حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بیانات اخیرشان در محفل انس با قرآن کریم، یکی از مهم‌ترین‌ راه‌های تقویت و گسترش عرصه قرائت و حفظ قرآن را توجه به ظرفیت مساجد و احیا نمودن پایگاه‌های قرآنی در مساجد دانستند. بر همین اساس بخش زن، خانواده و سبک‌زندگی رسانه KHAMENEI.IR (ریحانه) در یادداشتی از خانم الهام ماندگارمهر، مدرس و حافظ بین‌المللی قرآن کریم، به بررسی بیشتر این موضوع پرداخته است.

مسجد، ارتباط بخش میان آحاد مردم و قرآن‌کریم
فعالیت‌های قرآنی من از حدود شش سالگی آغاز شد. در آن زمان که مادرم به پایگاه قرآنی مسجد می‌رفت من نیز با ایشان همراه می‌شدم. پس از اینکه دوره تکمیل شد، از آن‌ها خواستیم که از من نیز امتحان بگیرند و پس از قبولی، فعالیت‌های قرآنی بنده نیز شکل جدی به خود گرفت و اساساً حضور در پایگاه قرآنی مسجد اثرگذاری بسیار مهمی در حفظ قرآن کریم داشت. تشویق‌های اساتید قرآنی حاضر در مسجد و امام جماعت مسجد در ترغیب و انگیزه‌بخشی برای حفظ قرآن کریم تاثیر بسیار مهمی بر ما برای طی این مسیر داشت. لذا رهبر انقلاب در دیدار اخیر با قاریان قرآن به‌درستی بر شکل‌گیری پایگاه‌های قرآنی در مساجد تأکید کردند؛ موضوعی که به ارتباط‌بخشی میان آحاد مردم و قرآن کریم کمک شایان توجهی خواهد کرد.

اما متأسفانه به‌مرور زمان، فعالیت‌های قرآنی در مساجد کم‌رنگ شد و این مهم به‌سوی مؤسسات و دارالقرآن‌ها سوق پیدا کرد. هرچند شکل‌گیری فعالیت‌های قرآنی در این مراکز نیز برکات و مزیت‌هایی با خود به همراه داشت، اما اینکه برخی مساجد عاری از پایگاه‌های قرآنی شوند و تنها به برگزاری مناسبت‌ها و مراسم‌های مذهبی منحصر شوند نیز صدمات و لطمات بسیاری با خود به همراه دارد.

احیای پایگاه‌های قرآنی در مساجد به عوامل متعدد و مهمی برمی‌گردد. ابتدا باید متولیان امر با اقدامات فرهنگی متناسب با مختصات جامعه‌شناسانه و روان‌شناسانه و از طریق زیرساخت‌ها و سخت‌افزارهای موجود، حلاوت حفظ و قرائت قرآن کریم را برای مردم ملموس کنند تا زمینه علاقه‌مندی خانواده‌ها را برای حضور در پایگاه‌های قرآنی فراهم نمایند که البته این موضوع می‌بایست در قالب برنامه‌ای بلندمدت مدون شود.  البته به موازات این امر فعالان قرآنی می‌بایست برنامه‌های حفظ و قرائت خود را در مساجد به شکل پررنگ عملیاتی و اجرا کنند. تدوین بسته‌های تشویقی ناظر به علاقه‌مندی‌های کودکان و نوجوانان می‌تواند در ابتدا زمینه حضور آن‌ها را در پایگاه‌های قرآنی مساجد فراهم کند و در ادامه و به‌موازات آن جذابیت‌های معنوی جاری در این مراکز سبب انس آن‌ها با پایگاه‌های قرآنی خواهد شد.

تحقق این موضوع آثار و برکات بسیاری به همراه دارد. کنشگری افکار عمومی در هر جامعه برآمده از فرهنگ آن جامعه است. بدیهی است وقتی مختصات فرهنگی از متن قرآن احصا شود، بستر برای رشد عقلانی و رفتاری نیز بیش از پیش مهیا خواهد شد.

نقش نهادهای دولتی و حاکمیتی در شکل‌گیری پایگاه‌های قرآنی
نهادهای دولتی و عمومی به‌ویژه مرکز رسیدگی به امور مساجد نقش پررنگی در تحقق این امر دارند. متأسفانه گاهی اوقات شاهد هستیم که متولیان مساجد به‌دلایل مختلف علاقه‌ای به شکل‌گیری پایگاه‌های قرآنی در مساجد ندارند که این موضوع سبب‌شده گاهی اوقات در آن محله‌هایی که مردم به حضور در پایگاه‌های قرآنی علاقه نشان می‌دهند، این متولیان مساجد هستند که همکاری لازم را برای برگزاری پرشور این جلسات به عمل نمی‌آورند.

در مواردی شاهد هستیم که جلسات قرائت و حفظ قرآن کریم در مساجد برگزار می‌شده، اما به‌دلیل عدم حمایت‌های لازم از سوی متولیان مساجد این جلسات تعطیل شده‌اند. البته لازم به بیان این نکته است که حمایت نه به‌معنای کمک‌های مادی و مالی، بلکه صرفاً همکاری در جهت اختصاص فضایی برای برگزاری این جلسات.

راه برون‌رفت از این مسئله، برگزاری جلسات هماهنگی میان رؤسای مرکز رسیدگی به امور مساجد و متولیان مساجد است. شاید برخی از این اهمال‌کاری‌ها از سوی متولیان مساجد از سر عدم توجه و شناخت نسبت به اهمیت برگزاری جلسات قرآنی و شکل‌گیری پایگاه‌های قرآنی در مساجد باشد. بر همین اساس، ضروری است مسئولان رسیدگی به امور مساجد اهمیت این موضوع را برای متولیان مساجد تبیین کنند تا شاهد رونق بیش از پیش جلسات و محافل حفظ و قرائت قرآن کریم در مساجد باشیم.