صبح روز یکشنبه ۲۴ تیرماه خبر مهمی بر روی خروجی خبرگزاری‌ها و رسانه‌ها قرار گرفت. خبر حاکی از جلسه‌ی مهم رهبر انقلاب با هیئت دولت بود؛ جلسه‌ای خارج از برنامه‌های از پیش معین‌شده‌ی رهبر انقلاب. تا به حال، رهبر انقلاب معمولاً در هر سال، یک یا نهایتاً دو بار با «کابینه‌ی دولت» دیدار می‌کردند؛ یک دیدار در ماه مبارک رمضان، و در کنار سایر دیدارهای رمضانی ایشان بود که عمده‌ی آن نیز به نهج‌البلاغه‌خوانی و ذکر توصیه‌های اخلاقی و رفتاری مدیران و مسئولان طراز اول اجرایی کشور اختصاص می‌یافت، و یک دیدار هم در شهریورماه و هم‌زمان با هفته‌ی دولت که معمولاً رهبر انقلاب ضمن برشمردن برخی از محاسن و معایب دولت، توصیه‌هایی اجرایی برای پیشبرد بهتر امور به هیئت دولت می‌فرمودند. اما حالا در واپسین روزهای تیرماه، رهبر انقلاب، دیدار دیگری را خارج از روال مذکور ترتیب دادند.

جالب آنکه برخلاف دو دیدار قبل که معمولاً درخواست برگزاری آن از سوی هیئت دولت به رهبر انقلاب داده شده بود، این بار رهبر انقلاب هیئت دولت را برای حضور و برگزاری جلسه فراخواندند.

محتوای جلسه از چه قرار بود؟
با نگاهی به محتوای منتشرشده از این جلسه، مشخص می‌شود که رهبر انقلاب با توجه به «شرایط خطیر» کنونی کشور در حوزه‌ی اقتصادی، دغدغه‌ی تشکیل این دیدار برای حل مشکلات برزمین‌مانده در این حوزه را داشته‌اند. این مشخص است که شرایط حاضر کشور، شرایط ویژه‌ای است و دشمن در برنامه‌ی خود سه نوع فشار را در نظر گرفته است: «فشار اقتصادی، فشار روانی و فشار عملی.»(۱۳۹۷/۳/۱۴) هدف دشمن از این سه فشار، به زانو در آوردن مردم و مسئولین کشور است؛ هدف، اختلال در دستگاه محاسباتی مسئولان برای القای «وضعیت بحرانی» و تفکر «نمی‌توان و نمی‌شود» به آنان است.

رهبر انقلاب اما دقیقاً مبتنی بر امکانات و ظرفیت‌های واقعی کشور در نقطه‌ی مقابل این تفکر قرار دارند. از نظر ایشان درست است که وضعیت کشور با چالش‌هایی همراه است اما بدان معنا نیست که کشور در «انسداد» یا «بن‌بست» قرار دارد. «این راه، چالش دارد؛ اما راه باز است، بن‌بست وجود ندارد. هدف جبهه‌ی مخالف نظام اسلامی و انقلاب اسلامی و دشمن ما این است که راه را بن‌بست نشان بدهد. خودشان هم میگویند ما بایستی این کارها را بکنیم، این فشارها را وارد کنیم، این محاصره را بکنیم، این تحریم را بکنیم، تا مسئولان جمهوری اسلامی در محاسبات خودشان تجدیدنظر کنند. من عرض میکنم؛ ملاحظه‌ی واقعیّتها نه‌فقط موجب میشود ما در محاسبات گذشته‌مان تجدیدنظر نکنیم، بلکه ما را به درستىِ راهی که پیمودیم و راهی که انقلاب جلوی ما گذاشته، مطمئن‌تر میکند.»(۱۳۹۱/۵/۳) اما چگونه می‌توان از این گردنه عبور کرد و به قله‌ی مقصود رسید؟

۱. داشتن انگیزه و روحیه قوی
اولین نکته، داشتن «روحیه‌ی قوی، انگیزه، شجاعت و عزم راسخ»(۱۳۹۷/۴/۲۴) است. «همه‌ی مدیران دولتی باید در مقابل مشکلات با تحرّک بیشتر و با احساس مسئولیّت مضاعف عمل کنند.»(۱۳۹۷/۴/۲۴) پس واضح است که در این شرایط برای حل مشکلات کشور نباید اکتفا به کارهای معمولی روزمره کرد؛ حل مشکلات، شدنی است، به شرط آنکه تلاش و کار مسئولان هم، تلاشی انقلابی و شبانه‌روزی باشد.

۲. فرماندهی واحد اقتصادی
نکته‌ی دوم آنکه در زمانه‌ی جنگ، باید قرارگاه فرماندهی ثابتی وجود داشته باشد که همه‌ی بخش‌ها اقدامات خود را با آن هماهنگ کنند، وگرنه ممکن است هر یک از جبهه‌ها به سلیقه‌ی شخصی عمل کرده و خدای نکرده حتی منجر به صدمات به جبهه‌ی خودی شوند. در جنگ اقتصادی امروز نیز، ستاد فرماندهی جنگ اقتصادی، «تیم اقتصادی» دولت است. این تیم اقتصادی دولت است که برای جلوگیری از صدمات و لطمات به اقتصاد کشور، باید «میان‌دار» و محور اصلی کار و تحرک باشد. چرا که «بر طبق قانون اساسی، رئیس‌جمهور از امکانات بسیار گسترده‌ای در کشور برخوردار است؛ خیلی از کارها را می‌توانند انجام بدهند؛ از این امکاناتی که در اختیار دارند استفاده کنند، ظرفیت‌های داخلی را بالفعل کنند.»(۱۳۹۶/۳/۱۴) مضافاً اینکه رهبر انقلاب، برای تسهیل بیشتر امورات، با راه‌اندازی «شورای عالی هماهنگی اقتصادی سه قوه» بر محور شخص «رئیس‌جمهور» عملاً دست دولت را برای حل مشکلات اقتصادی کشور بازتر کرده‌اند.

۳. چشم ندوختن به نقطه‌های خیالی
نکته‌ی سوم آنکه تجربه‌ی برجام نشان داد که معطل کردن اقتصاد و افکار عمومی جامعه، به موضوعی که افسار آن در اختیار کشور نیست، عملاً موجب اتلاف وقت و عقب‌ماندگی از کارها است. پس حالا نیز به جای چشم دوختن به «نقطه‌های خیالی» چون بسته‌ی پیشنهادی اروپا (که البته بعید است با توجه به اظهارنظرهای مقامات اروپایی، آبی از آن برای کشور گرم شود) ظرفیت‌ها و استعدادهای کشور را فعال کرد.

۴. چاره‌اندیشی برای حل سوءمدیریت‌های داخلی
نکته‌ی آخر هم اینکه بسیاری از مشکلات کشور، نه ناشی از دشمنیِ دشمنان، که به دلیل کم‌کاری‌ها و سوءمدیریت‌های داخلی است، آن‌چنان‌که آقای رئیس‌جمهور هم در همین دیدار روز یکشنبه، در گزارش خود به رهبر انقلاب، به آن اشاره کرده و گفت: برخی مسائل همچون اشکالات نظام بانکی و نقدینگی، ارتباطی با تحریم و فشارهای خارجی ندارد و از گذشته وجود داشته است.

این‌ها مسائلی هستند که اتفاقاً بر سر آن، اجماع همه‌ی خبرگان و کارشناسان فن نیز وجود دارد؛ مسائلی که حل آنان به طریقه‌ی درست، می‌تواند تا حد زیادی، موجبات شکوفایی اقتصادی را فراهم کند. جالب آنکه رهبر انقلاب نیز در بیان «راهکارها»ی خود برای حل مشکلات اقتصادی کشور، بر موضوعاتی که حل آنان به چگونگی اقدامات مسئولان کشوری (نه دشمن بیرونی) ارتباط دارند اشاره فرمودند؛ موضوعاتی چون: «تهیه‌ی نقشه‌ی راه اقتصادِ باثبات»، «تقویت بخش خصوصی»، «ضرورت برخورد قاطع با متخلفان»، «اِشراف و اِعمال قدرت دولت بر مبادلات مالی»، «جدی گرفتن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی»، «اقدام بهنگام و علاج واقعه قبل از وقوع»، «مبارزه‌ی واقعی با فساد»، و «حرف زدنِ رودرروی مسئولان با مردم و بیان شرایط».


* منتشرشده در شماره‌ی ۱۴۲ هفته‌نامه‌ی خط حزب‌الله