1392/06/20
درباره‌ی آیتالله طاهری خرم‌آبادی
فقیه انقلابی به روایت آیتالله مؤمن
|گفتاری از آیتالله محمد مؤمن، عضو فقهای شورای نگهبان و نماینده‌ی مردم قم در مجلس خبرگان رهبری درباره‌ی فعالیت‌های علمی و مبارزاتی آیتالله سید حسن طاهری خرم‌آبادی|
مرحوم آیتالله آقای سید حسن طاهری خرم آبادی از علمای بزرگوار حوزه‌ی مبارکه‌ی علمیه‌ی قم و عضو جامعه‌ی مدرسین حوزه و عضو مجلس خبرگان رهبری بودند. از الطاف خدواند به بنده این بود که از زمانی که مرحوم آیتالله طاهری به قم مشرف شدند ـ شاید در سال ۱۳۳۰ ـ با ایشان آشنایی پیدا کردم. از همان ابتدای طلبگی در درس‌های مقدماتی در یکی از حجره‌های صحن مقدس شرکت می‌کردیم. در بعضی از درس‌ها هم بنده با ایشان استاد واحدی داشتیم. رفاقت و نزدیکی ما با هم از آن زمان تا هنگام درگذشت ایشان ادامه یافت. آقای طاهری رحمت‌الله‌علیه بعد از این‌که دروس سطح را گذراندند در درس خارج فقه و اصول شرکت کردند. آن زمان مرحوم آیتالله بروجردی در قم بودند و درس مرحوم امام خمینی هم برقرار بود. مهم‌ترین و شلوغ‌ترین درسی که بعد از درس آیتالله بروجردی در قم وجود داشت، درس حضرت امام رحمه‌الله بود.
عالم وفادار انقلاب
بعد از فوت آیتالله بروجردی رژیم طاغوت حملاتی را به دستور آمریکا و این ابرجنایت‌کارها علیه دین اسلام و مقدسات مذهبی آغاز کرد. حضرت امام رحمه‌الله و آقایان مراجع دیگر مقابل شاه قیام کردند. طلاب و مدرسین دیگر هم به تبع در این مبارزات شرکت داشتند. مرحوم آیتالله طاهری هم که جزء فضلا و در زمره‌ی مدرسین ممتاز حوزه بودند از همان سال ۱۳۴۲ در منبرها و سخنرانی‌هایی که در شهرهای مختلف داشتند مردم را به وظایف خودشان در مقابل خلاف‌کاری‌ها و جنایات رژیم طاغوت راهنمایی می‌کردند. حضرت آیتالله طاهری از این زمان به بعد مبارزات علیه رژیم را به گونه‌های مختلف پیگیری کردند.
امام رحمه‌الله که به نجف تبعید شدند، نوارهای سخنرانی‌های‌شان به ایران آورده می‌شد و بعد در کل کشور پخش می‌گردید. مرحوم آقای طاهری خرم آبادی جزء علمایی بود که در این نوع کارها نقش بسزا و فعالی داشت. پیام‌ها و سخنرانی‌های امام رحمه‌الله به شکل ویژه‌ای از سوی جامعه‌ی مدرسین قم پیگیری می‌شد. جامعه‌ی مدرسین حوزه به مناسبت‌های مختلف اطلاعیه‌های متعددی علیه رژیم طاغوت صادر می‌کرد. این اطلاعیه‌ها با امضای تعداد زیادی از مدرسین حوزه‌ی قم منتشر می‌شد. مرحوم آیتالله طاهری یکی از امضاکنندگان و گردانندگان این نوع کارهای مبارزاتی بودند. البته این فعالیت‌‌ها قسمتی از حضور آقای طاهری در مبارزات علیه رژیم طاغوت بود.
مخالفت علنی علما با رژیم طاغوت باعث شد تا عده‌ی زیادی از آن‌ها تبعید شوند. از قم ۲۵ نفر تبعید شدند و از شهرستان‌های دیگر هم عده‌ای تبعید شدند. مثلاً رهبر معظم انقلاب که ساکن مشهد بودند تبعید شدند و آقای هاشمی رفسنجانی از تهران هم جزء تبعیدی‌ها و زندانی‌ها بود. این علما با هم در ارتباط بودند و در کارهایشان با هم هماهنگی می‌کردند. مرحوم آیتالله طاهری هم جزء این گروه بودند. فعالیت‌های انقلابی ایشان تا زمانی که مرحوم حضرت امام رحمه‌الله بنا بود از پاریس برگردند ادامه پیدا کرد. در زمانی که بختیار زمام کارها را بدست گرفت و تلاش می‌کرد تا امام رحمه‌الله به ایران بازنگردند، جامعه‌ی مدرسین به تهران آمدند. ما در مدرسه‌ی علوی جمع شده بودیم. همه‌ی آقایان در یک جلسه حضور داشتند. شخصیت‌هایی مثل مرحوم آیتالله مشکینی، مرحوم آیتالله منتظری، مرحوم آیتالله فاضل لنکرانی و ... این بزرگان همه جزء مبارزین بودند. به خاطر تأخیر بازگشت امام رحمه‌الله از همان‌جا با ایشان در پاریس تماس گرفته شد. امام رحمه‌الله فرمودند که شما کاری نداشته باشید و در همین دسته‌جاتی که تهرانی‌ها دارند شرکت کنید. ظاهراً اواخر ماه صفر بود. مرحوم آیتالله طاهری هم در دسته‌جات شرکت می‌کردند.
بعد از فوت حضرت امام آقای طاهری از طرف رهبر انقلاب به عنوان امام جمعه‌ی موقت تهران و همچنین به عنوان یکی از فقهای شورای نگهبان منصوب شدند. کار دیگری از طرف رهبری به عهده‌ی ایشان گذاشته شد و آن پیگیری مجمع مشورتی فقهی در قم برای شورای نگهبان بود. این مجمع تأسیس شد و تا همین اواخر هم ریاست آن با ایشان بود.
نماینده امام در چندین عرصه
کمی بعد بنده به اتفاق آیتالله مطهری، آیتالله بهشتی، آیتالله مهدوی کنی، آیتالله طالقانی و آیتالله خامنه‌ای به همراه جمعی دیگر در مسجد دانشگاه تهران متحصن شدیم. دانشجوها در این حرکت با ما همراهی و همکاری می‌کردند. مردم هم با ما اعلام همبستگی می‌کردند. روز چهارم تحصن بود که گفتند بختیار فرار کرده است. ما از همان‌جا تصمیم گرفتیم که در روز ۱۲ بهمن که بنا بود حضرت امام رحمه‌الله تشریف بیاورند فرودگاه، علمای قم و تهران و برخی شهرستان‌های دیگر سخنرانی‌های کوتاه ده پانزده دقیقه‌ای برای حمایت از امام رحمه‌الله ایراد کنند.
بعد از پیروزی انقلاب ما به قم برگشتیم. حضرت امام رحمه‌الله همچنان نهضت را رهبری می‌کردند و علما و مدرسین هم در نابودی رژیم طاغوت و تأسیس حکومت اسلامی به دست حضرت امام رحمه‌الله با ایشان همراهی کردند. حضرت آیتالله طاهری هم مثل دیگر مدرسین شایسته در این کارها شرکت داشتند. انقلاب پی‌ریزی شد و شورای انقلاب تأسیس شد. قانون اساسی تدوین شد. مجلس شورای اسلامی تأسیس شد و در تمام این امور حضرت آیت الله طاهری خرم‌آبادی شرکت داشت.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، طبعاً آیتالله طاهری هم رسالت همراهی با نظام را داشتند و هم وظیفه‌ی پیگیری بحث‌های آموزشی طلاب را. ایشان مدرس متینی برای حوزه بودند و همواره امور نظام و انقلاب و حکومت اسلامی را تقویت می‌کردند. امام خمینی رحمه‌الله آقای طاهری را به عنوان نماینده‌ی خودشان در پاکستان منصوب نمودند. آقای طاهری ظاهراً یک سال به عنوان نماینده‌ی ایشان و سرپرست امور حجاج ایرانی قبول مسئولیت نمودند و بعد به عنوان نماینده‌ی امام رحمه‌الله در سپاه پاسداران انتخاب شدند و باز از طرف ایشان برای انجام امور طلاب پاکستان و منتقل کردن مسائل دینی به مردم پاکستان به عنوان نماینده انتخاب شدند. ایشان تا زمان حیات امام رحمه‌الله به این فعالیت ادامه دادند.
مرحوم آیتالله آقای سید حسن طاهری خرم آبادی از علمای بزرگوار حوزه‌ی مبارکه‌ی علمیه‌ی قم و عضو جامعه‌ی مدرسین حوزه و عضو مجلس خبرگان رهبری بودند. از الطاف خدواند به بنده این بود که از زمانی که مرحوم آیتالله طاهری به قم مشرف شدند ـ شاید در سال ۱۳۳۰ ـ با ایشان آشنایی پیدا کردم. از همان ابتدای طلبگی در درس‌های مقدماتی در یکی از حجره‌های صحن مقدس شرکت می‌کردیم. در بعضی از درس‌ها هم بنده با ایشان استاد واحدی داشتیم. رفاقت و نزدیکی ما با هم از آن زمان تا هنگام درگذشت ایشان ادامه یافت. آقای طاهری رحمت‌الله‌علیه بعد از این‌که دروس سطح را گذراندند در درس خارج فقه و اصول شرکت کردند. آن زمان مرحوم آیتالله بروجردی در قم بودند و درس مرحوم امام خمینی هم برقرار بود. مهم‌ترین و شلوغ‌ترین درسی که بعد از درس آیتالله بروجردی در قم وجود داشت، درس حضرت امام رحمه‌الله بود. عالم وفادار انقلاببعد از فوت آیتالله بروجردی رژیم طاغوت حملاتی را به دستور آمریکا و این ابرجنایت‌کارها علیه دین اسلام و مقدسات مذهبی آغاز کرد. حضرت امام رحمه‌الله و آقایان مراجع دیگر مقابل شاه قیام کردند. طلاب و مدرسین دیگر هم به تبع در این مبارزات شرکت داشتند. مرحوم آیتالله طاهری هم که جزء فضلا و در زمره‌ی مدرسین ممتاز حوزه بودند از همان سال ۱۳۴۲ در منبرها و سخنرانی‌هایی که در شهرهای مختلف داشتند مردم را به وظایف خودشان در مقابل خلاف‌کاری‌ها و جنایات رژیم طاغوت راهنمایی می‌کردند. حضرت آیتالله طاهری از این زمان به بعد مبارزات علیه رژیم را به گونه‌های مختلف پیگیری کردند.
امام رحمه‌الله که به نجف تبعید شدند، نوارهای سخنرانی‌های‌شان به ایران آورده می‌شد و بعد در کل کشور پخش می‌گردید. مرحوم آقای طاهری خرم آبادی جزء علمایی بود که در این نوع کارها نقش بسزا و فعالی داشت. پیام‌ها و سخنرانی‌های امام رحمه‌الله به شکل ویژه‌ای از سوی جامعه‌ی مدرسین قم پیگیری می‌شد. جامعه‌ی مدرسین حوزه به مناسبت‌های مختلف اطلاعیه‌های متعددی علیه رژیم طاغوت صادر می‌کرد. این اطلاعیه‌ها با امضای تعداد زیادی از مدرسین حوزه‌ی قم منتشر می‌شد. مرحوم آیتالله طاهری یکی از امضاکنندگان و گردانندگان این نوع کارهای مبارزاتی بودند. البته این فعالیت‌‌ها قسمتی از حضور آقای طاهری در مبارزات علیه رژیم طاغوت بود.
مخالفت علنی علما با رژیم طاغوت باعث شد تا عده‌ی زیادی از آن‌ها تبعید شوند. از قم ۲۵ نفر تبعید شدند و از شهرستان‌های دیگر هم عده‌ای تبعید شدند. مثلاً رهبر معظم انقلاب که ساکن مشهد بودند تبعید شدند و آقای هاشمی رفسنجانی از تهران هم جزء تبعیدی‌ها و زندانی‌ها بود. این علما با هم در ارتباط بودند و در کارهایشان با هم هماهنگی می‌کردند. مرحوم آیتالله طاهری هم جزء این گروه بودند. فعالیت‌های انقلابی ایشان تا زمانی که مرحوم حضرت امام رحمه‌الله بنا بود از پاریس برگردند ادامه پیدا کرد. در زمانی که بختیار زمام کارها را بدست گرفت و تلاش می‌کرد تا امام رحمه‌الله به ایران بازنگردند، جامعه‌ی مدرسین به تهران آمدند. ما در مدرسه‌ی علوی جمع شده بودیم. همه‌ی آقایان در یک جلسه حضور داشتند. شخصیت‌هایی مثل مرحوم آیتالله مشکینی، مرحوم آیتالله منتظری، مرحوم آیتالله فاضل لنکرانی و ... این بزرگان همه جزء مبارزین بودند. به خاطر تأخیر بازگشت امام رحمه‌الله از همان‌جا با ایشان در پاریس تماس گرفته شد. امام رحمه‌الله فرمودند که شما کاری نداشته باشید و در همین دسته‌جاتی که تهرانی‌ها دارند شرکت کنید. ظاهراً اواخر ماه صفر بود. مرحوم آیتالله طاهری هم در دسته‌جات شرکت می‌کردند.
بعد از فوت حضرت امام آقای طاهری از طرف رهبر انقلاب به عنوان امام جمعه‌ی موقت تهران و همچنین به عنوان یکی از فقهای شورای نگهبان منصوب شدند. کار دیگری از طرف رهبری به عهده‌ی ایشان گذاشته شد و آن پیگیری مجمع مشورتی فقهی در قم برای شورای نگهبان بود. این مجمع تأسیس شد و تا همین اواخر هم ریاست آن با ایشان بود. نماینده امام در چندین عرصهکمی بعد بنده به اتفاق آیتالله مطهری، آیتالله بهشتی، آیتالله مهدوی کنی، آیتالله طالقانی و آیتالله خامنه‌ای به همراه جمعی دیگر در مسجد دانشگاه تهران متحصن شدیم. دانشجوها در این حرکت با ما همراهی و همکاری می‌کردند. مردم هم با ما اعلام همبستگی می‌کردند. روز چهارم تحصن بود که گفتند بختیار فرار کرده است. ما از همان‌جا تصمیم گرفتیم که در روز ۱۲ بهمن که بنا بود حضرت امام رحمه‌الله تشریف بیاورند فرودگاه، علمای قم و تهران و برخی شهرستان‌های دیگر سخنرانی‌های کوتاه ده پانزده دقیقه‌ای برای حمایت از امام رحمه‌الله ایراد کنند.
بعد از پیروزی انقلاب ما به قم برگشتیم. حضرت امام رحمه‌الله همچنان نهضت را رهبری می‌کردند و علما و مدرسین هم در نابودی رژیم طاغوت و تأسیس حکومت اسلامی به دست حضرت امام رحمه‌الله با ایشان همراهی کردند. حضرت آیتالله طاهری هم مثل دیگر مدرسین شایسته در این کارها شرکت داشتند. انقلاب پی‌ریزی شد و شورای انقلاب تأسیس شد. قانون اساسی تدوین شد. مجلس شورای اسلامی تأسیس شد و در تمام این امور حضرت آیت الله طاهری خرم‌آبادی شرکت داشت.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، طبعاً آیتالله طاهری هم رسالت همراهی با نظام را داشتند و هم وظیفه‌ی پیگیری بحث‌های آموزشی طلاب را. ایشان مدرس متینی برای حوزه بودند و همواره امور نظام و انقلاب و حکومت اسلامی را تقویت می‌کردند. امام خمینی رحمه‌الله آقای طاهری را به عنوان نماینده‌ی خودشان در پاکستان منصوب نمودند. آقای طاهری ظاهراً یک سال به عنوان نماینده‌ی ایشان و سرپرست امور حجاج ایرانی قبول مسئولیت نمودند و بعد به عنوان نماینده‌ی امام رحمه‌الله در سپاه پاسداران انتخاب شدند و باز از طرف ایشان برای انجام امور طلاب پاکستان و منتقل کردن مسائل دینی به مردم پاکستان به عنوان نماینده انتخاب شدند. ایشان تا زمان حیات امام رحمه‌الله به این فعالیت ادامه دادند.
دیدار رهبر انقلاب با اعضای جامعه‌ی مدرسین حوزه‌ی علمیه‌ی قم
بازوی علمی شورای نگهبانبعد از فوت حضرت امام رحمه‌الله آقای طاهری از طرف رهبر معظم انقلاب به عنوان امام جمعه‌ی موقت تهران و همچنین به عنوان یکی از فقهای شورای نگهبان منصوب شدند. بنده سال‌های متوالی با ایشان در جلسات شورای نگهبان همکاری می‌کردیم. ایشان یک فقیه وارسته و عضو برجسته‌ی شورا بودند. در زمانی هم که ایشان امام جمعه‌ی موقت تهران بودند خدمت رهبر معظم انقلاب رفتند و برنامه‌هایی را برای سامان پیدا کردن نماز جمعه ارائه دادند که رهبری هم تأیید نمودند.
در سال‌هایی که ایشان جزء فقهای شورای نگهبان بودند یک عارضه‌ای برای یکی از رگ‌های گردنشان پیش آمد که منجر به کسالت ایشان شد. این کسالت بیش از ده سال طول کشید. به همین دلیل به رهبری عرضه داشتند که چنین کسالتی دارند و انجام امور محوله برایشان مشکل است. به همین دلیل ایشان از امامت جمعه‌ی تهران و عضویت در شورای نگهبان کنار گذاشته شدند. البته کار دیگری از طرف رهبری به عهده‌ی ایشان گذاشته شد و آن پیگیری مجمع مشورتی فقهی در قم برای شورای نگهبان بود. این مجمع تأسیس شد و تا همین اواخر هم ریاست آن با ایشان بود. در این مجمع که عده‌ای از علما در آن حضور پیدا می‌کنند، مسائل فقهی مطرح می‌شود و شرکت‌کنندگان آموزش‌های لازم برای انجام وظایف فقهای شورای نگهبان را دریافت می‌کنند.
عیادت رهبر انقلاب از آیتالله طاهری خرم‌آبادی در بیمارستان خاتم‌الانبیاء ۱۳۹۲/۱/۲۹
از جمله ویژگی‌های آقای طاهری می‌توان به دقت نظر، اتقان و پیگیری مرتب راجع به مسائل علوم دینی اشاره کرد. ایشان بسیار علاقه داشتند که هم خود بیاموزند و هم به دیگران تعلیم و تدریس کنند. از کارهای بسیار ارزشمند مرحوم آیتالله طاهری بعد از پیروزی انقلاب این بود که مؤسسه‌ای در قم بنا نهادند به نام مؤسسه‌ی بقیة‌الله. طلابی که هفت یا هشت سال در حوزه آموزش دیده و داوطلب تحصیل در این مؤسسه هستند، به شرط برخورداری از سجایای اخلاقی و دینی می‌توانند در امتحان ورود به این مؤسسه شرکت کنند و در صورت قبولی، مشغول به تحصیل در این مؤسسه شوند. در این آموزش‌ها استادیاران قوی و برجسته‌ای حضور پیدا می‌کنند و سطح علمی این آموزش‌ها بالا است. این مؤسسه بیش از ۱۴ سال است که تاکنون فعالیت داشته و ثمرات پرباری داشته است.
تعدادی از فضلای همین مؤسسه جزء افرادی بودند که در آزمون تعیین صلاحیت علمی داوطلبان مجلس خبرگان شرکت کردند و قبول شدند و در انتخابات رأی آوردند و هم‌اکنون عضو مجلس خبرگان رهبری هستند. این کار بزرگی بود که مرحوم آیتالله طاهری موفق به انجام آن شدند.