1370/07/16
پیام به اولین اجلاس سالیانه‌ی اقامه‌ی نماز در مشهد مقدس
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی به مناسبت آغاز به کار«سمینار نماز» در مشهد مقدس امروز پیامی به این شرح صادر فرمودند.
متن این پیام امروز صبح توسط حجةالاسلام والمسلمین آقای رسولی محلاتی در مشهد مقدس قرائت شده است:
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
تشکیل مجمعی از صاحب‌نظران برای «اقامه‌ی‌نماز»، یکی از شایسته‌ترین و ضروری ترین کارهایی است که باید در جمهوری‌اسلامی صورت می‌گرفت. زیرا برپا داشتن نماز، نخستین ثمره و نشانه‌ی حکومت صالحان است. و در رتبه‌ی بعد از آن است که نوبت به «زکات» به مثابه‌ی تنظیم مالی جامعه و ریشه‌کن کردن فقر، و نیز امر به معروف و نهی از منکر یعنی سوق دادن به نیکی ها و باز داشتن از بدیها می‌رسد. «الذین ان‌مکناهم فی الارض اقاموا الصلوه و اتوا الزکوه وامروا بالمعروف و نهواعن‌المنکر...»
اقامه‌ی نماز فقط این نیست که صالحان، خود نماز بگزارند. این چیزی نیست که بر تشکیل حکومت الهی متوقف باشد، بلکه باید این ستون دین در جامعه، به پا داشته شود و همه کس با رازها و اشاره‌های آن آشنا واز برکات آن برخوردار گردند، درخشش معنویت و صفای ذکر الهی، همه‌ی آفاق جامعه را روشن و مصفا کند و تن‌ها و جانها با هم به نماز بشتابند و در پناه آن طمأنینه و استحکام یابند.
نماز، رکن اصلی دین است و باید اصلی ترین‌جایگاه را در زندگی مردم داشته باشد. حیات طیبه‌ی انسان در سایه‌ی حاکمیت دین خدا، وقتی حاصل خواهد شد که انسانها دل خود را با یاد خدا زنده‌نگهدارند و به کمک آن بتوانند با همه‌ی جاذبه‌های شر و فساد مبارزه کنند وهمه‌ی بتها را بشکنند و دست تطاول همه‌ی شیطانهای درونی و برونی را از وجود خود قطع کنند. این ذکر و حضور دایمی فقط به برکت نماز حاصل می‌شود; ونماز درحقیقت، پشتوانه‌ی مستحکم و ذخیره‌یی تمام نشدنی در مبارزه‌یی است که آدمی با شیطان نفس خود که او را به پستی و زبونی می‌کشد، و شیطانهای قدرت که با زر و زور، او را وادار به ذلت و تسلیم می‌کنند، همیشه و درهمه حال دارد.
هیچ وسیله‌یی مستحکم تر و دایمی‌تر از نماز برای ارتباط میان انسان با خدا نیست. مبتدی ترین انسانها رابطه‌ی خود با خدا را به وسیله‌ی نماز آغاز می‌کنند. برجسته‌ترین اولیای خدا نیز بهشت خلوت انس خود با محبوب را در نماز می‌جویند. این گنجینه‌ی ذکر و راز را هرگز پایانی نیست و هر که با آن بیشتر آشنا شود، جلوه و درخشش بیشتری در آن می‌یابد.
کلمات و اذکار نماز، هریک خلاصه‌یی است که به بخشی از معارف دین اشاره می‌کند و به طور مکرر و پی‌درپی آن را به یاد نمازگزار می‌آورد.نمازی که با تدبر در معانی و بدون سهو و غفلت گزارده شود، انسان را روزبه‌روز با معارف الهی آشناتر و به آن دلبسته‌تر می‌سازد.
نورانیت نماز، و رازها و رمزهای آن، و درسهایی که در آن گنجانیده شده، و اثر آن در ساختن فرد و جامعه، چندان نیست که بشود در مقالی کوتاه از آن سخن گفت،بلکه چنان نیست که بی‌خبری چون من بتواند از اعماق آن خبری آورد.
آنچه من با قلم قاصر و معرفت ناچیز خود می‌گویم آن است که مردم ما و جامعه‌ی ما، و بخصوص جوانان ما که اکنون بار امانت سنگینی را بر دوش گرفته‌اند باید نماز را منبع قدرتی لایزال بدانند و در برابر جبهه‌ی فساد وبی‌عدالتی و کجروی که امروز بشریت را تهدید می‌کند، از نماز و یاد خدا نیروبگیرند. میدان مبارزه‌یی که امروز پیش روی ماست، ما را به تکیه‌گاه مستحکم ذکر خدا و امید و اعتماد به او، بیش از همیشه و بیش از همه، محتاج می‌سازد، و نماز آن سرچشمه‌ی جوشانی است که این امید و اعتماد و قدرت معنوی را به ما می‌بخشد.
نماز با حضور و باتوجه، نمازی که از یاد و ذکر سرشار است، نمازی که آدمی در آن با خدای خود سخن می‌گوید و به او دل می‌سپارد. نمازی که والاترین معارف اسلام را پیوسته به انسان می‌آموزد،چنین نمازی انسان را از پوچی و بی‌هدفی و ضعف می‌رهاند و افق زندگی را در چشمش روشن می‌سازد و به او همت و اراده و هدف می‌بخشد و دل او را از میل به کجروی و گناه و پستی نجات می‌دهد. از این روست که نماز در همه‌ی‌حالات، حتی در میدان نبرد و سخت‌ترین آزمایشهای زندگی، اولویت خود را از دست نمی‌دهد. انسان همیشه به نماز، محتاج است، و در عرصه‌های خطر،محتاج تر.
حقیقت آن است که در کار معرفی نماز کوتاهیهای زیادی شده است.و نتیجه آن که نماز هنوز جایگاه شایسته‌ی خود را، حتی در نظام اسلامی ما،به دست نیاورده است. این مسؤولیت سنگین، بر دوش دانشوران و آشنایان‌به معارف اسلامی است که نماز را به همه بخصوص به نسل جوان بهتر بشناسانند از کودک دبستانی تا پژوهشگر دوره‌های عالی، هریک فراخور ذهن ومعرفت خود، می‌توانند در راه شناختن نماز و رازهای آن، قدمهایی بردارند و با ناشناخته‌هایی آشنا شوند،حتی عرفای بزرگ نیز برای سالکان وادی معرفت، "اسرارالصلوه" نوشته و آموخته‌اند، یعنی اعماق این اقیانوس همچنان ناشناخته و پیمودنی است.
در جامعه‌ی ما فصل مهمی باید در معرفی نماز درهمه‌ی سطوح گشوده شود. رسانه‌ها و بخصوص صدا و سیما با شیوه‌های گوناگون نماز را معرفی و یادآوری کنند. همه جا و همیشه در رادیو و تلویزیون، نماز در اولویت گذاشته شود و شوق ایمان و عطش یاد خدا در دلها پدید آید. درکلاسهای دروس دینی مدارس و دانشگاهها درس نماز جایگاه خود را بازیابد وسخنان سنجیده و افکار بلند در بازشناسی نماز، فراهم و در معرض ذهن و دل دانشجویان و دانش‌آموزان گذاشته شود.
فلسفه‌ی نماز و تحلیل رازها و رمزهای آن با زبان هنر در معرض دید همگان قرار گیرد، تا هر کس به قدر ظرفیت خود از آن متمتع گردد، کتابها و جزوه‌ها در سطوح مختلف و از دیدگاههای گوناگون به وسیله‌ی محققان و عالمان به سلک تحریر درآید و مایه‌ی کارهای هنری و ادبی گردد. فصلی نیز باید برای آسان کردن انجام نماز گشوده شود:
در همه‌ی مراکز عمومی :مدارس، دانشگاهها، کارخانه‌ها،سربازخانه‌ها، فرودگاهها، ایستگاههای قطار، ادارات دولتی و امثال آن ،جایگاههای مناسبی برای نماز پیش‌بینی شود. مساجد و نمازخانه‌ها پاکیزه و مرتب و رغبت‌انگیز باشد. نماز در وقت فضیلت و به جماعت گزارده شود. در هر محیطی برجستگان و بزرگان آن بر دیگران پیشقدم شوند و عملاً اعتناء به نماز را به دیگران بیاموزاند. و خلاصه در همه جا حرکت به سمت نماز و شتافتن به نماز محسوس باشد.
با این مقدمات، به خواست خداوند متعال و با توجهات و ادعیه‌ی زاکیه‌ی حضرت ولی‌الله‌الاعظم روحی‌فداه، کشور و جامعه‌ی ما به هدفهای والای نماز نزدیک می‌شود و از برکات آن بهره می‌گیرد.
در پایان لازم می‌دانم از فراهم‌آورندگان این مجمع و همه‌ی کسانی که با وقوف بر اهمیت نماز، در راه اقامه‌ی آن تلاش می‌کنند، مخصوصاً از جناب حجةالاسلام آقای قرائتی که دلسوزانه و عاشقانه در این راه گام برمی‌دارند، صمیمانه تشکر کنم و قبول حضرت حق‌تعالی را برای این کوششهای مخلصانه مسألت‌نمایم.
والسلام علیکم و رحمة‌الله
سید علی خامنه‌ای
16/7/1370
متن این پیام امروز صبح توسط حجةالاسلام والمسلمین آقای رسولی محلاتی در مشهد مقدس قرائت شده است:
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
تشکیل مجمعی از صاحب‌نظران برای «اقامه‌ی‌نماز»، یکی از شایسته‌ترین و ضروری ترین کارهایی است که باید در جمهوری‌اسلامی صورت می‌گرفت. زیرا برپا داشتن نماز، نخستین ثمره و نشانه‌ی حکومت صالحان است. و در رتبه‌ی بعد از آن است که نوبت به «زکات» به مثابه‌ی تنظیم مالی جامعه و ریشه‌کن کردن فقر، و نیز امر به معروف و نهی از منکر یعنی سوق دادن به نیکی ها و باز داشتن از بدیها می‌رسد. «الذین ان‌مکناهم فی الارض اقاموا الصلوه و اتوا الزکوه وامروا بالمعروف و نهواعن‌المنکر...»
اقامه‌ی نماز فقط این نیست که صالحان، خود نماز بگزارند. این چیزی نیست که بر تشکیل حکومت الهی متوقف باشد، بلکه باید این ستون دین در جامعه، به پا داشته شود و همه کس با رازها و اشاره‌های آن آشنا واز برکات آن برخوردار گردند، درخشش معنویت و صفای ذکر الهی، همه‌ی آفاق جامعه را روشن و مصفا کند و تن‌ها و جانها با هم به نماز بشتابند و در پناه آن طمأنینه و استحکام یابند.
نماز، رکن اصلی دین است و باید اصلی ترین‌جایگاه را در زندگی مردم داشته باشد. حیات طیبه‌ی انسان در سایه‌ی حاکمیت دین خدا، وقتی حاصل خواهد شد که انسانها دل خود را با یاد خدا زنده‌نگهدارند و به کمک آن بتوانند با همه‌ی جاذبه‌های شر و فساد مبارزه کنند وهمه‌ی بتها را بشکنند و دست تطاول همه‌ی شیطانهای درونی و برونی را از وجود خود قطع کنند. این ذکر و حضور دایمی فقط به برکت نماز حاصل می‌شود; ونماز درحقیقت، پشتوانه‌ی مستحکم و ذخیره‌یی تمام نشدنی در مبارزه‌یی است که آدمی با شیطان نفس خود که او را به پستی و زبونی می‌کشد، و شیطانهای قدرت که با زر و زور، او را وادار به ذلت و تسلیم می‌کنند، همیشه و درهمه حال دارد.
هیچ وسیله‌یی مستحکم تر و دایمی‌تر از نماز برای ارتباط میان انسان با خدا نیست. مبتدی ترین انسانها رابطه‌ی خود با خدا را به وسیله‌ی نماز آغاز می‌کنند. برجسته‌ترین اولیای خدا نیز بهشت خلوت انس خود با محبوب را در نماز می‌جویند. این گنجینه‌ی ذکر و راز را هرگز پایانی نیست و هر که با آن بیشتر آشنا شود، جلوه و درخشش بیشتری در آن می‌یابد.
کلمات و اذکار نماز، هریک خلاصه‌یی است که به بخشی از معارف دین اشاره می‌کند و به طور مکرر و پی‌درپی آن را به یاد نمازگزار می‌آورد.نمازی که با تدبر در معانی و بدون سهو و غفلت گزارده شود، انسان را روزبه‌روز با معارف الهی آشناتر و به آن دلبسته‌تر می‌سازد.
نورانیت نماز، و رازها و رمزهای آن، و درسهایی که در آن گنجانیده شده، و اثر آن در ساختن فرد و جامعه، چندان نیست که بشود در مقالی کوتاه از آن سخن گفت،بلکه چنان نیست که بی‌خبری چون من بتواند از اعماق آن خبری آورد.
آنچه من با قلم قاصر و معرفت ناچیز خود می‌گویم آن است که مردم ما و جامعه‌ی ما، و بخصوص جوانان ما که اکنون بار امانت سنگینی را بر دوش گرفته‌اند باید نماز را منبع قدرتی لایزال بدانند و در برابر جبهه‌ی فساد وبی‌عدالتی و کجروی که امروز بشریت را تهدید می‌کند، از نماز و یاد خدا نیروبگیرند. میدان مبارزه‌یی که امروز پیش روی ماست، ما را به تکیه‌گاه مستحکم ذکر خدا و امید و اعتماد به او، بیش از همیشه و بیش از همه، محتاج می‌سازد، و نماز آن سرچشمه‌ی جوشانی است که این امید و اعتماد و قدرت معنوی را به ما می‌بخشد.
نماز با حضور و باتوجه، نمازی که از یاد و ذکر سرشار است، نمازی که آدمی در آن با خدای خود سخن می‌گوید و به او دل می‌سپارد. نمازی که والاترین معارف اسلام را پیوسته به انسان می‌آموزد،چنین نمازی انسان را از پوچی و بی‌هدفی و ضعف می‌رهاند و افق زندگی را در چشمش روشن می‌سازد و به او همت و اراده و هدف می‌بخشد و دل او را از میل به کجروی و گناه و پستی نجات می‌دهد. از این روست که نماز در همه‌ی‌حالات، حتی در میدان نبرد و سخت‌ترین آزمایشهای زندگی، اولویت خود را از دست نمی‌دهد. انسان همیشه به نماز، محتاج است، و در عرصه‌های خطر،محتاج تر.
حقیقت آن است که در کار معرفی نماز کوتاهیهای زیادی شده است.و نتیجه آن که نماز هنوز جایگاه شایسته‌ی خود را، حتی در نظام اسلامی ما،به دست نیاورده است. این مسؤولیت سنگین، بر دوش دانشوران و آشنایان‌به معارف اسلامی است که نماز را به همه بخصوص به نسل جوان بهتر بشناسانند از کودک دبستانی تا پژوهشگر دوره‌های عالی، هریک فراخور ذهن ومعرفت خود، می‌توانند در راه شناختن نماز و رازهای آن، قدمهایی بردارند و با ناشناخته‌هایی آشنا شوند،حتی عرفای بزرگ نیز برای سالکان وادی معرفت، "اسرارالصلوه" نوشته و آموخته‌اند، یعنی اعماق این اقیانوس همچنان ناشناخته و پیمودنی است.
در جامعه‌ی ما فصل مهمی باید در معرفی نماز درهمه‌ی سطوح گشوده شود. رسانه‌ها و بخصوص صدا و سیما با شیوه‌های گوناگون نماز را معرفی و یادآوری کنند. همه جا و همیشه در رادیو و تلویزیون، نماز در اولویت گذاشته شود و شوق ایمان و عطش یاد خدا در دلها پدید آید. درکلاسهای دروس دینی مدارس و دانشگاهها درس نماز جایگاه خود را بازیابد وسخنان سنجیده و افکار بلند در بازشناسی نماز، فراهم و در معرض ذهن و دل دانشجویان و دانش‌آموزان گذاشته شود.
فلسفه‌ی نماز و تحلیل رازها و رمزهای آن با زبان هنر در معرض دید همگان قرار گیرد، تا هر کس به قدر ظرفیت خود از آن متمتع گردد، کتابها و جزوه‌ها در سطوح مختلف و از دیدگاههای گوناگون به وسیله‌ی محققان و عالمان به سلک تحریر درآید و مایه‌ی کارهای هنری و ادبی گردد. فصلی نیز باید برای آسان کردن انجام نماز گشوده شود:
در همه‌ی مراکز عمومی :مدارس، دانشگاهها، کارخانه‌ها،سربازخانه‌ها، فرودگاهها، ایستگاههای قطار، ادارات دولتی و امثال آن ،جایگاههای مناسبی برای نماز پیش‌بینی شود. مساجد و نمازخانه‌ها پاکیزه و مرتب و رغبت‌انگیز باشد. نماز در وقت فضیلت و به جماعت گزارده شود. در هر محیطی برجستگان و بزرگان آن بر دیگران پیشقدم شوند و عملاً اعتناء به نماز را به دیگران بیاموزاند. و خلاصه در همه جا حرکت به سمت نماز و شتافتن به نماز محسوس باشد.
با این مقدمات، به خواست خداوند متعال و با توجهات و ادعیه‌ی زاکیه‌ی حضرت ولی‌الله‌الاعظم روحی‌فداه، کشور و جامعه‌ی ما به هدفهای والای نماز نزدیک می‌شود و از برکات آن بهره می‌گیرد.
در پایان لازم می‌دانم از فراهم‌آورندگان این مجمع و همه‌ی کسانی که با وقوف بر اهمیت نماز، در راه اقامه‌ی آن تلاش می‌کنند، مخصوصاً از جناب حجةالاسلام آقای قرائتی که دلسوزانه و عاشقانه در این راه گام برمی‌دارند، صمیمانه تشکر کنم و قبول حضرت حق‌تعالی را برای این کوششهای مخلصانه مسألت‌نمایم.
والسلام علیکم و رحمة‌الله
سید علی خامنه‌ای
16/7/1370