[ بازگشت ] | [ چـاپ ]

مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از دانشجویان - 1398/03/01
عنوان فیش :جوری انتقاد کنید که محکوم قضایی نشوید
کلیدواژه(ها) : انتقاد به مسئولین, انتقاد در چهارچوب اصول, نقد منصفانه
نوع(ها) : قرآن

متن فیش :
بعضی از دوستان انتقادهایی کردند که خب خوب است، بسیاری از انتقادها هم به‌جا است، منتها لحن انتقاد را خیلی تند نکنید، یعنی دو چیز را توجّه داشته باشید: یکی اینکه در انتقادها سعی کنید که نقطه‌ضعف به طرف مقابلتان ندهید؛ یعنی جوری حرف نزنید که بتوانند شما را در مرجع قضائی محکوم کنند؛ این را توجّه داشته [باشید]؛ من شاید یک بار، یا دو بار دیگر در جمع جوانها این را تذکّر داده‌ام؛ توجّه داشته باشید جوری حرف نزنید که مورد استفاده‌ی طرف مقابل قرار بگیرد برای محکوم‌ کردن قضائی شما؛ این یک.
دوّم اینکه از افراط و تفریط در بیان بپرهیزید. شما ملاحظه کنید در قرآن وقتی درباره‌ی مثلاً فرض کنید کفّار و مخالفین پیغمبر یک مطلبی را بیان میکند، بعد میگوید: وَلٰکِنَّ اَکثَرَهُم یَجهَلون؛(1) نمیگوید «و لٰکنّهم یجهلون»، میگوید: اَکثَرَهُم یَجهَلون، یعنی یک عدّه‌ای هم در بینشان هستند که محکوم به این حکم نیستند. این جور نباشد که شما به طور قاطع یک مجموعه را نفی کنید یا اِشکالی بر آنها وارد کنید؛ در حالی که ممکن است بعضی از اینها مشمول این اِشکال شماها نباشند. اینها تذکّراتی است که [مهم است]. شماها هم بچّه‌های من هستید، یعنی واقعاً مثل فرزندان من هستید؛ دلم میخواهد که کارتان و همین جهتی که دارید حرکت میکنید، یک جهت درستی باشد.
1 ) سوره مبارکه الأنعام آیه 111
وَلَو أَنَّنا نَزَّلنا إِلَيهِمُ المَلائِكَةَ وَكَلَّمَهُمُ المَوتىٰ وَحَشَرنا عَلَيهِم كُلَّ شَيءٍ قُبُلًا ما كانوا لِيُؤمِنوا إِلّا أَن يَشاءَ اللَّهُ وَلٰكِنَّ أَكثَرَهُم يَجهَلونَ
ترجمه :
(و حتّی) اگر فرشتگان را بر آنها نازل می‌کردیم، و مردگان با آنان سخن می‌گفتند، و همه چیز را در برابر آنها جمع می‌نمودیم، هرگز ایمان نمی‌آوردند؛ مگر آنکه خدا بخواهد! ولی بیشتر آنها نمی‌دانند!


مربوط به :بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری - 1397/06/15
عنوان فیش :انتقاد یک عمل دوستانه است نه خصمانه
کلیدواژه(ها) : انتقاد به مسئولین, نقد منصفانه, سیاه‌نمایی, نگاه بدبینانه
نوع(ها) : حدیث

متن فیش :
این ویروس بدبینی چیز بدی است؛ بدبینی به سپاه، بدبینی به دولت، بدبینی به مجلس، بدبینی به قوّه‌ی قضائیّه، بدبینی به نهادهای انقلابی و بنیادهای انقلابی، بدبینی به اینها. بله، انتقاد اشکالی ندارد، بلکه لازم است؛ انتقاد برای اصلاح لازم است، انتقاد یک عمل دوستانه است، عمل خصمانه نیست؛ وقتی شما انتقاد میکنید یک عمل دوستانه است؛ همین«اَلمُؤمِنُ مِرآةُ المُؤمِن»،(1) [یعنی] آنچه را در طرف مقابل وجود دارد که عیب در او است و مورد انتقاد شما است، شما آن را درمی‌آورید، به او میگویید، این بسیار کار خوبی است؛ انتقاد باید انجام بگیرد. گاهی اوقات انتقاد بایستی عمومی هم باشد؛ ما همیشه معتقد نیستیم که انتقاد بایستی درِگوشی باشد؛ نه، گاهی هم باید عمومی باشد، امّا اینکه ما به نحوی انتقاد بکنیم که آن شنونده‌ی انتقاد به تعبیر رایج بندِ دلش پاره بشود و بگوید «دیگر همه چیز از دست رفت، پدرمان درآمد»، این‌جوری نباید انتقاد بکنیم؛ ما گاهی اوقات اشتباه میکنیم در کیفیّت انتقاد کردن و این‌جوری کار میکنیم.
1 )
تحف العقول، ابن شعبه حرانی، ص173.

يَا كُمَيْلُ الْمُؤْمِنُ مِرْآةُ الْمُؤْمِنِ لِأَنَّهُ يَتَأَمَّلُهُ فَيَسُدُّ فَاقَتَهُ وَ يُجْمِلُ حَالَتَه‏.
ترجمه :
امام علی(علیه‌السلام): ای كميل! مؤمن آيينه مؤمن است، او را با دقت مى‏نگرد تا نيازش را برطرف سازد و حالش را بهبود بخشد.


مربوط به :بیانات در ابتدای درس خارج فقه - 1395/07/05
عنوان فیش :لزوم خیرخواهی و نصحیت مومنین به یکدیگر
کلیدواژه(ها) : توصیه به حق, انتقاد به مسئولین
نوع(ها) : حدیث

متن فیش :
شما برادر مؤمن من هستی. یک چیزی را به مصلحت شما می‌دانم، می‌گویم به شما. این اشکالی که ندارد ظاهراً. چیز خوبی است. لازم هم هست شرعاً. لازم هم هست خیرخواهی. «النّصیحةُ لِلمُؤمنین» یا «لِلإخوةِ المُؤمنین» یا «لأئمّة المؤمنین» در همه‌ی صور. این یک چیزی خوبی است دیگر. انسان باید نصیحت کند. نصیحت یعنی خیرخواهی. من به جنابعالی که مثلاً آقای آشیخ عبدالعالی اسمتان است من باب مثال علاقه‌مندم. می‌دانم شما اگر وارد این مقوله شدی به ضررت است. به ضرر کشور هم هست. به شما می‌گویم وارد نشو. نمی‌گویم هم وارد نشو. امر و نهی نیست. حالا بعضی گفتند آقا دستور دادند، امر کردند، نه، گفتیم صلاح نمی‌دانیم. من صلاح نمی‌دانم. این چیز خوبی است. این چیز بدی نیست.

مربوط به :بیانات در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دولت - 1395/06/03
عنوان فیش : انتقاد به مسئولین, نقد منصفانه
کلیدواژه(ها) : انتقاد به مسئولین, نقد منصفانه
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
انتقاد کردن ضرر و ایرادی ندارد، منتها انتقادِ منصفانه باید باشد. انتقاد، به معنای ارائه‌ی نقاط مشکل و راه حلّ آن نقاط و گشودن آن گره‌ها [است].

مربوط به :بیانات در حرم مطهر رضوی - 1394/01/01
عنوان فیش : انتقاد به مسئولین
کلیدواژه(ها) : انتقاد به مسئولین
نوع(ها) : جستار

متن فیش :
هر دولتی منتقدینی دارد، این دولت هم منتقدینی دارد، دولتهای قبلی هم هرکدام انتقادکنندگانی داشتند؛ تا اینجای قضیّه هیچ اشکالی ندارد. کسانی هستند که این روش را قبول ندارند، این رفتار را قبول ندارند، این حرف را قبول ندارند، این سیاست را قبول ندارند؛ اینها منتقدند و انتقاد میکنند، مانعی ندارد؛ امّا انتقادها باید در چهارچوب منطقی باشد. خود بنده هم به دولتهای گوناگون انتقادهایی داشتم، این انتقادها را همواره هم تذکّر داده‌ام، در هیچ موردی از آنچه به نظر من عیب بوده و جای انتقاد بوده است، از تذکّر خودداری نکردم؛ منتها این تذکّرات را در وضع مناسب و در موقعیّت مناسب و با شکل مناسب دادیم؛ یا پیغام دادیم، یا حضوری گفتیم، یا اصرار کردیم. تذکّر‌دادن هیچ اشکالی ندارد امّا این تذکّر بایستی جوری باشد که اعتماد عمومی را از کسانی‌ که مسئولند و مشغول کارند، سلب نکند؛ تذکّر دادن باید جوری باشد که موجب بی‌اعتمادی عمومی نشود، اهانت وجود نداشته باشد و روشهای خشم‌آلود وجود نداشته باشد؛ همه با برادری اسلامی به مسئله‌ی ارتباطِ میان دولت و ملّت نگاه کنند و با آن شیوه ‌رفتار بکنند.
البتّه این طرفینی است. من، هم به مردم این توصیه را عرض میکنم که با دولت بایستی مهربانانه و با نگاه همراهی و همدلی سخن گفت، هم به مسئولان کشور – در سه قوّه – این را تأکید میکنم که آنها هم باید با منتقدین خود و با کسانی که از آنها انتقاد میکنند رفتار مناسبی داشته باشند، آنها را تحقیر نکنند، به آنها اهانت نکنند؛ تحقیر مخالفان از سوی مسئولان، خلاف تدبیر و خلاف حکمت است. من مردم عزیزمان را به بی‌تفاوتی دعوت نمیکنم، به نظارت نکردن دعوت نمیکنم؛ آنها را به اهتمام در مسائل اساسی کشور دعوت میکنم؛ امّا اصرار میکنم که برخوردها نه از سوی مردم نسبت به مسئولین و نه از سوی مسئولین نسبت به منتقدین، تخریبی نباید باشد؛ نه تحقیر باشد، نه اهانت باشد. ممکن است در یک قضیّه‌ای، یک عدّه‌ای دغدغه داشته باشند؛ دغدغه داشتن جرم نیست؛ دلواپس بودن جرم نیست. میتوانند کسانی حقیقتاً نسبت به یک مسئله‌ی مهم و حسّاس کشور، احساس دلواپسی و دغدغه‌مندی کنند؛ هیچ مانعی ندارد؛ امّا این به‌معنای متّهم کردن نباشد، به‌معنای نادیده گرفتن زحمات و خدمات نباشد. از آن طرف هم دولت و طرف‌داران دولت به کسانی که ابراز دغدغه و دلواپسی میکنند، بایستی اهانتی نکنند.

مربوط به :بیانات در حرم مطهر رضوی - 1394/01/01
عنوان فیش : انتقاد به مسئولین, انتقاد در چهارچوب اصول, انتقاد به مسئولین, انتقاد در چهارچوب اصول, نقد و انتقاد
کلیدواژه(ها) : انتقاد به مسئولین, انتقاد در چهارچوب اصول, انتقاد به مسئولین, انتقاد در چهارچوب اصول, نقد و انتقاد
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
انتقادها باید در چهارچوب منطقی باشد. خود بنده هم به دولتهای گوناگون انتقادهایی داشتم، این انتقادها را همواره هم تذکّر داده‌ام، در هیچ موردی از آنچه به نظر من عیب بوده و جای انتقاد بوده است، از تذکّر خودداری نکردم؛ منتها این تذکّرات را در وضع مناسب و در موقعیّت مناسب و با شکل مناسب دادیم؛ یا پیغام دادیم، یا حضوری گفتیم، یا اصرار کردیم.

مربوط به :بیانات در حرم مطهر رضوی - 1394/01/01
عنوان فیش : انتقاد به مسئولین, انتقاد در چهارچوب اصول, نقد و انتقاد, تذکر
کلیدواژه(ها) : انتقاد به مسئولین, انتقاد در چهارچوب اصول, نقد و انتقاد, تذکر
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
تذکّر‌دادن هیچ اشکالی ندارد امّا این تذکّر بایستی جوری باشد که اعتماد عمومی را از کسانی‌ که مسئولند و مشغول کارند، سلب نکند

مربوط به :بیانات در حرم مطهر رضوی - 1394/01/01
عنوان فیش : انتقاد به مسئولین, انتقاد در چهارچوب اصول, نقد و انتقاد, تذکر
کلیدواژه(ها) : انتقاد به مسئولین, انتقاد در چهارچوب اصول, نقد و انتقاد, تذکر
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
تذکّر دادن باید جوری باشد که موجب بی‌اعتمادی عمومی نشود، اهانت وجود نداشته باشد و روشهای خشم‌آلود وجود نداشته باشد؛ همه با برادری اسلامی به مسئله‌ی ارتباطِ میان دولت و ملّت نگاه کنند و با آن شیوه ‌رفتار بکنند.

مربوط به :بیانات در حرم مطهر رضوی - 1394/01/01
عنوان فیش : انتقاد به مسئولین, کارگزاران نظام, نقدپذیری متواضعانه, کارگزاران نظام, وظیفه مسئولان
کلیدواژه(ها) : انتقاد به مسئولین, کارگزاران نظام, نقدپذیری متواضعانه, کارگزاران نظام, وظیفه مسئولان
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
به مسئولان کشور – در سه قوّه – این را تأکید میکنم که آنها هم باید با منتقدین خود و با کسانی که از آنها انتقاد میکنند رفتار مناسبی داشته باشند، آنها را تحقیر نکنند، به آنها اهانت نکنند.

مربوط به :بیانات در حرم مطهر رضوی - 1394/01/01
عنوان فیش : انتقاد به مسئولین, کارگزاران نظام, نقدپذیری متواضعانه, مسئولان نظام, برخورد با مخالفان, برخورد با مخالفان
کلیدواژه(ها) : انتقاد به مسئولین, کارگزاران نظام, نقدپذیری متواضعانه, مسئولان نظام, برخورد با مخالفان, برخورد با مخالفان
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
تحقیر مخالفان از سوی مسئولان، خلاف تدبیر و خلاف حکمت است.

مربوط به :بیانات در حرم مطهر رضوی - 1394/01/01
عنوان فیش : نظارت, حضور مردم در صحنه, وحدت ملت و دولت, اهانت, انتقاد به مسئولین, نقدپذیری متواضعانه, مدارا با دولت
کلیدواژه(ها) : نظارت, حضور مردم در صحنه, وحدت ملت و دولت, اهانت, انتقاد به مسئولین, نقدپذیری متواضعانه, مدارا با دولت
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
من مردم عزیزمان را به بی‌تفاوتی دعوت نمیکنم، به نظارت نکردن دعوت نمیکنم؛ آنها را به اهتمام در مسائل اساسی کشور دعوت میکنم؛ امّا اصرار میکنم که برخوردها نه از سوی مردم نسبت به مسئولین و نه از سوی مسئولین نسبت به منتقدین، تخریبی نباید باشد؛ نه تحقیر باشد، نه اهانت باشد.

مربوط به :بیانات در حرم مطهر رضوی - 1394/01/01
عنوان فیش : نظارت, حضور مردم در صحنه, حضور مردم در صحنه, وحدت ملت و دولت, انتقاد به مسئولین, انتقاد به مسئولین, انتقاد در چهارچوب اصول
کلیدواژه(ها) : نظارت, حضور مردم در صحنه, حضور مردم در صحنه, وحدت ملت و دولت, انتقاد به مسئولین, انتقاد به مسئولین, انتقاد در چهارچوب اصول
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
کسانی حقیقتاً نسبت به یک مسئله‌ی مهم و حسّاس کشور، احساس دلواپسی و دغدغه‌مندی کنند؛ هیچ مانعی ندارد؛ امّا این به‌معنای متّهم کردن نباشد، به‌معنای نادیده گرفتن زحمات و خدمات نباشد.

مربوط به :بیانات در حرم مطهر رضوی - 1394/01/01
عنوان فیش : قوه مجریه‏, برخورد با مخالفان, کارگزاران نظام, اهانت, انتقاد به مسئولین, نقدپذیری متواضعانه
کلیدواژه(ها) : قوه مجریه‏, برخورد با مخالفان, کارگزاران نظام, اهانت, انتقاد به مسئولین, نقدپذیری متواضعانه
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
دولت و طرف‌داران دولت به کسانی که ابراز دغدغه و دلواپسی میکنند، بایستی اهانتی نکنند.

مربوط به :بیانات در دیدار اعضای هیئت دولت - 1388/06/16
عنوان فیش : نقدپذیری متواضعانه, نقد و انتقاد, انتقاد به مسئولین, گوش کردن به انتقادات
کلیدواژه(ها) : نقدپذیری متواضعانه, نقد و انتقاد, انتقاد به مسئولین, گوش کردن به انتقادات
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
برای شنیدن نقد، سینه‌ی گشاده و روی باز و گوش شنوا داشته باشید.

مربوط به :بیانات در دیدار رئیس‌جمهوری و اعضای هیأت دولت - 1387/06/02
عنوان فیش : انتقاد به مسئولین, انتقاد در چهارچوب اصول, نقد منصفانه, نقد و انتقاد, تخریب اذهان, تخریب دیگران
کلیدواژه(ها) : انتقاد به مسئولین, انتقاد در چهارچوب اصول, نقد منصفانه, نقد و انتقاد, تخریب اذهان, تخریب دیگران
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
انتقاد خوب است، تخریب بد است؛ انتقاد خدمت است، تخریب خیانت است؛ نه خیانت به دولت، بلکه خیانت به نظام و خیانت به کشور است.

مربوط به :بیانات در دیدار دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد - 1386/02/25
عنوان فیش : نقد منصفانه, نقد و انتقاد, انتقاد به مسئولین, انتقاد در چهارچوب اصول
کلیدواژه(ها) : نقد منصفانه, نقد و انتقاد, انتقاد به مسئولین, انتقاد در چهارچوب اصول
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
نقد را با عیبجوئی و با عصبانیت و با بهانه‌گیری نباید اشتباه كرد؛ اما نقادی باید كرد. در عین حال نقدپذیر هم باید بود.

مربوط به :بیانات‌ در دیدار کارگزاران نظام - 1385/07/18
عنوان فیش : قوه مجریه‏, انتقاد به مسئولین, انتقاد در چهارچوب اصول, نقد منصفانه, نقد و انتقاد
کلیدواژه(ها) : قوه مجریه‏, انتقاد به مسئولین, انتقاد در چهارچوب اصول, نقد منصفانه, نقد و انتقاد
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
انتقاد کردنِ صحیح و عاقلانه، غیر از حرف زدن به شکلی است که یک دستگاه را ناکارآمد نشان بدهند و ناموفق جلوه بدهند؛ چه حق باشد، چه ناحق، غلط است.

مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از رؤسای دانشگاه‌ها - 1383/10/17
عنوان فیش : انتقاد به مسئولین
کلیدواژه(ها) : انتقاد به مسئولین
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
اعتراض داشتن ایرادی ندارد، اما مبنا و پایه‌ی کارش باید درست باشد.

مربوط به :بیانات در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دولت - 1383/06/04
عنوان فیش : نقد منصفانه, استحکام ساخت درونی, انتقاد به مسئولین, نقد و انتقاد
کلیدواژه(ها) : نقد منصفانه, استحکام ساخت درونی, انتقاد به مسئولین, نقد و انتقاد
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
نقد منصفانه و پاسخگویی منصفانه به نقد، به تقویت دستگاه و نظام كمك می‌كند، لیكن این نباید با مناقشات و گفتگوها و بگومگوهای لفظی اشتباه شود.

مربوط به :بیانات در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دولت - 1381/06/04
عنوان فیش : نقد منصفانه, انتقاد در چهارچوب اصول, نقد و انتقاد, انتقاد به مسئولین
کلیدواژه(ها) : نقد منصفانه, انتقاد در چهارچوب اصول, نقد و انتقاد, انتقاد به مسئولین
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
انتقاد به معنای تضعیف نیست. انتقاد اگر دلسوزانه و منصفانه باشد، كمك هم می‌كند.

مربوط به :بیانات در مراسم تنفیذ ریاست‌جمهوری‌ سال ۸۰ - 1380/05/11
عنوان فیش : نقد و انتقاد, انتقاد به مسئولین
کلیدواژه(ها) : نقد و انتقاد, انتقاد به مسئولین
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
انتقاد کردن غیر از تخریب کردن است. انتقاد، خوب و نعمت است.

مربوط به :بیانات در مراسم تنفیذ ریاست‌جمهوری‌ سال ۸۰ - 1380/05/11
عنوان فیش : انتقاد به مسئولین, نقد و انتقاد
کلیدواژه(ها) : انتقاد به مسئولین, نقد و انتقاد
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
انتقاد در واقع هدیه کردن عیوب آنها به خود آنهاست.

مربوط به :بیانات در پاسخ به پرسش‌های دانشجویان در دانشگاه صنعتی شریف‌ - 1378/09/01
عنوان فیش : نقد منصفانه, انتقاد به مسئولین, انتقاد در چهارچوب اصول, نقد و انتقاد
کلیدواژه(ها) : نقد منصفانه, انتقاد به مسئولین, انتقاد در چهارچوب اصول, نقد و انتقاد
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
انتقاد صحیح و دلسوزانه ضرری ندارد؛ اما این انتقاد بایستی به تخریب نینجامد.

مربوط به :بیانات در دیدار هنرمندان و مسئولان فرهنگی کشور - 1373/04/22
عنوان فیش :دشمن انقلاب می گوید:ما میخواهیم علیه سلطه باشیم!
کلیدواژه(ها) : تاریخ فعالیتها و مسئولیتهای آیت الله خامنه ای بعد, انتقاد به مسئولین, کمک به دشمن
نوع(ها) : روایت تاریخی

متن فیش :
یکی از شگردهای جبهه‌ی دشمن، انتقاد از وضع موجود است. چون میدانند طبیعت انسان از انتقاد خوشش میآید، میخواهند یکی را پیدا کنند و به انتقاد از او بپردازند. معلوم هم هست که آنها برای مورد انتقاد قرار دادن، چه کسانی را انتخاب میکنند: مسؤولین و اصلِ نظام را. منتها اگر جرأت نکردند به انتقاد از اصل نظام بپردازند، به اشخاص نظام و سیاستهای آن حمله میکنند. ما چرا این کار را بکنیم؟ ما اگر میخواهیم انتقاد کنیم، خیلی موارد و مسائل هست که میشود از آنها انتقاد کرد.

آنها میگویند: «ما میخواهیم علیه سلطه باشیم.»

در اوایل انقلاب، یک وقت سراغِ یکی از همین معاریف را - که با بنده آشنایی داشت و حالا از دنیا رفته است - گرفتم. (من در همان اوایل، این فکر را داشتم که با بعضی از رفقا یا آشناهای قدیمی، حداقل تماسِ تلفنی برقرار کنم و سراغی از آنها بگیرم.)

در آن گرفتاریهای فراوانِ اوایل انقلاب، عمده‌ی خواب و استراحت من، در خودروی بود که با آن، از جایی به جایی میرفتم. واقعاً ما وقت خواب و استراحت نداشتیم! با این همه، در همان گرفتاریها، گاهی از فرصتی استفاده میکردم و به وسیله تلفن، از این افراد احوالی میپرسیدم؛ به تصوّر این‌که شاید برای انقلاب، کاری شده باشد.

باری؛ به آن آشنای معروف تلفن زدم که «آقا، چطوری؟ رفیق، کجایی؟ انقلاب شده. خبر داری، نداری؟ نظام شاه رفته و اوضاع عوض شده.» و از این حرفها. ناگهان با لحنِ خیلی بدی شروع کرد به حرف زدن و گفت: «بنای ما بر این است که همیشه بر سلطه باشیم نه با سلطه!» گفتم: «اوّلاً بنای بسیار غلطی است! مگر سلطه همیشه بد است که شما میخواهید «بر سلطه» باشید؟ نه؛ اگر سلطه خوب است، بیایید نوکر سلطه بشوید و «با سلطه» باشید. ثانیاً شما میخواهید «بر سلطه» باشید؟ خیلی خوب؛ سلطه‌ی امریکا دارد پدر ما را درمیآورد. [سال ۵۸ بود. ]میبینید سلطه‌ی امریکا که بالاتر از همه است، چه کار میکند!؟ بر این سلطه باش و هر چه دلت میخواهد، بگو!» اِن و اون کرد؛ گوشی را گذاشتم و تا آخر هم سراغ او نرفتیم. البته او بعدها - یعنی این سالهای اخیر - آمد که دیگر اجلِ محتومْ مهلتش نداد و به آن دنیا رفت.

امروز سیاست جبهه‌ی مقابل، همان سیاست است. به قول معروف، استدلال و منطق چرندی هم برای آن درست کرده‌اند و میگویند: باید «بر سلطه» باشیم. چرا انسان «بر سلطه» باشد؟ مگر دیوانه است که «بر سلطه» باشد؛ آن هم سلطه‌ی خوب و الهی!؟ شما به دولتهایی که از اوّل تاریخ تا به امروز در دنیا و در ایران خودمان روی کار آمده‌اند نگاه کنید! آیا دولتی مثل این دولت و دولتمردانی مثل این دولتمردان که پاک، سالم، وطندوست، مردم‌دوست، خداپرست و خداترس باشند سراغ دارید؟ چرا انسان با اینها مخالفت کند؟ تاریخ خودمان را بردارید و بخوانید. این از تاریخ دوران پهلوی که هیچ؛ واویلاست. تاریخ دوران قاجاریه را بخوانید و ببینید در اواسط و اواخر این سلسله، رجال کشور چه کسانی بوده‌اند! ببینید کسانی که امروز بر سر کارند، جانشین کیانند!

با این حال، آیا سزاوار است که به تبع عناصر جبهه‌ی دشمن، در آثار هنری خودمان حتماً نیشی به دستگاه بزنیم؟ چرا؟