به گزارش خبرآنلاین، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای چه در زمان ریاست جمهوری و چه در زمان رهبری انقلاب همواره توجه ویژه‌ای به کتاب داشته‌ و در مناسبت‌های مختلف بیانات راهگشایی در این زمینه ایراد فرموده‌اند.

تدقیق در بیانات ایشان و پیام‌هایی که در این زمینه ایراد فرموده‌اند، به روشنی وضعیت کتاب و کتابخوانی در ایران را روشن می‌کند، ضعف‌ها را نشان می‌دهد و راهکار‌ها برون رفت از این وضعیت را ترسیم می‌کنند.

ایشان به عنوان عالی‌ترین مقام کشور در حالی هرسال و در مناسبت‌های مختلف دغدغه‌های‌شان را در این زمینه گوشزد می‌کنند که مدیران اجرایی در طول سال‌های مختلف سرگرم ساختن تصویری ایده‌آل از وضعیت موجود هستند.

به عنوان مثال آنچه از آن به عنوان فقر تیراژ کتاب در ایران نام برده می‌شود، در بیانات رهبر معظم انقلاب نقش پررنگی دارد. ایشان بار‌ها بر کم بودن تیراژ کتاب در قیاس با جمعیت ایران تاکید کرده‌اند و معتقدند که باید تیراژ کتاب در ایران به 200 یا 300 هزار نسخه برسد.

در مورد وضعیت کتابخوانی نیز ایشان معتقدند باید از هرفرصتی برای مطالعه بهره برد و این که کتاب در جامعه ما مهجور باشد، اصلا زیبنده کشوری با این فرهنگ نیست.

جدولی که مشاهده می‌کنید، چکیده‌ای از بیانات ایشان در مقاطع مختلف است که در چند محور دسته‌بندی شده‌ است.

بیانات مقام معظم رهبری درباره کتاب و کتابخوانی

دغدغه‌های مقام معظم رهبری در مورد کتاب	بیانات	تاریخ بیانات
کتاب‌خوانی	با تلخی باید اعتراف کنیم که رواج کتاب و روحیه‌ کتابخوانی در میان ملت عزیز ما که خود یکی از مشعل‌داران فرهنگ و کتاب و معرفت در طول تاریخ پس از ظهور اسلام بوده است، بسی کمتر از آن چیزی است که از چنین ملتی انتظار می‌رود.	پیام به مناسبت آغاز هفته‌ کتاب 1372.10.04
	باید جوری بشود که در سبد کالای مصرفی خانواده‌ها، کتاب یک سهم قابل قبولی پیدا کند و کتاب را بخرند برای خواندن، نه برای تزئین اتاق کتابخانه و نشان دادن به این و آن. این هم یک نکته است، که مسئله‌ کتابخوانی در جامعه است.	بیانات در دیدار مسئولان کتابخانه‌ها و کتابداران 1390.04.29
	کسی که احتیاج ندارد آگهی‌‌های تبلیغاتی را ببیند، بیست دقیقه را چرا بی‌کار بنشیند!؟ یک کتاب دمِ دستش باشد؛ بردارد و بیست دقیقه مطالعه کند.	مصاحبه در پایان بازدید از نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران 1375.02.22
	کتابخوانی را باید جزو عادات خودمان قرار دهیم. به فرزندانمان هم از کودکی عادت بدهیم کتاب بخوانند؛ مثلاً وقتی می‌خواهند بخوابند، کتاب بخوانند.	مصاحبه پس از بازدید از سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب 1369.2.19
	توقع من، این است. باید پدر‌ها و مادر‌ها، بچه‌‌ها را از اول با کتاب، محشور و مأنوس کنند. حتی بچه‌‌های کوچک باید با کتاب انس پیدا کنند.	مصاحبه در جریان بازدید از نمایشگاه کتاب 1374.02.26
	کسانی که وقت‌های ضایع ‌شوند‌ه‌ای دارند؛ مثلاً به اتوبوس یا تاکسی سوار می‌شوند، یا سوار وسیله‌ نقلیه‌ خودشان هستند و دیگری ماشین را می‌راند، یا در جا‌هایی مثل مطب پزشک در حال انتظار به سر می‌برند و به‌ هرحال اوقاتی را در حال انتظار به بی‌کاری می‌گذرانند، در تمام این ساعات، کتاب بخوانند.	مصاحبه در پایان بازدید از نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران 1375.02.22
	در جامعه باید سنت کتابخوانی رواج پیدا کند. کتابخوانی باید در جامعه ترویج شود؛ و این کار بر عهده‌ همه‌ دستگاه‌هائی است که در این زمینه مسئولند.	بیانات در دیدار مسئولان کتابخانه‌ها و کتابداران 1390.04.29
	متأسفانه کتاب در جامعه‌ ما، آن مقدار که شأن این جامعه اقتضا می‌کند، رواج ندارد. جامعه‌ ما اساساً جامعه‌ای پخته و بالغ شده است؛ یک جامعه‌ ابتدایی و بدوی نیست. مردم ما باید بیش از این با کتاب آشنا باشند.	مصاحبه در جریان بازدید از نمایشگاه کتاب 1374.02.26
	باید خرید کتاب، یکی از مخارج اصلی خانواده محسوب شود. مردم باید بیش از خریدن بعضی از وسایل تزییناتی و تجملاتی- مثل لوستر‌ها، میز‌های گوناگون، مبل‌های مختلف و پرده و...- به کتاب اهمیت بدهند.	مصاحبه‌ در جریان بازدید از نمایشگاه کتاب 1374.02.26
	اگر بتوانیم فرهنگ کتابخوانی را در کشور رایج کنیم و در کنار آن، تولید کتاب را هم خوب گسترش دهیم، بخش عمده‌ای از وظایف فرهنگی دولت جمهوری اسلامی، بدین وسیله انجام خواهد گرفت.	مصاحبه‌ در بازدید از ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب 1372.02.21
	امروز کتابخوانی و علم‌آموزی نه تنها یک وظیفه‌ ملی، که یک واجب دینی است. از همه بیشتر، جوانان و نوجوانان، باید احساس وظیفه کنند.	پیام به مناسبت آغاز هفته‌ کتاب 1372.10.04
تولید کتاب	ما در کشورمان، در جامعه‌ خودمان، از واقعیتی که در این زمینه وجود دارد، راضی نیستیم. بله، درست است؛ امروز حجم کتاب‌هائی که تولید می‌شود، با گذشته خیلی تفاوت کرده است؛ گاهی چند برابر کتاب منتشر می‌شود، یا تیراژ کتاب‌ها بالا می‌رود؛ لیکن این کافی نیست؛ این‌ها برای کشور ما خیلی کم است.	پیام به مناسبت آغاز هفته‌ کتاب 1372.10.04
	در تولید کتاب - چه تولید به معنای ایجاد کتاب، چه تولید به معنای ترجمه‌ کتاب، چه تولید به معنای نشر کتاب و در اختیار این و آن قرار دادن - به نیازها و خلأهای جامعه نگاه کنند؛ خلأهای فکری را، نیازهای فکری را بشناسند، انتخاب کنند، سراغ آنها بروند.	بیانات در دیدار مسئولان کتابخانه‌ها و کتابداران 1390.04.29
	بایستی تولید کتابمان به مراتب از آن مقداری که هست، بیشتر باشد؛ هم به معنای تولید کتاب- که تألیف و ترجمه و این‌طور چیزهاست- هم به معنای احیای آثار کهن و قدیمی.	مصاحبه پس از بازدید از یازدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب 1377.03.05
تیراژ کتاب	باید تعداد کتاب‌هایی که هر بار چاپ می‌شود، از دو هزار و پنج هزار و ده هزار به دویست هزار و سیصد هزار برسد؛ یعنی با چنین کمیت بالایی باید کتاب در جامعه پخش شود.	مصاحبه در پایان بازدید از هفتمین نمایشگاه کتاب 1373.02.20
	تیراژهای هزار و دو هزار و سه هزار و این‌ها شایسته‌ کشورِ هفتاد و پنج میلیونی ما با این همه جوان، با این همه انگیزه نیست؛ باید تیراژها خیلی بالاتر باشد. حالا در بعضی از موارد خوشبختانه انسان می‌بیند دفعات چاپ کتاب‌ها خیلی بالاست؛ لیکن در عین حال در مجموع که نگاه می‌کنیم، نه، راضی کننده نیست، قانع کننده نیست؛ باید یک حرکتی آغاز شود.	بیانات در دیدار مسئولان کتابخانه‌ها و کتابداران 1390.04.29
محتوای کتاب	غذای فکر و روح، باید سالم و مقوی عرضه شود و آن‌کس که جز این عمل کند، خطا یا جنایتی بزرگ‌تر از عرضه کننده‌ مواد غذایی ناسالم یا بی‌مایه، مرتکب شده است.	پیام به مناسبت آغاز هفته‌ کتاب 1372.10.04
	ما می‌بینیم در مجموعه‌ کتاب و بازار کتاب، گاهی اوقات هدایت‌های همراه با انحراف را دنبال می‌کنند؛ بخصوص سراغ مسائلی می‌روند که برای ذهنیت جامعه، برای ذهنیت کشور، چه از لحاظ جنبه‌های اخلاقی، چه از لحاظ جنبه‌های دینی و اعتقادی، چه از لحاظ جنبه‌های سیاسی، زیانبخش است	بیانات در دیدار مسئولان کتابخانه‌ها و کتابداران 1390.04.29
	کتاب، محصول فکر و مغز و تجربه و هنر و ذوق یک کسی است یا کسانی است که این کتاب را تهیه و تولید کرده‌اند. لزوماً هر کتابی مفید نیست و هر کتابی غیرمضر نیست. بعضی کتاب‌ها مضر است. این یک خوراک معنوی است؛ اگر فاسد بود، اگر مسموم بود، اگر مضر بود، ما به عنوان ناشر، به عنوان کتابدار، به عنوان کتابخانه‌دار، به عنوان متصدی پخش - به هر عنوانی که با کتاب ارتباط دارد - حق نداریم این را در اختیار افرادی قرار بدهیم که آگاه نیستند، ملتفت نیستند.	بیانات در دیدار مسئولان کتابخانه‌ها و کتابداران 1390.04.29
	اگر دیدیم که فرضاً در جامعه‌ ما کتابی هست که هنرش فقط این است که احساسات جنسی را در جوانان تحریک کند، این مضر است. این را نمی‌شود به عنوان این‌که یک فرآورده‌ فرهنگی است، آزاد بگذاریم تا هرکه خواست، تولید و عرضه کند؛ نه، این بحث خواست نیست؛ مثل مواد مخدر است.	مصاحبه پس از بازدید از یازدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب 1377.03.05
	ما نمی‌خواهیم به مردم بگوییم شما حتماً این کتاب را بخوانید، آن کتاب را نخوانید؛ نه. انواع سلایق، انواع فکرها، انواع ذهن‌ها، انواع استعدادها، باید در مقابل خودشان میدان بازی داشته باشند	مصاحبه پس از بازدید از یازدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب 1377.03.05
	در باب نظریه‌پردازی نباید محدودیتی وجود داشته باشد. بیشتر بایستی برای نقد و ارزیابی و جدا کردن سره از ناسره همت شود؛ اما در زمینه‌ کار عملیاتی، باید جلو کتاب‌های مضر را گرفت.	مصاحبه پس از بازدید از یازدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب 1377.03.05
	اگر در تجویز و ارائه‌ دارو، بی‌توجهی کنید و چیزی را در اختیار مشتری کتاب بگذارید که برای او زیانبار است، شما هم ضرر معنوی بزرگی کرده‌اید. در نهایت، به هیچ‌وجه شانه‌ شما و شانه‌ ما از بار آن نوشته‌ای که شما وقتی آن را می‌دهید، به زیان تمام می‌شود، فارغ نخواهد بود.	سخنرانی پس از بازدید از نمایشگاه کتاب در حسینیه‌ امام خمینی(ره) 1378.02.28
	باید به فکر باشیم و دغدغه‌ نوع کتاب‌هایی که تولید می‌شود نیز در ما باشد. باید کتابِ خوب تولید شود. کتاب یک غذاست؛ یک غذای روح است؛ یک نوشیدنی روح است و چنانچه مقوّی باشد، روح را تقویت می‌کند. باید مواظب باشیم که مبادا نوشیدنی مسموم، خطرناک، فاسد، گندیده و مضر با رنگ‌آمیزی‌های خیلی خوب، دست مردم داده شود؛ بدون این‌که مردم بدانند.	مصاحبه‌ در بازدید از ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب 1372.02.21
	من اعتقاد ندارم که باید هر کتاب و نوشته‌ای را که با سلیقه‌ خاصی نمی‌سازد و مضر به‌نظر می‌رسد، جلوش را بگیریم. لکن کتب و نوشته‌هایی هست که مضر بودنشان برای مردم، واضح است؛ یعنی ترویج فحشا و فساد و از این قبیل است که برای مردم زیان‌آور است، نباید اجازه بدهند که چنین کتب و نوشته‌هایی منتشر شود. اما بیشتر باید تلاش کرد که کتاب‌های خوب، چاپ و منتشر شود.	مصاحبه‌ در بازدید از ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب 1372.02.21

اطلاعات موجود در جدول بر اساس بیانات منتشر شده‌در پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری تنظیم شده‌ است.