عنوان | بیانات | ترجمه آیات |
یکسانیِ ارزشهای انسانی در مرد و زن | اسلام در یک مواردی بکلّی جنسیّت را نادیده میگیرد؛ بحث، بحث زن و مرد نیست، مسئلهی کرامت انسان است: وَ لَقَد کَرَّمنا بَنی آدَم؛(۱) اینجا مسئلهی جنسیّت مطرح نیست. ارزشهای انسانی در زن و مرد یکسان است و در نسبتِ ارزشیِ او با جنس مرد، مطلقاً جنسیّت مطرح نیست: «وَ المُؤمِنونَ وَ المُؤمِناتُ بَعضُهُم اَولیاءُ بَعضٍ یَأمُرونَ بِالمَعروفِ وَ یَنهَونَ عَنِ المُنکَر»(۲) تا آخر؛ «اِنَّ المُسلِمینَ وَ المُسلِماتِ وَ المُؤمِنینَ وَ المُؤمِناتِ وَ القانِتینَ وَ القانِتات»(۳) تا آخرِ آیهی سورهی احزاب. همهی اینها پیش خدای متعال در مراتب عروج معنوی یکسانند؛ یعنی مطلقاً نه این بر او ترجیح دارد، نه او بر این ترجیح دارد؛ هر دو با استعدادِ مشابه در این راه قرار داده شدهاند و به همّتشان بستگی دارد؛ زنهایی هستند که هیچ مردی به پای آنها نمیرسد. بنابراین، جنسیّت مطرح نیست. |
۱) سورهی اسراء، بخشی از آیهی ۷۰؛ «و براستى ما فرزندان آدم را گرامى داشتیم...» ۲) سورهی توبه، بخشی از آیهی ۷۱؛ «و مردان و زنان باایمان، دوستان یکدیگرند که به کارهاى پسندیده وامیدارند و از کارهاى ناپسند بازمیدارند...» ۳) سورهی احزاب، بخشی از آیهی ۳۵؛ «مردان و زنان مسلمان، و مردان و زنان باایمان، و مردان و زنان عبادتپیشه ...» |
زنان الگو از منظر قرآن | در زمینههای معنوی، یک جاهایی بالخصوص و به دلیل خاصّی، خدای متعال جنس زن را ترجیح داده؛ مثل... وَ ضَرَبَ اللهُ مَثَلاً لِلَّذینَ آمَنُوا امرَأَتَ فِرعَون.(۴) در قضیّهی حضرت موسی ، انسانهایی هستند که در رابطهی با موسی بخصوص نام برده شدهاند و ذکرِ خاص شدهاند؛ جناب هارون هست، حضرت خضر هست، آن رفیق و همراه حضرت موسی هست؛ چند نفر هستند که به طور خاص در قرآن از آنها یاد شده، امّا در مورد هیچ کدامشان این تعبیر به کار نرفته که الگو است؛ «مَثَل» یعنی نمونه و الگو. خدای متعال برای همهی انسانهای مؤمن دو زن را الگو قرار داده؛ یکی زن فرعون است، یکی حضرت مریم است: وَ مَریَمَ ابنَتَ عِمرانَ الَّتی اَحصَنَت فَرجَها.(۵) |
۴) سورهی تحریم، بخشی از آیهی ۱۱؛ «و براى کسانى که ایمان آوردهاند، خدا همسر فرعون را مَثَل آورده ...» ۵) سورهی تحریم، بخشی از آیهی ۱۲؛ «و مریم دختِ عمران را، همان کسى که خود را پاکدامن نگاه داشت ...» |
عدالت جنسیّتی از منظر اسلام | در وظایف مربوط به خانواده وظایف یکسان نیست، هر کدام یک نوع وظیفهای دارند... اینکه شعار «برابری جنسیّتی» به طور مطلق میدهند، غلط است. برابری جنسیّتی در همه جا [معتبر] نیست؛ در یک جاهایی بله، برابری هست، امّا در یک جاهایی هم برابری نیست، و نمیتواند باشد. آنچه درست است «عدالت جنسیّتی» است؛ ... امّا در حقوق خانوادگی یکسانند: وَ لَهُنَّ مِثلُ الَّذی عَلَیهِنَّ بِالمَعروف؛(۶) یعنی همان قدر که مرد در خانواده حق دارد، زن همان اندازه در خانواده حق دارد؛ این آیهی قرآن است. پس در حقوق خانوادگی یکسان، امّا در وظایف خانوادگی نه. | ۶) سورهی بقره، بخشی از آیهی ۲۲۸ ؛ «...و برای زنان، حقوق شایسته ای بر عهده مردان است، مانند حقوقی که برای مردان بر عهده آنان است...» |
تأکید اسلام بر مسئله حجاب | مسئلهی حجاب یکی از چیزهایی است که میتواند در خطر جاذبهی جنسی محدودیّت ایجاد کند؛ از این جهت در اسلام روی مسئلهی حجاب تأکید شده. در سورهی احزاب، در دو جا، مسئلهی حجاب [بیان میشود]: وَ اِذا سَأَلتُموهُنَّ مَتاعًا فَسئَلوهُنَّ مِن وَراءِ حِجاب؛(۷) کسانی که میروند خانهی پیغمبر، مثلاً فرض کنید مهمانند و یک غذایی میخواهند بگیرند، با زن پیغمبر مواجه نشوند، از پشت پرده [بگیرند]؛ یعنی این دقّت شده. همچنین در آیهی دیگری از سورهی احزاب هم همین معنا وجود دارد. |
۷) سورهی احزاب، بخشی از آیهی ۵۳ ؛ «...و زمانی که از همسرانش متاعی خواستید از پشت پرده و حجابی از آنان بخواهید...» |