رهبر انقلاب اسلامی در بیانیه‌ی «گام دوم انقلاب» با مرور تجربه‌ی ۴۰ ساله‌ی انقلاب اسلامی اعلام کردند: انقلاب «وارد دوّمین مرحله‌ی خودسازی و جامعه‌پردازی و تمدّن‌سازی شده ‌است». گام دومی که باید در چارچوب «نظریه‌ی نظام انقلابی» و با «تلاش و مجاهدت جوانان ایران اسلامی» به‌سوی تحقق آرمانِ «ایجاد تمدّن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمی (ارواحنافداه)» برداشته شود.

به همین مناسبت پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR طی سلسله یادداشت‌ها و گفتگوهایی در قالب پرونده‌ی «گام دوم انقلاب» به بررسی و تبیین ابعاد مختلف این بیانیه‌ می‌پردازد. در ادامه‌ی سلسله مطالب این پرونده، حجت‌الاسلام‌والمسلمین سعید صلح میرزایی نویسنده و پژوهشگر در یادداشتی کوتاه به بررسی اصول و الزامات حاکم بر باورها و رفتارهای جوان مؤمن انقلابی براساس بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای پرداخته است.

 پرچم انقلاب اسلامی ایران با هدف بلند دستیابی به پیشرفت معنوی و مادّی و به تعبیر قرآن کریم «حیات طیّبه» به اهتزاز درآمد و برای خود پنج مرحله را متصوّر کرد:
۱- سرنگون کردن نظام منحوس شاهنشاهی در ایران
۲- نهادسازی و ساختارسازی براساس قانون اساسی
۳- اسلامی کردن دولت به معنای عامّ آن که شامل تمامی نهادهای حکومتی میگردد.
۴- اسلامی کردن جامعه
۵- ایجاد تمدّن اسلامی
براین اساس بطلان این توهّم معلوم میگردد که انقلاب اسلامی را منحصر به مرحله‌ی اوّل میداند و پس از آن، سخن از تمام شدن دوران انقلاب می‌رانَد.

رهبرانقلاب اسلامی در بیانیه‌ی گام دوم انقلاب بر این امر تأکید میکنند که «انقلاب اسلامی پس از نظام‌سازی، به رکود و خموشی دچار نشده و نمیشود و میان جوشش انقلابی و نظم سیاسی و اجتماعی تضاد و ناسازگاری نمیبیند، بلکه از نظریّه‌ی نظام انقلابی تا ابد دفاع میکند. ... و بدانید که اگر بی‌توجّهی به شعارهای انقلاب و غفلت از جریان انقلابی در برهه‌هایی از تاریخ چهل‌ساله نمیبود -که متأسّفانه بود و خسارت‌بار هم بود- بی‌شک دستاوردهای انقلاب از این بسی بیشتر و کشور در مسیر رسیدن به آرمانهای بزرگ بسی جلوتر بود و بسیاری از مشکلات کنونی وجود نمیداشت.»
از بهمن سال ۵۷ دو گفتمان در محافل اجتماعی ایران اسلامی ایجاد گردید: گفتمان انقلابی و گفتمان ضدّانقلابی. با روی آوردن ضدّ انقلاب به اعمال خشونت‌بار و تروریستی، این جریان از صحنه‌ی حضور و مواجهه‌ی علنی در داخل کشور کنار رفت؛ یا به خارج از کشور گریخت یا در پوشش نفاق، پنهان شد.
از سال ۵۷ تاکنون، نیروهای انقلابی که با القابی چون حزب‌اللهی، ولایی، بسیجی و... خوانده شده‌اند توانسته‌اند با رشادت و فداکاری خود، پیشران تفکّر انقلابی در مسیر تحقّق اهداف نهضت امام خمینی (قدّس‌سرّه) باشند؛ چه در عرصه‌ی تثبیت ساختارها و نهادهای حکومتی، چه در مسیر مبارزه با تحرّکات جدایی‌طلب، چه در مقابله با جریان تروریسم ضدّ مردمی پیروان رجوی، چه در عرصه‌ی دفاع مقدّس و مقابله با تهاجم صدام، چه مقابله با کودتاها و چه در عرصه‌ی سازندگی و مقابله با تفکّرات منحرف دوران اصلاحات.

طی سال‌های اخیر رهبر انقلاب اسلامی با درک موقعیّت حسّاس کشور، صف‌آرایی دشمن و نیاز مضاعف کشور برای گذر از این مشکلات توسط مؤمنان انقلابی از سویی و احساس کم‌توجّهی به نیروهای انقلابی از سوی برخی مسئولان از سوی دیگر، به پررنگ کردن گفتمان انقلابی و تقویت جریان‌های انقلابی پرداختند.

در آغاز گام دوّم انقلاب اسلامی، این معنا ضروری‌تر به نظر میرسد و از همین‌رو است که معظّمٌ‌له با خطاب قرار دادن جوانان به عنوان مخاطبان اصلی بیانیّه‌ی خود، حرکت پیش رو را ترسیم میکنند:
«این سخنان در قالب سیاستها و قوانین، بارها تکرار شده است ولی برای اجرای شایسته‌ی آن، چشم امید به شما جوانها است؛ و اگر زمام اداره‌ی بخشهای گوناگون کشور به جوانان مؤمن و انقلابی و دانا و کاردان -که بحمدالله کم نیستند- سپرده شود، این امید برآورده خواهد شد؛ ان‌شاءالله.»
 
چنانچه تعریف درست و جامعی از «مؤمن انقلابی» ارائه نشود، ممکن است کج‌فهمی‌هایی ایجاد شود. بهترین منبع برای یافتن تعریف صحیح که قاعدتاً با استقصای ویژگی‌های انقلابی به دست می‌آید، مراجعه به بیانات حضرت امام خمینی (ره) و رهبر انقلاب اسلامی است. با مراجعه به بیانات این دو بزرگوار می‌توان فهمید که ویژگی‌های مؤمن انقلابی به دو دسته‌ی «باورها و شناختها» و «رفتارها و کنشها» تقسیم میگردد.

باورها و شناختها را میتوان به دو بخش تقسیم کرد: باورهایی که هر انسان مسلمان و مؤمنی باید داشته باشد، همچون باور به توحید، باور به کامل بودن اسلام، باور به سنّتهای آفرینش و باورها و شناختهایی که وجه امتیاز مؤمنان انقلابی است. مثل باور به شعار «ما میتوانیم»، باور به شعار «نه شرقی و نه غربی»، شناخت تاریخ معاصر، شناخت دشمن و...
البتّه به‌گونه‌ای میتوان پایه و اساس تمام باورها و شناختهای انقلابی را در باورهای دینی یافت.

رفتارهای مؤمن انقلابی را نیز می‌توان به چهار بخش تقسیم نمود:
۱- رفتارهای دینی و اخلاقی مثل اتّکال و توکّل به خدا، تلاش برای زمینه‌سازی ظهور امام زمان (علیه‌السّلام)، فداکاری و ایثار و ...
۲- رفتارهای انقلابی مثل کوشش برای برپایی تمدّن اسلامی، گوش سپردن به فرمانهای رهبر، داشتن جاذبه و دافعه، حضور بهنگام در صحنه و ...
۳- رفتارهای سیاسی و اجتماعی و فرهنگی: همچون مقابله با تهاجم فرهنگی، سرلوحه قرار دادن عمل به قانون، حفظ وحدت و پرهیز از تفرقه، انجام کار فرهنگی تمیز و خودجوش، تحکیم روابط خانوادگی و ...
۴- رفتارهای اقتصادی و خدماتی همچون تلاش برای آبادانی کشور، قدم نهادن در مسیر خودکفایی کشور، تقویت تولید ملّی و ...

در یک پژوهش که با بررسی در بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای انجام شده است در می‌یابیم که ایشان به بیش از ۵۰ رفتار و ۱۸ باور مربوط به مومن انقلابی اشاره کرده‌اند. امید است با ایجاد و حفظ ویژگی‌های انقلابی و ترویج آن، بتوان شاهد رسیدن انقلاب اسلامی به اهداف بلند خود و در نهایت  ایجاد جامعه و تمدّن آرمانی اسلامی باشیم.