1389/09/15
سخنان آیتالله آصفی در نشست «اندیشههای راهبردی»
توسعه تکلیف است یا نتیجه؟
با حضور نخبگان و اساتید کشور، نخستین نشست «اندیشههای راهبردی» حول موضوع «الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت» در محضر آیتالله خامنهای برگزار شد. در این نشست که بیش از چهار ساعت به طول انجامید، اساتید و صاحبنظران در این حوزه، به بیان نظرات خود پرداختند. آیتالله آصفی از جمله محققین و اساتیدی بود که در قسمت بحث آزاد نشست شرکت کرده و دیدگاهها و نظرات خود را ارائه کرد:
یکی از زیباییهای انقلاب ما همین است که رهبر بزرگوار انقلاب، ولی امر مسلمین را در میان نخبگان میبینیم که به حرف مردم از زبان نخبگان مردم و برای گشودن گرههای زندگانی مردم توجه میکنند.
من چند نکته را در فرصت کوتاهی که به من داده شده است بیان میکنم:
آیا توسعه غایت است، تکلیف است یا نتیجه؟
این یکی از مسائل ارزشی اسلام است و دو راهی است که به همدیگر هم نمیرسند؛ نه راه اول به راه دوم میرسد و نه راه دوم به راه اول. آنچه ما از قرآن میفهمیم این است که توسعه «نتیجه» است: «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَیٰ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَیهِم بَرَکاتٍ مِّنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ»*
نباید به دنبال توسعهی غربی بود
مردم ما نباید توقع داشته باشند که ما در عمر سی و اندی سالی که از انقلاب میگذرد، بتوانیم اولاً تمدن و توسعهای نظیر توسعهی غرب داشته باشیم و یا در مدت کوتاهی به آن توسعه برسیم. نه آن توسعه به درد ما میخورد که برای خود غربیها مصیبتها و تناقضهای فراوانی ایجاد کرده است که در آن میسوزند و نه آن راه طولانی را که غرب -تقریباً 250 سال، یعنی از قرن هجدهم تا امروز- طی کردند، ما نباید در مدت سی و اندی سال عمر انقلاب بتوانیم به آن نتیجه یا نتایج مشابهی برسیم.
مردم ما باید برعکسِ این را توقع داشته باشند. ما در آیندهی انقلاب مواجه با شرارتهای درونی و بیرونی فراوانی خواهیم بود، با تنگناهای زیادی مواجه میشویم، با گرفتاریهای زیاد و فراوانی مواجه میشویم که مردم باید تحمل و تاب و توان و صبر خودشان را بالا ببرند. کسانی که دستاندرکار فرهنگ در حوزه و دانشگاه هستند، باید سعی کنند که تاب و توان و تحمل و صبر مردم را و مقاومت مردم را در مقابل شرارتها و فتنهانگیزیهای درونی و برونی بالا ببرند. تلاش مردم را باید بالا ببرند.
وضعیت دانشگاههای شرقی
این یک مسألهی تأسفآوری است که از عمر حضور نظام جدید دانشگاهی در شرق اسلامی، -من در تمام جهان اسلام میبینم نه فقط ایران- تقریباً یکصد و پنجاه سال میگذرد اما هنوز ما نتوانستیم رابطهی دانشگاههای خودمان را در کل جهان اسلامی با دانشگاههای غرب دوسویه کنیم؛ یعنی تعامل و داد و ستد داشته باشند. این مشکلی است که باید برای آن در سطح دانشگاهی یک کار اساسی و بنیادی کرد. امروز توسعه یعنی علم و قدرت. اگر ما نتوانیم سطح دانشگاهها را بالا ببریم تا به سطح دانشگاههای غربی برسد، نمیتوانیم به آن حد از توسعه دست یابیم.
پینوشت:
* «سوره اعراف، 96» (و چنانچه مردم شهر و دیارها همه ایمان آورده و پرهیزکار میشدند همانا ما درهای برکاتی از آسمان و زمین را بر روی آنها میگشودیم)
یکی از زیباییهای انقلاب ما همین است که رهبر بزرگوار انقلاب، ولی امر مسلمین را در میان نخبگان میبینیم که به حرف مردم از زبان نخبگان مردم و برای گشودن گرههای زندگانی مردم توجه میکنند.
من چند نکته را در فرصت کوتاهی که به من داده شده است بیان میکنم:
آیا توسعه غایت است، تکلیف است یا نتیجه؟
این یکی از مسائل ارزشی اسلام است و دو راهی است که به همدیگر هم نمیرسند؛ نه راه اول به راه دوم میرسد و نه راه دوم به راه اول. آنچه ما از قرآن میفهمیم این است که توسعه «نتیجه» است: «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَیٰ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَیهِم بَرَکاتٍ مِّنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ»*
نباید به دنبال توسعهی غربی بود
مردم ما نباید توقع داشته باشند که ما در عمر سی و اندی سالی که از انقلاب میگذرد، بتوانیم اولاً تمدن و توسعهای نظیر توسعهی غرب داشته باشیم و یا در مدت کوتاهی به آن توسعه برسیم. نه آن توسعه به درد ما میخورد که برای خود غربیها مصیبتها و تناقضهای فراوانی ایجاد کرده است که در آن میسوزند و نه آن راه طولانی را که غرب -تقریباً 250 سال، یعنی از قرن هجدهم تا امروز- طی کردند، ما نباید در مدت سی و اندی سال عمر انقلاب بتوانیم به آن نتیجه یا نتایج مشابهی برسیم.
مردم ما باید برعکسِ این را توقع داشته باشند. ما در آیندهی انقلاب مواجه با شرارتهای درونی و بیرونی فراوانی خواهیم بود، با تنگناهای زیادی مواجه میشویم، با گرفتاریهای زیاد و فراوانی مواجه میشویم که مردم باید تحمل و تاب و توان و صبر خودشان را بالا ببرند. کسانی که دستاندرکار فرهنگ در حوزه و دانشگاه هستند، باید سعی کنند که تاب و توان و تحمل و صبر مردم را و مقاومت مردم را در مقابل شرارتها و فتنهانگیزیهای درونی و برونی بالا ببرند. تلاش مردم را باید بالا ببرند.
وضعیت دانشگاههای شرقی
این یک مسألهی تأسفآوری است که از عمر حضور نظام جدید دانشگاهی در شرق اسلامی، -من در تمام جهان اسلام میبینم نه فقط ایران- تقریباً یکصد و پنجاه سال میگذرد اما هنوز ما نتوانستیم رابطهی دانشگاههای خودمان را در کل جهان اسلامی با دانشگاههای غرب دوسویه کنیم؛ یعنی تعامل و داد و ستد داشته باشند. این مشکلی است که باید برای آن در سطح دانشگاهی یک کار اساسی و بنیادی کرد. امروز توسعه یعنی علم و قدرت. اگر ما نتوانیم سطح دانشگاهها را بالا ببریم تا به سطح دانشگاههای غربی برسد، نمیتوانیم به آن حد از توسعه دست یابیم.
پینوشت:
* «سوره اعراف، 96» (و چنانچه مردم شهر و دیارها همه ایمان آورده و پرهیزکار میشدند همانا ما درهای برکاتی از آسمان و زمین را بر روی آنها میگشودیم)