کتاب «یاد و یادگار» حاوی نمونه‌هایی از بیانات و گفت‌وگوهای حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار با همسر مکرمه‌ی حضرت امام رحمه‌الله است که همزمان با ششمین سالگرد درگذشت بانو ثقفی به کوشش مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی منتشر گردیده است.

پس از ارتحال جانسوز حضرت امام رحمه‌الله در خرداد ۱۳۶۸، رهبر معظم انقلاب هرساله برای احوالپرسی، عیادت و زیارت همسر گرامی امام عظیم‌الشان دیدار یا دیدارهایی با ایشان داشته‌اند. همه‌ی دیدارها به‌جز دیدار آخر در بهمن‌ماه ۱۳۸۷ که در بیمارستان و برای عیادت از ایشان صورت گرفت، در بیت حضرت امام رحمه‌الله در جماران و تا سال ۱۳۷۳ و فقدان جانسوز حجت‌الاسلام و المسلمین حاج سیداحمد خمینی رحمت‌الله‌علیه با حضور ایشان صورت پذیرفته است.

محتوای این دیدارها نمایانگر حقایقی نورانی از شخصیت الهی امام عزیز رضوان‌‌الله‌علیه و حاکی از اعتقاد و ارادت ویژه‌ی رهبر معظّم انقلاب به امام بزرگوار رحمه‌الله و علل این باور و عشق و نیز حاوی نکته‌ها و درس‌های فراوان برای پیروان راه آن امام راحل است.

معظم‌له در اولین روزهای پس از ارتحال حضرت امام رحمه‌الله فرمودند:
«امروز بزرگترین وظیفه‌ی ما ملت ایران که مریدان قدیم و اولین یاران امام خمینی بودیم، این است که درس‌های آن امام بزرگوار را مرور کنیم. شخصیت عظیم رهبر کبیر انقلاب و جوهر درخشانی که همه‌ی دنیا را تحت تأثیر قرار داد، در درس‌ها و بیانات و رهنمودهای او آشکار شده است. البته همه‌ی ما با شناخت کامل آن شخصیت عظیم خیلی فاصله داریم و بدون مبالغه و اغراق باید گفت که هنوز ابعاد بسیاری از شخصیت آن روح ملکوتی و انسان بزرگ و والا برای ما شناخته شده نیست.»  ۱۳۶۸/۴/۱۵

آنچه از ملاحظه و دقت در همین چند یاد و خاطره برای خواننده‌ی بصیر حاصل می‌شود نکاتی ارزشمند و راهگشا در سیر تکاملی انسان مؤمن انقلابی برای زندگی به سبک اسلامی و پیام‌هایی مهم برای فعالان و دغدغه‌مندان فکری و فرهنگی است که در ذیل به چند نمونه از آن اشاره می‌شود:
۱. نگاه الهی به حوادث و وقایع و تحلیل کلی از شرایط، از ورای حوادث تلخ و شیرین روزگار به حکمت الهی نگریستن و در نتیجه شاکر دائمی بودن بر مشیت الهی. (صفحات ۱، ۲)

۲. ارادت عمیق، قلبی و خالصانه و واقعی به حضرت امام رحمه‌الله و تصریح به عشق ورزیدن به آن مراد ورای تمامی شئون استادی و حتی رهبری انقلاب عظیم اسلامی، که نشانه‌ها و نتایج این عشق الهی در جای‌جای این کتاب و در انبوه بیانات معظم‌له در طول سال‌های قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون آشکار است. (صفحات ۳، ۱۵، ۱۶، ۲۹)

۳. تشخیص و تمیز ویژگی‌ها و خصوصیات اعتقادی و رفتاری امام راحل و سبک زندگی شخصی، اجتماعی و سیاسی ـ فرهنگی آن حضرت و تأکید و توصیه به شناخت آن به‌عنوان الگویی برای همه‌ی نسل‌ها در همه‌ی اعصار مخصوصاً برای نسل جوان؛ خصوصیاتی همچون اعتقاد راسخ به انقلاب و نظام اسلامی، عبادت و تهجّد شبانه، عدم هراس و ترس از دشمن، که این ویژگی‌ها امام را به اسوه‌ای برای همه‌ی مردم خصوصاً جوانان و اهل علم و تحقیق تبدیل می‌کند.

۴. تجلی تقوا در تمامی ابعاد زندگی شخصی، سیاسی ـ اجتماعی، و عبادی که مهمترین عامل موفقیت امام راحل بوده است. رهبر معظم انقلاب درباره‌ی این خصوصیت حضرت امام رحمه‌الله میفرمایند:
«تقوا در زندگی امام بزرگوارِ ما صرفاً به معنای انجام کارهای عبادی نبود؛ تقوا در همه امور بود. تقوا یعنی مراقب درستیِ کار و عمل؛ بخصوص در آنجایی که به مسائل مهم ارتباط می‌یابد. درس و معاشرت و حضور در مرکز تحصیلی و حضور در میان جامعه و خانواده و محیط‌های زندگی هم مظهر تقواست. در همه اینها شما به عنوان یک جوان برگزیده ـ که برای یکی از مهمترین کارهای این کشور انتخاب و پذیرفته شده‌اید ـ باید آن را در مقابل خودتان قرار دهید. تقوا یعنی مراقبت از رفتار و گفتارتان، با همان روحیه نوآوری و ابتکار و فعال بودن و نشاط جوانی. وقتی تقوا با روحیه جوانی و به کار بردن استعدادهایی که در شما وجود دارد، همراه شود، معجزه‌ها خواهد آفرید.» ۱۳۷۸/۲/۲۹

۵. تأکید بر اهمیت خانواده توجه به وجود نعمت همسرِ همراه، فداکار، صبور، ایثارگر و مستحکم؛ و تکریم همسر. (صفحات ۹، ۱۰، ۲۷، ۳۱، ۶۹ـ۷۰)

۶. توجه به نعمت زندگی در دوران حیات حضرت امام رحمه الله و آثار این هم‌عصری و فواید آن برای بهره‌مندان از این فرصت بی‌نظیر الهی! (صفحات ۳۱ـ۳۲)

۷. توصیه به اهمیت تشکیل خانواده در اولین و بهترین فرصت و شرایط براساس الگوی زندگی اسلامی. (صفحات ۴۹، ۶۷)

۸. اهمیت حفظ، اشاعه، ترویج و انتشار ابعاد زندگی سیاسی ـ اجتماعی ـ فرهنگی و خانوادگی امام راحل رحمه‌الله و بیان زیبایی‌های الهی در حیات آن امام رحمه‌الله که بهترین سرمشق و الگو برای همه‌ی انسانها مخصوصاً مسلمانان عصر حاضر و نسل‌های بعدی است. (صفحات ۱۷ـ۱۹، ۴۳)

در این کتاب بیانات بدون لحاظ ترتیب تاریخی دیدارها و براساس تناسب محتوایی در کنار یکدیگر آمده است. بیانات رهبر انقلاب و نیز عناوینی که عیناً از بیانات ایشان انتخاب شده به رنگ سبز و بیانات همسر مکرمه‌ی امام رحمه‌الله و دیگر حاضران به رنگ سیاه درج شده و در موارد محدودی که به علت کیفیت نامطلوب صوت و فیلم گوینده نامشخص است، دایره سیاه گذاشته شده است. برای زیباسازی متن توضیحات لازم در پرانتز با اندازه حروف کوچکتر در بین بیانات آورده شده است.

علاقه‌مندان برای اطلاع از نحوه‌ی تهیه‌ی کتاب فوق می‌توانند با شماره تلفن‌های ۶۶۴۹۳۵۴۸-۰۲۱ و ۶۶۴۸۳۶۹۵-۰۲۱ تماس حاصل نمایند یا به پایگاه اطلاع‌رسانی www.book-khamenei.ir  مراجعه کنند.