پوشش و نگاه کردن
پوشش
۱. لباس شهرت:
لباسی که پوشیدن آن به خاطر رنگ، کیفیت دوخت، مندرس بودن یا علل دیگر، مناسب نیست، به طوری که اگر پوشیده شود توجه مردم جلب و صاحب لباس انــگشت‌نما شود، لباس شهرت، و پوشیدن آن حرام است.
۲. پوشش در مقابل نامحرم:
الف) پوشش زن
پوشش زن در مقابل نامحرم باید به گونه‌ای باشد که:
یک- به جز گردی صورت و مچ دست به پایین (بدون آرایش و زیورآلات) آشکار نباشد.
دو- برجستگی‌ها و زیبایی‌های بدن زن، با وجود پوشیدن آن، آشکار نباشد.
سه- رنگ و خصوصیات آن به گونه‌ای نباشد که جلب توجه کند و موجب تحریک اطرافیان شود.
ب) پوشش مردان
یک- پوشش مرد در مقابل زن باید به گونه‌ای باشد که موجب مفسده نشود.
دو- کشیدن سرمه برای مردان به خودی خود جایز است.
سه- پوشیدن لباس آستین کوتاه به خودی خود جایز است، مگر اینکه مفسده‌ای داشته باشد.
مسئله
۱. اگر صدای کفش زنان هنگام راه رفتن، موجب جلب توجه و تحریک نامحرم یا مترتّب بر مفسده نشود، اشکال ندارد.
۲. برای زنان پوشیدن لباس‌های تنگ یا بدن‌نما در عروسی‌ها و مانند آن، اگر از نگاه مردان نامحرم یا از ترتّب مفسده یا تحریک اطرافیان در امان هستند، جایز است.
۳. اگر پوشیدن کفش سیاه براق، موجب جلب توجه نامحرم یا انگشتنما شدن او شود، حرام است.
۴. حکم لباس، مقنعه و پیراهن، از نظر رنگ، مانند کفش است.
۵. اگر تاتوی ابرو عرفاً زینت محسوب شود باید پوشانده شود.
۶. هرگونه زیور، حتی حلقه ازدواج یا آرایش معمولی ابرو باید پوشانده شود.
۷. پوشاندن بینی جراحی شده برای زیبایی واجب نیست.
۸. دختری که ازدواج کرده با دختری که ازدواج نکرده، در احکام فوق تفاوتی ندارد.
۹. زدن عطر یا کرم‌های ضد آفتاب، به خودی خود، جایز است؛ مگر آنکه موجب جلب توجه نامحرم شود، لذا باید از کنار مردان عبور نکنند.
۱۰. تولید و خرید و فروش جوراب نازک (و هر لباسی که پوشیدن آن در مقابل نامحرم حرام است) اگر به قصد این باشد که زنان خریدار از آنها در برابر نامحرم استفاده کنند، حرام است.
۱۱. کار کردن در فروشگاه‌های لباس زنانه، اگر مخالف مقررات نباشد (و برای مرد کارگر یا فروشنده مفسده‌ای مثل لذت جنسی یا خوف گناه نباشد) به خودی خود جایز است.
نکته: در مورد تاتوی ابرو چند نکته باید توجه شود:
۱. اگر عرفاً زینت و آرایش محسوب شود باید از نامحرم پوشانده شود. اما کسانی که ابرویشان از بین رفته و فقط یک ابروی معمولی و بدون زیبایی خاصی را تاتو می‌کنند یا قسمت‌های از بین رفته لابه‌لای ابروان خود را ترمیم می‌کنند، به طوریکه عرفاً زینت و آرایش (حتی جزئی) حساب نمیشود، پوشاندن آن لازم نیست.
۲. زمان تاتو کردن، با این فرض که تا چند روز نمی‌توان به آن قسمت آب زد، باید زمان به خصوصی باشد. در غیر این صورت حرام است. و آن زمان عبارت است از زمانی که:
الف) نماز بر بانوان واجب نیست؛ مانند اینکه خانم عادت ماهیانه است یا وقت نماز نیست؛ مثل اینکه ساعت ده صبح است.
ب) نماز بر بانوان واجب است: (عادت ماهیانه نیست و اذان هم گفته شده) اول وضو گرفته شود (توصیه می‌شود اول نماز اقامه شود، بعداً تاتو صورت گیرد.) برای نمازهای بعدی (مثلاً نماز مغرب و...) تا زمانی که آب برای آن قسمت ضرر دارد، طبق احکام طهارت عمل می‌گردد. پس از سپری شدن مدتی که آب برای ابرو مضر بود، چون به صورت زیر پوستی تاتو انجام شده، وضو و غسل معمولی صورت خواهد گرفت.
۳. لباسی که ترویج فرهنگ کفر و شرک است:
الف) پوشیدن هر نوع لباسی که ترویج فرهنگ ضد اسلامی است، حرام است.
ب) پوشیدن لباس‌هایی که روی آن حروف و تصاویر خارجی چاپ شده، به خودی خود ایراد ندارد. اما اگر ترویج فرهنگ ضد اسلامی شود، حرام است و تشخیص آن به عهده عرف است.
ج) مجرد اینکه لباسی از کشورهای غیر اسلامی وارد شده، دلیل بر حرمت استفاده از آن نیست.
د) استفاده از کروات و سایر پوشش‌های غیر اسلامی، اگر منجر به ترویج فرهنگ غربی و ضد اسلامی شود، حرام است.
ه) پوشیدن لباسی که روی آن تبلیغ شراب وجود دارد، حرام است.
و) واردات و خرید و فروش لباس‌هایی که ترویج کننده فرهنگ غرب و ضد اسلام است، حرام است.
ز) اگر واردات و خرید و فروش اینگونه لباس‌ها ترویج کفر و ضد اسلام نباشد، نباید به دولت اسلامی ضرر اقتصادی بزند.
احکام نگاه کردن
نگاه مرد به غیر همسر:
۱. توسط محارم نسبی یا سببی یا رضاعی:
عورتین: حرام است.
غیرعورتین: با لذت و شهوت حرام است.
۲. توسط غیرمحارم
الف) نگاه حضوری به:
یک- مسلمان فقط به گردی صورت و مچ دست به پایین، بدون لذت جنسی، درصورتی که این مواضع بدون آرایش یا زیور باشد، جایز است.
دو- غیرمسلمان جاهایی‌که به صورت متعارف و معمول نمی‌پوشانند، بدون لذت جنسی جایز است.
ب) نگاه تصویری به:
یک- پخش مستقیم اگر بشناسیم حرام است و در صورت عدم شناخت و بدون لذت جنسی، بنابر احتیاط واجب، حرام است.
دو- عکس یا پخش غیر مستقیم اگر بشناسیم، مانند نگاه حضوری است.
مسئله
۱. هرگونه نگاه به غیر همسر، چه از طریق تصویر (پخش زنده یا غیر زنده، عکس و ....) یا مشاهده حضوری، اگر همراه لذت جنسی و شهوت باشد، حرام است و حتی فکر کردنی که در مورد این افراد باشد و همراه لذت جنسی باشد، حرام است.
۲. نگاه به عورتین نیز اگر حتی بدون قصد لذت یا بدون شهوت باشد، حرام است؛ مگر عکس یا تصویر کسی که او را نمی‌شناسیم یا پخش مستقیم تلویزیونی و رسانه‌ای نباشد.
نکته
۱. در صورت پخش مستقیم: درصورت عدم شناخت، بنابر احتیاط واجب، و در صورت شناخت، بنابر فتوی حکم جواز یا حرمت لازم است رعایت گردد.
۲. در جایی که لذت جنسی وجود ندارد، اما خوف یا احتمال زیادی وجود دارد که انسان به گناه بیفتد (مثلاً در لحظه بعد، نگاه او تبدیل به نگاه همراه لذت جنسی شود یا منجر به سایر گناهان شود) این نیز همان حکم لذت جنسی را دارد و حرام است.
۳ . تمامی احکامی که برای نگاه مرد به زن بیان شد، برای نگاه زن به مرد نیز مطرح است.
اما در بند (۲ـ الف) به قسمتهایی از بدن مرد می‌توان نگاه کرد که مردان به طور متعارف نمی‌پوشانند، مثل سر و گردن و قسمتی از دست و مچ پا. البته نباید قصد لذت یا خوف وقوع گناه وجود داشته باشد.
مسئله
۱ . خواندن کتاب‌ها و اشعار مبتذل که باعث تحریک شهوت می‌شوند، حرام است.
۲ . خرید و فروش فیلم‌هایی که محــــرک شهوت است و موجب انحراف (ولو جزئی) می‌گردد، یا شامل موسیقی حرام است و همچنین تولید یا اجاره این فیلم‌ها یا اجاره دستگاه برای پخش چنین فیلم‌هایی و به این قصد، حرام است.
۳. در احکام نظر کردن، افراد متأهل نیز حکم شخص مجرد را دارند.
۴. دست دادن و تماس بدنی مرد با زن نامحرم حرام است؛ اگرچه غیر مسلمان باشد. (استفتائات معظم له س۴۳۵)
۵. زنان پیر نیز باید حجاب را رعایت کنند و مردان نیز در نگاه کردن باید رعایت کنند.
۶. نگاه کردن به مجسمه‌های عریان (که مربوط به فرد خاصی نیست) اگر تحریک‌آمیز نباشد و به علاوه خوف ارتکاب گناه هم وجود نداشته باشد، جایز است.
۷. ظهور و چاپ عکس‌های خانوادگی یا عروسی که خانم‌ها بدون حجاب کامل می‌باشند، توسط عکاس‌هایی که آنها را نمی‌شناسند، بدون لذت جنسی و خوف وقوع در گناه، اشکال ندارد.
۸. دیدن فیلم‌هایی که کارهای جنسی را به نمایش می‌گذارد، چون همراه با تحریک شهوت است، حرام است.
۹. نظارت و اصلاح و حذف برخی فیلم‌های فاسدکننده، در صورتی برای شخص مجاز است که خودش تحریک شهوانی نشود یا خوف افتادن به گناه را نداشته باشد.
۱۰. دیدن کشتی مردان توسط زنان، اگر با حضور در میدان کشتی یا پخش مستقیم و زنده باشد یا به قصد لذت یا همراه خوف وقوع در گناه و فساد باشد، حرام است و در غیر این صورت ایراد ندارد.
نکته
اگر زنی فرد کشتی‌گیر را بشناسد، مطلقاً -حتی اگر پخش مستقیم نباشد- نمی‌تواند نگاه کند؛ اگرچه لذت جنسی یا خوف گناهی در کار نباشد.
در این مجموعه‌ی آموزشی، علاوه بر موارد موجود در رساله‌ی «اجوبة الإستفتائات»، استفتائات جدید نیز اضافه و از جزوه‌های دروس خارج فقه معظم‌له نیز بهره گرفته شده است، تا بر غنای آموزشی مجموعه، بر طبق اسلوب و بیان معظم‌له اضافه شود.
شایان ذکر است که دفتر استفتائات حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای این رساله‌ی آموزشی را تأیید و عمل به آن را مجزی اعلام کرده است.
پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR، دروس این رساله‌ی آموزشی را برای استفاده مقلدان، به مرور منتشر می‌کند.