بیانات در خطبه‌های نماز عید فطر
بسم‌اللَّه‌الرّحمن‌الرّحیم
الحمدللَّه ربّ العالمین. الحمدللَّه الّذی خلق السّموات والارض، و جعل الظّلمات والنّور. ثمّ الّذین کفروا بربّهم یعدلون. الحمدللَّه خالق الخلق، باسط الرّزق، فالق الاصباح، دیّان الدّین، ربّ العالمین. الحمدللَّه علی حلمه بعد علمه. والحمدللَّه علی عفوه بعد قدرته. والحمدللَّه علی طول آناته فی غضبه، و هو قادر علی ما یرید. والصّلاة والسّلام علی سیّدنا و نبیّنا و حبیب قلوبنا، ابی‌القاسم محمّد و علی آله الأطیبین الأطهرین المنتجبین، الهداة المهدیین. والصّلاةوالسّلام علی ائمة المسلمین و حماة المستضعفین و هداة المؤمنین. اوصیکم عباداللَّه، بتقوی اللَّه، واستغفراللَّه لی و لکم.
عید سعید فطر را به محضر مبارک حضرت بقیةاللَّه‌الاعظم ارواحنافداه و همچنین به همه مسلمانان عالم و به ملت بزرگ و شریف ایران و به شما نمازگزاران عزیز، تبریک عرض میکنم. هر عید فطری، برای انسانِ مسلمانِ آگاهِ هوشیار، میتواند یک روزِ عیدِ حقیقی باشد. روز شروعِ دوباره زندگی معنوی و روحی؛ مثل بهار برای گیاهان و درختان. انسانی که ممکن است در طول سال دچارِ انواع آلودگیها و گناهان شود، و انسانی که بر اثر هواىِ نفس و خصلتها و صفات زشت، خود را تدریجاً از ساحتِ رحمتِ الهی دور کرده است، هر سال از طرف پروردگار عالم از یک فرصت استثنایی برخوردار میشود و آن فرصت، ماهِ مبارکِ رمضان است. در طول ماه رمضان، دلها نرم میشود، روحها تلألؤ و درخشندگی پیدا میکند، انسانها آماده قدم نهادن در وادىِ رحمتِ خاصه الهی میشوند و هر کس به قدر استعداد، همّت و تلاش خود، از ضیافت عظیم الهی برخوردار میگردد. بعد از آن‌که این ماه مبارک به پایان رسید، روزِ شروعِ سال جدید، روز عید فطر است. یعنی روزی که انسان میتواند با استفاده از دستاوردهای ماه رمضان، راه مستقیم الهی را پیش گیرد، و از کج‌راهه‌ها پرهیز کند.
همه همّتِ انبیا و اولیا و اوصیا و صالحین و صدّیقین، این بوده است که انسان، دشمنِ درونىِ خود را که نفس امّاره اوست، کشف کند و از آن بپرهیزد. این، راز بزرگِ دست یافتن به مقامات و مراتب معنوی و الهی است. انسان از این رهگذر است که میتواند از فرشته هم بالاتر برود. امروز همان روز است، عزیزان من! همه ما - کسانی که این ماه مبارک رمضان را پشت سر گذاشته‌ایم - ان‌شاءاللَّه به قدر همّت و استعداد خود از آن ضیافت و سفره گسترده الهی استفاده کرده‌ایم و هرکس توشه و دستاوردی از ماه رمضان برده است. با اتّکا به این دستاورد، بیایید همه ما از امروز سعی کنیم بخشی از عیبهای درونی و نفسانی را از خودمان دور سازیم. این، به دست ما و در اختیار ماست. «و من جاهد فانّما یجاهد لنفسه(۱).» هرچه هم از این مجاهدت، عاید شود در درجه اوّل متعلّق به خود ماست. اخلاقیّات نادرست و زشت را در خودمان کشف کنیم که این، یک قسمتِ دشوار از آن مجاهدت است. درباره خودمان دچار خودشیفتگی نشویم. عیبهایمان را ببینیم و آنها را مثل فهرستی در مقابل خودمان قرار دهیم. با استفاده از توشه‌ای که از ماه رمضان به دست آورده‌ایم - که همان رقّت قلب و اراده و صفا و خلوص و ان‌شاءاللَّه طاعات مقبول است - سعی کنیم از این فهرست، مقداری را حذف نماییم. اگر حسودیم، حسد را. اگر لجوجیم، لجاجت را. اگر در راههای زندگی، تنبل و بینشاطیم، تنبلی و کسالت را؛ اگر بددل و بدخواهِ دیگرانیم، بددلی و بدخواهی را. اگر سست‌عهدیم، سست‌عهدی را. اگر پیمان‌شکنیم، بیوفایی را. هر عیبی را که از لحاظ اخلاق در ما وجود دارد، به برکت ماه رمضان و روز عید فطر، تا آن‌جا که میتوانیم از فهرست و سیاهه اعمالِ بدمان پاک کنیم و برسر آن بایستیم و پیش برویم. بدانید که خدای متعال در این راه به کسانی که مجاهدت کنند کمک خواهد کرد. خدای متعال شما را در میدان مجاهدت برای رسیدن به کمال، تنها نمیگذارد و اوّلین سود، به خود هر شخص میرسد. علاوه بر این، منافعِ مبارزه با نفس، اصلاح نفس و مجاهدت درونی در راه خدا - که جهاد اکبر است - مخصوصِ خودِ شما هم نمی‌ماند؛ بلکه جامعه و کشور و ملت و اوضاع کشور و اوضاع سیاسی و عزّت بین‌المللی و اوضاع اقتصادی و وضع زندگی و خلاصه دنیا و آخرتِ مردم، از این رهگذر رونق و تلألؤ و درخشش پیدا میکند. آن وقت است که این ملت که بحمداللَّه لیاقتهای خود را در طول سالهای متمادی به اثبات رسانده است، مانند مشعل درخشانی در مقابل چشم ملتهای دیگر خواهد درخشید؛ از او استفاده خواهند کرد و اخلاقش را الگو قرار خواهند داد.
از خدا کمک بگیریم تا در این راه قدم برداریم و گناهان را یکی پس از دیگری ترک کنیم. اخلاق فاسد را یکی پس از دیگری از خود دور سازیم. خود را انسانِ طراز قرآن و طراز اسلام بسازیم و بپردازیم. آن وقت است که خدای متعال هم، به همه وعده‌های خود درباره این ملت عمل خواهد کرد و برکاتش یکی پس از دیگری بر شما نازل خواهد شد.
بسم‌اللَّه‌الرّحمن‌الرحیم
والعصر. انّ الانسان لفی خسر. الّا الذین آمنوا و عملوا الصّالحات. و تواصوا بالحقّ و تواصوا بالصّبر.
بسم‌اللَّه‌الرّحمن‌الرّحیم
الحمدللَّه ربّ العالمین. والصّلاة والسّلام علی سیّدنا و نبیّنا ابی‌القاسم محمّد و علی اهل بیته الطّاهرین المعصومین. سیّما علىّ امیرالمؤمنین والصّدّیقه الطّاهرة سیّدة نساء العالمین والحسن والحسین سبطی الرّحمه و امامی الهدی و علی‌بن‌الحسین، زین‌العابدین و محمّدبن‌علی، باقر علم‌النبیّیّن و جعفربن‌محمّد الصادق و موسیبن‌جعفر الکاظم و علی‌بن‌موسی الرضا و محمّدبن‌علی الجواد و علی‌بن‌محمّد الهادی و الحسن‌بن علی الزکىّ العسکری و الحجّةبن‌الحسن القائم المهدی صلواة اللَّه و تحیاته و برکاته علیهم. و صلّ علی ائمّة المسلمین و حماة المستضعفین و هداة المؤمنین. اوصیکم عباداللَّه، بتقوی اللَّه.
آنچه که از مجموع آثار مربوط به عید فطر بر می‌آید، این است که چنین روزی، نسبت ویژه‌ای با وجود مقدّس نبىّ‌اکرم حضرت محمّدبن‌عبداللَّه صلّیاللَّه‌علیه‌وآله‌وسلّم دارد. در دعاهای شب عید فطر، در چند جا گفته میشود: «یا مصطفی محمّدٍ و ناصره»، «یا مصطفیاً محمّداً و ناصره». «ای برگزیننده محمّد، صلّیاللَّه‌علیه‌وآله و ای یاری کننده او.» در دعای قنوت امروز هم بارها تکرار کردیم: «الّذی جعلته للمسلمین عیداً ولمحمّدٍ صلّیاللَّه‌علیه‌وآله ذُخْراً وَ شَرفاً و کرامتاً و مزیدا.» پس، ارتباط ویژه این روز با وجود مقدس نبىّ‌اکرم صلّی اللَّه علیه و آله امری معلوم و آشکار است. من عرض میکنم اگر در هر روز عید فطر، امّت این بزرگوار، حرکت شایسته‌ای نسبت به پیشوای عظیم‌الشّأن و رهبر معظّمِ الهىِ خود انجام دهد، آن وقت، عید فطر آن‌چنان که خدا خواسته و مقرّر شده است، یک عید نبوی و عید مصطفوی واقعی خواهد شد.
آنچه من امروز در مقابل چشم خود مشاهده میکنم و مناسب است امّت مصطفوی، نسبت به پیشوای عظیم‌الشّأن و پیامبر برگزیده خدا، به عنوان یک هدیه عید تقدیم کند، حضور یکپارچه جمعیتی از امت مسلمان است که برای نماز عید آمده‌اند. جا دارد که امروز، امّت سعی کند یکپارچگی، التیام، وحدت و هماهنگی و همدلی در میان خود را - همچنان که نام یک امّت از این همه خبر میدهد - برای خود حفظ کند.
امروز وظیفه این امّتِ بزرگ، در مقابل پیامبر، نجات دهنده، پیشوا، معلّم، امانت الهی در میان خود و محبوبترین چهره در میان امّت؛ یعنی وجود مقدس نبىّ‌اکرم علیه‌وعلیآله‌الصّلاةوالسّلام این است که عزّت و شوکت امّتِ اسلامی را با حفظ وحدت پاس بدارد. این وظیفه امروزِ امّت است. امّت از پیامبر خود عیدی میخواهد؛ اما امّت، در مقابل پیامبر موظّف است وظیفه عیدی خود را هم انجام دهد. عیدی امّت این است که حفظ وحدت کند و آبروی پیغمبر رامحفوظ بدارد. امروز همه تلاش دشمنان اسلام و امّت اسلامی این است که این امّت را به جان یکدیگر بیندازند و آنها را با همدیگر دشمن کنند. این تلاش، مخصوص امروز نیست و از گذشته نیز همین‌طور بوده است. اما امروز، این مأموریتِ خباثت‌آمیز و رذالت‌آلود از طرف دشمنان، با سازماندهی و تدبیر و همه‌جانبه انجام میگیرد. علّت هم این است که احساس میکنند روحیه و شوق اسلامی، در میان مسلمانان رو به فزونی است و اسلام، دلها را زنده کرده است.
استکبار، در انقلاب عظیم اسلامىِ ملت ما، از اسلام سیلی خورده است. لذاست که مستکبرین میخواهند امّت را با یکدیگر دشمن کنند. من به ملت عزیز خودمان و به دیگر ملتهای مسلمان در همه جای عالم و در همه اقطاری که مسلمانی در آن‌جاها زندگی میکند و کلاًّ به همه مسلمین عرض میکنم: بیایید به این توصیه الهی گوش فرا دهید که قرآن فریاد میزند: «واعتصموا بحبل اللَّه جمیعاً و لاتفرقوا(۲).» امریکا میخواهد امّت اسلامی با هم دشمن باشند. شما بیایید با ایجاد وحدت، بینی مستکبرِ تفرقه‌طلب را به خاک بمالید و نگذارید دشمن خشنود شود. دشمنان دنیای اسلام میخواهند هدفهای خودشان را در این برهه از زمان به دست مسلمانان انجام دهند. آنها میخواهند کاری کنند که مدّعی فلسطینیها و ملت فلسطین، نه مزدورانِ امریکایی صهیونیست در منطقه و دولت جعلىِ دروغین اسرائیل، بلکه دولتهای اسلامی باشند! نگذارید. نگذارید که ملت فلسطین و ملتهای مسلمان و انسانهای حقجو و هر دولت بیدار و با وجدان، یک طرف قرار بگیرند و بگویند که «باید فلسطین را از دست اشغالگر بگیریم»، آن‌وقت یک عدّه دیگر، به خاطر شاد کردن دل امریکا، دل امّت اسلامی و ملت فلسطین و حقجویانِ عالم را بشکنند و به نفع اسرائیلِ غاصب حرف بزنند.
چرا؟ چرا باید چنین چیزی پیش بیاید؟ امروز ملت و امّت اسلامی، باید دلهای خود را با هم نزدیک و آشنا کنند. ملت ایران به عنوان ملتی که قدرت و عزّت و عظمت و تواناییهای گوناگون خود را در این پانزده - شانزده سال به اثبات رسانده و صاحب این کشور است، و ما به عنوان مسؤولین این کشور، دستِ دوستی به همه امّتهای اسلامی داده‌ایم. این دست دوستی، بعد از این هم به سوی آنان دراز است. البته نه به سبب احتیاج به کسی و نه به علّت ضعف؛ بلکه به خاطر وحدت و یکپارچگی دنیای اسلام؛ به خاطر مصلحت مسلمین و امت اسلامی.
ملت بزرگ ایران ثابت کرده است که عظمت و بینیازی و قدرت و عزّت را به خاطر گرایش به اسلام از خدای متعال هدیه گرفته و بحمداللَّه امروز ملتی سرافراز است. تمام مسلمانانی که امروز به نحوی شلاّق استکبار را بر تن و جان خودشان میآزمایند و هر کدام از طرف دشمنان رنجی میکشند - ملت بوسنی، ملت فلسطین، ملت چچن، ملتهای گوناگون در منطقه، مردم لبنان، مردم کشمیر، مردم کشورهای اسلامی در آفریقا و آسیا - این رنج را از ناحیه یکپارچه نبودن امّتِ اسلامی میبرند. والّا اگر امت اسلامی یکپارچه بود، هیچیک از این قضایا پیش نمیآمد و اگر پیش میآوردند، به راحتی علاج میشد. به ملت ایران هم عرض میکنم: خدا را شکر که به الطاف پروردگار و به توجّهات حضرت ولیاللَّه‌الاعظم، ارواحنافداه، شما ملت رشید، هشیار و آگاه، وحدت و یکپارچگیتان را حفظ کردید و بعد از این هم باید با همه دقّت و توان و ظرفیت بالای خودتان، بر توطئه‌ها فایق آیید و این یکپارچگی را حفظ کنید.
امسال بحمداللَّه اجتماع عظیم شما در روز بیست‌ودوم بهمن و در جمعه آخر ماه رمضان - روز قدس -، دشمن را خلع سلاح و بدخواهان را مأیوس کرد. آن‌چنان که دوستان شما را در اطراف دنیا از اعماق دل خوشحال نمود و در واقع انقلاب را یک بار دیگر - بعد از دهها بار - در مقابل توطئه دشمن، بیمه کرد. ان‌شاءاللَّه همین روحیه، همین وحدت، همین نشاط، همین یکپارچگی، همین حضور در صحنه، همین مهربانی فیما بین ملت و دولت، همین همدستی و همگامی ملت ایران در همه صحنه‌ها، تمام مشکلات را از پیش پای شما ملت برخواهد داشت؛ بر توطئه‌های دشمن در همه مراحل فائق خواهد آمد و دنیاییآباد و آزاد - آن‌چنان که شایسته شما ملت بزرگ است - برایتان به ارمغان خواهد آورد.
من چند جمله هم دعا کنم. روز عید فطر است و امیدواریم بعد از نماز عید فطر، خدای متعال این دعاها را در درگاه خود، مورد اجابت قرار دهد.
نسئلک الّلهم و ندعوک، باسمک العظیم الاعظم، الاعزّ الاجلّ الاکرم، و بدم الشّهداء یا اللَّه.
پروردگارا! به محمّد و آل محمّد علیهم‌السّلام، رضا و رحمت و مغفرت خود را شامل حال این ملتِ بزرگ و این جمع نمازگزار و همه ما، بفرما.
پروردگارا! گذشتگان و ذویالحقوق ما را مشمول رحمت و مغفرت خود قرار بده.
پروردگارا! امام عزیز ما را مشمول رحمت و لطف و فضل وافرِ خود قرار بده.
پروردگارا! شهدای گرانقدر ما را مشمول لطف و عنایت و رحمت خود قرار بده.
پروردگارا! همه کسانی را که برای این کشور، برای این انقلاب و برای قرآن و اسلام، به نحوی فداکاری کرده‌اند، مشمول لطف و رحمت و فضل خود قرار بده.
پروردگارا! به دلهای خانواده‌های شهدای عزیز ما سکونت و آرامش و صبر عنایت فرما.
پروردگارا! جانبازان عزیز ما را مشمول لطف و شفا و رحمت خود قرار بده. زحمات آنها را مقبول و دلهایشان را شاد فرما!
پروردگارا! توفیق ادامه خدمت به آنها مرحمت فرما.
پروردگارا! همه دشمنان ملت ایران و دشمنان امّت بزرگ اسلامی را منکوب و سرکوب فرما.
پروردگارا! به محمّد و آل‌محمّد علیهم‌السّلام، هر کس که علیه ملت ایران، علیه ایران و ایرانی و علیه مسلمانان عالم توطئه میکند، توطئه او را علیه خود او قرار بده.
پروردگارا! غدّه سرطانی منحوس اسرائیل را ریشه‌کن فرما. ملت فلسطین، ملت چچن، ملت بوسنی هرزگوین، ملت کشمیر و ملتهای مسلمان در همه نقاط عالم را مشمول فتح و لطف و نصرت خود قرار بده.
پروردگارا! گرفتاریهای ملت ایران را برطرف فرما. عبادات آنها را قبول کن. تلاشهای آنان را به نتایج مطلوبشان برسان و حاجات این جمع نمازگزار و همه ملت ایران را به کرم و لطفت روا فرما.
پروردگارا! به حق محمّد و آل محمّد علیهم‌السّلام، دنیا و آخرت ما را آباد کن و توفیقات خود را بر ما ارزانی دار. والدین ما و گذشتگان ما را از این مراسم و از این نماز و از این دعاها، بهره‌مند و دارای نصیب بگردان. قلب مقدّسِ ولىّ‌عصر ارواحنافداه را از ما راضی کن. ما را از یاران آن بزرگوار قرار بده و در فرج آن بزرگوار تعجیل فرما.
بسم‌اللَّه‌الرّحمن‌الرحیم
انّا اعطیناک الکوثر. فصلّ لربّک وانحر. انّ شانئک هوالابتر.
والسّلام علیکم و رحمةاللَّه.
۱) عنکبوت: ۶
۲) آل عمران: ۱۰۳