1389/12/03
رونمایی از دائرةالمعارفی که آرزوی رهبر انقلاب بود
طی مراسمی با حضور علما و اندیشمندان حوزوی، از بیست جلد نخست «موسوعة الفقه الاسلامی طبقا لمذهب اهل البیت علیهم‌السلام»، توسط آیت‌الله‌العظمی صافی گلپایگانی در قم رونمایی شد.
این دائرةالمعارف به دستور رهبر معظم انقلاب و توسط آیت‌الله هاشمی شاهرودی با همکاری جمعی از فضلای حوزه در حال تدوین است که تا کنون بیست جلد از آن به چاپ رسیده است و پیش‌بینی می‌شود تعداد مجلدات آن به هشتاد تا صد جلد برسد.
آیت‌الله‌العظمی صافی گلپایگانی:
می‌توانیم بیش از پیش تعلیمات اهل بیت(ع) را به دنیا برسانیم
حضرت آیت‌الله‌العظمی صافی گلپایگانی در آئین رونمایی از این دائرةالمعارف طی سخنان کوتاهی تأکید کردند: با توجه به موقعیت زمانی و تحولات جهانی و نیز مطالباتی که از حوزه‌های علمیه وجود دارد، باید معارف اهل بیت علیهم‌السلام را به گوش جهانیان برسانیم.
ایشان فقه اسلام و جامعیت فقه اسلامی را یکی از معجزات دین اسلام دانسته و ابراز داشتند: بزرگان شیعه از قبل به فکر نشر معارف اهل بیت علیهم‌السلام بوده‌اند و آثار متعددی نیز با همین انگیزه تألیف شده است اما با امکاناتی که در زمان ما فراهم شده است، می‌توانیم بیش از پیش فقه اسلامی و تعلیمات اهل بیت علیهم‌السلام را به دنیا برسانیم و این امر یکی از وظایف سنگینی است که بر دوش حوزه علمیه است.
ایشان تصریح کردند: کسی که بیشتر از هر فردی از خدمت به اسلام مسرور می‌شود، وجود مبارک حضرت بقیة‌الله‌الاعظم ارواحنا فداه هستند و امیدوارم این کار مورد قبول آن حضرت قرار بگیرد. ای کاش شخصیت‌هایی چون مرحوم آیت‌الله‌العظمی بروجردی که در این زمینه‌ها دغدغه داشتند، امروز بودند تا این زحمات را می‌دیدند و خیلی خوشحال می‌شدند.
آیت‌الله استادی:
ابزار مناسبی برای آشنایی با فقه اهل بیت(ع)
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نیز در این مراسم گفت: اگر معارف و فقه اهل بیت(ع) به درستی معرفی شود، خواهان زیادی در دنیا خواهد داشت.
آیت‌الله استادی افزود: همان‌طور که رهبر بزرگوار انقلاب فرمودند، «اگر اسلام را آن‌طور که هست معرفی کنیم مقبول واقع می‌شود» و یکی از راه‌های معرفی اسلام، معرفی فقه اهل بیت(ع) است.
ایشان این دائرةالمعارف را ابزار مناسبی برای آشنایی با فقه اهل بیت(ع) و منبع مناسبی برای محققان و حتی مجتهدین و مراجع برای استنباط احکام فقهی دانست.
امام جمعه قم ابراز داشت: قبل از هر چیز از امام امت(ره) تشکر می‌کنیم که تمام این‌ها از برکات انقلاب و نهضت ایشان شروع شد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم افزود: از رهبر بزرگوار انقلاب هم که پیشنهاد از ایشان بوده و پشتیبانی کامل داشته‌اند تشکر می‌کنم. این‌که ایشان گاهی کار را می‌بینند و شفاهاً تشکر می‌کنند، خیلی قابل توجه است.
آیت‌الله استادی خاطرنشان کرد: گاهی افرادی که به مقامات علمی و اجتماعی می‌رسند آن‌طور که باید به اهمیت مسائل آشنا نیستند. اما بحمدلله رهبر بزرگوار انقلاب توجه خوبی به این قضایا دارند و یکی از دغدغه‌های مهم ایشان این است که فقه و معارف اهل بیت(ع) در داخل و خارج ممالک اسلامی و کل جهان مطرح شود.
آیت‌الله هاشمی شاهرودی:
دوره جدید فقه اسلامی
آیت‌الله هاشمی شاهرودی، رئیس مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی بر طبق مذهب اهل بیت(ع) هم در این آئین گفت: تحولات اخیر جهان اسلام، نشأت‌گرفته از انقلاب اسلامی ایران و تحول عظیمی است که در امت شیعه شکل گرفته و این‌ها از ثمرات و نتایج مکتب اهل بیت(ع) است. حتی گاهی رسانه‌های دشمن نیز اعتراف می‌کنند که تحولات اخیر دنیای اسلام برگفته از انقلاب اسلامی ایران است.
ایشان با اشاره به ادوار فقهی گذشته گفت: یکی از ادوار جدید فقهی، همین دوره است که می‌توان این دوره را دوره اجتهاد و فقه حکومتی نامید که یکی از ارکان این موضوع، بحث حاکمیت اسلامی، ولایت فقیه و نظام سیاسی اسلام بر مبنای ولایت فقیه است. در گذشته مباحثی چون نظام قضایی، نظام بانک‌داری و مسائل دیگر نه مورد توجه بود و نه مورد ابتلا، اما امروزه این‌گونه نیست.
عضو فقهای شورای نگهبان ادامه داد: امروز حوزه‌های علمیه مسئولیت سنگینی برای پاسخ به دغدغه‌ها و نیازهای امت اسلامی دارند.
یادآور می‌شود مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی بر طبق مذهب اهل بیت(ع)، با تدبیر ولی امر مسلمین، حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای تأسیس شده است. رهبر انقلاب در تاریخ ۱۳۶۹/۱۱/۲ طی حکمی آیت‌الله هاشمی شاهرودی را مأمور تأسیس مؤسسه‌ای برای تدوین این دائرةالمعارف کردند. در این حکم آمده است: «بر اهل تحقیق روشن است که ذخیره‌ی ارزشمند فقه اسلام بنابر مکتب اهل بیت(ع) یکی از پربارترین و گرانمایه‌ترین مواریث فرهنگ و تمدن اسلامی است و صدها اثر علمی و فنی که هر یک در جایگاه برجسته‌ای قرار دارند، به جهان اسلام و بشریت تقدیم کرده است و کتابخانه معارف اسلامی را غنا و ارج بخشیده است.
سلف صالح ما با مجاهدت‌های کم‌نظیر خود و با عسرت و کمبود امکانات، هر یک بر این میراث ارجمند چیزی افزوده و کتابی یا کتاب‌هایی فراهم آورده‌اند. با این حال امروز که دنیای اسلامی بلکه همه‌ی مراکز و حوزه‌های علمی جهان مشتاق آشنایی با همه‌ی مسائل و معارف و زوایای فقه مکتب اهل بیت(ع) اند، مجموعه‌ای که حاکی از همه ابواب و انظار و مؤلفات این عرصه‌ی وسیع باشد در دست نیست.» [متن کامل این حکم را از این‌جا بخوانید]
هم اکنون بیست جلد از این دائرةالمعارف (تا آغاز حرف باء) که با مراجعه به ۱۰۰۸ منبع و مصدر تدوین و منتشر شده، در بردارنده ۹۱۷ مدخل (۶۶۰ اصلی و ۱۲۵۷ ارجاعی) می‌باشد. مجموع جلدهای این مؤسسه بین هشتاد تا صد جلد برآورد شده که جمعاً بیش از چهارهزار مدخل را دربرخواهد داشت.
همچنین امروز از دو اثر دیگر این مؤسسه با عنوان «فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت(ع)» (تا جلد چهارم) و نیز جلد اول «موسوعة الفقه الاسلامی المقارن» رونمایی شد.
این دائرةالمعارف به دستور رهبر معظم انقلاب و توسط آیت‌الله هاشمی شاهرودی با همکاری جمعی از فضلای حوزه در حال تدوین است که تا کنون بیست جلد از آن به چاپ رسیده است و پیش‌بینی می‌شود تعداد مجلدات آن به هشتاد تا صد جلد برسد.
آیت‌الله‌العظمی صافی گلپایگانی:
می‌توانیم بیش از پیش تعلیمات اهل بیت(ع) را به دنیا برسانیم
حضرت آیت‌الله‌العظمی صافی گلپایگانی در آئین رونمایی از این دائرةالمعارف طی سخنان کوتاهی تأکید کردند: با توجه به موقعیت زمانی و تحولات جهانی و نیز مطالباتی که از حوزه‌های علمیه وجود دارد، باید معارف اهل بیت علیهم‌السلام را به گوش جهانیان برسانیم.
ایشان فقه اسلام و جامعیت فقه اسلامی را یکی از معجزات دین اسلام دانسته و ابراز داشتند: بزرگان شیعه از قبل به فکر نشر معارف اهل بیت علیهم‌السلام بوده‌اند و آثار متعددی نیز با همین انگیزه تألیف شده است اما با امکاناتی که در زمان ما فراهم شده است، می‌توانیم بیش از پیش فقه اسلامی و تعلیمات اهل بیت علیهم‌السلام را به دنیا برسانیم و این امر یکی از وظایف سنگینی است که بر دوش حوزه علمیه است.
ایشان تصریح کردند: کسی که بیشتر از هر فردی از خدمت به اسلام مسرور می‌شود، وجود مبارک حضرت بقیة‌الله‌الاعظم ارواحنا فداه هستند و امیدوارم این کار مورد قبول آن حضرت قرار بگیرد. ای کاش شخصیت‌هایی چون مرحوم آیت‌الله‌العظمی بروجردی که در این زمینه‌ها دغدغه داشتند، امروز بودند تا این زحمات را می‌دیدند و خیلی خوشحال می‌شدند.
آیت‌الله استادی:
ابزار مناسبی برای آشنایی با فقه اهل بیت(ع)
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نیز در این مراسم گفت: اگر معارف و فقه اهل بیت(ع) به درستی معرفی شود، خواهان زیادی در دنیا خواهد داشت.
آیت‌الله استادی افزود: همان‌طور که رهبر بزرگوار انقلاب فرمودند، «اگر اسلام را آن‌طور که هست معرفی کنیم مقبول واقع می‌شود» و یکی از راه‌های معرفی اسلام، معرفی فقه اهل بیت(ع) است.
ایشان این دائرةالمعارف را ابزار مناسبی برای آشنایی با فقه اهل بیت(ع) و منبع مناسبی برای محققان و حتی مجتهدین و مراجع برای استنباط احکام فقهی دانست.
امام جمعه قم ابراز داشت: قبل از هر چیز از امام امت(ره) تشکر می‌کنیم که تمام این‌ها از برکات انقلاب و نهضت ایشان شروع شد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم افزود: از رهبر بزرگوار انقلاب هم که پیشنهاد از ایشان بوده و پشتیبانی کامل داشته‌اند تشکر می‌کنم. این‌که ایشان گاهی کار را می‌بینند و شفاهاً تشکر می‌کنند، خیلی قابل توجه است.
آیت‌الله استادی خاطرنشان کرد: گاهی افرادی که به مقامات علمی و اجتماعی می‌رسند آن‌طور که باید به اهمیت مسائل آشنا نیستند. اما بحمدلله رهبر بزرگوار انقلاب توجه خوبی به این قضایا دارند و یکی از دغدغه‌های مهم ایشان این است که فقه و معارف اهل بیت(ع) در داخل و خارج ممالک اسلامی و کل جهان مطرح شود.
آیت‌الله هاشمی شاهرودی:
دوره جدید فقه اسلامی
آیت‌الله هاشمی شاهرودی، رئیس مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی بر طبق مذهب اهل بیت(ع) هم در این آئین گفت: تحولات اخیر جهان اسلام، نشأت‌گرفته از انقلاب اسلامی ایران و تحول عظیمی است که در امت شیعه شکل گرفته و این‌ها از ثمرات و نتایج مکتب اهل بیت(ع) است. حتی گاهی رسانه‌های دشمن نیز اعتراف می‌کنند که تحولات اخیر دنیای اسلام برگفته از انقلاب اسلامی ایران است.
ایشان با اشاره به ادوار فقهی گذشته گفت: یکی از ادوار جدید فقهی، همین دوره است که می‌توان این دوره را دوره اجتهاد و فقه حکومتی نامید که یکی از ارکان این موضوع، بحث حاکمیت اسلامی، ولایت فقیه و نظام سیاسی اسلام بر مبنای ولایت فقیه است. در گذشته مباحثی چون نظام قضایی، نظام بانک‌داری و مسائل دیگر نه مورد توجه بود و نه مورد ابتلا، اما امروزه این‌گونه نیست.
عضو فقهای شورای نگهبان ادامه داد: امروز حوزه‌های علمیه مسئولیت سنگینی برای پاسخ به دغدغه‌ها و نیازهای امت اسلامی دارند.
یادآور می‌شود مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی بر طبق مذهب اهل بیت(ع)، با تدبیر ولی امر مسلمین، حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای تأسیس شده است. رهبر انقلاب در تاریخ ۱۳۶۹/۱۱/۲ طی حکمی آیت‌الله هاشمی شاهرودی را مأمور تأسیس مؤسسه‌ای برای تدوین این دائرةالمعارف کردند. در این حکم آمده است: «بر اهل تحقیق روشن است که ذخیره‌ی ارزشمند فقه اسلام بنابر مکتب اهل بیت(ع) یکی از پربارترین و گرانمایه‌ترین مواریث فرهنگ و تمدن اسلامی است و صدها اثر علمی و فنی که هر یک در جایگاه برجسته‌ای قرار دارند، به جهان اسلام و بشریت تقدیم کرده است و کتابخانه معارف اسلامی را غنا و ارج بخشیده است.
سلف صالح ما با مجاهدت‌های کم‌نظیر خود و با عسرت و کمبود امکانات، هر یک بر این میراث ارجمند چیزی افزوده و کتابی یا کتاب‌هایی فراهم آورده‌اند. با این حال امروز که دنیای اسلامی بلکه همه‌ی مراکز و حوزه‌های علمی جهان مشتاق آشنایی با همه‌ی مسائل و معارف و زوایای فقه مکتب اهل بیت(ع) اند، مجموعه‌ای که حاکی از همه ابواب و انظار و مؤلفات این عرصه‌ی وسیع باشد در دست نیست.» [متن کامل این حکم را از این‌جا بخوانید]
هم اکنون بیست جلد از این دائرةالمعارف (تا آغاز حرف باء) که با مراجعه به ۱۰۰۸ منبع و مصدر تدوین و منتشر شده، در بردارنده ۹۱۷ مدخل (۶۶۰ اصلی و ۱۲۵۷ ارجاعی) می‌باشد. مجموع جلدهای این مؤسسه بین هشتاد تا صد جلد برآورد شده که جمعاً بیش از چهارهزار مدخل را دربرخواهد داشت.
همچنین امروز از دو اثر دیگر این مؤسسه با عنوان «فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت(ع)» (تا جلد چهارم) و نیز جلد اول «موسوعة الفقه الاسلامی المقارن» رونمایی شد.