بیانات در دیدار جمعی از پرستاران
بسم‌اللَّه‌الرّحمن‌الرّحیم
پرستاران عزیز، خواهران و برادران! خیلی خوش آمدید. امیدوارم که به برکت نام مبارک حضرت زینب سلام‌اللَّه‌علیها و سالگشت ولادت این بزرگوار، جامعه پرستاری کشور - که خود را منتسب به این نام کرده است - مشمول لطف و عنایت ویژه الهی قرار گیرد.
لازم است دو مطلب در خصوص پرستار و پرستاری مورد توجّه قرار گیرد:
مطلب اوّل این است که چون این شغل، یکی از سخت‌ترین مشاغل است؛ باید با همین خصوصیت، از نظر مسؤولان و برنامه‌ریزان شناخته شود. پرستار، انسان مهربانی است که با رفتار و اخلاق و خدمات خود، سلامت بیمار را به او هدیه میکند. اگر طبیب، درمان خود را به انجام رساند، اما خدمات پرستاری نباشد، تأمین سلامت بیمار دشوار است. هر کس که از خدمات پرستارانِ مهربان برخوردار شده باشد، میفهمد و میداند که نقش پرستاران در هدیه کردن سلامت به بیماران، چقدر مؤثّر است. این موجود بشری - که کار فرشته‌گون انجام میدهد - با سختیهای زیادی روبه‌روست. بیمارهای گوناگون، اخلاق تند و به ستوه‌آمده بیمار در بستر و روی تخت بیماری، مشکلات ناشی از وضع بیمار، بیماریهای سخت و احیاناً واگیر، فضای گرفته بیمارستان؛ همه اینها چیزهایی است که این حرفه را با همه شرافت و قداستش، در شمار یکی از سخت‌ترین مشاغل قرار میدهد. فرق است بین کسی که فقط با جسم خود خدمت میکند، و آن کسی که علاوه بر این‌که جسم و بازوان و نیروی بدنی خود را در خدمت کار قرار میدهد، ناگزیر است با روح و اخلاق و عواطف خود هم کار کند؛ به روی بیمار لبخند بزند، او را دلگرم کند، تندی و تلخی را از او تحمّل کند و فضای دشوار بیماری را برای او آسان نماید. این حقیقتاً یکی از سخت‌ترین کارهاست.
کسانی که در زمینه‌های مختلف، برنامه‌ریز و تصمیم‌گیرند، باید به این شغل با این چشم نگاه کنند و برطبق این خصوصیت، درباره آن تصمیم بگیرند. مردم هم که به خدمتگزاران جامعه در همه رده‌ها، به چشم احترام نگاه میکنند، باید با این چشم به این شغل و شاغلان زحمتکش آن نگاه کنند. احترام پرستار لازم است. پرستار باید این را احساس کند که برای شغل و مسؤولیت و تلاش او، مردم و جامعه و مسؤولان اهمیت قائلند. این، سختیها را برای او آسان میکند.
نکته دوم این است که بدانید خدای متعال پاداش زحمات سخت را چنان که حق و شایسته آن است، ادا میکند. کار را برای خدا و به حساب او بگذارید. بله، مردم و مسؤولان باید به وظیفه خودشان عمل کنند؛ اما پرستار، طرف خود را خدا بداند. اگر این احساس در پرستار بیدار شود که کار او برای خداست، به بنده خدا و به انسانِ نیازمند کمک میکند تا رضای الهی را جلب کند. بنابراین کار او نورانیّت پیدا میکند و از سطح یک کار بشری فراتر میرود؛ آن‌گاه اجر کار او «لاتعدّ و لاتحصی» است. هر لحظه دشوار شما در کنار تخت بیمار و در مواجهه با سختیهای این کار دشوار - که این لحظه‌ها را هیچ کس نمیتواند درک کند؛ فقط خود شما درک میکنید و کسی که کار شما را انجام میدهد - از چشم تیزبین مأموران الهی بیرون نیست. آن دقیقه بیشتری که کار میکنید، آن چهره مهربان و پُرعطوفت و لبخندی که نشان میدهید و به حسب ظاهر هیچ کس از آن قدرشناسی نمیکند - نه مسؤولِ شما آن را میبیند، نه مأموران عالیرتبه دولتی از آن حرکت کوچک مهربانانه شما مطلع میشوند، و نه خود آن مریض مجال تشکّر پیدا میکند - در دفتر انصاف و عدل الهی ثبت میشود. «فمن یعمل مثقال ذرّة خیرا یره(1)»: اگر شما به قدر سنگینی یک ذرّه - یعنی ذرّاتی که شما در تابش نور خورشید به درون اتاق مشاهده میکنید و اصلاً نمیشود سنگینی آنها با ابزارهای معمولی اندازه‌گیری کرد - کار نیک بکنید، آن را در قیامت به چشم خودتان خواهید دید؛ پاداش آن به شما برمیگردد و ضایع نمیشود. فرق تفکّر الهی با تفکّر مادی همین‌جاست. بنا بر معارف والای الهی، در عالم طبیعت و وجود، هیچ حرکتی، هیچ رفتاری و هیچ احساسی ضایع نمیشود. وقتی نسبت به بیمار احساس ترحّم میکنید و انگیزه مهربانی در دلتان نسبت به آن بیمار میجوشد، همان هم اجر دارد. آن را چه کسی میبیند و احساس میکند؟ خدای متعال که عالم‌السّرّ و الخفیّات است - «یعلم خائنة الأعین و ما تخفی الصّدور»(2) - و هر آنچه که در دلها و خاطره‌های ما میگذرد، میداند و به آن آگاه میشود، پاداش خواهد داد.
قدر این شغل را بدانید. حسابها را از هم جدا کنید. این‌که جامعه پرستاری به خاطر خدمات و زحمات خود، از بخش دولتی یا از بخشهای دیگر مطالباتی دارد و آنها باید صورت گیرد، به جای خود محفوظ و باید بشود؛ همه باید وظیفه خودشان را در مقابل پرستار و جامعه پرستاری بدانند؛ اما در کنار این بخش، این را هم فراموش نکنید که کار شما به مقتضای سختی و ظرافت و نامحسوس بودنِ بسیاری از تلاشهایش در چشم مردم، خصوصیتی دارد که میتواند آن را در پیشگاه عدل الهی مورد توجّه ویژه قرار دهد. اینها مهم است. البته این توصیه‌هایی که به شما عرض میکنیم، مربوط به شما و دل شما و خداست. توصیه ما به مسؤولان این است که وظایف خودشان را در مقابل این مجموعه انجام دهند.
نام مبارک حضرت زینب نشان‌دهنده تلاشی از این نوع است. تلاش حضرت زینب سلام‌اللَّه‌علیها فقط این نیست که از امام بیماری در کربلا حراست و پرستاری کرده است. حضرت زینب از روح کلّی اسلام و جامعه آن روز مسلمین پرستاری کرد؛ پرستاری بزرگ او آن‌جاست. حضرت زینب در مقابل یک دنیا بدی، ظلم، بی‌انصافی، حیوان‌صفتی و قساوت، یکتنه ایستاد. و با این ایستادگی، توانست از روح کلّی اسلام حراست و پرستاری کند. همچنان که میگوییم امام حسین علیه‌السّلام اسلام را حفظ کرد، میتوانیم دقیقاً ادّعا کنیم که حضرت زینب سلام‌اللَّه‌علیها هم با ایستادگی خود، اسلام را حفظ کرد. این ایستادگی، یک رمز و راز و یک عامل اصلی است.
ملتهایی که برای هدفهای خود ایستادگی میکنند، موفّقند. ممکن است این موفّقیت، در کوتاه مدت به چشم آدمهای کوتاه‌بین نیاید؛ اما بدون تردید این موفقّیت، تثبیت شده است و برو برگرد ندارد. شما به همین قضیه فلسطینِ مجروحِ مظلومِ غصب شده نگاه کنید؛ مردمی که در آن‌جا هستند، الان یک سال است که ایستادگی کرده‌اند. اگر بخواهیم با چشم مادّی به آمارهای ظاهری نگاه کنیم، میبینیم اینها یک سال کتک خوردند، ضربت دیدند، کشته و مجروح دادند؛ اما در واقع مسأله فلسطین را زنده کردند؛ دشمن را پا در گل گذاشتند و او را به اعتراف به عجز وادار کردند. هرچه که رژیم صهیونیستىِ ظالم و غاصب، سختگیری خود را بیشتر میکند، به عجز خود بیشتر اعتراف میکند. این نشان میدهد که درمانده است. الان هم شروع به عربده‌کشی و تهدید به جنگِ در منطقه و بیرون منطقه کرده است؛ این برای چیست؟ برای این است که همان مردان مظلوم، همان زنهایی که بچه‌های چند ماهه‌شان هدف گلوله ظلم صهیونیستها قرار گرفتند، همان نوجوانانی که با سنگ به جنگ نیروهای تا دندان مسلّح دشمن رفتند، دشمن را ضایع و عاجز کرده‌اند.
موازنه قدرت در دنیا، همه‌اش به یال و کوپال ظاهری و به چهره ابرقدرتی نیست؛ ایستادگی لازم است. ملت ما هم ایستادگی کرد و پیروز شد - هم در انقلاب، هم در جنگ، هم در دوران بعد از جنگ - امروز هم ایستادگی میکند و پیروز میشود. این فشارهایی که شما مشاهده میکنید - فشار تبلیغاتی، سیاسی، اقتصادی، یارگیریهای خائنانه و رذالت‌آمیز از درون کشور به وسیله دشمن - به خاطر این است که ملت ایران طبق آیه شریفه‌ی «قالوا ربّنا اللَّه ثمّ استقاموا»،(3) سخن حق و خواسته‌ی مشروع و منطقی خود را - که در دست گرفتن امور خود و قطع دخالت بیگانگان و تکیه به حکم و دین الهی است - با صدای رسا اعلام کرده و پای آن محکم ایستاده است. اما چه کسی در این خصوص پیروز خواهد شد؟ ملت و ایستادگی اوست که پیروز خواهد شد.
البته اینها میدان امتحان است. در دنیا آبروی خیلیها رفت. در قضیه فلسطین و ایران، آبروی قدرتهای بزرگ جهانی بر زمین ریخت؛ ملتهای دنیا شناختند که در اظهارات اینها، ادّعاهای پوچ حقوق بشر و ضدّیت با تروریسم چقدر حقیقت دارد. شما ببینید امروز دولت امریکا ادّعا میکند که با تروریسم مخالف است؛ در همین حال رژیم صهیونیستی در سطح دولت تصمیم میگیرد که افراد مشخصی را - بیست و چند نفر را معیّن کرده است - ترور کند! این یک تروریسم رسمی دولتی است؛ درعین‌حال دولت امریکا از اینها حمایت میکند! آیا این، دروغگویی رژیم امریکا را اثبات نمیکند؟! ادّعا میکنند که طرفدار حقوق بشر و حقوق کودکان و حقوق زنانند؛ اما در داخل فلسطین، ناگهان با بلدوزرهای صهیونیستها، سقف روی سر کودک چندماهه و زن بیپناهِ در خانه خود نشسته، فرود می‌آید و اینها لب نمیجنبانند و اخم نمیکنند! این کار، آبروی اینها را در برابر ملتهای دنیا می‌برد.
من به شما عرض کنم؛ خدا را سپاسگزاریم که روند کارها را چنان پیش آورده - البته همّت ملت عزیز و بزرگوار ایران بیشترین نقش را در این کار داشته است - که روزبه‌روز پشتوانه جهانی و افکار عمومی نسبت به قدرتهای بزرگ ضعیفتر میشود و فریاد ملتها علیه نظام سلطه جهانی، بلندتر و رساتر میگردد.
امیدواریم که خداوند متعال به ملت ایران، عظمت و اقتدار و آن چیزی را که شایسته فداکاری و ایثار اوست، عنایت کند و به شما جامعه پرستاران کشور اجر جزیلی مرحمت کند و ان‌شاءاللَّه بتوانید با دلگرمی، این شغل بسیار مهم و حساس و دشوار را پیش ببرید و اجرتان را از خدای متعال بگیرید. امیدواریم همه شما مشمول ادعیه زاکیّه حضرت بقیةاللَّه ارواحنافداه باشید.
والسّلام علیکم و رحمةاللَّه و برکاته
1) زلزال: 7
2) غافر: 19
3) فصلت: 30