1390/07/26
فه‌رمایشه‌یل حه‌زره‌ت ئایه‌تووللا خامنه‌ای له کووبینه‌وه‌ی فره گه‌ورای مه‌ردم کرماشان
20/07/1390
ئه‌و چشته‌یله که ئی به‌نده له باوه‌ت کرماشان، هه‌میشه وادار وه ئافه‌رین وتن کردیه، یه‌سه که مه‌ردم ئێ ولاته هه‌ر چه‌ن له باوه‌ت قه‌ومی، مه‌زهه‌بی و زاراوه، چیو یه‌ک نین، وه‌لی وه خوه‌شی و دووسی و برایه‌تی وه‌گه‌رد یه‌ک ژیانه و هێمانیش ژیه‌ن. یه ویژه‌گی فره خاسێگه که بایهس له بانی بمینیه‌ن، و ویریان وه پیه‌و بوود و فره تری بکه‌ن. عه‌شایر و سه‌ر مه‌رزگره‌یل دڵ قایم ئێ وڵاته، له گشت جایگ ئی وڵاته، هه‌ر وه ئی خوڵق و خوێ عه‌شایری و غه‌یرتمه‌ندیه و ناسنه‌ێان.
من له سال 59، له ئه‌وه‌ڵه‌یل جه‌نگ له مل نریاێ، جی وه جی ئی ئوستانه گه‌ردیمه و له نزیکه‌و دیمه. له گێڵان و ئسلام ئاوا که مه‌ردم شیعه‌ن، له پاوه و هه‌ورامانات که مه‌ردم سونیین، له ڕیژاو و داڵاهوو که ده‌سه‌ی له مه‌ردم ئه‌هل حه‌قن؛ گشت جاییگ مه‌ردم ده‌ر حال دفاع له نیشتمان و ئراده‌ت نیشاین داین له نزام جمهووری ئسلامی بین. من هه‌ر ئه‌و دڵ قایمیه که له چوار په‌ڕ ئی وڵاته دیم، له ناو شار کرماشانیش که ده‌سه‌یگ له قه‌ومه‌یل و عه‌شایر جورواجور هانه ناوی، دیم. یه، خاسی فره دیاری گه.
***
له ناو گشت جم و جیول و حه‌ره‌کته‌یل جوراێ جوور کوو بینه‌وه‌بیه‌یل گه‌ورا، نه‌خش مه‌ردم، نه‌خش معیاره. یانێ په‌له‌و داین یهێ گوڕیاین، په‌له‌و داین یهێ فکر، په‌له‌و داین ڕخنه‌ی یهێ خاس که‌ره‌وه‌ی اجتماعی، وه یه که‌فتیه که چه‌نێ وه‌گه‌رد مه‌ردم په‌یوه‌ندی داشتیو. هه‌ر چه‌یگ په‌یوه‌ندی وه گه‌رد ئه‌و جه‌ریان و ئه‌و جم و جیوله و ئه‌و گوڕیاینه وه گه‌رد مه‌ردم ویشتره‌ک بوود، ئمکان سه‌ربه‌رزی ئه‌و ویشتره‌که؛ ئه‌گه‌ر له مه‌ردم بڕیا، فره ده‌وام نیه‌تیه‌ری، هیوچه ده‌سێ نیه‌تیه‌ێ.
ئه‌لبه‌ت له تاریخ نیشمان ئیمه ده‌س وه ده‌س بیون ده‌سڵات سیاسی، هاتن سلسله‌ی سوڵتانه‌یل و چیێن ئه‌وانه، په‌یوه‌ندیێگ وه مه‌ردم نییاشتیه؛ وه‌لی هه‌ر ئێ سلسله‌یل حوکومه‌تی و سه‌ڵته‌نه‌تیه که له دیور و دریژ تاریخ ئیمه بینه، هه‌ر کام له ئه‌وانه که له وه‌ریان چیه که په‌یوه‌ندییان وه گه‌رد مه‌ردم وه یهێ جووریگ سه‌قام دار و گه‌رم و گوڕ بکه‌ن، مه‌ننێان، سه‌ربه‌رزییان له وه ڕێ بردن نیشتمان و له عزه‌ت ملی ویشتره‌ک بیه؛ هه‌ر کام، له مه‌ردم بڕیان، گشت چشتێگ له کیسێان چی؛ که وینه‌‌ێ فره کامل ئه‌وه، سلسله‌ێ قا‌جا‌ر و سلسله‌ێ فره نه‌حس په‌له‌وی له ده‌وره‌یل دیویاخره سه.
*****
له دیور و دریژ تاریخ ئیمه، هیوچ ڕیوداویگ چیو ڕیوداو ئنقلاب ئسلامی و ڕیوداوه‌یل دیویای ئه‌وه نه‌یوه که مه‌ردم له ناوی؛ ئی جور نه‌خش ئه‌ساسی داشتیون. له ناو ئنقلاب ئسلامی گشت ده‌سته‌یل مه-ردم هاتن، له شاری و له ئاوای نشین، له ژن و پیا، له پیر و جووان، له ده‌رس خوه‌ن و بێسه‌واد، وه گه‌رد یه‌کتره‌ک گشتێان یه‌که‌و گردن، هه‌ر چه‌ن پشت گه‌رم وه ده‌سڵات و زوور‌یش نه‌یون، تفه‌نگیش نیاشتن، ئه‌گه‌ریش بیاشتان، وه کاری نیه‌وردیان. وه‌لی هه‌ر له‌ی وا تیویه‌نستن یه‌ی رژیم تا بن دگان موسه‌له‌ح پشت گه‌رم وه ده‌سڵات داره‌یل زووردار و ناحساو یه‌ی جا له ریشی بکه‌‌نن و ئنقلاب پیرووز بکه‌ن. مونتهی یه‌ی چشت ئه‌ساسی له ناو ئنقلاب ئیمه یه بیه که نه‌خش مه‌ردم وه گه‌رد پیرووزی ئنقلاب ته‌مام نه‌یو؛ و یه‌یش له فره‌زانی ئیمام گه‌ورا مه‌رته‌به‌ی ئیمه‌و و ئاینده نگه‌ری ئه‌و پیای زانا و ده‌ریون پرچ و پاک خودائیه بی.
****
ئیمه وه‌ختیگ ته‌جروبه‌ی 32 ساله‌ی ئنقلاب دوواره خوه‌نیمن، ئه‌وسا فره زانی و دوپیه‌که‌و کردن ئیمام فامیمن. ئه‌ڕا!؟ ئه‌ڕایه که هه‌ر نزامیگ چیو نزام جمهووری ئسلامی، وه ئی ئامانجه‌یل فره دریژه‌و، وه ئی دوژمه‌نی وهاوریی نکردنی که وه گه‌رد ئستکبار و بی عداله‌تی دونیا وه دیری، وه ئی وسیاینه که له وه‌رای وه‌ر شه‌یتانه‌یل چوار په‌ڕ دونیا دیری، دوژمه‌نه‌یل مل قه‌یوگیش دیری. گیر و گرفت و گێچه‌ڵ دوروس که‌ن. ئه‌گر ئی جور نزامیگ بتوای بمینی، بایهس یه‌ی قودره‌ت و ته‌وانایی فره گه‌ورایگ هوشی وه پیه‌و بوود، تا بتیویه‌نید قورس بووسید، تا بتیویه‌نید وه‌ره‌و نووا بچوود و له شوون خوه‌ی ده‌رجا نه‌کوتید .
له ناو ئنقلاب ئسلامی، وه ته‌دبیر ئیمام- که له ناو دل ئسلام گیریایود- ئی نیرو نگه‌بانه عباره‌ته وه ئراده‌ی مه‌ردم، عه‌زم مه‌ردم و خوه‌یان نیشاین داین مه‌ردم. وه ئی جوره نزام ئسلامی تمام گێچه‌ڵه‌یل هیشته جی و پیروز بیو. وه دڵ قورسی ته‌مامه‌و بوود بیوشی که جمهووری ئسلامی تا ئمروژ وه گشت گێچه‌ڵه‌یل سه‌خت و نه‌رم که له نوای وسیاد، پیروز بیو و وه لوتف و که‌ره‌م و ڕی نیشان داینی خودای گه‌ورا، وه هه‌ر گێچه‌ڵ تره‌کیش پیروز بوود.
***
یه‌کیگ له گێچه‌ڵه‌یل گه‌ورایگ که هه‌ر له ئه‌و ئه‌وه‌ڵه‌یل ئنقلابه بیوه تیوش نیشتمانمان، هر ئی شه‌ر له مل نریای هه‌شت ساله بیو. تیوله‌کی نیه؛ هه‌شت سال! شه‌ریگ کردنه مل ئی نیشتمانه‌و. هه‌ر نزام تره‌کیگ که بیاتیاد، و ئی خوه‌ی جه‌مة‌و نه‌کردنه که له ئه‌وه‌ڵ ئنقلاب فره ته‌بیعیه، له ناو ئی جوور گێچه‌ڵه‌یگ شکه‌ست خوواردیاد. وه‌لی نیشتمان عه‌زیز جمهووری ئسلامی شکه‌ست نه‌خوارد؛ برده‌و. مه‌ردم شه‌ڕه‌گه ئداره کردن. ئه‌ڕ‌تش و سپای پاسداران ئنقلاب ئسلامی و نیروه‌یل تره‌ک، پشتیان وه مه‌ردم قورس بیو؛ وه ئیمان مه‌ردم، وه عشق مه‌ردم، وه سه‌فای مه‌ردم. له خه‌ت نوای دووشمه‌ن تا گشت خه‌ته‌یل عه‌مه‌لیاتی، تا گه‌ر پشت جبهه و پشتیوانی، مه‌ردم با سه‌فا و سداقه‌تیگ وته‌نی و له ویره‌و نه‌چی، ئه‌رای گیانبازی گورج بیون.
***
له فتنه‌ی 18 تیر، په‌نج رووژ له دیویای یه که شه‌ڕ ئاشووه‌یل فتنه‌ی خوه‌یان خستنه‌و ڕی، مه‌ردم ئه‌و حه‌ره‌که‌ت فره گه‌ورای 23تیره– نه‌ته‌نیا له تهران- که له ته‌مام شاره‌گان خستنه‌و ڕی. له ناو فتنه‌ی 88 ، دو ڕووژ له دیویای گێچه‌ڵه‌یل عاشوورا، ئه‌و ئتفاق فره گه‌ورای 9 ده‌ی یه که‌فته‌و ڕی. هه‌ر ئه‌و ڕووژه‌یله کوتێگ له نازره‌یل خارجی که له نزیکه‌و ئی حه‌ره‌که‌ته دیون، له ناو ڕووژنامه گان غه‌ربی نیوسان و گشتمان دیمن که وه‌تیون ئه‌و چشته که له 9 ده‌ی پێش هات، جیا له ته‌شییع په‌یکه‌ر ئیمام، ئی جور گرد هه‌مائییگ، ئی جور شوریگ که‌س وه چاو نه‌یه، ئی کاره مه‌ردم کردن.
***
له هه‌ر جییگ که کار وه ده‌سه‌یل نیشتمانمان ته‌واناییه‌یل مه‌ردم ناسینه و وه کاری گردتنه، ئیمه سه‌ربه‌رز بیومنه.هه‌ر جایگیش ناکام مه‌نیمنه، وه خاتر یه بیه‌سه که ئیمه نه‌تیویه‌نستیمنه هاتن مه‌ردم له ناو ئه‌و مه‌یدانه ته‌مین بکه‌یمن. ئیمه مه‌سئه‌له‌یل حه‌ل نه‌یو فره دیریم. له تمام مه‌سئه‌له‌یل جوورای جوور نیشتمانمان، کار وه ده‌سه‌یل بایهس بتیویه‌نن وه سه‌رڕشته، وه هیورده‌و بیون، وه ابتکار، ڕیه‌یلێگ نوو ئه‌ڕای هاتن مه‌ردم وه نه‌و مه‌یدان پیا بکه‌ن. هه‌ر ئه‌و جووره که له ناو مه‌یدان فره سه‌خت جه‌نگ ئی ئتفاقه که‌فت، بڕیگ تیوه‌نستن ڕی واز بکه‌ن تا گه‌ر هه‌ر جووان و پیرێگ، هه‌ر ژن و پیاییگ که بتوای له ئی کار گه‌‌وره شرکه‌ت بکه‌ی، ڕی ئه‌رای واز بوود. له باوه‌ته‌یل تره‌کیش بوود. له ناو ئقتسادیش بوود .ئقتساد و ته‌ولید نیشتمانمان، تیویه‌نید وه وه‌سیله‌ی همه‌ت مه‌ردم، وه پیول مه‌ردم، وه پیا کردن ڕیه‌یلیگ نوو له لای مه‌ردم، وه دڵخوازی مه‌ردم، چه‌ن به‌رابه‌ر شکوفائی پیا بکه‌ید.
***
وه مه‌یدان هاتن مه‌ردم، ئاماده بیون مه‌ردم، نعمه‌ت فره گه‌ورایگه که بایس گشتمان قه‌درزانی بیومن. کاروه ده‌سه‌یل نییه‌ت خدمه‌تگوزاری ساف و بێ خڵت بیاشتیون. ئه‌و چشته که مه‌ردم له کاروه ده‌سه-یل- وه تایبه‌ت ڕه‌ده‌یل بان تر- داواکاری دیرن، یه‌سه که وه گه‌رد یه‌ک هاوکاری و هه‌میاری بیاشتیون، یه‌کیگ بوون، هه‌م له ڕه‌ده‌یل بان، هه‌م له ڕه‌ده‌یل ناوجاینی؛ له داواکاریه‌یل بنچینه‌یی نیشتمان ته‌مه‌رکوز بیاشتیون، مه‌سا‌یل بنچینه‌یی بخه‌نه نووا، وه ده‌ور چشته‌یل بی‌خود خاپوره نه‌که‌ن، کار و ته‌لاش بێ وچان ئه‌نجام بیه‌ن. مه‌ردم داواکار ڕاسی و دوروسیین، داواکار جی وه جی کردن قسه دڵخوه‌ش که‌ره‌گانن، داواکار دیور گرتن له مشت و مڕن، داواکار دیور گرتن له خاپوره کردن وه ده‌ور چشته‌یل بێ خودن، داواکار ئه‌مانه‌ت داری و ده‌س پاکی و سزا داین تاوان باره‌یل و خه‌یانه‌ت کاره‌یلن؛ یانه وه بان گشت داواکارییه‌ل مه‌ردم جا دێری.
***
هه‌ڵویژانن و دیاری کردن، یه‌کیگ وه نیشانه‌یل هاتن وه مه‌یدان مه‌ردمه. ئه‌ڵبه‌ت تا هه‌ڵویژانن و دیاری کردن، سه چووار مانگ تره‌ک وه‌خت دیریم. منیش ئه‌گه‌ر عومری باقی بوود، فرسه‌ته‌یلێگ دێرم که ئه‌رای مه‌ردم قسه‌یل خووه‌م بکه‌م و وه ئومیید خودا ئیوشمه‌یانیش. ئه‌وه که بایس ئیمروژ بیوشم، یه‌سه که وه گه‌رد هه‌ر هه‌ڵویژانن و دیاری کردنێگ، خیون تازه‌یگ له ره‌گه‌یل نیشتمانمان ڕشیه‌ید؛ ڕووح تازه‌یگ نیشیده ناو له‌ش نیشتمان-یه‌یوشه بزانین- وه ئی باوه‌تیشه‌سه که له دریژایی ئی ساڵه‌یل په‌یاپه‌ییه، دوشمه‌ن دایم توواستیه که یا هه‌ڵویژانن نه‌ود یا که‌م ره‌نگ بوود. له هییچ هه-ڵویژاننێگ ئیمه نه‌یمنه که وه‌ر ژه هه‌ڵویژانن، بووقه‌یل خه‌‌وه‌ری دوشمه‌ن وه کار نه‌که‌فیو ئه‌رای یه که هه‌ڵویژانن له ناو ئیران که‌م ڕه‌نگ بوود. له ناو گشت هه‌ڵویژاننه‌گان، وه شێوه‌یل جورواجور، ئی کاره ئه‌نجام دریاس، ئیوه زیره‌ک و هۆشیارین، خووه‌دان تووانین ته‌شخیس بیه‌ین که ئه‌ڕای بێ شه‌و-ق و ذه‌وق کردن مه‌ردم ئه‌رای له مه‌یدان هاتن وه ناو هه‌ڵویژانن، چه قسه‌یل و چه کاره‌یلی نیه‌کرید.
***
له هه‌ڵویژانن، دو مه‌سئه‌له له گشت وه‌ر چاو تره، مسئه‌له‌ی ئه‌وه‌ڵ، وه مه‌یدان هاتن مه‌ردمه-که بایس فراوان و گشتی بوود-مه‌سئه‌له‌ی دووم، قانوون گه‌رایی له هه‌ڵویژاننه، وه‌فاداری وه قانون، حورمت ناین وه رأی مه‌ردم. ئی ته‌وره نه‌ودن که ئه‌گه‌ر هه‌ڵویژانن وه مه‌یل و موراد ئیمه ئه‌نجام بی، قه‌بولی داشتیومن؛ ئه‌گه‌ر وه دڵ ئیمه نه‌یو،«و ان یکن لهم الحقّ یأتوا الیه مذعنین».(2) ئه‌گه‌ر حه‌ق دانه ئیمه، ئه‌وه که ئیمه تووایم، هاته سه‌ر کار؛ قانون قه‌بوول دیریم؛ ئه‌گه‌ر ئه‌وه که ئیمه تووایمن، وه سه‌ر کار ناهات، ده‌یمنه ژیر قانون؛ نه قانون قبوول دریم، نه رأی مه‌ردم قه‌بول دیریم؛ یه که نیه‌ود. فتنه‌ی 88 وه ئی جور بی. داوا کار بین که قانون گه‌ران، خوو دیویاخر مه‌ردم وه ئه‌وانه رأی نییان، ویشتره‌ک مه‌ردم وه که‌سی تره‌ک رأی دان؛ یانه ده‌س کردنه مشت و مڕ کردن که ئه‌ڕای چه! یه‌ی چه‌ن وه‌ختێگ نیشتمان و ملله‌ت دچار واهمه کردن، دڵ دوشمه‌ن شاد کردن؛ ئه‌لبه‌ت ئاخر سه‌ریش وه نووای مه‌ردم تاو ناوردن و چیینه په‌ی کارییان.
***
ئی چشته که وه ناو «جنبش وال استریت»، مه‌ردم ئامریکا وه هه‌یه‌جان هاوردیه، فره موهمه. کوشش کردن یه بیوچگ نیشان بیه‌ن، ئه‌لانیش کوشش که‌ن بیوچگ نیشانێ بیه‌ن. ئی ئاقایانه که داواکارن ئازادی قسه کردن لازمه و لایه‌نگر ئازادی قسه کردنن، تا دو سه هه‌فته له سه‌ره‌تای ئی جم و جیوله، له گشت رووژنامه‌یل موهم ئامریکا، ته‌نیا یه‌ی رووژنامه هه‌واڵ ئی جم و جیوله به‌رمه‌لا کرد؛ باقی ئه‌وانه ده‌نگییان ده‌ر ناهات! یانه که ئه‌گه‌ر له هه‌ر سیوچێگ له دونیا- که ناساز بوون وه‌گه‌رد سیاسه‌ته‌یل یانه-یه‌ی چشت بیوچگی ئتفاق بکه‌فێد، سه‌د به‌رابه‌ر گه‌ورایه‌و که‌ن، وه‌لی له بابه‌ت یه‌ی وه مه‌یدان هاتنێگ وه ئی جور گه‌ورا وه کول ده‌نگییان بڕین، و قاڵی ناوردنه بان. وه‌لی خوو، دیویاخر دیین که چاره‌ی نه‌یرن. خود ئه‌و که‌سه‌یله که له ئه‌وره‌یله جه‌م بیینه-ئی چه‌ن هزار نه‌فه‌ره که له نیویورک له واڵ ئستریت ده‌ور یه‌ک جه‌م بیینه- وه هه‌میش ئشتبای ئه‌وانه له شاره‌یل تره‌ک و ئه‌یاڵه‌ته‌یل تره‌ک ئامریکا، ناچارییان کرد؛ وه ئی ده‌لیله ئیسه وه ئی ئتفاقه ئقرار که‌ن. ئه‌ڵبه‌ت تووان وه ژێری نه‌چن و و ئی جم و جیوله به‌هره بووه‌ن وه‌لی مه‌سئه‌له، مه‌سئه‌له‌ی فره موهمێگه.
یه‌ی مه‌سئه‌له یه‌سه که فه‌ساد رژیم سه‌رمایه‌داری ئه‌رای ئه‌و مه‌ردمه، جور ڕوژ ڕووشنه‌و بییه. ئمکان دیری ئی جم و جیوله سه‌رکوت بکه‌ن، وه‌لی نیه‌تویه‌نن ڕیشه‌یل ئی جم و جیوڵه وه به‌ین بووه‌ن؛ دیواخر یه‌ی ڕووژێگ ئی وه مه‌یدان هاتن مه‌ردمه ئه‌وقره په‌ڵ ده‌ی که نزام سه‌رمایه‌داری ئامریکا و ڕوژئاوا وه بن کول ده‌یده زه‌یو.
ئه‌و چشته‌یله که ئی به‌نده له باوه‌ت کرماشان، هه‌میشه وادار وه ئافه‌رین وتن کردیه، یه‌سه که مه‌ردم ئێ ولاته هه‌ر چه‌ن له باوه‌ت قه‌ومی، مه‌زهه‌بی و زاراوه، چیو یه‌ک نین، وه‌لی وه خوه‌شی و دووسی و برایه‌تی وه‌گه‌رد یه‌ک ژیانه و هێمانیش ژیه‌ن. یه ویژه‌گی فره خاسێگه که بایهس له بانی بمینیه‌ن، و ویریان وه پیه‌و بوود و فره تری بکه‌ن. عه‌شایر و سه‌ر مه‌رزگره‌یل دڵ قایم ئێ وڵاته، له گشت جایگ ئی وڵاته، هه‌ر وه ئی خوڵق و خوێ عه‌شایری و غه‌یرتمه‌ندیه و ناسنه‌ێان.
من له سال 59، له ئه‌وه‌ڵه‌یل جه‌نگ له مل نریاێ، جی وه جی ئی ئوستانه گه‌ردیمه و له نزیکه‌و دیمه. له گێڵان و ئسلام ئاوا که مه‌ردم شیعه‌ن، له پاوه و هه‌ورامانات که مه‌ردم سونیین، له ڕیژاو و داڵاهوو که ده‌سه‌ی له مه‌ردم ئه‌هل حه‌قن؛ گشت جاییگ مه‌ردم ده‌ر حال دفاع له نیشتمان و ئراده‌ت نیشاین داین له نزام جمهووری ئسلامی بین. من هه‌ر ئه‌و دڵ قایمیه که له چوار په‌ڕ ئی وڵاته دیم، له ناو شار کرماشانیش که ده‌سه‌یگ له قه‌ومه‌یل و عه‌شایر جورواجور هانه ناوی، دیم. یه، خاسی فره دیاری گه.
***
له ناو گشت جم و جیول و حه‌ره‌کته‌یل جوراێ جوور کوو بینه‌وه‌بیه‌یل گه‌ورا، نه‌خش مه‌ردم، نه‌خش معیاره. یانێ په‌له‌و داین یهێ گوڕیاین، په‌له‌و داین یهێ فکر، په‌له‌و داین ڕخنه‌ی یهێ خاس که‌ره‌وه‌ی اجتماعی، وه یه که‌فتیه که چه‌نێ وه‌گه‌رد مه‌ردم په‌یوه‌ندی داشتیو. هه‌ر چه‌یگ په‌یوه‌ندی وه گه‌رد ئه‌و جه‌ریان و ئه‌و جم و جیوله و ئه‌و گوڕیاینه وه گه‌رد مه‌ردم ویشتره‌ک بوود، ئمکان سه‌ربه‌رزی ئه‌و ویشتره‌که؛ ئه‌گه‌ر له مه‌ردم بڕیا، فره ده‌وام نیه‌تیه‌ری، هیوچه ده‌سێ نیه‌تیه‌ێ.
ئه‌لبه‌ت له تاریخ نیشمان ئیمه ده‌س وه ده‌س بیون ده‌سڵات سیاسی، هاتن سلسله‌ی سوڵتانه‌یل و چیێن ئه‌وانه، په‌یوه‌ندیێگ وه مه‌ردم نییاشتیه؛ وه‌لی هه‌ر ئێ سلسله‌یل حوکومه‌تی و سه‌ڵته‌نه‌تیه که له دیور و دریژ تاریخ ئیمه بینه، هه‌ر کام له ئه‌وانه که له وه‌ریان چیه که په‌یوه‌ندییان وه گه‌رد مه‌ردم وه یهێ جووریگ سه‌قام دار و گه‌رم و گوڕ بکه‌ن، مه‌ننێان، سه‌ربه‌رزییان له وه ڕێ بردن نیشتمان و له عزه‌ت ملی ویشتره‌ک بیه؛ هه‌ر کام، له مه‌ردم بڕیان، گشت چشتێگ له کیسێان چی؛ که وینه‌‌ێ فره کامل ئه‌وه، سلسله‌ێ قا‌جا‌ر و سلسله‌ێ فره نه‌حس په‌له‌وی له ده‌وره‌یل دیویاخره سه.
*****
له دیور و دریژ تاریخ ئیمه، هیوچ ڕیوداویگ چیو ڕیوداو ئنقلاب ئسلامی و ڕیوداوه‌یل دیویای ئه‌وه نه‌یوه که مه‌ردم له ناوی؛ ئی جور نه‌خش ئه‌ساسی داشتیون. له ناو ئنقلاب ئسلامی گشت ده‌سته‌یل مه-ردم هاتن، له شاری و له ئاوای نشین، له ژن و پیا، له پیر و جووان، له ده‌رس خوه‌ن و بێسه‌واد، وه گه‌رد یه‌کتره‌ک گشتێان یه‌که‌و گردن، هه‌ر چه‌ن پشت گه‌رم وه ده‌سڵات و زوور‌یش نه‌یون، تفه‌نگیش نیاشتن، ئه‌گه‌ریش بیاشتان، وه کاری نیه‌وردیان. وه‌لی هه‌ر له‌ی وا تیویه‌نستن یه‌ی رژیم تا بن دگان موسه‌له‌ح پشت گه‌رم وه ده‌سڵات داره‌یل زووردار و ناحساو یه‌ی جا له ریشی بکه‌‌نن و ئنقلاب پیرووز بکه‌ن. مونتهی یه‌ی چشت ئه‌ساسی له ناو ئنقلاب ئیمه یه بیه که نه‌خش مه‌ردم وه گه‌رد پیرووزی ئنقلاب ته‌مام نه‌یو؛ و یه‌یش له فره‌زانی ئیمام گه‌ورا مه‌رته‌به‌ی ئیمه‌و و ئاینده نگه‌ری ئه‌و پیای زانا و ده‌ریون پرچ و پاک خودائیه بی.
****
ئیمه وه‌ختیگ ته‌جروبه‌ی 32 ساله‌ی ئنقلاب دوواره خوه‌نیمن، ئه‌وسا فره زانی و دوپیه‌که‌و کردن ئیمام فامیمن. ئه‌ڕا!؟ ئه‌ڕایه که هه‌ر نزامیگ چیو نزام جمهووری ئسلامی، وه ئی ئامانجه‌یل فره دریژه‌و، وه ئی دوژمه‌نی وهاوریی نکردنی که وه گه‌رد ئستکبار و بی عداله‌تی دونیا وه دیری، وه ئی وسیاینه که له وه‌رای وه‌ر شه‌یتانه‌یل چوار په‌ڕ دونیا دیری، دوژمه‌نه‌یل مل قه‌یوگیش دیری. گیر و گرفت و گێچه‌ڵ دوروس که‌ن. ئه‌گر ئی جور نزامیگ بتوای بمینی، بایهس یه‌ی قودره‌ت و ته‌وانایی فره گه‌ورایگ هوشی وه پیه‌و بوود، تا بتیویه‌نید قورس بووسید، تا بتیویه‌نید وه‌ره‌و نووا بچوود و له شوون خوه‌ی ده‌رجا نه‌کوتید .
له ناو ئنقلاب ئسلامی، وه ته‌دبیر ئیمام- که له ناو دل ئسلام گیریایود- ئی نیرو نگه‌بانه عباره‌ته وه ئراده‌ی مه‌ردم، عه‌زم مه‌ردم و خوه‌یان نیشاین داین مه‌ردم. وه ئی جوره نزام ئسلامی تمام گێچه‌ڵه‌یل هیشته جی و پیروز بیو. وه دڵ قورسی ته‌مامه‌و بوود بیوشی که جمهووری ئسلامی تا ئمروژ وه گشت گێچه‌ڵه‌یل سه‌خت و نه‌رم که له نوای وسیاد، پیروز بیو و وه لوتف و که‌ره‌م و ڕی نیشان داینی خودای گه‌ورا، وه هه‌ر گێچه‌ڵ تره‌کیش پیروز بوود.
***
یه‌کیگ له گێچه‌ڵه‌یل گه‌ورایگ که هه‌ر له ئه‌و ئه‌وه‌ڵه‌یل ئنقلابه بیوه تیوش نیشتمانمان، هر ئی شه‌ر له مل نریای هه‌شت ساله بیو. تیوله‌کی نیه؛ هه‌شت سال! شه‌ریگ کردنه مل ئی نیشتمانه‌و. هه‌ر نزام تره‌کیگ که بیاتیاد، و ئی خوه‌ی جه‌مة‌و نه‌کردنه که له ئه‌وه‌ڵ ئنقلاب فره ته‌بیعیه، له ناو ئی جوور گێچه‌ڵه‌یگ شکه‌ست خوواردیاد. وه‌لی نیشتمان عه‌زیز جمهووری ئسلامی شکه‌ست نه‌خوارد؛ برده‌و. مه‌ردم شه‌ڕه‌گه ئداره کردن. ئه‌ڕ‌تش و سپای پاسداران ئنقلاب ئسلامی و نیروه‌یل تره‌ک، پشتیان وه مه‌ردم قورس بیو؛ وه ئیمان مه‌ردم، وه عشق مه‌ردم، وه سه‌فای مه‌ردم. له خه‌ت نوای دووشمه‌ن تا گشت خه‌ته‌یل عه‌مه‌لیاتی، تا گه‌ر پشت جبهه و پشتیوانی، مه‌ردم با سه‌فا و سداقه‌تیگ وته‌نی و له ویره‌و نه‌چی، ئه‌رای گیانبازی گورج بیون.
***
له فتنه‌ی 18 تیر، په‌نج رووژ له دیویای یه که شه‌ڕ ئاشووه‌یل فتنه‌ی خوه‌یان خستنه‌و ڕی، مه‌ردم ئه‌و حه‌ره‌که‌ت فره گه‌ورای 23تیره– نه‌ته‌نیا له تهران- که له ته‌مام شاره‌گان خستنه‌و ڕی. له ناو فتنه‌ی 88 ، دو ڕووژ له دیویای گێچه‌ڵه‌یل عاشوورا، ئه‌و ئتفاق فره گه‌ورای 9 ده‌ی یه که‌فته‌و ڕی. هه‌ر ئه‌و ڕووژه‌یله کوتێگ له نازره‌یل خارجی که له نزیکه‌و ئی حه‌ره‌که‌ته دیون، له ناو ڕووژنامه گان غه‌ربی نیوسان و گشتمان دیمن که وه‌تیون ئه‌و چشته که له 9 ده‌ی پێش هات، جیا له ته‌شییع په‌یکه‌ر ئیمام، ئی جور گرد هه‌مائییگ، ئی جور شوریگ که‌س وه چاو نه‌یه، ئی کاره مه‌ردم کردن.
***
له هه‌ر جییگ که کار وه ده‌سه‌یل نیشتمانمان ته‌واناییه‌یل مه‌ردم ناسینه و وه کاری گردتنه، ئیمه سه‌ربه‌رز بیومنه.هه‌ر جایگیش ناکام مه‌نیمنه، وه خاتر یه بیه‌سه که ئیمه نه‌تیویه‌نستیمنه هاتن مه‌ردم له ناو ئه‌و مه‌یدانه ته‌مین بکه‌یمن. ئیمه مه‌سئه‌له‌یل حه‌ل نه‌یو فره دیریم. له تمام مه‌سئه‌له‌یل جوورای جوور نیشتمانمان، کار وه ده‌سه‌یل بایهس بتیویه‌نن وه سه‌رڕشته، وه هیورده‌و بیون، وه ابتکار، ڕیه‌یلێگ نوو ئه‌ڕای هاتن مه‌ردم وه نه‌و مه‌یدان پیا بکه‌ن. هه‌ر ئه‌و جووره که له ناو مه‌یدان فره سه‌خت جه‌نگ ئی ئتفاقه که‌فت، بڕیگ تیوه‌نستن ڕی واز بکه‌ن تا گه‌ر هه‌ر جووان و پیرێگ، هه‌ر ژن و پیاییگ که بتوای له ئی کار گه‌‌وره شرکه‌ت بکه‌ی، ڕی ئه‌رای واز بوود. له باوه‌ته‌یل تره‌کیش بوود. له ناو ئقتسادیش بوود .ئقتساد و ته‌ولید نیشتمانمان، تیویه‌نید وه وه‌سیله‌ی همه‌ت مه‌ردم، وه پیول مه‌ردم، وه پیا کردن ڕیه‌یلیگ نوو له لای مه‌ردم، وه دڵخوازی مه‌ردم، چه‌ن به‌رابه‌ر شکوفائی پیا بکه‌ید.
***
وه مه‌یدان هاتن مه‌ردم، ئاماده بیون مه‌ردم، نعمه‌ت فره گه‌ورایگه که بایس گشتمان قه‌درزانی بیومن. کاروه ده‌سه‌یل نییه‌ت خدمه‌تگوزاری ساف و بێ خڵت بیاشتیون. ئه‌و چشته که مه‌ردم له کاروه ده‌سه-یل- وه تایبه‌ت ڕه‌ده‌یل بان تر- داواکاری دیرن، یه‌سه که وه گه‌رد یه‌ک هاوکاری و هه‌میاری بیاشتیون، یه‌کیگ بوون، هه‌م له ڕه‌ده‌یل بان، هه‌م له ڕه‌ده‌یل ناوجاینی؛ له داواکاریه‌یل بنچینه‌یی نیشتمان ته‌مه‌رکوز بیاشتیون، مه‌سا‌یل بنچینه‌یی بخه‌نه نووا، وه ده‌ور چشته‌یل بی‌خود خاپوره نه‌که‌ن، کار و ته‌لاش بێ وچان ئه‌نجام بیه‌ن. مه‌ردم داواکار ڕاسی و دوروسیین، داواکار جی وه جی کردن قسه دڵخوه‌ش که‌ره‌گانن، داواکار دیور گرتن له مشت و مڕن، داواکار دیور گرتن له خاپوره کردن وه ده‌ور چشته‌یل بێ خودن، داواکار ئه‌مانه‌ت داری و ده‌س پاکی و سزا داین تاوان باره‌یل و خه‌یانه‌ت کاره‌یلن؛ یانه وه بان گشت داواکارییه‌ل مه‌ردم جا دێری.
***
هه‌ڵویژانن و دیاری کردن، یه‌کیگ وه نیشانه‌یل هاتن وه مه‌یدان مه‌ردمه. ئه‌ڵبه‌ت تا هه‌ڵویژانن و دیاری کردن، سه چووار مانگ تره‌ک وه‌خت دیریم. منیش ئه‌گه‌ر عومری باقی بوود، فرسه‌ته‌یلێگ دێرم که ئه‌رای مه‌ردم قسه‌یل خووه‌م بکه‌م و وه ئومیید خودا ئیوشمه‌یانیش. ئه‌وه که بایس ئیمروژ بیوشم، یه‌سه که وه گه‌رد هه‌ر هه‌ڵویژانن و دیاری کردنێگ، خیون تازه‌یگ له ره‌گه‌یل نیشتمانمان ڕشیه‌ید؛ ڕووح تازه‌یگ نیشیده ناو له‌ش نیشتمان-یه‌یوشه بزانین- وه ئی باوه‌تیشه‌سه که له دریژایی ئی ساڵه‌یل په‌یاپه‌ییه، دوشمه‌ن دایم توواستیه که یا هه‌ڵویژانن نه‌ود یا که‌م ره‌نگ بوود. له هییچ هه-ڵویژاننێگ ئیمه نه‌یمنه که وه‌ر ژه هه‌ڵویژانن، بووقه‌یل خه‌‌وه‌ری دوشمه‌ن وه کار نه‌که‌فیو ئه‌رای یه که هه‌ڵویژانن له ناو ئیران که‌م ڕه‌نگ بوود. له ناو گشت هه‌ڵویژاننه‌گان، وه شێوه‌یل جورواجور، ئی کاره ئه‌نجام دریاس، ئیوه زیره‌ک و هۆشیارین، خووه‌دان تووانین ته‌شخیس بیه‌ین که ئه‌ڕای بێ شه‌و-ق و ذه‌وق کردن مه‌ردم ئه‌رای له مه‌یدان هاتن وه ناو هه‌ڵویژانن، چه قسه‌یل و چه کاره‌یلی نیه‌کرید.
***
له هه‌ڵویژانن، دو مه‌سئه‌له له گشت وه‌ر چاو تره، مسئه‌له‌ی ئه‌وه‌ڵ، وه مه‌یدان هاتن مه‌ردمه-که بایس فراوان و گشتی بوود-مه‌سئه‌له‌ی دووم، قانوون گه‌رایی له هه‌ڵویژاننه، وه‌فاداری وه قانون، حورمت ناین وه رأی مه‌ردم. ئی ته‌وره نه‌ودن که ئه‌گه‌ر هه‌ڵویژانن وه مه‌یل و موراد ئیمه ئه‌نجام بی، قه‌بولی داشتیومن؛ ئه‌گه‌ر وه دڵ ئیمه نه‌یو،«و ان یکن لهم الحقّ یأتوا الیه مذعنین».(2) ئه‌گه‌ر حه‌ق دانه ئیمه، ئه‌وه که ئیمه تووایم، هاته سه‌ر کار؛ قانون قه‌بوول دیریم؛ ئه‌گه‌ر ئه‌وه که ئیمه تووایمن، وه سه‌ر کار ناهات، ده‌یمنه ژیر قانون؛ نه قانون قبوول دریم، نه رأی مه‌ردم قه‌بول دیریم؛ یه که نیه‌ود. فتنه‌ی 88 وه ئی جور بی. داوا کار بین که قانون گه‌ران، خوو دیویاخر مه‌ردم وه ئه‌وانه رأی نییان، ویشتره‌ک مه‌ردم وه که‌سی تره‌ک رأی دان؛ یانه ده‌س کردنه مشت و مڕ کردن که ئه‌ڕای چه! یه‌ی چه‌ن وه‌ختێگ نیشتمان و ملله‌ت دچار واهمه کردن، دڵ دوشمه‌ن شاد کردن؛ ئه‌لبه‌ت ئاخر سه‌ریش وه نووای مه‌ردم تاو ناوردن و چیینه په‌ی کارییان.
***
ئی چشته که وه ناو «جنبش وال استریت»، مه‌ردم ئامریکا وه هه‌یه‌جان هاوردیه، فره موهمه. کوشش کردن یه بیوچگ نیشان بیه‌ن، ئه‌لانیش کوشش که‌ن بیوچگ نیشانێ بیه‌ن. ئی ئاقایانه که داواکارن ئازادی قسه کردن لازمه و لایه‌نگر ئازادی قسه کردنن، تا دو سه هه‌فته له سه‌ره‌تای ئی جم و جیوله، له گشت رووژنامه‌یل موهم ئامریکا، ته‌نیا یه‌ی رووژنامه هه‌واڵ ئی جم و جیوله به‌رمه‌لا کرد؛ باقی ئه‌وانه ده‌نگییان ده‌ر ناهات! یانه که ئه‌گه‌ر له هه‌ر سیوچێگ له دونیا- که ناساز بوون وه‌گه‌رد سیاسه‌ته‌یل یانه-یه‌ی چشت بیوچگی ئتفاق بکه‌فێد، سه‌د به‌رابه‌ر گه‌ورایه‌و که‌ن، وه‌لی له بابه‌ت یه‌ی وه مه‌یدان هاتنێگ وه ئی جور گه‌ورا وه کول ده‌نگییان بڕین، و قاڵی ناوردنه بان. وه‌لی خوو، دیویاخر دیین که چاره‌ی نه‌یرن. خود ئه‌و که‌سه‌یله که له ئه‌وره‌یله جه‌م بیینه-ئی چه‌ن هزار نه‌فه‌ره که له نیویورک له واڵ ئستریت ده‌ور یه‌ک جه‌م بیینه- وه هه‌میش ئشتبای ئه‌وانه له شاره‌یل تره‌ک و ئه‌یاڵه‌ته‌یل تره‌ک ئامریکا، ناچارییان کرد؛ وه ئی ده‌لیله ئیسه وه ئی ئتفاقه ئقرار که‌ن. ئه‌ڵبه‌ت تووان وه ژێری نه‌چن و و ئی جم و جیوله به‌هره بووه‌ن وه‌لی مه‌سئه‌له، مه‌سئه‌له‌ی فره موهمێگه.
یه‌ی مه‌سئه‌له یه‌سه که فه‌ساد رژیم سه‌رمایه‌داری ئه‌رای ئه‌و مه‌ردمه، جور ڕوژ ڕووشنه‌و بییه. ئمکان دیری ئی جم و جیوله سه‌رکوت بکه‌ن، وه‌لی نیه‌تویه‌نن ڕیشه‌یل ئی جم و جیوڵه وه به‌ین بووه‌ن؛ دیواخر یه‌ی ڕووژێگ ئی وه مه‌یدان هاتن مه‌ردمه ئه‌وقره په‌ڵ ده‌ی که نزام سه‌رمایه‌داری ئامریکا و ڕوژئاوا وه بن کول ده‌یده زه‌یو.