بسم الله الرّحمن الرّحیم(۱)

اوّلاً به همه‌ی برادران عزیزى که در این شهر مقدّس و در حقیقت مرکز معنوى و روحى کشور، مشغول خدمت و تلاش هستند، خسته‌نباشید عرض میکنیم. امیدواریم که خداوند متعال به شماها توفیق بدهد تا بتوانید این وظایف مهمّى که بر عهده دارید، به بهترین وجه ان‌شاءالله انجام بدهید.

قم، هم شهرى است زیارتى که شهرهاى زیارتى به‌ طور قهرى مرکز توجّه آحاد مردم کشور است، هم حوزه‌ی علمیّه است که بزرگ‌ترین حوزه‌ی علمیّه‌ی جهان اسلام است و در هیچ شهرى، در هیچ کشورى، حوزه‌اى با این عظمت، با این‌‌همه ارکان، استخوانهاى علمى، شخصیّت‌هاى ممتاز و برجسته، با این کمّیّت طلّاب و دانشجویان وجود ندارد و خود این بر حسّاسیّت این شهر مى‌افزاید، و طبعاً رفت‌وآمدهایى را، توجّهاتى را، توقّعاتى را نسبت به این شهر ایجاد میکند؛ این هم جنبه‌ی دوّم، و سوّم اینکه مرکز انقلاب است. قمی‌ها سربازان اوّل این نهضتند. آن‌ وقتى که هیچ ‌جاى این کشور هنوز خبر از وقوع این نهضت نداشتند، این قمی‌ها بودند که جوانشان، پیرشان، بازاری‌شان آمدند سرِ درس امام (رضوان الله‌ تعالى علیه) در سال ۴۱، حضور خودشان را نشان دادند؛ وابستگی‌شان را، دلبستگی‌شان را، آمادگی‌شان را اعلام کردند؛ و راست هم گفتند یعنى با نهضت در دوران قبل از پیروزى انقلاب و با جمهورى اسلامى و نظام اسلامی بعد از پیروزى انقلاب، صادقانه برخورد کردند. جوانها پُرشور، مردها و زنها در صحنه؛ کانون انقلاب بود و شد. قبل از همه‌‌جا اینها مقدّمات پیروزى انقلاب را فراهم کردند، قبل از همه‌جا اینها شهید دادند. این هم نقطه‌ی سوّم. بعد هم وقتى امام تشریف آوردند از تهران به اینجا، [قم] شد مرکز سیاسى جمهورى اسلامى.

 الان هم در دنیا نسبت به قم با این چشم نگاه میکنند؛ قم را مرکز معنوى و کانون حقیقى نظام به حساب مى‌آورند. خب، این سه خصوصیّت با هم در هیچ شهرى از شهرهاى کشور ما جمع نشده؛ این مخصوص قم است. این است که خدمت در این شهر یک ویژگی‌هایى دارد، یک خصوصیّاتى دارد که ارزش کار را بالا میبرد.

من همه‌ی این کمبودهایى را هم که آقاى فرماندار اشاره کردند،(۲) تصدیق میکنم. واقعاً مسئله‌ی آب قم، مسئله است؛ وضع شهرى و بافت  شهرى اینجا، مسئله است. در خیابان ارم و صفائیّه و اینجاها که آدم راه میرود، مثل همان زمان طلبگى ما که اینجا بودیم ــ سالِ مثلاً سى و چند ــ همان است. خب این جمعیّت و این عظمت اقتضائاتى دارد. البتّه در زمینه‌ی مسائل شهرى هر کارى که میخواهد انجام بگیرد، حتماً نظر شریف بزرگان حوزه و بخصوص مراجع محترم و معظّم کسب بشود؛ حمایت آنها، پشتیبانى آنها، تأیید آنها براى شما لازم است؛ بدون نظر آنها نمیتوانید یک کار صحیحى انجام بدهید؛ باید با جلب نظر و همکارى و قبول و تصدیق آنها باشد.

و این مدرسه‌سازى و این کارها هم واقعاً کارهاى مهمّى است. من قبل از اینکه بیایم این سفر، یک گزارشى از اوضاع قم گرفته‌ام و خوانده‌ام و غیر از آنچه در طول زمان به‌ وسیله‌ی خود ایشان(۳) یا دوستانمان از بزرگان حوزه که گاهى تشریف آوردند تهران و مسائل اینجا را براى ما گفتند، این گزارش هم ما را راهنمایى کرده به بعضى از حقایق و واقعیّاتى که در اینجا هست. البتّه اینها باید اصلاح بشود. این دوندگى لازم دارد.

مسئولین میخواهند کار کنند و تلاش کنند. وضع قم باید تشریح بشود براى آنها و جدّى باید دنبال‌گیرى بشود تا ان‌شاءالله‌ این کارها در طول چند سال به ثمر برسد. این مردم عزیز شایستگى خدمات زیادى دارند. نباید دیگر این‌جور مشکلات ابتدائى‌ در زندگى مردم قم وجود داشته باشد. امیدواریم که خداوند کمک کند، به شماها هم کمک کند تا کارها را خوب انجام بدهید.

شما در این ادارات مواظب باشید که یکى از اشکالات مردم ــ نه فقط مردم قم، امّا مردم قم هم این اشکال را دارند ــ به وضع ادارات است. مردم به ما که مراجعه میکنند، از وضع ادارات مینالند. حق هم دارند، چون بنده که دارم با شما حرف میزنم، از فضاى زندگى مردم مطّلعم. خود من همه‌ی عمرم را در آن فضا تنفّس کرده‌ام، حالا هم از آن فضا بیگانه نیستم. شماها خوبید، [امّا] معناى خوب بودن شما این نیست که آن مجموعه‌ی تحت مدیریّت شما هم صد درصد خوب است. معناى طهارت شما این نیست که آن [مجموعه] صد درصد طاهر است. باید برسید، باید دقّت کنید، باید بخصوص نسبت به مراجعین و کار مردم اهتمام بورزید. هر جایى که احساس شد که مردم یک گله‌اى دارند از شهردارى، از فلان اداره‌ی مشخّص، از بازرگانى و مانند اینها، باید بروید تا آن اعماق و ببینید اشکال مردم چیست و آن را برطرف کنید. بنا را باید بر این بگذارید که ادارات یک روال صحیحى در کار داشته باشند. دستگاه ادارى ما خیلى نرم‌تر و سریع‌تر و روان‌تر از این باید کار کند. دستگاه ادارى چون آن شکل قدیمى است ــ [یعنى] شکل اسلامى و جمهورى اسلامى که نیست؛ همان شکل است، منتها ما عناصرش را عوض کردیم ــ این است که خیلى روان نیست؛ باید آن را روان کنید. حالا یک ماشین را شما بخواهید روان کنید چه کار میکنید؟ یک مقدار روغن‌کارى میکنید، یک مقدار پیچ و مهره‌هایش را جابه‌جا میکنید؛ بالاخره هر کار باید بکنید، بکنید. عمده این است که آن مدیر بالاى سر این تشکیلات که هست، با چشم نافذى تا آن اعماق تشکیلات را ببیند، از خطاها آسان نگذرید؛ اصل را بر راضى کردن مردم باید قرار داد. به هر حال امیدواریم که ان‌شاءالله‌ همه‌ی این مشکلات برطرف بشود و جورى باشد که همه بتوانیم پیش خداى متعال سرافراز باشیم که تلاش خودمان را کرده‌ایم و خدمت خودمان را انجام داده‌ایم. خب من تشکّر میکنم از اینکه این فرصت را آقایان به من دادید.

والسّلام علیکم