مراسم معرفی و رونمایی از کتاب «آینه‌گردانی» شامل مجموعه اشعار قرائت‌شده توسط شاعران آئینی در محضر رهبر معظم انقلاب اسلامی، شب گذشته در سالن سوره‌ی حوزه‌ی هنری برگزار شد.
در این مراسم، محسن مؤمنی شریف رئیس حوزه‌ی هنری در سخنانی گفت: نقش رهبر انقلاب اسلامی در رشد و تعالی شعر معاصر نقشی ممتاز و بی‌بدیل است. در روزگاری که تلقی برخی از مدیران از شعر، عوامانه و مخرب بوده است، ایشان از حیثیت شعر دفاع کرده و از تمام امکاناتشان برای معرفی آن بهره برده‌اند. نگاه ایشان به شعر و شاعران هیچ‌گاه تشریفاتی نبوده بلکه آنها را باور داشته و همواره از اهمیت شعر و شاعری یاد می‌کنند تا جایی که از شعر به‌عنوان ثروت ملی نام می‌برند.
مؤمنی شریف ادامه داد: ملتِ بدون شعر، اگر بی‌آرمان نباشد، حتماً در معرفی آرمان‌هایش ناتوان خواهد بود. شاعران پاسدارانِ هویت ملت‌ها هستند و فراتر از آن مدافعان کشورشان.
رئیس حوزه‌ی هنری تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب اسلامی نخستین کسی بودند که در روزهای شلوغ و پرالتهاب ابتدای انقلاب به سراغ شاعران رفتند و از آنان خواستند که به انقلاب کمک کنند. خود ایشان فرمودند که در روزهای اوج انقلاب هر وقت که فرصت استراحتی به‌دست می‌آوردند در جلسات شعر حوزه‌ی هنر و اندیشه‌ی اسلامی شرکت می‌کردند و از دوستان می‌خواستند تا با ابزار شعر از آرمان‌های انقلاب دفاع کنند.

 

 تولد سبک تازه‌ای از شعر فارسی
در ادامه‌ی این مراسم، علیرضا مختارپور معاون نشر مؤسسه‌ی پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی در سخنانی گفت: هرساله در نیمه‌ی ماه مبارک رمضان و در شب ولادت امام حسن علیه‌السلام تعدادی از شاعران میهمان رهبر انقلاب هستند که داستان این مجالس بسیار شنیدنی است. می‌دانیم که رهبر انقلاب از سال‌های دور در جلسات شعرخوانی شرکت کرده و نقل شعر می‌کرده‌اند که این جلسات بعد از انقلاب شکل دیگری گرفت؛ در حالی که در آغاز داستان نیز خوانده می‌شد.
مختارپور ادامه داد: کتاب آینه‌گردانی شامل ۲۷۴ شعر از ۱۸۶ شاعر است که طی سال‌های ۶۸ تا ۹۲ و طی ۹ دیدار شاعران با رهبری قرائت شده است. در این فاصله‌ی زمانی ۱۰ سخنرانی از ایشان نیز درباره‌ی شعر مطرح شده که من از میان آنها در مقاله‌ای ۳۷ نکته را استخراج کرده‌ام.
وی افزود: رهبر معظم انقلاب در باب بررسی شعر، نخست همواره خرسندی‌شان را از رشد شعر و ظهور شاعران جوان بیان کرده و افزوده‌اند ظهور و بروز سبک تازه‌ای از شعر در ایران معاصر هویدا شده است و با همت شاعران این دوران، تاریخ می‌تواند در آینده سبک جدیدی از شعر را برای ایران بشمارد و البته ایشان همیشه توصیه می‌کردند که شاعران نباید به وضع موجود قانع شوند و تلاششان را کم کنند.
مختارپور ادامه داد: مقام معظم رهبری همیشه در بحث شعر به مضمون و زبان و محتوا توجه فراوانی می‌کنند و در بُعد شاعری نیز اشاره دارند به عواطف شخصی، احساسات بشری و اندیشه و تفکر شاعر و تأکید می‌کنند که شاعران باید سه بخش «معارف دینی»، «معارف انقلابی» و «بصیرت درباره‌ی مسائل روز ایران» را در خود تقویت کنند.
معاون نشر مؤسسه‌ی پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی افزود: به باور رهبر معظم انقلاب، شاعران ایران نخست در برابر خداوند که چنین قریحه‌ای را به آنها داده است مسئول هستند و سپس در برابر اسلام، تشیع و پس از آن انقلاب اسلامی و پس از آن در برابر حوادث جهانی. ایشان بارها گفته‌اند که شاعر بی‌طرف نیست و حتماً باید از جبهه‌ی حق و طرفدار آن باشد.
وی در پایان تأکید کرد: رهبری همیشه به حفظ ارتباط با محافل سالم شعری تأکید داشته و دوری از پوچی و ابتذال اخلاقی در شعر را به شاعران تذکر جدی داده‌اند.

دهه بالندگی شعر آئینی
در ادامه‌ی این مراسم محمدعلی مجاهدی از شاعران پیشکسوت آئینی کشورمان نیز در سخنانی گفت: دهه‌ی گذشته در ایران دهه‌ی بالندگی شعر آئینی بود و اشعار در این زمینه رشد چشمگیر کمی و کیفی داشتند اما در کنار این رویش‌ها، ریزش‌هایی هم بوده است که برخی از آنها کیان شعر را زیر سؤال برده و تمام تجربه‌ی گذشتگان در این زمینه را نادیده گرفته است؛ تأسف‌انگیزتر اینکه شاعران چنین اشعاری نصیحت دلسوزان شعر آئینی را نمی‌شنوند؛ نه مطالعه می‌کنند و نه فرصت شنیدن حرف دیگران را دارند؛ کارشان فقط شعر گفتن و شعر خواندن شده است. مجاهدی در ادامه با اشاره به سابقه‌ی دوستی ۵۴ ساله‌ی خود با رهبر انقلاب اسلامی خاطرنشان کرد: در سال ۱۳۴۰، جوانی بیست‌ساله بودم که پنجشنبه‌شب‌ها در دبستان صدوق قم، در دفتر مدیر مدرسه جلسه‌ی شعر داشتیم و حدود ۱۰، ۱۲ شاعر در آنجا جمع می‌شدیم و شعر می‌خواندیم. نخستین آشنایی من با رهبر معظم انقلاب در این جلسات بود؛ در آن موقع ایشان با اخوی بزرگشان در مدرسه‌ی حجتیه‌ی قم حجره داشتند و تحصیل می‌کردند و اگر برایشان مشکلی وجود نداشت به جلسات ما می‌آمدند.
وی ادامه داد: ایشان دقت نظر بسیاری در اشعار خوانده‌شده داشته و عنایت ویژه‌ای هم به شنیدن اشعار داشتند؛ در عین حال نقد خود را نیز صریح و روشن و با پشتوانه‌ی ادبی مطرح می‌کردند. جلسات نیمه‌ی ماه رمضان با ایشان نیز پیش از اینها ۱۴ نفره بود و بعدها به شکل امروزی درآمد.
مجاهدی افزود: خاطرم هست در یکی از این جلسات آقا رو کردند به یکی از شاعران پیشکسوت جمع و گفتند نمی‌گویم شعرتان قابل قبول نیست اما من انتظار دارم تکانی بخورید و حداقل در حد گلچین معانی رهی معیری باشید. در مورد دیگری به شاعر دیگری گفتند که موضعت را روشن کن؛ شعرت طوری است که هم انقلابی‌ها دوستش دارند و هم ضد انقلابی‌ها. دوست دیگری هم شعری خواند که در آن به موضوع حج، تعریضی داشت و در آن عبارت «حاجیان حجر» را به کار برده بود. آقا برآشفته شدند و گفتند بگو چه شده که در این کشور حاجیان، حاجیان حجر شده‌اند؛ در همان حین یکی از دوستان شیطنتی کرد و گفت ایشان در فلان روزنامه هم هستند که بلافاصله با این پاسخ آقا روبه‌رو شد که چه ربطی دارد؛ من حرفم چیز دیگری است؛ به هر حال این مسئله نیز با توضیحات در نهایت رفع شد.
مجاهدی در ادامه با بیان اینکه مراقبت از شعر آئینی نیازمند حفاظت از محتوای آن است گفت: در شعر آئینی به‌ویژه شعر ولایی باید مراقب بود تا از خط قرمزها رد نشویم؛ ما حق نداریم وقتی درباره‌ی حضرت زینب سلام‌الله‌علیها و یا حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها شعر می‌گوییم وارد مقوله‌ی جمال صوری شویم و یا زمانی که خطاب به امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف شعر می‌گوییم از عباراتی همچون «خال لب» استفاده کنیم. برخی از ما طوری شعر می‌گویند که انگار هر شب با اهل بیت علیهم‌السلام هم‌سفره هستند؛ درحالی‌که فرشتگان الهی برای حضور در محضر ایشان حسرت می‌خورند نمی‌دانم چطور برخی از ما به خودمان اجازه دادیم که چنین بی‌ادب شویم. جدای از اینها گاهی هم شعر آئینی ما اصل انقلاب را زیر سؤال برده است. من نمی‌فهمم اینکه شاعری برای امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف بگوید «نماز جمعه به پا می‌کنند که تو نیایی» یعنی چه؟ آیا این زیر سؤال بردن اصل انقلاب نیست.
این شاعر آئینی در ادامه تصریح کرد: داوری تاریخ درباره‌ی ما درست خواهد بود. تاریخ خواهد گفت که مجاهدی چگونه زندگی کرده است؛ بی‌تفاوت بوده یا نبوده است؛ چشمش را به روی فجایع و کشتارهای زمان خود بسته است یا نه؛ باید مواظب باشیم تا این قضاوت تاریخ درست باشد. شعر انقلاب با اهتمام رهبری اوج گرفت
رئیس دفتر مقام معظم رهبری در سخنانی در بخش پایانی این مراسم، ضمن بیان روایتی از امام حسن عسکری علیه‌السلام و اشاره به تعیین جانشینی امام دوازدهم از سوی امام عسکری علیه‌السلام گفت: به لطف خدا کشور ما پیرو اهل بیت علیهم‌السلام است و زیارت جامعه‌ی کبیره که در ابتدای سخنانم بخش‌هایی از آن را خواندم شناسنامه‌ی اهل بیت علیهم‌السلام است و نمی‌توان آن را یک زیارت‌نامه دانست. حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی گلپایگانی با اشاره به شعرای آئینی کشور به خصوصیت شعر اشاره کرد و گفت:‌ از خصوصیات شعر این است که مضمون برای سرودن شعر پایانی ندارد و این معجزه‌ی شعر است.
رئیس دفتر مقام معظم رهبری گفت:‌ اگر از مقام ظاهری رهبر انقلاب و مسئولیت رهبری ایشان که اداره‌ی کشور را دربرمی‌گیرد گذر کنیم -که همین مسئولیت‌ها موجب شده سایر مقامات عالی ایشان پوشیده شود- متوجه خواهیم شد که ایشان تنها یک رهبر نیستند، بلکه یک فقیه بالا و والا، یک مرجع تقلید که در کلاس فقه ایشان هزار نفر می‌نشینند هستند و این از دیگر ویژگی‌های رهبر معظم انقلاب است.
محمدی گلپایگانی با اشاره به ویژگی‌های اخلاقی رهبر حکیم انقلاب گفت: خصوصیت‌های اخلاقی ایشان محدود به یکی دو مورد نیست. اهل ادب بودن یکی از ویژگی‌های رهبر انقلاب است. فرصتی که با توجه به مشغولیت‌های‌شان برای شاعران می‌گذارند جالب توجه است.
وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به سفرهای رهبر انقلاب به مشهد مقدس گفت: ایشان در سال دو مرتبه به مشهد مشرف می‌شوند که یک مرتبه در نوروز و یک مرتبه هم در تابستان است. با توجه به اینکه در این سفرها محدودیت زمانی وجود دارد اما به بنده تأکید می‌کردند که زمانی را برای دیدار با شاعران در این زمان مقرر کنم.
رئیس دفتر مقام معظم رهبری در ادامه گفت: در این جلسات چهار نفر شرکت می‌کردند؛ مرحوم قهرمان که در غزل برجسته بود، مرحوم کمال که مورد علاقه‌ی رهبری بودند و مرحوم صاحب‌کار که سومین نفر از این جمع بود و آقای باقرزاده با تخلص بقا نیز در این جمع قرار داشتند که همچنان در قید حیات هستند.
گلپایگانی گفت: اهتمام داشتن به شعرا از نکات جالب توجه اخلاق رهبر انقلاب است. ایشان با تمام مشغله‌های رهبری دو سه ساعت وقت می‌گذارند و شعرها را می‌شنوند و جوانان را تشویق می‌کنند. توجه ایشان به شعر و ریزبینی در آن مثال‌زدنی است.
وی در پایان سخنان خود گفت: رهبری شعرشناس داریم البته توجه به این نکته نیز ضروری است که اهل بیت علیهم‌السلام نیز به شعر توجه داشتند. «حسان‌بن ثابت» شعر می‌خواند و پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌ می‌فرمودند این اشعار را جبرئیل به زبانت جاری کرده است؛ هرچند او بعد از واقعه‌ی غدیر عاقبت‌به‌خیر نشد. «فرزدق» کسی است که به صورت بداهه برای اهل بیت علیهم‌السلام قصیده‌ای سروده است. همچنین تاریخ به طبع شعر ائمه علیهم‌السلام اشاره کرده است و الحمدلله بعد از پیروزی انقلاب به‌خصوص بعد از رهبری آقا شعر اوج گرفته و بالندگی پیدا کرده است.
در پایان این مراسم از خدمات عباسعلی براتی‌پور شاعر پیشکسوت انقلاب اسلامی و نخستین مدیر جلسات شعر ماه مبارک رمضان رهبر معظم انقلاب با شاعران تجلیل شد.