رهبرانقلاب اسلامی ارتباط تصویری با نمایندگان تشکل‌های دانشجویی (۱۳۹۹/۰۲/۲۸) به دو آسیب انفعال و انحراف در محیط‌های جوان اشاره کردند و در توصیه‌ای فرمودند: «من توصیه میکنم که عزیزان، جوانها با این دعای بیستم صحیفه‌ی سجّادیّه آشنا بشوند.» از نگاه ایشان این دعاها در تقویت ایمان و اعتقاد مؤثر است و میتواند از دو آسیب گفته شده جلوگیری کند.
به همین مناسبت بخش فقه و معارف پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR گفتاری از حجت‌الاسلام محمدجواد حاج‌علی‌اکبری، کارشناس و مفسر معارف صحیفه سجادیه، درباره اهمیت و مهم‌ترین محورهای دعای مکارم الاخلاق، دعای بیستم صحیفه سجادیه را منتشر میکند.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ بَلِّغْ بِإِیمَانِی أَکمَلَ الْإِیمَانِ، وَ اجْعَلْ یقِینِی أَفْضَلَ الْیقِینِ، وَ انْتَهِ بِنِیتِی إِلَی أَحْسَنِ النِّیاتِ، وَ بِعَمَلِی إِلَی أَحْسَنِ الْأَعْمَالِ. آنچه که برای شما خواندم، فراز نخستین بیستمین دعای صحیفه‌ی مبارکه‌ی سجادیه است. در کهکشان دعا که از ائمه‌ی هدی صلوات اللّه و سلام الله علیهم اجمعین در دسترس ما قرار گرفته و در افق دید ماست، منظومه‌ی صحیفه‌ی سجادیه درخشش فوق‌العاده‌ای دارد. و در این منظومه‌ی پرنور صحیفه‌ی سجادیه و زبور آل محمد علیهم‌السلام، دعای بیستم ستاره‌ی قدر اول است. مشهورترین دعای صحیفه‌ی سجادیه است. و در زمره‌ی دعاهایی است که مورد عنایت خاص اهل معرفت و مورد توصیه‌ی ویژه‌ی خوبان عالم است برای سالکان طریق انسانیت و آنهایی که میخواهند به مقاصد عالی انسانی دست پیدا بکنند. خیلی فوق‌العاده است این دعای نورانی.

نکته‌ی جالب این است که این دعا را کسی به ما ارائه میکند، این فهرست مُشعشع و درخشان فضیلتها و مکارم و زیبائی‌های اخلاقی را که خود او بر قله‌ی فضیلتها و در اوج کمالات انسانی قرار گرفته است. اوست که دارد این مسیر را برای ما در قالب یک دعا طراحی میکند و ارائه میکند. یک دستورالعمل جامع است برای سالکان کوی دوست و برای کسانی که میخواهند رضای خدای متعال را تحصیل کنند و دنیا و آخرتشان را آباد کنند. در یک کلمه میشود گفت دعای بیستم صحیفه‌ی مبارکه‌ی سجادیه حیات طیبه در یک نگاه است.

نگرش منظومه‌ای به اخلاق توحیدی
ویژگیهای دعای بیستم صحیفه‌ی مبارکه‌‌ی سجادیه را اگر بخواهیم خیلی کوتاه بگوییم اینهاست. اولاً این دعای نورانی دارای یک نگرش منظومه‌ای و نظام‌مند به اخلاق توحیدی است. یعنی حکمت ربانی، اخلاق عملی به صورت منظومه‌ای و در یک نظام‌واره در اینجا ارائه شده که میشود از آن نظام اخلاق اسلامی و اخلاق الهی را استخراج کرد.
نکته‌ی دیگر جامعیت است. این دعای نورانی از جامعیت شگفت‌انگیزی هم برخوردار است. و به صورت نظام‌مند فهرست قابل توجهی از فضائل و مکارم حیات‌بخش در کنار هم با چیدمانی بسیار دلپذیر قرار گرفته.

از بنیانها و ریشه‌ها در این دعا هست. از مبانی مثل همین فرازی که برایتان خواندم از ایمان و از یقین و از نیت و اینها شروع میشود که ریشه‌هاست، اصول است، مبانی است. ارکان فضائل اخلاقی را دربرمیگیرد تا جلوه‌های بدیع و زیبایی که لایه‌های روئین اخلاق تلقی میشود. غرض اینکه از بن‌مایه‌ها و ریشه‌ها و لایه‌های زیرین در این دعا هست تا جلوه‌های ظاهری و آشکار و بدیعی که به منزله‌ی رونما در اخلاق و فضیلتها محسوب میشود.

جمع بین دنیا و آخرت در دعا
نکته‌ی جالب این است که در این دعا بین دنیا و آخرت جمع شده، بین ماده و معنا جمع شده. هم در ارتباط با مسائل فوق‌العاده عالی عرفانی در ارتباط با حضرت حق تبارک و تعالی در این دعا هست تا مسائل ساده‌ی زیست دنیایی ما مثلاً زیست اقتصادی هم هست. این جامعیت از ویژگیهای دعای بیستم صحیفه‌ی مبارکه‌ی سجادیه است.

اگر دقت کنیم در دعای بیستم صحیفه هم ارتباط ما با خودمان، هم ارتباط ما با دیگران و هر دو در پرتو ارتباط با خدای متعال مهندسی میشود. یعنی ما چگونه باشیم که ما را خدای متعال بپسندد؟ در ارتباط با خودمان چگونه باشیم؟ در ارتباط با دیگران چگونه باشیم؟ در ارتباط با خود خدای متعال چه رفتاری داشته باشیم؟ چه ویژگیهایی داشته باشیم؟ اینها در دعای بیستم صحیفه‌ی مبارکه‌ی سجادیه جمع شده است. یک تصویر مثبت از مکارم و خوبیها و فضائل و زیبائی‌های اخلاقی در عین حال پرداخت به آسیبها و آفات است. یعنی آفات دیده شده،‌ آسیبها دیده شده منتها در ضمن مکارم و زیبائی‌ها به آفتها پرداخته شده. آن هم آفتهای مخاطره‌آمیز و بسیار خطرناک که رهزن است و انسان را از طی مسیر کمال بازمیدارد.

بهره‌مندی مخاطب از الگوی عملی در دعا
نکته‌ی جالب دیگر این است که در دعای بیستم صحیفه‌ی سجادیه از الگوی عینی و عملی و کامل، کاملاً بهره‌مند میشود مخاطب و آن کسی که انس میگیرد. با صلوات بر محمد و آل محمد آغاز میشود و تا پایان سخن از محمد و آل محمد است. گویا در این دعا سیر مقامات اولیاء خداست. یک به یک ویژگیهای اهل بیت علیهم‌السلام است که دارد گفته میشود، صلوات  در فرازها حدود بیست بار از آغاز تا پایان که توجه پیدا میشود با صلوات به محمد و آل محمد سلام اللّه علیهم اجمعین، به عنوان انسانهای کامل و بهره‌مندان عالی از فضیلتها و مکارم عالی اخلاقی و انسانی در همه‌ی این منزل به منزل که شما دارید سیر میکنید نام دل‌آرای محمد و آل محمد الهام‌بخش است،‌ امیدآفرین است، حرکت‌دهنده است، سرعت‌بخش است، پیش برنده است. وقتی شما توجه میکنید به آنها یعنی درحقیقت توجه میکنید به کسانی که بر قلّه‌ی این فضیلتهایی هستند که در این دعا آنها نام برده میشود و خواسته میشود.

تبدیل ارزشها به خواهشها در دعا
و بالاخره اینکه همه‌ی اینها با زبان دعا آمیخته شده است. قالب، قالب دعاست، درخواست است،  تضرّع است، ابتهال است، خلوت انس با حضرت حقّ است. دست تمناست به آستان قدس ربوبی و امید و نوید است. همه‌ی اینها در دعاست، دعا زبان خواستن است. اعجازی که در دعای بیستم اتفاق می‌افتد و در دعاهای مشابه، این است که در این دعا ارزشها به خواهشها و آرزوها تبدیل میشود. وقتی یک ارزشی شد خواسته‌ی شما، شد آرزوی شما، مینشیند به عمق جان شما، به دل شما و بعد شما با استمداد از عنایت الهی و کمک خواهی از پروردگار متعال درواقع در مقام دعای در محضر حضرت، آن هم این دعای بیستم صحیفه‌ی سجادیه، دارید از خدای متعال میخواهید آنی باشد که او می‌پسندد. و اینها را یک به یک اسم میبرید. این گونه باشم و در کنارش این گونه نباشم. و‌ آنی بشوم که تو میخواهی و تو میپسندی و دوست میداری. این میشود دعای  بیستم صحیفه‌ی مبارکه‌ی سجادیه.

بهترین دعا برای بهترین زمانها و مکانها
به نظر می‌آید که بهترین دعا برای بهترین زمانهاست مثل شب قدر که دیگر بهتر از آن نیست. اگر خواستید چیزی از خدای متعال بخواهید این راهنمای شماست. بهترین دعا برای بهترین مکانهاست، مثلاً‌ در حائرالحسین علیه الصلوه والسلام که دعا مستجاب است. و بهترین دعا برای بهترین ایام عمر است که دوران جوانی باشد. لذا رهبر عزیز و حکیم و عالی قدرمان پیشنهاد میکنند به همه‌ی جوانهای عزیزمان که با این دعا انس بگیرند. چون به این ترتیب فضیلت‌خواهی در دوران جوانی که دل آنها آماده است، شفافیت روحی دارند، زلالند و به آستان اجابت نزدیکند، این اقتضا را دارد که با این دعای نورانی به پیشگاه پروردگار متعال بروند و جوانی خودشان را آباد کنند، زندگی خودشان را آباد کنند و دنیا و آخرت خودشان را بر اساس این نقشه بسازند و به کمک خدای متعال به فلاح و خوشبختی برسند. امیدوارم ان‌شاءالله همه‌ی جوانهای عزیز میهن‌مان و همه‌ی جوانهای عزیز اسلام و جهان با این دعا آنی بشوند که باید بشوند. موفق باشید.