دی‌ماه ۹۴، رهبر انقلاب در دیدار با مردم قم، بحث مفصلی درباره‌ی دلایل استحکام، تداوم و ماندگاری انقلاب اسلامی، در مقایسه با دو نهضت پیش از انقلاب (یعنی نهضت مشروطه و نهضت ملی شدن صنعت نفت)، و دو انقلاب بزرگ (یعنی انقلاب فرانسه و انقلاب روسیه) ارائه داده و فرمودند: «این ماندگاری‌ها تحلیل دارد که چرا ماند؟... کدام عنصر تأثیر گذاشت که آن نهضت‌ها نتواند باقی بماند و نتواند به نتایج نهایی خودش برسد امّا این انقلاب توانست قدرتمندانه بایستد؟ علّت چه بود؟ اینها را بنشینند جوانهای ما تحلیل کنند.»(۱۳۹۴/۱۰/۱۹) چرا اصلاً پاسخ به این پرسش‌ها مهم است؟ برای اینکه «اگر ما بتوانیم تحلیل درستی از این حوادث پیدا کنیم، آن‌وقت دیگر این بذر ترس و رعب و ناامیدی که بعضی در دل مردم میپاشند به‌کلّی خواهد پوسید و از بین خواهد رفت؛ [اگر] بتوانیم درست بفهمیم، راه آینده‌ی این کشور کاملاً روشن خواهد شد.» (۱۳۹۴/۱۰/۱۹)

حال سؤال این است که چرا رهبر انقلاب برخلاف برخی از سیاسیون دیگر، این‌گونه با اطمینان نسبت به آینده‌ی انقلاب و ماندگاری آن سخن می‌گویند؟ پاسخ آن است که ایشان، شاخص‌ها و عواملی را می‌بینند که مبتنی بر آن می‌توان ثبات و ماندگاری انقلاب را تضمین کرد. برخی از مهم‌ترین این عوامل عبارتند از:

اول، ماهیت خدایی انقلاب: «این انقلاب، انقلابی بود برای خدا. آن روزی که این انقلاب آغاز شد، این نهضت به وجود آمد، مثل نهضت احزاب نبود، مثل حرکت سیاسی حزب‌های دنیا نبود که به قصد کسب قدرت باشد؛ حرکتی بود در عین مظلومیّت، برای اجرای احکام الهی، برای ایجاد جامعه‌ی اسلامی، برای استقرار عدالت در جامعه... خداوند هم به کارشان برکت داد. چیزی که دشمن انقلاب آن را نمیتواند درک کند، همین نکته است.» (۱۳۸۸/۱۱/۱۹)

دوم، مطابقت با فطرت انسان‌ها: «امروز حرکت انقلاب، هدفهای انقلاب، همان چیزهایی است که در روز اوّل ترسیم شد و امام بزرگوار و حکیم ما آنها را ترسیم کرد. این هدفها با فطرت مردم هماهنگ بود، لذا مردم آن را گرفتند؛ وَالّا دل میلیون‌ها مردم را به یک سمتی متوجّه کردن، کار عادی‌ای نیست. وقتی کسی با فطرت سخن میگوید، از خدا حرف میزند، فطرتها به او متوجّه میشود.» (۱۳۸۸/۱۱/۲۸)

سوم، مردمی بودن: «آن چیزی که به‌وسیله‌ی ابرقدرت‌ها قابل از بین رفتن است، عبارت از حکومتی است که به مردم متّکی نیست. آن چیزی که به‌وسیله‌ی عوامل سازمان جاسوسی آمریکا، در یک کشور قابل برداشتن و گذاشتن است، حکومت یا دولتی است که با مردم رابطه‌ای نداشته باشد و پشتوانه‌ی عظیمِ قوىِ مردمی، پشت سرش نباشد. حکومتی که دشمن خارجی میتواند چهار نفر را علیه آن به کودتا وادار و تحریک بکند، حکومتی است که روی تخت حکومت نشسته، امّا مردم به او وصل نیستند.» (۱۳۶۸/۱۱/۲۰)

چهارم، همه‌جانبه بودن انقلاب: «انقلاب اسلامی با همه‌ی انقلابهای دیگر متفاوت است؛ نه یک انقلاب صرفاً معنوی و فرهنگی است، نه یک انقلاب صرفاً اقتصادی است، نه یک انقلاب صرفاً سیاسی است؛ یک انقلاب همه‌جانبه است. مثل خودِ اسلام است. همان‌طوری که اسلام ابعاد معنوی و اخلاقی دارد، ابعاد الهی دارد، درعین‌حال ناظر به زندگی مردم است؛ بعد اقتصادی، بعد سیاسی، بعد اجتماعی در اسلام وجود دارد؛ انقلاب اسلامی هم دارای ابعاد مختلف بود و راز ماندگاری انقلاب اسلامی و روزبه‌روز زنده‌تر شدن این انقلاب در سطح منطقه و جهان، همین ابعاد گوناگون آن است که با نیازهای بشر متوازن و همراه است.» (۱۳۸۷/۰۳/۱۴)

پنجم، نوسازی ساختار بر مبنای اصول: «نوسازی به معنای تغییر نظامات، تغییر سازوکارها، تغییر سیاستها، عملی است، ممکن است، در مواردی هم لازم است و مانع از تحجّر است؛ منتها باید بر طبق اصول باشد... این تغییر باید بر اساس اصول باشد. پس آرمانها که شاکله‌ی کلّی نظام از آنها الهام گرفته، قابل تغییر نیست. نظام جمهوری اسلامی یک چنین نظامی است. با این نگاه، نظام فرسوده‌بشو نیست، متحجّربشو نیست، از راه‌بازمانده نیست و نخواهد شد.» (۱۳۹۰/۰۷/۲۴)

ششم، محبوبیت در نزد سایر ملت‌ها: «بارها گفتیم، مفاهیم انقلاب و مفاهیم اسلام، مثل عطر گلهای بهاری است؛ هیچ کسی نمیتواند جلوی آن را بگیرد؛ پخش میشود، همه‌جا میرود؛ نسیم روح‌افزا و روان‌بخشی است که همه‌جا را به خودی خود میگیرد؛ حالا جنجال کنند، دادوبیداد کنند؛ رفته، صادر شده و الان شما در کشورهای گوناگونی ملاحظه کنید؛ این تفکّر در لبنان دارد فعّالیّت میکند، در عراق دارد فعّالیّت میکند؛ جوانهای عراقی حرکت کردند همراه ارتش‌شان شدند توانستند این پیروزی‌ها را به دست بیاورند؛ در سوریه همین‌جور، در غزّه همین‌جور، در فلسطین همین‌جور، در یمن همین‌جور، ان‌شاءالله در قدس شریف و برای نجاتِ الاقصی هم همین‌جور.» (۱۳۹۳/۰۹/۰۶)

هفتم، رویش نسل سوم انقلابی: «جوانهای عزیزی که امام را ندیدند، دوران دفاع هشت‌ساله را ندیدند، باکری‌ها را ندیدند، شخصیّت‌های فداکار آن روز را که شهید شدند، ندیدند، امّا با همان قدرت، با همان استقامت و با همان بصیرتی در صحنه حاضر میشوند که آن روز جوان تبریزی در بیست‌ونهم بهمن وارد میدان شد و در طول دوران جنگ تحمیلىِ هشت‌ساله، در جبهه‌های مختلف از خود دلاوری و فداکاری نشان داد. امروز جوانهای ما همین‌جورند.» (۱۳۸۸/۱۱/۲۸)

این هفت عامل، عواملی است که مبتنی بر آن می‌توان ثبات و ماندگاری انقلاب را تضمین کرد و مادامی که این خصوصیات در یک جامعه و نظام سیاسی وجود داشته باشد، می‌توان بر هر مشکلی فائق آمد. اخیراً نیز جمعی از فعالان فرهنگی خارج از کشور، دیداری با رهبر انقلاب داشتند که در خلال آن یکی از حضار، دغدغه و نگرانی علاقه‌مندان به انقلاب در آن سوی مرزها را از آینده بیان کرد. رهبر انقلاب نیز در پاسخ به نگرانی این شخص از اقدامات دشمنان گفتند: «نسبت به اوضاع ما اصلاً نگران نباشند؛ هیچ‌کس هیچ غلطی نمیتواند بکند، مطمئن باشند، هیچ تردیدی در این جهت وجود ندارد؛ این را به همه بگویید.»


* منتشرشده در شماره‌ی ۱۴۵ هفته‌نامه‌ی خط حزب‌الله