد از آن تا قبل از انقلاب، نمیخواستند که این چهره‌ی منوّر نشان داده بشود؛ هم به خاطر همین خصوصیّات و هم بیش از اینها به خاطر اینکه یک روحانی بود، یک عالم دین بود؛ یک عالم دین و این قدر ممتاز در فهم و در احساس مسئولیّت و در شجاعت.
این روزها تصادفاً مصادف با شهادت میرزاکوچک جنگلی هم هست که او هم همین خصوصیّات را داشت، منتها در نوع دیگری و جای دیگری عمل میکرد؛ شأن آن سردارِ بزرگِ اسلامیِ ایران هم یک شأن بسیار والایی است. البتّه میرزاکوچک هم یک روحانی و طلبه بود و عالم بود؛ و من شنیدم از بعضی از کسانی که آشنایی داشتند، که مرحوم میرزاکوچک تحصیلات عالیه‌ی فقه و اصولی هم داشته و نجف هم بوده. البتّه در شرح حالش که نوشته‌اند، این را مشاهده نکردم. و این مرد هم آمد لباس نظامی به تن کرد و با همان آگاهی و همان احساس مسئولیّت و همان شجاعت، قبل از مرحوم مدرّس در یک برهه‌ی بحرانیِ دیگری از زمان، ایشان یک حرکت عظیمی را به راه انداخت و بعد هم به شهادت رسید.
خداوند این دو عزیز را، این دو شهید بزرگوار را، با اولیای خودش محشور کند و یاد اینها را همواره زنده بدارد و ما را هم موفّق کند که از همین سه خصوصیّت -یعنی آگاهی و احساس مسئولیّت اسلامی و دینی و اجتماعی و همچنین شجاعت لازم در همه‌ی احوال- برخوردار باشیم و بمانیم.