بسم الله الرّحمن الرّحیم(۱)

خدا را سپاس که تلاش مبارک شما دست‌‌اندرکاران ترویج فریضه‌‌ى نماز به دوّمین سالگرد رسید و کارى با چنین اهمّیّت، به اهتمامى پیگیر و خستگى‌‌ناپذیر پیوست. راز موفّقیّت در دسترسى به هدفهاى بزرگ و والا، همین پیگیرى و استمرار در طلب است؛ این درس بزرگ را نیز در یکى از آثار مناجاتىِ مولاى پرهیزکاران مى‌‌آموزیم: وَ هَب لِىَ الجِدَّ فى خَشیَتِکَ وَ الدَّوامَ فِى الاِتِّصالِ بِخِدمَتِک.(۲)

نماز در عرصه‌‌ى تکاپوى لایزال و ناگزیرى که بشر بدان مأمور بلکه مطبوع گردیده است، بزرگ‌‌ترین فریضه و مؤثّرترین ابزار است. شاید برخى این خصوصیّت را براى نماز، فقط در میدان تکاپوى فردى به‌‌ سوى کمال شناخته و از نقش آن در صحنه‌‌ى جهاد جمعى و اجتماعى و در برابر معارضان پُرقدرت دنیایى سخنى نشنیده باشند. از این رو باید دانست که پایمردى در همه‌‌گونه رویارویى، وابسته به آن است که دلها و اراده‌‌ها از صفا و توکّل و اعتماد به‌‌ نفس و امید به فرجام لبریز باشد. و نماز سرچشمه‌‌ى جوشانى است که این‌‌همه و بسى فیوضات دیگر را بر دل و جان نمازگزار سرازیر میکند و از او انسانى روشن‌‌ضمیر و ثابت‌‌قدم و بى‌‌دغدغه و امیدوار میسازد. اینکه در قرآن و سخن والاى پیامبر خاتم (صلّى الله‌‌ علیه و آله و سلّم) نماز، بازدارنده از فحشا و منکر، و معراج مؤمن و تقرّب‌‌دهنده‌‌ى پرهیزکار و در یک سخن، بهترین نهاد دین معرّفى شده و پیامبر مکرّم آن را روشنىِ چشم خویش خوانده است، باید ما را در فهم عظمت نماز به تأمّل و ژرف‌‌نگرى بیشتر بکشاند.

البتّه این نکته نیز شایان ذکر است که نماز، همین بر زبان راندن کلمات و گزاردن حرکاتى معیّن نیست. آن‌‌همه فیض و برکت، بر پدید آوردن امواج صوتى و اعمال بدنى، بى‌‌آنکه روح ذکر و توجّه در سراسر این کالبد دمیده باشد، مترتّب نمیگردد؛ اگرچه حدّاقلّ تکلیف با آن ساقط میگردد. روح نماز، یاد خدا و خشوع و حضور در برابر او است و این کلمات و اعمالى که با تعلیم الهى بر مکلّف واجب گشته است، بهترین قالب براى آن روح و نزدیک‌‌ترین راه به آن سرمنزل مقصود است. نماز بى ‌‌ذکر و حضور، کالبدى بى‌‌روح است که اگرچه نام نماز بر آن مَجاز نیست لیکن اثر و خاصیّت نماز نیز از آن مترقَّب(۳) نیست. از این حقیقت، در آثار دینى با عنوان «قبولى نماز» سخن رفته است و چنین آمده است که از یک نماز که تو میگزارى، تنها هر آنچه با حضور و توجّه آورده شده، قبول است و بس.

اینک نماز، موهبتى بى‌‌بدیل و سرچشمه‌‌ى فیضى لایزال در اختیار ما است که با آن، نخست از خویش و سپس از هر آن‌‌ که بدو مهر مى‌‌ورزیم، انسان صالح بسازیم؛ این دروازه‌‌اى است گشاده به عرصه‌‌اى پهناور و مصفّا. دریغ است که آدمى عمرى را در جوار بهشت مصفّایى بگذراند و سرى بدان نکشد و عزیزان خود را بدان سوق ندهد. وحى الهى به پیامبر عظیم‌‌الشّأن (صلّى الله‌‌ علیه و آله و سلّم) چنین فرمان داد: وَأمُر اَهلَکَ بِالصَّلٰوةِ وَ اصطَبِر عَلَیها.(۴) امروز همه‌‌ى شما خود را طرف این خطاب بشمرید و نماز را، حقیقت مقدّس و گوهر درخشان را که عطیّه‌‌ى الهى به امّت محمّد مصطفى (صلّى الله‌‌ علیه و آله) است، قدر بشناسید. در این وظیفه، هر کسى سهم ویژه‌‌اى دارد: پدران و مادران با گفتار و کردار خود، فرزندان را به نماز تشویق و راهنمایى کنند؛ معلمان، شاگردان مدارس و دانشگاه‌‌ها را در سمت‌‌ و سوى این حقیقت درخشان به حرکت وادار نمایند؛ فضلا و علما و روحانیّون محترم، امامت جماعت در مراکز آموزشى و اقامتگاه‌‌هاى دانشجویان را براى نسل نو، فرصتى مغتنم بشمرند؛ نویسندگان کتابهاى درسى، رازها و رمزها و درسهاى نماز را در کتابهاى درسى بگنجانند؛ وزارت ارشاد و سازمان تبلیغات و صداوسیما، از هنر بویژه هنر سینما براى نشان دادن گوهر نماز و چهره‌‌ى نمازگزار بهره بگیرند؛ هنرمندان عزیز با زبان شعر و قصّه و نقّاشى و جز اینها، و با آفرینش آثار هنرى باکیفیّت بلکه برجسته، دست چیره‌‌ى هنر را به کارى چنین شایسته مشغول سازند؛ در مدارس، معلّمان و مدیران، و در همه‌‌ى مراکز، مسئولان با حضور خود در صفوف نماز، نمازگزاران را تشویق کنند؛ در گردهمایى‌‌هاى علمى و فرهنگى و آموزشى و تبلیغى، نماز را در وقت خود، همچون الهام‌‌بخشِ صداقت و هدایت به جاى آورند؛ نویسندگان و گویندگان دینى درباره‌‌ى نماز و مفهوم و فلسفه و هدف و آثار و برکات و احکام آن، بگویند و بنویسند؛ مردم مساجد را با حضور در نمازهاى جماعت که بهترین شیوه‌‌ى نماز گزاردن است، رونق بخشند؛ در همه‌‌ى بناهاى عمومى و جاهایى که همواره به طبع حال، مردمى در آن گرد مى‌‌آیند، مانند فرودگاه‌‌ها و ایستگاه‌‌هاى قطار و بندرها و عزیمتگاه‌‌هاى خودروهاى همگانى و ادارات دولتى و بوستانهاى شهرى و مانند اینها، نمازخانه‌‌ها یا مساجدى بنا کنند؛ و افزون بر این، مردم، هر زمین پاکیزه و مناسبى را به هنگام درآمدن وقت نماز، مسجد به شمار آورند و در آن به نماز بِایستند. از این‌‌گونه کار براى هر کسى و قشرى از مردم هست که هر کس باید کنکاش کند و سهم خود از این فریضه‌‌ى همگانى را بیابد و بدان دست زند.

در چنین وضعى است که جامعه‌‌ى اسلامى ما توانسته است نماز را اقامه کند و مصداق این آیه‌‌ى کریمه گردد: اَّلَّذینَ اِن مَکَّنّٰهُم فِی الاَرضِ اَقامُوا الصَّلٰوةَ وَءاتَوُا الزَّکٰوةَ وَ اَمَروا بِالمَعروفِ وَنَهَوا عَنِ المُنکَرِ وَ لِله عاقِبَ‌ةُ الاُمور.(۵) صدق الله‌‌ العلىّ العظیم. توفیق همه‌‌ى آحاد مسلمان را در درست انجام دادن این وظیفه‌‌ى الهى مسئلت میکنم.
 

والسّلام‌‌علیکم‌‌ورحمة‌‌الله‌‌
سیّدعلى خامنه‌‌اى   
۷۲/۶/۱۶