بیانات در دیدار کارگزاران نظام
بسماللَّه الرّحمن الرّحیم
بنده هم این روز بزرگ را به همه مسلمین عالم و حقطلبان و انصاف دوستانِ همه جای جهان، بخصوص ملت عزیز ایران و به شما برادران و خواهرانی که در این جلسه حضور دارید و پایههای اساسی و سنگین اداره کشور بر دوش شماست، صمیمانه تبریک عرض میکنم. آنچه که در ماجرای غدیر از دیدگاه مطالعه کنندگانی از قبیل ما میشود فهمید، مضمون این نصب الهی در باب کیفیّت اداره کشور و گزینش انسانهای صالح برای مسؤولیتهای بزرگ است. البته کسانی که اهل بینش عالىِ عرفانىِ حق شناسانه هستند و دلشان با منابع نور و معرفت متّصل است، ای بسا حقایق دیگری را هم در این ماجرا میفهمند. آنچه ما در این ماجرا احساس میکنیم، این است که با نصب امیرالمؤمنین علیهالصّلاة والسّلام در روز غدیر، پیغمبر اکرم صلّیاللَّه علیه و آله و سلّم به دستور پروردگار، این حقیقت را از اسلام آشکار کرد که مسؤولیت بزرگِ اداره جامعه در نظام اسلامی، چیزی نیست که نسبت به معیارهای اسلامی، بشود درباره آن از موردی صرف نظر کرد. در این کار بزرگ، صددرصد باید معیارها و ارزشهای اسلامی در نظر گرفته شود.
بالاتر از امیرالمؤمنین علیهالصّلاةوالسّلام کیست؟ همه خصوصیاتی که از نظر اسلام، ارزش است و البته از نظر عقل سالمِ توأم با انصاف هم، همانها ارزش محسوب میشود، در امیرالمؤمنین علیهالصّلاة والسّلام جمع بود. ایمان او، اخلاص او، فداکاری و ایثار او، تقوای او، جهاد او، سبقت او به اسلام، بیاعتنایی او به هر چه غیرِ خدا و هر چه غیرِ از هدف خدایی، بیاعتنایی او به زخارف مادّی، بیارزش بودن دنیا درنظر او، علم او، معرفت او و اوج انسانیّت در او از همه ابعاد، خصوصیّاتی است که در زندگی امیرالمؤمنین علیهالصّلاة والسّلام واضح است. ادّعای این حرفها، مخصوص شیعه هم نیست. همه مسلمین و مورّخین و محدّثینی که درباره امیرالمؤمنین علیهالصّلاة والسّلام خواستهاند به انصاف حرف بزنند، همین خصوصیّات و بیش از اینها را بیان کردهاند.
پیغمبر اکرم صلّیاللَّه علیه و آله و سلّم، در آن روز در مقابل چشم کسانی که این خصوصیّات را در امیرالمؤمنین علیهالصّلاة والسّلام میشناختند، او را به منصب ولایت نصب کرد. معنای این نصب، اهمیت دادن به آن معیارهاست. این همان نکتهای است که باید در نظام و جامعه اسلامی، تا قیام قائم مورد نظرِ همه باشد. اگر مسلمین در طول تاریخ نتوانستهاند از مواهب اسلامی به طور کامل بهره ببرند، به دلیل نقیصه بزرگِ ناشی از نشناختن معیارها بوده است. مطلب به اینجا هم تمام نمیشود. نکتهای که برای ما، مسؤولین و کارگزاران نظام اسلامی در ایران، اهمیت دارد، این است که وقتی در رأس نظام اسلامىِ نبوی - یعنی نظام اسلامىِ ساخته دست مقدّس پیغمبر در صدر اوّل - انسانی مثل امیرالمؤمنین علیهالصّلاة والسّلام گذاشته میشود، معنایش این است که در همه تاریخ، در همه مسؤولیتهای اساسی در نظام اسلامی، باید معیارها رعایت شود. رعایت معیارها هم، مخصوص ریاست جامعه اسلامی نیست؛ بلکه اهمیت دادن به ارزشها، معیارها و ملاکهای اسلامی، یک امرِ ساری و جاری در کلِّ جامعه اسلامی است، و این است که برکات را متوجّه مسلمین میکند. همین اندازه که ما مردم ایران توانستهایم این اصل والای اسلامی را در محیط زندگىِ خودمان تحقّق ببخشیم، برکاتش را هم امروز مشاهده میکنیم.
این خود آگاهىِ ملت ایران و احساس عزّتش به اسلام، درست نقطه مقابل آن چیزی است که دشمنان اسلام، همیشه خواستهاند. تلقین کردهاند که مسلمانان از مسلمانی خودشان سرافکنده باشند و سعی کنند اثر اسلام و مسلمانی را در حرکات و سکناتشان نشان ندهند. بلکه آنچه نشان میدهند، گرایش ضدّ اسلامی و گرایش به سمت دشمنان اسلام باشد.
یکی از کارهای استعمارگران در جوامع اسلامی، این بوده است که خواستهاند کاری کنند که مردم مسلمان، در هر طبقه و رتبهای از اهمیت و مسؤولیت در زندگی و جامعه، خودشان را به ارزشهای غیر اسلامی نزدیکتر کنند. یعنی لباسشان مثل لباس آنها، رفتارشان مثل رفتار آنها، بینششان مثل بینش آنها و اعمالشان هم مثل اعمال آنها باشد. در واقع، ارزشهای آنها را ارزش بشمارند، ضدّارزشهای آنها را ضدّ ارزش به حساب آورند و از اسلام یادشان نیاید. سعی کردند این کار را بکنند. متأسفانه، آنها در اکثر مناطق اسلامی، در طول سالهای استعمار و ورود فرهنگ استعماری به کشورهای اسلامی، موفّق هم شدند. لباسها را عوض کردند، رفتارها را عوض کردند، آداب زندگی را عوض کردند، بینشها را عوض کردند و مسلمانان را از اسلام دور، و به آنچه که ضدّ اسلام و غیراسلام است، نزدیک نمودند. امروز هم که ملت ایران اصرار دارد و پافشاری میکند بر اینکه مواضع اسلامی، ارزش اسلامی و فرهنگ اسلامی را در رفتار خود، در حرکات خود، در لباس خود، در برخورد جهانی خود و در گزینش دوست و دشمن خود رعایت کند، بیشترین حملهها را برای همین میکنند.
در چنین دنیایی، ملت ایران توانست اعتزاز به شخصیّت و هویّت اسلامی را به خودش برگرداند. یعنی مردم ما احساس عزت میکنند که مسلمانند؛ و حقیقت قضیه نیز همین است. «وللَّه العزّة ولرسوله و للمؤمنین(۱).» مؤمنین، عزیزند. آن کس که در دل خود ایمان دارد و در عمل خود، آنچه را لازمه ایمان است رعایت میکند، حقیقتاً عزیز است. بحمداللَّه، احساس عزّت هم در دل ملت ما هست و این از برکات رعایت همان ارزشهایی است که در غدیر تثبیت شد.
ما، بخصوص کسانی که پایبند به غدیریم، مسأله غدیر را اساس اعتقادات خود میدانیم. اصلاً شیعه، مسأله غدیر را پایه و ریشه عقایدِ شیعی خود میداند. ما باید از این قضیه حداکثرِ تبعیّت و استفاده و پیروی را بکنیم. در دوران طاغوت، که روز عید غدیر معمول بود، میخواندیم: «الحمدللَّه الذی جعلنا من المتمسّکین بولایة امیرالمؤمنین و الائمّة علیهم السّلام(۲).» این تمسّک به ولایت، آن روز در اعتقادات و عواطف بود؛ امّا در عمل که ولایتی نبود. در عمل، ولایتِ طاغوت بود؛ ولایتِ استکبار بود؛ ولایت دشمنان دین بود. آن روز دوستان ما میخواندند: «الّلهم اجعلنا منالمتمسّکین بولایة امیرالمؤمنین.» یعنی از خدا میخواستند که متمسّک به ولایت امیرالمؤمنین علیهالصّلاة والسّلام باشند. امروز این دعا مستجاب شده است. ملت ایران، امروز با نظام اسلامیای که به تدبیر امام بزرگوار، از حاقِّ قرآن و دین استخراج شد و در این کشور به اجرا درآمد، به ولایت امیرالمؤمنین علیهالصّلاة والسّلام تمسّک کرده است. این تمسّک را باید هر چه بیشتر کنیم. اساس کارِ تمسّک به ولایت هم، تمسّک به ارزشهای اسلامی است. هر چه را که در اسلام ارزش است، باید در صدد باشید در عمل جذب کنید. چه ارزشهای فردی - مثل آنچه که به رابطه و علقه هر کس با خدای خود ارتباط پیدا میکند و یکی از مهمترین ارزشهای امیرالمؤمنین علیهالصّلاة والسّلام؛ یعنی ارتباط با خدا، توسّل به پروردگار و خوب کردن رابطه خود و خدا بودن - چه ارزشهای اجتماعی که مربوط به جامعه است - مانند ارزشهای سیاسی، اقتصادی و بینالمللی - و چه ارزشهایی که مربوط به آداب و عادات عمومی است. ببینید اسلام کدام خصوصیّت و عمل را ارزش دانسته است؛ آن وقت سعی در پیاده کردن آن داشته باشید. به تعبیر دیگر، آن ارزشها را در محیط کار، در انتخاب همکاران، در اجرای مأموریت و در تهیه کردن طرح برای بخشی که مشغول کار در آن هستید، حتماً اعمال کنید. این به معنای تمسّکِ کامل به ولایت است.
عزیزان من! هر چه ما ارزشها را بیشتر پیاده و اِعمال کنیم، جامعه اسلامی، عزیزتر خواهد شد؛ ملت اسلام قویتر خواهد شد و در همه مراحلِ حیات، پیشرفت ما بیشتر خواهد شد. امروز، آن روزِ حسّاس و مهمّ است. بعد از انقلاب، اگر ما چند مقطع مهم داشتهایم، یکی همین روزگار است که روزگار ترمیم ویرانیهای گذشته است؛ ویرانیهایی که یکی دو مورد هم نیست. اگر ملت ایران نتواند ویرانیها را ترمیم کند و کشور را بسازد، در نظر افکار عمومی دنیا، داعیه اسلام او - العیاذ باللَّه - دروغ از آب در خواهد آمد. اینکه میبینید مسؤولین، کارگزاران و خدمتگزاران کشور و قوای سه گانه، این همه دم از سازندگی کشور میزنند، برای این است. امروز، مقطع سازندگی است. امروز، روزی است که ملت، این فراغت را بعد از یک جنگ طولانی پیدا کرده است و هم به دلیل همین حسّاسیت است که میبینید دنیا چطور از همه طرف، سیاستهای سازنده ملت ایران را مورد تهاجمِ تیرهاىِ زهرآگین خود قرار داده است. تبلیغات به نوعی، سیاست به نوعی، تحریکات امنیتی به نوعی و خرابکاریهای اقتصادی به نوعی. دشمن، هر کار میتواند میکند و بحمداللَّه اغلب هم ناموفّق است. آنچه شما از توطئههای دشمن میبینید که در جامعه توفیق پیدا میکند، در حقیقت بخش کوچکی از توطئههای اوست. شاید بشود گفت: «ده برابر آن، توطئه میکند، ولی بحمداللَّه بیشترش به نتیجه نمیرسد و فقط بخش کمی از آنها به نتیجه میرسد.» در چنین زمانی، آنچه میتواند شما را موفّق کند، کشور را آباد کند، ملت ایران را در صحنه نگه دارد و همه نیروها را در راه این سازندگىِ مقدّس بسیج کند، دو دستی چسبیدن به ارزشهای اسلامی است. البته خدای متعال هم باید توفیق بدهد.
امیدواریم که انشاءاللَّه رفتار ما طوری باشد که توفیقات الهی را به سمتمان جلب کند و آنچه که میکنیم، آنچه که میاندیشیم، آنچه که به عنوان وظیفه خود انجام میدهیم، مقبول ذات مقدّس پروردگار و مرضىِّ حضرت حق باشد و انشاءاللَّه قلب مقدّسِ ولىّ عصر ارواحنا فداه و عجّل اللَّه تعالی فرجه را از ما راضی و خشنود، و روح مطهّر امام بزرگوارمان را شاد کند.
والسّلام علیکم و رحمةاللَّه و برکاته.
۱) منافقون: ۸
۲) مفاتیحالجنان: دعای «تهنیت عید غدیرخم»