1398/03/08
دیدار جمعی از استادان، نخبگان و پژوهشگران دانشگاهها با رهبر انقلاب
حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی عصر امروز (چهارشنبه) در دیداری ۳ ساعته با هزاران نفر از استادان و اعضای هیئتهای علمی دانشگاهها با تمجید از پیشرفتهای حقیقی دانشگاهها و مراکز علمی، پیشرفت پُرشتاب و جهش علمی را برای رسیدن ایران اسلامی به اوج، ضروری خواندند و با اشاره به هوشیاری ایران در مقابل فریب آمریکا برای پیشبرد «تاکتیک مذاکره در سایهی راهبرد فشار» تأکید کردند: روز قدس امسال از هر سال مهمتر است چراکه آمریکا و برخی دنبالههایش با «معاملهی قرن» بهدنبال به فراموشی سپردن مسئلهی فلسطین در جهان هستند که البته ناکام خواهند ماند.
رهبر انقلاب اسلامی، روز قدس امسال را از هر سال دیگر مهمتر دانستند و گفتند: دلیل این اهمیت مضاعف، اقدامات خیانتبار آمریکا و دنبالههای آن در منطقه، برای جا انداختن معاملهی قرن است.
حضرت آیتالله خامنهای تفاوت شرایط کنونی قضیهی فلسطین را با گذشته، در ادبیات و لحن صریح آمریکا و دنبالههایش برای حذف موضوع فلسطین دانستند و افزودند: بنابراین راهپیمایی روز قدس که دفاع از فلسطین بهوسیلهی حضور مردمی است، امسال مهمتر است.
ایشان تأکید کردند: دفاع از فلسطین یک مسئلهی صرفاً اسلامی نیست بلکه وجدانی و انسانی هم هست و البته برای مسلمانان وجه شرعی و دینی هم دارد.
رهبر انقلاب اسلامی در ابتدای سخنانشان با اشاره به جایگاه برجسته و ممتاز اساتید، دانشمندان، متخصصان و کارشناسان، سخنان شماری از اساتید و محققان در این دیدار را واقعاً قابل استفاده و خوب خواندند و گفتند: حرکت علمی و پیشرفتهای دانشگاهها در دهههای اخیر به معنی واقعی کلمه چشمگیر و برجسته است اما جریانی با سرمنشأ خارجی و با امتداد داخلی سعی دارد با بیارزش نشان دادن و یا کوچک شمردن حرکت علمی کشور و پیشرفتهای بهدستآمده، مردم و جوانان را ناامید کند.
حضرت آیتالله خامنهای با تأکید بر سازمانیافته بودن این جریان افزودند: یک نمونه از این جریان، «پروژهی ۲۰۴۰ دانشگاه استنفورد برای ایران» است که هدف آن، زیر سؤال بردن پیشرفتهای علمی و دانشگاهی است و متأسفانه عدهای هم در داخل در حرکتی مرکب از خباثت و خیانت با آنها همصدایی میکنند.
رهبر انقلاب اسلامی با استناد به گزارشهای مراکز رتبهبندی بینالمللی درخصوص ارتقای جایگاه دانشگاههای کشور، خاطرنشان کردند: ایران اکنون ۱۴ میلیون دانشآموختهی دانشگاهی دارد و بیش از پنج درصد از جمعیت کشور دانشجو هستند که این آمارها نشاندهندهی پیشرفت در دانشگاهها است.
حضرت آیتالله خامنهای با اشاره به برخی اقدامات و تبلیغاتِ جریانی که بهدنبال کمسواد نشان دادن نخبگان و اساتید ایرانی است، گفتند: اگر دانشگاهها و محققان و اساتید ما کمعمق هستند، پس پیشرفتهای خیرهکننده در نانو، علوم هستهای و غنیسازی بیست درصد، و سلولهای بنیادی را چه کسانی انجام دادهاند؟
ایشان افزودند: پیشرفتهای علمی کشور بهگونهای است که افراد بظاهر غیرسیاسی ولی با باطن سیاسی نیز مجبور به اعتراف به این پیشرفتها شدهاند.
رهبر انقلاب اسلامی، خاطرنشان کردند: این پیشرفتها در دانشگاههایی به دست آمده است که مبنا و اساس ایجاد آنها برای وابسته کردن کشور بود اما اکنون همین دانشگاهها، با طی مسیر ناهموار و عبور از مزاحمتهای گوناگون در مسیر خود، پرچم استقلال و پیشرفت علمی را به اهتزاز درآوردهاند.
ایشان با تأکید بر اینکه ما به این حد از پیشرفت علمی بههیچوجه راضی نیستیم و تا رسیدن به نقطهی مطلوب و شایسته فاصلهی زیادی داریم، گفتند: باید در گام دوم به نقطهی اوج برسیم.
رهبر انقلاب اسلامی جبران عقبماندگی تاریخی کشور از لحاظ علمی را نیازمند حرکت جهشی دانستند و خاطرنشان کردند: البته این حرکت، پُررنج و پُرزحمت است اما در نهایت شیرین است.
حضرت آیتالله خامنهای تمجید از دانشگاهها و پیشرفتهای علمی را به معنای نادیده گرفتن مشکلات، عیبها و نقایص در دانشگاهها ندانستند و افزودند: در محیطهای دانشگاهی در زمینههای علمی، فرهنگی، تربیتی و نحوهی مدیریتها مشکلاتی وجود دارد که از جملهی آنها «کیفیت تحصیل در برخی رشتهها» و «برخی مدارک تحصیلی» است که عمق علمی در آنها لحاظ نشده است.
حضرت آیتالله خامنهای در ادامه به وظیفهی مهم دانشگاهها در قبال جامعه یعنی «مواجهه با مسائل اجتماعی و تلاش برای یافتن راهحلهای آن» پرداختند و گفتند: دانشگاه نباید از مسائل مردم و جامعه منفک و منزوی باشد، بنابراین اساتید و جامعهی دانشگاهیان با ایجاد سازوکار مناسب بکوشند دانشگاه را درگیر مسائل اجتماعی کنند، البته دستگاههای مختلف نیز وظیفه دارند از دانشگاهها کمک و راهنمایی بخواهند.
مسئلهی «آسیبهای اجتماعی» نمونهای بود که رهبر انقلاب اسلامی، دانشگاهیان را به نقشآفرینی برای یافتن راهحل آن دعوت کردند.
ایشان جدا شدن اساتید از مسائل مردم و جامعه را موجب گرفتار شدن جامعهی دانشگاهی به آسیبهای مشابه محیطهای روشنفکری دانستند و افزودند: جریان روشنفکریِ نشئتگرفته از غرب از ابتدای شکلگیری در کنار مردم نبود بلکه با نشستن در برج عاج، از بالا به مردم و مسائل آنان نگاه میکرد و اهل خطر و اقدام نیز نبود؛ همچنانکه در جریان انقلاب عظیم اسلامی، روشنفکران یا در صفوف آخر بودند و یا تا آخر کار نیز به مردم ملحق نشدند.
حضرت آیتالله خامنهای، شرط اساسی برای پیشرفت علمی کشور را وجود «امید» برشمردند و با هشدار درخصوص وجود جریانی در داخل و خارج که با اخبار دروغ و تحلیلهای مغرضانه بهدنبال دمیدن روح ناامیدی و انکار دستاوردهای پُرافتخار علمیِ ایران است، افزودند: «جریان یأسآفرین» بهدنبال آن است که دانشجویان نخبه را بیانگیزه یا ترغیب به خروج از کشور کند و استادان را نیز که میانداران مسائل دانشگاه هستند، از پیشرفت علمی مأیوس کند.
ایشان پیشرفتهای علمی ایران را موجب نگرانی قدرتهای استعمارگر و سلطهگر دانستند و گفتند: شتاب پیشرفت علمی کشور، ادعای ما نیست بلکه مراکز علمسنجی دنیا اعلام کردند که شتاب پیشرفت علمی ایران ۱۳ برابر متوسط دنیا است و در برخی علوم، ایران در رتبههای برتر جهانی قرار دارد.
رهبر انقلاب اسلامی، با تأکید بر ضرورت آگاهی دانشگاهیان از موفقیتهای عظیم علمی کشور، افزودند: گشتوگذار علمی و دیدن پیشرفتهای علمی کشور باید در برنامهی اساتید و دانشجویان قرار بگیرد تا با آگاهی از این تواناییها و چگونگی دستیابی به آنها، امید ایجاد شود.
حضرت آیتالله خامنهای، اساتید دانشگاهها را به دمیدن روح امید در دانشجویان توصیهی مؤکد کردند و گفتند: دشمن و جریانی در داخل بهدنبال ایجاد یأس است. در مقابل این جریان خائن و خبیث، بایستید و امید ایجاد کنید.
رهبر انقلاب، «علم نافع» را ضرورتی جدی خواندند و تأکید کردند: به علمی نیاز داریم که بتواند مشکلات کشور را حل کند و با شناسایی نقاط کور بخشهای مختلف، برای مواجهه با آنها راهحل علمی ارائه کند.
ایشان با اشاره به بیماریهای مزمن اقتصادی از جمله «بهرهوری پایین»، «اسراف بسیار خسارتبار در مصرف انرژی»، «نفتی بودن و دولتی بودن اقتصاد»، «مشکلات نظام مالیاتی» و «ساختار بودجه» افزودند: دانشگاهها در پرتو علم نافع و ایجاد سازوکار مناسب، به تأمل در راهحلهای اینگونه مشکلات بپردازند.
حضرت آیتالله خامنهای گفتند: «جستجوی راههای علمی برای شکستن تحریمها» و «تحقق رونق تولید» از دیگر مسائلی است که استادان دانشگاهها باید با ارادهی محکم به آنها ورود کنند.
ایشان با ابراز خرسندی از اقدام وزارت صنعت در اعلام فهرست مشکلات و نیازهای این بخش، خاطرنشان کردند: اکنون نوبت وزارت علوم و دانشگاهها است که برای حل این مسائل وارد میدان شوند.
رهبر انقلاب اسلامی، تحقیقات عمیق و بلندمدت را بُعد دیگری از علم نافع خواندند و افزودند: استادان دانشگاهها و دانشمندان در کنار یافتن راهحلهای علمیِ مشکلات موجود، به تحقیقات عمیق و بنیانی نیز اقدام کنند، چراکه اینگونه پژوهشها، بستر پیشرفت درازمدت کشور را فراهم میکند و باید به دانشمندان، این فرصت و اجازه را داد که در کارهای علمی بلندپروازی کنند.
حضرت آیتالله خامنهای در همین زمینه، «پرداختن به علوم پایه» را بسیار مهم برشمردند و گفتند: اینگونه رشتهها چون دستاورد عینی و نقد ندارند، در میان دانشجویان با استقبال مناسب روبهرو نیستند که وزارت علوم و وزارت آموزش و پرورش باید بهگونهای برنامهریزی و اقدام کنند که گرایش به علوم پایه در میان جوانان بهتر و گرمتر شود.
ایشان با انتقاد از «کاهش بودجههای علمی و فرهنگی» در هنگام مواجه شدن دولتها با مشکلات مالی تأکید کردند: لازم است در علوم بنیادی و پایه، سرمایهگذاری مستمر و حرکت پیشدستانه داشته باشیم و راه دستیابی به حقایق کشفنشده در عالم را زمینهسازی و طی کنیم.
رهبر انقلاب اسلامی، «ارزیابی و رتبهبندی دانشگاهها» را ضروری خواندند و خطاب به «وزارت علوم، بهداشت، شورای عالی انقلاب فرهنگی و دستگاههای مدیریتی مرتبط» تأکید کردند: با تعیین معیارها و مزیتهای لازم، دانشگاهها را رتبهبندی ارزیابی کنید تا علاوه بر ارتقای کیفی دانشگاهها، رقابت مثبتی میان آنها شکل بگیرد.
حضرت آیتالله خامنهای با اشاره به شمار زیاد اساتید انقلابی و متدین در دانشگاهها افزودند: این اساتید باید در داخل دانشگاهها جریانسازی کنند.
ایشان با انتقاد از فضای فرهنگی شماری از دانشگاهها که موجب تغییر رفتار و فرهنگ دانشجویان میشود، گفتند: استادان متدین و انقلابی کاری کنند که جریان فکری و فرهنگی آنها به جریان رایج دانشگاهها تبدیل شود.
رهبر انقلاب افزودند: البته این جریانسازی ربطی به امکانات امنیتی و انتظامی و اینگونه مسائل ندارد، بلکه کاری فرهنگی، فکری و انسانی است.
ایشان در همین زمینه، پاسخگویی به سؤالات دانشجویان را قدمی مؤثر خواندند و افزودند: بهترین کسانی که میتوانند به سؤالات مطرح در ذهن دانشجویان پاسخهای مستدل بدهند، اساتید انقلابی و متدین هستند.
حضرت آیتالله خامنهای با تأکید بر لزوم «مقابله با ارتجاع، التقاط و انحراف در دانشگاهها» گفتند: امروز در برخی دانشگاهها جریان چپ مارکسیستی هم ابراز وجود میکند، آنهم درحالیکه مظاهر اصلی این جریان یعنی شوروی سابق «در زیر بار و فشار حقایق عالم» فروریخته و از بین رفته است.
ایشان افزودند: البته این جریان، زیاد جدی نیست و از عمق حرفها و مواضعش معلوم است که همان چپ آمریکایی است یعنی ظاهری چپ دارد و باطنی غربی و آمریکایی.
رهبر انقلاب اسلامی با انتقاد از فعالیتهای کم فرهنگی در دانشگاهها خاطرنشان کردند: هدف دانشگاه صرفاً علمآموزی نیست، بلکه ساختن انسانی والا و مجهز به سلاح علم است، بنابراین باید همراه با علم، «اخلاق و سبک زندگی» نیز به دانشجو ارائه شود و دانشگاهها به محل تربیت جوانان «مؤمن، انقلابی،َ پاکدامن، دلبسته به کشور و مستعد خدمت به مردم» تبدیل شوند.
رهبر انقلاب اسلامی در بخش دیگری از سخنانشان با اشاره به جنجال رسانههای خارجی دربارهی مذاکره گفتند: مقصود آنها از اینکه میگویند ایران باید به میز مذاکره بازگردد، مذاکره با آمریکا است زیرا ما با دیگر کشورها مشکلی نداریم و با اروپاییها و دیگران مذاکره میکنیم.
حضرت آیتالله خامنهای با تأکید بر اینکه مسئلهی اصلی در مذاکرات، تعیین موضوع مذاکره است، افزودند: ما در مورد هر موضوعی مذاکره نمیکنیم و «موضوعات ناموسی و اساسی انقلاب» همچون توان دفاعی کشور نمیتوانند موضوع مذاکره باشند.
ایشان با اشاره به اینکه مذاکره به معنای معامله و کوتاه آمدن در برخی موارد است، خاطرنشان کردند: موضوعاتی همچون مسائل دفاعی، قابل مذاکره نیست. مذاکره در این مسائل دو کلمه خواهد بود: طرف مقابل میگوید ما این موارد را خواستاریم و ما هم میگوییم «نه» و تمام میشود.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید مجدد بر اینکه جمهوری اسلامی ایران مطلقاً با آمریکا مذاکره نخواهد کرد، گفتند: همانطور که قبلاً هم گفته شده، مذاکره نکردن با آمریکا به این علت است که اولاً هیچ فایدهای ندارد و ثانیاً ضرر هم دارد.
حضرت آیتالله خامنهای به تبیین رفتار آمریکاییها برای رسیدن به مقاصد زورگویانهی خود در قبال دولتها و کشور پرداختند و افزودند: آمریکاییها معمولاً برای رسیدن به اهداف خود یک راهبرد دارند و یک تاکتیک. راهبرد آنها «فشار» با هدف خسته کردن طرف مقابل است و سپس از «مذاکره» بهعنوان مکمل فشار استفاده میکنند تا به خواستهی خود برسند.
ایشان تأکید کردند: این مذاکره در واقع مذاکره نیست بلکه وسیلهای برای چیدن محصول فشارها است و نشستن پشت میز مذاکره با آمریکاییها یعنی نقد کردن همان مواردی که با فشار، زمینهی تحقق آن را فراهم کردهاند.
رهبر انقلاب اسلامی تنها راه مقابله با این ترفند را استفاده از اهرمهای فشار در مقابل آمریکاییها دانستند و افزودند: اگر از اهرمها و ابزارهای فشار بدرستی استفاده شود، فشار آمریکاییها یا کم و یا متوقف خواهد شد، اما اگر فریب «دعوت به مذاکره»ی آمریکاییها خورده شود و از اهرمهای فشار استفاده نشود، نتیجه، لغزیدن و باخت قطعی است.
حضرت آیتالله خامنهای با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران در مقابل فشارهای آمریکا، ابزارهای فشار لازم را در اختیار دارد، گفتند: این ابزارها برخلاف آنچه که آنها تبلیغ میکنند، نظامی نیست البته اگر زمانی لازم باشد، آن ابزارها نیز وجود دارد.
ایشان یک نمونه از اهرمهای فشار جمهوری اسلامی را بیانیهی اخیر شورای عالی امنیت ملی کشور برای کاهش برخی تعهدات هستهای ایران برشمردند و خاطرنشان کردند: تصمیم اخیر شورای عالی امنیت ملی، تصمیم درستی بود زیرا اگر از اهرم فشار بموقع استفاده نشود، طرف مقابل چون میداند با هزینه و ضرری مواجه نمیشود، موضوع را بدون هیچ عجلهای ادامه خواهد داد اما اگر از ابزار فشار استفاده شود، به فکر خواهد افتاد تا کاری انجام دهد.
رهبر انقلاب اسلامی تواناییهای علمی و فناوری کشور در زمینهی هستهای را یکی از اهرمهای مؤثر فشار دانستند و تأکید کردند: با وجود تواناییهای بالای علمی در زمینهی هستهای، ما مطلقاً بهدنبال سلاح هستهای نیستیم زیرا بر مبنای فقهی، دینی و شرعی، سلاحهای کشتار جمعی اعم از هستهای و شیمیایی را حرام میدانیم.
حضرت آیتالله خامنهای افزودند: ما حتی تولید سلاح کشتار جمعی را صرفاً با هدف انبار کردن نیز کاری غلط، غیرمنطقی و غیرعقلایی میدانیم زیرا خرج و هزینهی فراوانی به کشور تحمیل میشود اما استفادهای هم نمیشود.
ایشان خاطرنشان کردند: بنابراین ما از لحاظ مبنایی با تولید سلاح کشتار جمعی مخالفیم اما به غنیسازی هستهای نیازمندیم زیرا آن را نیاز آیندهی کشور میدانیم و اگر امروز تواناییهای خود را در این زمینه افزایش ندهیم، ده سال دیگر باید از صفر شروع کنیم.
رهبر انقلاب اسلامی، اهرمهای فشار جمهوری اسلامی را ابزارهایی برای متوقف کردن طرف مقابل دانستند و گفتند: خوشبختانه امروز همهی مسئولین کشور اعم از مسئولان اجرایی و دیپلماسی و سیاسی بر موضوع عدم مذاکره با آمریکا متفق هستند و مذاکره با آمریکاییها مطلقاً توصیه نمیشود.
حضرت آیتالله خامنهای افزودند: دولت قبلی آمریکا نیز رفتارش با دولت فعلی تفاوت جوهری نداشت، البته ظاهرش فرق میکرد اما باطنشان یکی بود.
ایشان با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی قطعاً فریب ترفند آمریکاییها را در زمینهی مذاکره نخواهد خورد، افزودند: اهرم فشاری که فعلاً استفاده شده است، مصوبهی اخیر شورای عالی امنیت ملی است اما همیشه در این حد متوقف نخواهیم ماند و در برههی بعدی، اگر لازم باشد، از اهرمهای فشار دیگری استفاده خواهیم کرد.
در ابتدای این دیدار ۱۰ نفر از اساتید و اعضای هیئتهای علمی، حدود دو ساعت به بیان مطالب و دغدغههای خود پرداختند. آقایان:
- دکتر رسول جلیلی، دانشیار دانشکدهی مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف
- دکتر محمدرضا حسنی آهنگر، دکترای مهندسی کامپیوتر و دانشیار دانشگاه امام حسین (ع)
- دکتر سعید مرید، دکترای مدیریت منابع آب و استاد تمام دانشگاه تربیت مدرس
- دکتر علی عبدالعالی، دکترای مهندسی برق و مخابرات و دانشیار دانشگاه علم و صنعت
- حجتالاسلام والمسلمین دکتر ابراهیم کلانتری، دکترای علوم و قرآن و دانشیار دانشگاه تهران
- دکتر نجفقلی حبیبی، دکترای فلسفه و حکمت اسلامی و دانشیار دانشگاه تهران
- دکتر محمدرضا مجیدی، دکترای علوم سیاسی و دانشیار دانشگاه تهران
- دکتر امیرعلی حمیدیه، فوق تخصص خون و سرطان و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
و خانمها:
- دکتر سهیلا صادقی فسایی، دکترای جامعهشناسی و دانشیار دانشگاه تهران
- دکتر مریم بختیاری، دکترای روانشناسی بالینی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
در سخنان خود بر این محورها تأکید کردند:
- ضرورت تولید قدرت ملی و اتخاذ راهکارهای عملیاتی برای تأمین استقلال کشور در اینترنت
- لزوم رصد علمی و فناورانهی فضای مجازی و بومیسازی این فناوری در کشور
- انتقاد از بیمهری به شورای عالی فضای مجازی و ضرورت تشکیل جلسات این شورا بهصورت هفتگی
- اهمیت دستیابی به الگوی انقلابی و بومی برای مدیریت دانشگاه
- انتقاد از مقالهمحوری بدون توجه به نیازهای کشور در دانشگاه
- لزوم هدایت رسالهها و پایاننامههای دانشگاهی برای حل مشکلات کشور
- ضرورت توجه به اقدامات نرم و ملزومات فنی و اجتماعی برای اصلاح الگوی مصرف
- انتقاد از تبدیل دانشگاه به جولانگاه نزاعهای سیاسی و برخی بیتوجهیها به شایستگیهای علمی و اخلاقی مدیران در انتصابها
- انتقاد از یکسان نبودن فرصتها در جذب متقاضیان هیئت علمی
- ضرورت نظارت بر طرحهای پژوهشی و چگونگی هزینهکرد بودجهی آن
- انتقاد از عدم ارزیابی حرفهای و دقیق از تواناییهای اساتید
- انتقاد از سوء مدیریت فرهنگی در دانشگاهها و بیتفاوتی مسئولان نسبت به دغدغههای فرهنگی
- ضرورت توجه دانشگاه به مسائل واقعی کشور و راهاندازی زیستبومهای خلاق
- لزوم توجه به سرمایههای عظیم بالقوه و بالفعل فرهنگی کشور
- اهمیت تأمین رفاه اجتماعی زنان بهمنظور حفظ شأن و ایفای نقش مادری و همسری در خانواده
- تأکید بر اینکه هدف برنامهریزیهای اقتصادی باید کاهش فاصلهی طبقاتی باشد و زندگی مسئولان باید الگویی از سادهزیستی و پرهیز از تجملات باشد
- لزوم افزایش بودجهی پژوهشی به نسبت افزایش تولید ناخالص ملی
- اهمیت آزاداندیشی و انتقاد از برداشت سلیقهای از اسلامی شدن دانشگاهها
- توجه به همهی ظرفیتها در جهت حفظ منافع ملی و اجماع ملی برای آیندهی ایران
- تأکید بر بسیج همهی ارادهها و تواناییهای تخصصی ایرانیان برای تحقق گام دوم انقلاب
- ضرورت پرهیز از انفعال و خلق فرصتهای نو در عرصهی بینالملل و یارگیری مناسب برای مقابله با نظام سلطه
- لزوم تعریف سیاست آسیایی قوی با تأکید بر همسایگان
- اهمیت پرهیز از خامفروشی علم و لزوم تبدیل آن به فناوری و محصول
- لزوم حاکمیت مدیریت جهادی در دانشگاهها و حمایت از نخبگان جوان
رهبر انقلاب اسلامی، روز قدس امسال را از هر سال دیگر مهمتر دانستند و گفتند: دلیل این اهمیت مضاعف، اقدامات خیانتبار آمریکا و دنبالههای آن در منطقه، برای جا انداختن معاملهی قرن است.
حضرت آیتالله خامنهای تفاوت شرایط کنونی قضیهی فلسطین را با گذشته، در ادبیات و لحن صریح آمریکا و دنبالههایش برای حذف موضوع فلسطین دانستند و افزودند: بنابراین راهپیمایی روز قدس که دفاع از فلسطین بهوسیلهی حضور مردمی است، امسال مهمتر است.
ایشان تأکید کردند: دفاع از فلسطین یک مسئلهی صرفاً اسلامی نیست بلکه وجدانی و انسانی هم هست و البته برای مسلمانان وجه شرعی و دینی هم دارد.
رهبر انقلاب اسلامی در ابتدای سخنانشان با اشاره به جایگاه برجسته و ممتاز اساتید، دانشمندان، متخصصان و کارشناسان، سخنان شماری از اساتید و محققان در این دیدار را واقعاً قابل استفاده و خوب خواندند و گفتند: حرکت علمی و پیشرفتهای دانشگاهها در دهههای اخیر به معنی واقعی کلمه چشمگیر و برجسته است اما جریانی با سرمنشأ خارجی و با امتداد داخلی سعی دارد با بیارزش نشان دادن و یا کوچک شمردن حرکت علمی کشور و پیشرفتهای بهدستآمده، مردم و جوانان را ناامید کند.
حضرت آیتالله خامنهای با تأکید بر سازمانیافته بودن این جریان افزودند: یک نمونه از این جریان، «پروژهی ۲۰۴۰ دانشگاه استنفورد برای ایران» است که هدف آن، زیر سؤال بردن پیشرفتهای علمی و دانشگاهی است و متأسفانه عدهای هم در داخل در حرکتی مرکب از خباثت و خیانت با آنها همصدایی میکنند.
رهبر انقلاب اسلامی با استناد به گزارشهای مراکز رتبهبندی بینالمللی درخصوص ارتقای جایگاه دانشگاههای کشور، خاطرنشان کردند: ایران اکنون ۱۴ میلیون دانشآموختهی دانشگاهی دارد و بیش از پنج درصد از جمعیت کشور دانشجو هستند که این آمارها نشاندهندهی پیشرفت در دانشگاهها است.
حضرت آیتالله خامنهای با اشاره به برخی اقدامات و تبلیغاتِ جریانی که بهدنبال کمسواد نشان دادن نخبگان و اساتید ایرانی است، گفتند: اگر دانشگاهها و محققان و اساتید ما کمعمق هستند، پس پیشرفتهای خیرهکننده در نانو، علوم هستهای و غنیسازی بیست درصد، و سلولهای بنیادی را چه کسانی انجام دادهاند؟
ایشان افزودند: پیشرفتهای علمی کشور بهگونهای است که افراد بظاهر غیرسیاسی ولی با باطن سیاسی نیز مجبور به اعتراف به این پیشرفتها شدهاند.
رهبر انقلاب اسلامی، خاطرنشان کردند: این پیشرفتها در دانشگاههایی به دست آمده است که مبنا و اساس ایجاد آنها برای وابسته کردن کشور بود اما اکنون همین دانشگاهها، با طی مسیر ناهموار و عبور از مزاحمتهای گوناگون در مسیر خود، پرچم استقلال و پیشرفت علمی را به اهتزاز درآوردهاند.
ایشان با تأکید بر اینکه ما به این حد از پیشرفت علمی بههیچوجه راضی نیستیم و تا رسیدن به نقطهی مطلوب و شایسته فاصلهی زیادی داریم، گفتند: باید در گام دوم به نقطهی اوج برسیم.
رهبر انقلاب اسلامی جبران عقبماندگی تاریخی کشور از لحاظ علمی را نیازمند حرکت جهشی دانستند و خاطرنشان کردند: البته این حرکت، پُررنج و پُرزحمت است اما در نهایت شیرین است.
حضرت آیتالله خامنهای تمجید از دانشگاهها و پیشرفتهای علمی را به معنای نادیده گرفتن مشکلات، عیبها و نقایص در دانشگاهها ندانستند و افزودند: در محیطهای دانشگاهی در زمینههای علمی، فرهنگی، تربیتی و نحوهی مدیریتها مشکلاتی وجود دارد که از جملهی آنها «کیفیت تحصیل در برخی رشتهها» و «برخی مدارک تحصیلی» است که عمق علمی در آنها لحاظ نشده است.
حضرت آیتالله خامنهای در ادامه به وظیفهی مهم دانشگاهها در قبال جامعه یعنی «مواجهه با مسائل اجتماعی و تلاش برای یافتن راهحلهای آن» پرداختند و گفتند: دانشگاه نباید از مسائل مردم و جامعه منفک و منزوی باشد، بنابراین اساتید و جامعهی دانشگاهیان با ایجاد سازوکار مناسب بکوشند دانشگاه را درگیر مسائل اجتماعی کنند، البته دستگاههای مختلف نیز وظیفه دارند از دانشگاهها کمک و راهنمایی بخواهند.
مسئلهی «آسیبهای اجتماعی» نمونهای بود که رهبر انقلاب اسلامی، دانشگاهیان را به نقشآفرینی برای یافتن راهحل آن دعوت کردند.
ایشان جدا شدن اساتید از مسائل مردم و جامعه را موجب گرفتار شدن جامعهی دانشگاهی به آسیبهای مشابه محیطهای روشنفکری دانستند و افزودند: جریان روشنفکریِ نشئتگرفته از غرب از ابتدای شکلگیری در کنار مردم نبود بلکه با نشستن در برج عاج، از بالا به مردم و مسائل آنان نگاه میکرد و اهل خطر و اقدام نیز نبود؛ همچنانکه در جریان انقلاب عظیم اسلامی، روشنفکران یا در صفوف آخر بودند و یا تا آخر کار نیز به مردم ملحق نشدند.
حضرت آیتالله خامنهای، شرط اساسی برای پیشرفت علمی کشور را وجود «امید» برشمردند و با هشدار درخصوص وجود جریانی در داخل و خارج که با اخبار دروغ و تحلیلهای مغرضانه بهدنبال دمیدن روح ناامیدی و انکار دستاوردهای پُرافتخار علمیِ ایران است، افزودند: «جریان یأسآفرین» بهدنبال آن است که دانشجویان نخبه را بیانگیزه یا ترغیب به خروج از کشور کند و استادان را نیز که میانداران مسائل دانشگاه هستند، از پیشرفت علمی مأیوس کند.
ایشان پیشرفتهای علمی ایران را موجب نگرانی قدرتهای استعمارگر و سلطهگر دانستند و گفتند: شتاب پیشرفت علمی کشور، ادعای ما نیست بلکه مراکز علمسنجی دنیا اعلام کردند که شتاب پیشرفت علمی ایران ۱۳ برابر متوسط دنیا است و در برخی علوم، ایران در رتبههای برتر جهانی قرار دارد.
رهبر انقلاب اسلامی، با تأکید بر ضرورت آگاهی دانشگاهیان از موفقیتهای عظیم علمی کشور، افزودند: گشتوگذار علمی و دیدن پیشرفتهای علمی کشور باید در برنامهی اساتید و دانشجویان قرار بگیرد تا با آگاهی از این تواناییها و چگونگی دستیابی به آنها، امید ایجاد شود.
حضرت آیتالله خامنهای، اساتید دانشگاهها را به دمیدن روح امید در دانشجویان توصیهی مؤکد کردند و گفتند: دشمن و جریانی در داخل بهدنبال ایجاد یأس است. در مقابل این جریان خائن و خبیث، بایستید و امید ایجاد کنید.
رهبر انقلاب، «علم نافع» را ضرورتی جدی خواندند و تأکید کردند: به علمی نیاز داریم که بتواند مشکلات کشور را حل کند و با شناسایی نقاط کور بخشهای مختلف، برای مواجهه با آنها راهحل علمی ارائه کند.
ایشان با اشاره به بیماریهای مزمن اقتصادی از جمله «بهرهوری پایین»، «اسراف بسیار خسارتبار در مصرف انرژی»، «نفتی بودن و دولتی بودن اقتصاد»، «مشکلات نظام مالیاتی» و «ساختار بودجه» افزودند: دانشگاهها در پرتو علم نافع و ایجاد سازوکار مناسب، به تأمل در راهحلهای اینگونه مشکلات بپردازند.
حضرت آیتالله خامنهای گفتند: «جستجوی راههای علمی برای شکستن تحریمها» و «تحقق رونق تولید» از دیگر مسائلی است که استادان دانشگاهها باید با ارادهی محکم به آنها ورود کنند.
ایشان با ابراز خرسندی از اقدام وزارت صنعت در اعلام فهرست مشکلات و نیازهای این بخش، خاطرنشان کردند: اکنون نوبت وزارت علوم و دانشگاهها است که برای حل این مسائل وارد میدان شوند.
رهبر انقلاب اسلامی، تحقیقات عمیق و بلندمدت را بُعد دیگری از علم نافع خواندند و افزودند: استادان دانشگاهها و دانشمندان در کنار یافتن راهحلهای علمیِ مشکلات موجود، به تحقیقات عمیق و بنیانی نیز اقدام کنند، چراکه اینگونه پژوهشها، بستر پیشرفت درازمدت کشور را فراهم میکند و باید به دانشمندان، این فرصت و اجازه را داد که در کارهای علمی بلندپروازی کنند.
حضرت آیتالله خامنهای در همین زمینه، «پرداختن به علوم پایه» را بسیار مهم برشمردند و گفتند: اینگونه رشتهها چون دستاورد عینی و نقد ندارند، در میان دانشجویان با استقبال مناسب روبهرو نیستند که وزارت علوم و وزارت آموزش و پرورش باید بهگونهای برنامهریزی و اقدام کنند که گرایش به علوم پایه در میان جوانان بهتر و گرمتر شود.
ایشان با انتقاد از «کاهش بودجههای علمی و فرهنگی» در هنگام مواجه شدن دولتها با مشکلات مالی تأکید کردند: لازم است در علوم بنیادی و پایه، سرمایهگذاری مستمر و حرکت پیشدستانه داشته باشیم و راه دستیابی به حقایق کشفنشده در عالم را زمینهسازی و طی کنیم.
رهبر انقلاب اسلامی، «ارزیابی و رتبهبندی دانشگاهها» را ضروری خواندند و خطاب به «وزارت علوم، بهداشت، شورای عالی انقلاب فرهنگی و دستگاههای مدیریتی مرتبط» تأکید کردند: با تعیین معیارها و مزیتهای لازم، دانشگاهها را رتبهبندی ارزیابی کنید تا علاوه بر ارتقای کیفی دانشگاهها، رقابت مثبتی میان آنها شکل بگیرد.
حضرت آیتالله خامنهای با اشاره به شمار زیاد اساتید انقلابی و متدین در دانشگاهها افزودند: این اساتید باید در داخل دانشگاهها جریانسازی کنند.
ایشان با انتقاد از فضای فرهنگی شماری از دانشگاهها که موجب تغییر رفتار و فرهنگ دانشجویان میشود، گفتند: استادان متدین و انقلابی کاری کنند که جریان فکری و فرهنگی آنها به جریان رایج دانشگاهها تبدیل شود.
رهبر انقلاب افزودند: البته این جریانسازی ربطی به امکانات امنیتی و انتظامی و اینگونه مسائل ندارد، بلکه کاری فرهنگی، فکری و انسانی است.
ایشان در همین زمینه، پاسخگویی به سؤالات دانشجویان را قدمی مؤثر خواندند و افزودند: بهترین کسانی که میتوانند به سؤالات مطرح در ذهن دانشجویان پاسخهای مستدل بدهند، اساتید انقلابی و متدین هستند.
حضرت آیتالله خامنهای با تأکید بر لزوم «مقابله با ارتجاع، التقاط و انحراف در دانشگاهها» گفتند: امروز در برخی دانشگاهها جریان چپ مارکسیستی هم ابراز وجود میکند، آنهم درحالیکه مظاهر اصلی این جریان یعنی شوروی سابق «در زیر بار و فشار حقایق عالم» فروریخته و از بین رفته است.
ایشان افزودند: البته این جریان، زیاد جدی نیست و از عمق حرفها و مواضعش معلوم است که همان چپ آمریکایی است یعنی ظاهری چپ دارد و باطنی غربی و آمریکایی.
رهبر انقلاب اسلامی با انتقاد از فعالیتهای کم فرهنگی در دانشگاهها خاطرنشان کردند: هدف دانشگاه صرفاً علمآموزی نیست، بلکه ساختن انسانی والا و مجهز به سلاح علم است، بنابراین باید همراه با علم، «اخلاق و سبک زندگی» نیز به دانشجو ارائه شود و دانشگاهها به محل تربیت جوانان «مؤمن، انقلابی،َ پاکدامن، دلبسته به کشور و مستعد خدمت به مردم» تبدیل شوند.
رهبر انقلاب اسلامی در بخش دیگری از سخنانشان با اشاره به جنجال رسانههای خارجی دربارهی مذاکره گفتند: مقصود آنها از اینکه میگویند ایران باید به میز مذاکره بازگردد، مذاکره با آمریکا است زیرا ما با دیگر کشورها مشکلی نداریم و با اروپاییها و دیگران مذاکره میکنیم.
حضرت آیتالله خامنهای با تأکید بر اینکه مسئلهی اصلی در مذاکرات، تعیین موضوع مذاکره است، افزودند: ما در مورد هر موضوعی مذاکره نمیکنیم و «موضوعات ناموسی و اساسی انقلاب» همچون توان دفاعی کشور نمیتوانند موضوع مذاکره باشند.
ایشان با اشاره به اینکه مذاکره به معنای معامله و کوتاه آمدن در برخی موارد است، خاطرنشان کردند: موضوعاتی همچون مسائل دفاعی، قابل مذاکره نیست. مذاکره در این مسائل دو کلمه خواهد بود: طرف مقابل میگوید ما این موارد را خواستاریم و ما هم میگوییم «نه» و تمام میشود.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید مجدد بر اینکه جمهوری اسلامی ایران مطلقاً با آمریکا مذاکره نخواهد کرد، گفتند: همانطور که قبلاً هم گفته شده، مذاکره نکردن با آمریکا به این علت است که اولاً هیچ فایدهای ندارد و ثانیاً ضرر هم دارد.
حضرت آیتالله خامنهای به تبیین رفتار آمریکاییها برای رسیدن به مقاصد زورگویانهی خود در قبال دولتها و کشور پرداختند و افزودند: آمریکاییها معمولاً برای رسیدن به اهداف خود یک راهبرد دارند و یک تاکتیک. راهبرد آنها «فشار» با هدف خسته کردن طرف مقابل است و سپس از «مذاکره» بهعنوان مکمل فشار استفاده میکنند تا به خواستهی خود برسند.
ایشان تأکید کردند: این مذاکره در واقع مذاکره نیست بلکه وسیلهای برای چیدن محصول فشارها است و نشستن پشت میز مذاکره با آمریکاییها یعنی نقد کردن همان مواردی که با فشار، زمینهی تحقق آن را فراهم کردهاند.
رهبر انقلاب اسلامی تنها راه مقابله با این ترفند را استفاده از اهرمهای فشار در مقابل آمریکاییها دانستند و افزودند: اگر از اهرمها و ابزارهای فشار بدرستی استفاده شود، فشار آمریکاییها یا کم و یا متوقف خواهد شد، اما اگر فریب «دعوت به مذاکره»ی آمریکاییها خورده شود و از اهرمهای فشار استفاده نشود، نتیجه، لغزیدن و باخت قطعی است.
حضرت آیتالله خامنهای با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران در مقابل فشارهای آمریکا، ابزارهای فشار لازم را در اختیار دارد، گفتند: این ابزارها برخلاف آنچه که آنها تبلیغ میکنند، نظامی نیست البته اگر زمانی لازم باشد، آن ابزارها نیز وجود دارد.
ایشان یک نمونه از اهرمهای فشار جمهوری اسلامی را بیانیهی اخیر شورای عالی امنیت ملی کشور برای کاهش برخی تعهدات هستهای ایران برشمردند و خاطرنشان کردند: تصمیم اخیر شورای عالی امنیت ملی، تصمیم درستی بود زیرا اگر از اهرم فشار بموقع استفاده نشود، طرف مقابل چون میداند با هزینه و ضرری مواجه نمیشود، موضوع را بدون هیچ عجلهای ادامه خواهد داد اما اگر از ابزار فشار استفاده شود، به فکر خواهد افتاد تا کاری انجام دهد.
رهبر انقلاب اسلامی تواناییهای علمی و فناوری کشور در زمینهی هستهای را یکی از اهرمهای مؤثر فشار دانستند و تأکید کردند: با وجود تواناییهای بالای علمی در زمینهی هستهای، ما مطلقاً بهدنبال سلاح هستهای نیستیم زیرا بر مبنای فقهی، دینی و شرعی، سلاحهای کشتار جمعی اعم از هستهای و شیمیایی را حرام میدانیم.
حضرت آیتالله خامنهای افزودند: ما حتی تولید سلاح کشتار جمعی را صرفاً با هدف انبار کردن نیز کاری غلط، غیرمنطقی و غیرعقلایی میدانیم زیرا خرج و هزینهی فراوانی به کشور تحمیل میشود اما استفادهای هم نمیشود.
ایشان خاطرنشان کردند: بنابراین ما از لحاظ مبنایی با تولید سلاح کشتار جمعی مخالفیم اما به غنیسازی هستهای نیازمندیم زیرا آن را نیاز آیندهی کشور میدانیم و اگر امروز تواناییهای خود را در این زمینه افزایش ندهیم، ده سال دیگر باید از صفر شروع کنیم.
رهبر انقلاب اسلامی، اهرمهای فشار جمهوری اسلامی را ابزارهایی برای متوقف کردن طرف مقابل دانستند و گفتند: خوشبختانه امروز همهی مسئولین کشور اعم از مسئولان اجرایی و دیپلماسی و سیاسی بر موضوع عدم مذاکره با آمریکا متفق هستند و مذاکره با آمریکاییها مطلقاً توصیه نمیشود.
حضرت آیتالله خامنهای افزودند: دولت قبلی آمریکا نیز رفتارش با دولت فعلی تفاوت جوهری نداشت، البته ظاهرش فرق میکرد اما باطنشان یکی بود.
ایشان با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی قطعاً فریب ترفند آمریکاییها را در زمینهی مذاکره نخواهد خورد، افزودند: اهرم فشاری که فعلاً استفاده شده است، مصوبهی اخیر شورای عالی امنیت ملی است اما همیشه در این حد متوقف نخواهیم ماند و در برههی بعدی، اگر لازم باشد، از اهرمهای فشار دیگری استفاده خواهیم کرد.
در ابتدای این دیدار ۱۰ نفر از اساتید و اعضای هیئتهای علمی، حدود دو ساعت به بیان مطالب و دغدغههای خود پرداختند. آقایان:
- دکتر رسول جلیلی، دانشیار دانشکدهی مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف
- دکتر محمدرضا حسنی آهنگر، دکترای مهندسی کامپیوتر و دانشیار دانشگاه امام حسین (ع)
- دکتر سعید مرید، دکترای مدیریت منابع آب و استاد تمام دانشگاه تربیت مدرس
- دکتر علی عبدالعالی، دکترای مهندسی برق و مخابرات و دانشیار دانشگاه علم و صنعت
- حجتالاسلام والمسلمین دکتر ابراهیم کلانتری، دکترای علوم و قرآن و دانشیار دانشگاه تهران
- دکتر نجفقلی حبیبی، دکترای فلسفه و حکمت اسلامی و دانشیار دانشگاه تهران
- دکتر محمدرضا مجیدی، دکترای علوم سیاسی و دانشیار دانشگاه تهران
- دکتر امیرعلی حمیدیه، فوق تخصص خون و سرطان و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
و خانمها:
- دکتر سهیلا صادقی فسایی، دکترای جامعهشناسی و دانشیار دانشگاه تهران
- دکتر مریم بختیاری، دکترای روانشناسی بالینی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
در سخنان خود بر این محورها تأکید کردند:
- ضرورت تولید قدرت ملی و اتخاذ راهکارهای عملیاتی برای تأمین استقلال کشور در اینترنت
- لزوم رصد علمی و فناورانهی فضای مجازی و بومیسازی این فناوری در کشور
- انتقاد از بیمهری به شورای عالی فضای مجازی و ضرورت تشکیل جلسات این شورا بهصورت هفتگی
- اهمیت دستیابی به الگوی انقلابی و بومی برای مدیریت دانشگاه
- انتقاد از مقالهمحوری بدون توجه به نیازهای کشور در دانشگاه
- لزوم هدایت رسالهها و پایاننامههای دانشگاهی برای حل مشکلات کشور
- ضرورت توجه به اقدامات نرم و ملزومات فنی و اجتماعی برای اصلاح الگوی مصرف
- انتقاد از تبدیل دانشگاه به جولانگاه نزاعهای سیاسی و برخی بیتوجهیها به شایستگیهای علمی و اخلاقی مدیران در انتصابها
- انتقاد از یکسان نبودن فرصتها در جذب متقاضیان هیئت علمی
- ضرورت نظارت بر طرحهای پژوهشی و چگونگی هزینهکرد بودجهی آن
- انتقاد از عدم ارزیابی حرفهای و دقیق از تواناییهای اساتید
- انتقاد از سوء مدیریت فرهنگی در دانشگاهها و بیتفاوتی مسئولان نسبت به دغدغههای فرهنگی
- ضرورت توجه دانشگاه به مسائل واقعی کشور و راهاندازی زیستبومهای خلاق
- لزوم توجه به سرمایههای عظیم بالقوه و بالفعل فرهنگی کشور
- اهمیت تأمین رفاه اجتماعی زنان بهمنظور حفظ شأن و ایفای نقش مادری و همسری در خانواده
- تأکید بر اینکه هدف برنامهریزیهای اقتصادی باید کاهش فاصلهی طبقاتی باشد و زندگی مسئولان باید الگویی از سادهزیستی و پرهیز از تجملات باشد
- لزوم افزایش بودجهی پژوهشی به نسبت افزایش تولید ناخالص ملی
- اهمیت آزاداندیشی و انتقاد از برداشت سلیقهای از اسلامی شدن دانشگاهها
- توجه به همهی ظرفیتها در جهت حفظ منافع ملی و اجماع ملی برای آیندهی ایران
- تأکید بر بسیج همهی ارادهها و تواناییهای تخصصی ایرانیان برای تحقق گام دوم انقلاب
- ضرورت پرهیز از انفعال و خلق فرصتهای نو در عرصهی بینالملل و یارگیری مناسب برای مقابله با نظام سلطه
- لزوم تعریف سیاست آسیایی قوی با تأکید بر همسایگان
- اهمیت پرهیز از خامفروشی علم و لزوم تبدیل آن به فناوری و محصول
- لزوم حاکمیت مدیریت جهادی در دانشگاهها و حمایت از نخبگان جوان